• No results found

Specifieke

narratieven Verenigde StatenOmstreeks 1000: de Noormannen probeerden zich tevergeefs te vestigen in Amerika.

1492: de Italiaan Columbus wilde naar Indië varen, maar ontdekte de Verenigde Staten.

1619: de eerste Afrikanen landden in de Britse kolonie Virginia.

1624: de oprichting van de handelskolonie Nieuw- Nederland door de West-Indische Compagnie.

1626: het eiland Manhattan werd door de West-Indische Compagnie van een Indiaans volk gekocht en stichtte daar een handelspost met de naam Nieuw-Amsterdam.

1664: de handelskolonie Nieuw-Nederland wordt aan de Britten overgedragen.

1756: de oorlog tussen het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk in de Verenigde Staten.

1763: Frankrijk werd verslagen in de oorlog tussen het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk in de Verenigde Staten. 1775: het begin van de Onafhankelijkheidsoorlog.

1783: de Onafhankelijkheidsoorlog komt tot een einde en de Verenigde Staten.

1787: in het Verenigd Koninkrijk werd de ''Society for the Abolition of the Slave Trade'' opgericht. Een van de

actievoerders, Josiah Wedgwood, fabrikant van het bekende aardewerk, verspreidde duizenden plaquettes van een aardewerk tegen slavernij in onder andere de Verenigde

Staten.

1808: president Thomas Jefferson wist de slavenhandel in de Verenigde Staten af te schaffen.

1852: De Hut van Oom Tom van Harriet Beecher Stowes werd uitgegeven.

1860: de Republikein Abraham Lincoln werd tot president van de Verenigde Staten gekozen.

1861: begin van de Burgeroorlog tussen de Noordelijke en de Zuidelijke staten.

9 april 1865: Lee (de opperbevelhebber van de Zuidelijke Staten) gaf zich over aan Grant (de opperbevelhebber van de Noordelijke Staten), wat resulteerde in het einde van de Burgeroorlog.

1865: Abraham Lincoln wordt vermoord. 1865: de oprichting van de Ku Klux Klan. 1963: de moord op president John F. Kennedy. 1968: de moord op Martin Luther King.

9 augustus 1974: het aftreden van president Nixon vanwege de corruptie binnen de Republikeinse partij en het

Watergateschandaal. Portugal

1494: Verdrag van Tordesillas, Portugal en Spanje verdelen de niet-Europese wereld onderling.

Spanje

1494: Verdrag van Tordesillas, Portugal en Spanje verdelen de niet-Europese wereld onderling.

Brazilië

1500: de Portugese scheepskapitein Cabral nam een deel van de kust van Brazilië voor de Portugese koning in bezit. 1621: Noordoost-Brazilië werd op de Portugezen veroverd door de West-Indische Compagnie.

1630: de oprichting van de plantagekolonie Pernambuco door de West-Indische Compagnie.

1654: het einde van de plantagekolonie Pernambuco. Zuid-Afrika

1488: de Portugezen bereikten de zuidelijke punt van Afrika (Kaap de Goede Koop).

1910: de Unie van Zuid-Afrika werd gevormd. Nederland

1602: de oprichting van de Verenigde Oost-Indische Compagnie.

1621: de oprichting van de West-Indische Compagnie. 1814: de Nederlandse slavenhandel werd door de Nederlandse koning Willem I verboden.

1856: de Nederlandse regering nam het initiatief en kwam met een wetsvoorstel tot de afschaffing van de slavernij, maar de Tweede Kamer verwierp het voorstel.

1862: het wetsvoorstel tot de afschaffing van de slavernij werd door de Tweede Kamer (eindelijk) aangenomen. 1863: Nederland schaft de slavernij af.

De Nederlandse Antillen

1814: de Nederlandse slavenhandel werd door de Nederlandse koning Willem I verboden.

Nederlandse slavernij. Suriname

1667: Suriname komt als kolonie in het bezit van de West- Indische Compagnie.

1808: het Verenigd Koninkrijk verbood de slavenhandel, ook in Suriname dat eigendom was van het Verenigd Koninkrijk. 1814: de Nederlandse slavenhandel werd door de

Nederlandse koning Willem I verboden.

1 juli 1863: de dag van de Emancipatie, het einde van de Nederlandse slavernij.

Ghana

1637: het Portugese fort Elmina werd door de West-

Indische Compagnie veroverd (en bleef tot 1872 in handen van de Nederlanders).

