Strategieën veranderende sociale identiteit

3. Vrouwen in een familievriendelijke cultuur, met een vrouwelijke leidinggevende of met veel YURXZHOLMNHFROOHJD¶V]XOOHQKXQ]ZDQJHUVFKDSPLQGHUYHUKXOOHQGDQYURXZHQLQHHQIDPLOLH- onvriendelijke cultuur, met een mannelijke leidinggevende of met relatief weinig vrouwelijke FROOHJD¶V

Maar een respondent, IKEA-medewerker Elin, benadrukt dat zij echt blij is dat haar leidinggevende een vrouw is. Twee van drie respondenten die echt ontevreden zijn met hun leidinggevende hebben een vrouw als leidinggevende. De houding van de leidinggevende lijkt meer van belang te zijn dan of de leidinggevende een vrouw of een man is. Meer dan deze twee uitspraken kunnen uit het beperkt aantal interviews niet worden afgeleid.

4. Vrouwen gedragen zich tijdens hun zwangerschap als normale werknemers en maken dus geen gebruik van de mogelijkheden die er in de wet geboden om hun werk aan te passen. Ook praten ze niet over de zwangerschap of pas als de gesprekken over opslag of carrièrekansen zijn geweest.

Op basis van de interviews kan moeilijk bepaalt worden hoeveel vrouwen hebben gepraat over hun zwangerschap op de werkvloer. Veel van de respondenten hebben een vast contract en daarom kan ook niet worden vastgesteld in hoeverre respondenten hun zwangerschap geheim hebben gehouden om geen carrièrekansen te missen. De enige respondent voor wie dat wel opgaat is Robin. Zij vond het moeilijk om haar zwangerschap kenbaar te maken aan haar leidinggevende, omdat hij een vast contract voor haar aan het regelen was.

Waar wél antwoord op gegeven kan worden is in hoeverre vrouwen gebruik hebben gemaakt van bepaalde rechten die gelden voor (aanstaande) moeders. In het theoretisch kader is in paragraaf 2.4.1 beschreven wat de wettelijke rechten van (aanstaande) moeders zijn. In het interview is een beeld gevormd van of respondenten weten wat hun wettelijke rechten zijn of zij hier gebruik van maken door vragen te stellen over een aantal van deze rechten. De rechten die ter sprake zijn gekomen zijn:

recht op voorlichting, recht op extra pauzes, recht op zwangerschapsbezoeken tijdens werktijd en beschikbaarheid van kolfruimte. Ook is aan respondenten gevraagd of zij bereidt zouden zijn om werk te verrichten tijdens hun verlof. De vragenlijst is na tien interviews aangepast. Een van de

onderwerpen waarvan de vragen in de eerste en de tweede vragenlijst van elkaar verschillen zijn de vragen over wet- en regelgeving. Door dat verschil is in de eerste tien interviews soms niet expliciet gevraagd of de respondent wel of niet in de tijd van de baas naar de verloskundige of gynaecoloog is geweest. Ook is bij de eerste tien interviews niet gevraagd of de respondenten bereid waren geweest om in hun verlof werk af te maken. In bijlage acht is onder ander te lezen of respondenten gebruik hebben gemaakt van het recht op extra pauzetijd, of zij tijdens werktijd naar de verloskundige zijn geweest, of zij voorlichting hebben gekregen en of zij bereid zijn om tijdens hun verlof te werken voor hun baas. De informatie over kolven op het werk en de kolfruimte wordt verwerkt in paragraaf 4.8.

Een gering aantal respondenten heeft gebruik gemaakt van de mogelijkheid om extra pauze te nemen of om onder werktijd naar de verloskundige te gaan (bijlage 8). Twee respondenten, beide werkzaam bij de IKEA, hebben gebruik gemaakt van de mogelijkheid om extra pauzes te nemen. De overige vijftien respondenten heeft geen gebruik gemaakt van de wettelijke mogelijkheid om meer pauzes te nemen. 7LHQYDQGH]HYLMIWLHQUHVSRQGHQWHQKHHIWEHKDOYHµQHH¶RIµQHHJHHQEHKRHIWH¶HHQWRHOLFKWLQJ gegeven waarom zij geen gebruik hebben gemaakt van deze mogelijkheid. Uit de toelichting van vijf respondenten blijkt dat ze deze mogelijkheid al hadden doordat ze hun eigen tijd kunnen indelen.

Elin: µ:HHWMHLN]LWDFKWHUHHQEXUHDX,NKRHIQLHWLQP¶QHHQWMHLQGLHNDQWLQHWH]LWWHQ(QQXNRPHQEHVW wel wat mensen kletsen, god hoe het gaat. Dat hoef ik niet in de kantine te doen. Ik weet bij twee collegaatjes GLHGHGHQGDWZHOPDDUGLHVWRQGHQRSGHYORHU«QHHMRKLNKHEKHWEHVWZHOUHOD[HG¶

Drie respondenten hadden wel behoefte aan extra pauze, maar hebben deze niet genomen om hun FROOHJD¶VQLHWH[WUDWe belasten. Een van de drie heeft daarom haar pauze in tweeën geknipt. Twee respondenten hoorden tijdens het interview pas dat de mogelijkheid tot het nemen van extra pauze bestond.