Guyana

1667: de West-Indische Compagnie stichtte kolonies in delen van Guyana.

1814: het Nederlandse deel van Guyana werd eigendom van de Britten.

Algemeen

1963: de oprichting van de Organisatie van Afrikaanse Eenheid.

Frankrijk

1791: een grondwet aangenomen waarin de Verklaring van

de rechten van de mens werd opgenomen.

Schematische

narratieve templates

Algemeen

Voorheen dachten de meeste mensen dat de aarde plat was en alleen uit Europa en het Middellandse Zeegebied bestond met als middelpunt Jeruzalem. Voor de Europeanen veranderde dit wereldbeeld toen de Portugezen en

Spanjaarden in de vijftiende en zestiende eeuw van de moslims in Noord-Afrika hoorden over Azië. Daarom

trokken vanaf het einde van de vijftiende eeuw de Europese ontdekkingsreizigers de wereld in en dat zorgde voor vele (positieve en negatieve) veranderingen op economisch, sociaal, religieus en politiek gebied in de gekoloniseerde gebieden.

In de zestiende eeuw vestigden Portugal en Spanje als eerste Europese landen elk een groot koloniaal rijk in Midden- en Zuid-Amerika. Zij stichtten geen handelsposten of handelden met de inheemse bevolking, maar ze

exploiteerden het land door het aanleggen van zilvermijnen en plantages en als arbeidskrachten werden slaven uit Afrika gehaald.

De trans-Atlantische slavenhandel: de Europese expansie leidde tot de uitbreiding van de slavernij en de

slavenhandel.

Vele Europeanen vertrokken naar Midden- en Zuid- Amerika om een nieuw leven op te bouwen en schuwden daarbij geen geweld tegen de lokale bevolking. Ook werden door Nederlanders, Britten, Fransen en Denen plantages aangelegd in het Caribisch gebied.

De Nederlanders, Britten, Fransen en Denen veroverden een aantal Portugese handelsposten in West-Afrika aan kust

in de loop van de zeventiende eeuw en doorbraken de Portugese monopolie.

Het verzet tegen de slavernij: in de tweede helft van de achttiende eeuw werd de slavernij door aanhangers van de Verlichting afgewezen en in strijd met de rede en de

menselijke natuur. Het verzet werd pas een succes in de negentiende eeuw, want toen ontstonden in de Verenigde Staten en Nederland abolitionistische organisaties. Verzet tegen de koloniale overheersing in Latijns-Amerika vanaf de tweede helft van de achttiende eeuw: er waren opstanden onder de indianen en de slaven tegen het gezag in Latijns-Amerika. Ook gingen de Creolen strijden tegen de Spaans-Portugese overheersing. Vele landen in Latijns- Amerika streden voor de onafhankelijk en dat lukte. Na de onafhankelijk werd echter het autocratisch koloniaal bestuur vervangen door een slecht werkende democratie. Het modern imperialisme: in de negentiende eeuw kwam de moderne geïndustrialiseerde wereld op en Europeanen zagen zichzelf als toonaangevend op elk gebied. De

Europese landen zagen economische voordelen (nieuwe afzetgebieden en veel grondstoffen delven in de koloniën), wilden hun macht uitbreiden en zagen het als hun taak om ''beschaving'' en vooruitgang te brengen naar de rest van de wereld.

In de negentiende eeuw trokken vele

ontdekkingsreizigers de Afrikaanse binnenlanden in en in de tweede helft van diezelfde eeuw werd Afrika opgedeeld in koloniën van West-Europese staten. De Europeanen gaven de voorkeur om vreedzaam te werk gaan, maar als voorstellen of dreigementen niet hielpen dan werd geweld niet geschuwd. Bovendien waren de Europeanen zeer racistisch naar de Afrikanen. In de negentiende eeuw uitte het racisme zich meestal in gewelddadige onderdrukking, maar in de twintigste eeuw werd een paternalistische aanpak normaler.