Twaalf respondenten hebben antwoord gegeven op de vraag of zij tijdens werktijd de verloskundige of gynaecoloog hebben bezocht (bijlage 8). Van deze twaalf hebben vijf respondenten de verloskundige bezocht. Van de vijf respondenten die gebruik hebben gemaakt van deze

mogelijkheid ver excuseren twee IKEA-medewerkers zich niet. De derde IKEA-medewerker die gebruik heeft gemaakt van deze mogelijkheid heeft dat maar één keer JHGDDQ$PHOLHYLQGWµGDW]HOI wel zo netjes om dat buiten werktijd te doen. Om IKEA ]RPLQPRJHOLMNWHEHODVWHQ¶Floor zegt dat zij meestal op haar vrije dag ging. Ook Sanne geeft aan dat het soms niet anders kon en dat ze meestal op haar vrije middag ging. Naar de verloskundige gaan onder werktijd is niet normaal. Uit de

interviews blijkt dat het normaal is om dat in je eigen tijd te doen. Roos vergelijkt deze afspraken met een tandartsbezoek. Daar gaat ze ook in haar eigen tijd naar toe als het kan.

Drie van de zeventien respondenten hebben gevraagd om aanpassingen van hun werk. Marian had last van bekkeninstabiliteit en heeft aangegeven dat ze daarom bepaald werk niet meer kon verrichten. Floor heeft aan haar werkgever gevraagd of zij niet zelf meer hoefde te vaccineren in verband met prikincidenten. Anna heeft aan haar werkgever gevraagd om haar nog even geen nieuwe taken toe te schuiven. Van de zeventien respondenten zijn er ook nog twee respondenten die zelf hun werkzaamheden hebben aangepast en drie respondenten van wie de werkgever werkzaamheden heeft aangepast.

Hoeveel respondenten hebben van hun werkgever voorlichting gekregen? Vijf van de zestien respondenten hebben voorlichting gekregen van hun werkgever (bijlage 8). De respondent die eigen

ondernemer is, Melissa, wordt niet meegeteld. De vijf respondenten bestaan uit drie IKEA- medewerkers en de twee medewerkers uit hetzelfde ziekenhuis. In deze bedrijven is formeel

vastgelegd dat medewerkers voorgelicht moet worden. Wat opvalt, is dat de drie IKEA-medewerkers die zijn voorgelicht ook allemaal gebruik hebben gemaakt van de mogelijkheid om tijdens werktijd naar de verloskundige te gaan. Twee respondenten geven aan dat zij op de hoogte zijn van de mogelijkheid om extra pauze te nemen. Er lijkt een relatie te zijn tussen de voorlichting en of

respondenten gebruik maken van de wettelijke mogelijkheden die er zijn. Tot slot zijn vier van de tien respondenten bereid om tijdens hun verlof werk te verrichten. Twee respondenten hebben dat ook daadwerkelijk gedaan. De eigen ondernemers, Melissa, heeft een dag na de bevalling al weer gewerkt. Aafke heeft twee leerlingen tijdens haar verlof begeleid.

De conclusie die op basis van de bovenstaande bevindingen getrokken kan worden is dat veel respondenten geen gebruik hebben gemaakt van de mogelijkheden die de wet ze biedt om hun werk aan te passen. Er lijkt een relatie te zijn tussen de voorlichting en of respondenten gebruik maken van de wettelijke mogelijkheden die er zijn. Respondenten die geen gebruik maken van de wettelijk mogelijkheid op extra pauzes of zwangerschapsbezoeken tijdens werktijd gaven niet als reden daarvoor dat zij normaal willen zijn. De reden dat er weinig gebruik wordt gemaakt van het recht om tijdens werktijd de verloskundige te bezoeken is de norm dat je dit soort afspraken behoort te maken in je vrije tijd. Respondenten maken geen gebruik van de mogelijkheid tot extra pauzes, omdat ze de mogelijkheid hebben om zelf extra pauzetijd te organiseren, omdat dit extra werkdruk voor hun FROOHJD¶VRSOHYHURIRPGDW]HQLHWZLVWHQGDWGLWPRJHOLMNZDV(HQGHUGHYDQGHUHVSRQGHQWHQJHHIW geen reden op of zegt hier geen behoefte aan te hebben gehad. Tot slot is het opmerkelijk dat twee respondenten tijdens hun verlof werk hebben verricht en twee respondenten aangaven hiertoe bereid te zijn.