Vanaf het begin van de twintigste eeuw begon er steeds meer verzet te ontstaan onder Afrikaanse landen. Maar vele Afrikaanse staten verkregen hun onafhankelijk op

vreedzame manier. Toch verliep de dekolonisatie van de Afrikaanse landen niet overal even vreedzaam. De

Afrikaanse staten mochten dan onafhankelijk zijn, maar ze waren geen nationale staten. Uiteindelijk is de

parlementaire democratie in veel Afrikaanse landen vervangen voor een militaire of burgerlijke dictatuur. Portugal

De Portugezen begonnen met de kust van Afrika te ontdekken en trokken steeds verder naar het zuiden. Dit deden ze om bondgenoten tegen de moslims te zoeken (die hadden Noord-Afrika en een deel van Portugal en Spanje veroverd) en een zeeweg naar Azië te vinden zodat ze de specerijen niet meer van de moslims hoefden te kopen. Verenigde Staten

De Europeanen – vooral Britse, Fransen en Spanjaarden – vestigden zich in Noord-Amerika.

Toen de eerste Afrikanen in de Britse kolonie Virginia aankwamen leek het erop dat zij een stuk land en hun vrijheid kregen, net zoals de witte contractarbeiders na een

bepaalde periode. De koloniale bestuurders veranderden echter de regels voor witte en zwarte contractarbeiders en contractarbeid werd vervangen voor slavernij.

Het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk vochten in een oorlog tegen elkaar. De Britten wonnen echter de oorlog en kregen het grondgebied van het huidige Canada, het Franse grondgebied ten oosten van de Mississippi en Florida). De Britse regering wilde dat de Amerikaanse koloniën meebetaalden aan de oorlogsschuld en stelden nieuwe belastingen in. De kolonisten waren het hier niet mee eens en steeds meer verzet ontstond tegen de Britten. In plaats tot verzoening te komen trok, koos het Britse parlement voor een polariserende aanpak en werd besloten dat alleen de Britse Oost-Indische Compagnie thee mocht verkopen in de koloniën. Dit leidde tot de Onafhankelijkheidsoorlog. De Amerikanen wonnen en kregen onafhankelijkheid bij de vrede en verwierven al het land ten oosten van de Mississippi (Florida nog niet).

De verovering van het westen door ''pioniers''. Daarbij werden vele indianen uitgemoord en in reservaten gestopt. Groeiende tegenstellingen tussen de Noordelijke en de Zuidelijke staten: in de Noordelijke staten (voor

protectionisme, meer macht voor de centrale regering en de oprichting van de Republikeinse Partij die fel tegen de slavernij was). In het Noorden was de bevolking verdeeld over de slavernij: een deel wilde de slavernij afschaffen, maar een groter deel was voor het behouden ervan. Alleen vonden ze dat de uitbreiding van de slavernij verboden moest worden; en in de Zuidelijke staten (tegen het protectionisme, tegen een centraal bestuur en tegen de afschaffing en beperking van de slavernij). De

Democratische partij had volgelingen in beide staten. Toen Abraham Lincoln de president van de Verenigde Staten werd, erkenden de meeste Zuidelijke staten hem niet en besloten uit de Unie van de Verenigde Staten te stappen en een eigen staat te vormen. De Burgeroorlog volgde niet lang daarna en de Zuidelijke Staten werden verslagen. Na de Burgeroorlog was er een snel economisch herstel en ontstaan er weer handelsbetrekkingen tussen de Noordelijke en de Zuidelijke Staten. Op industrieel gebied ontwikkelden de Verenigde Staten al snel tot een van de belangrijkste staten ter wereld.

Na de Burgeroorlog nog geen politieke, sociale en economische gelijkheid voor de zwarten in het Zuiden van de Verenigde Staten.

Vanaf het einde van de negentiende eeuw gaat de zwarte bevolking zich organiseren en verwerven langzamerhand meer rechten.

De presidenten Roosevelt, Kennedy en Johnson voeren maatregelen in de om de zwarte bevolking te beschermen. In de jaren '50 voeren zwarte Amerikanen onder leiding van Martin Luther King geweldloze acties in het Zuiden uit voor gelijke burgerrechten. De witte bevolking in het Zuiden reageerde hierop met geweld. Onder andere door de strijdbaarheid van de zwarte leiders Malcolm X en Stokely Carmichael ontstonden ernstige rassenonlusten in de getto's van de grote steden.

President Nixon wilde dat de zwarte bevolking hun problemen naar de achtergrond lieten schuiven. Zij zouden voor te veel achterdocht en jaloezie bij de witte bevolking

zorgen. De zwarte bevolking mistte een leider, waardoor ze weinig konden uitrichtten.

Zuid-Afrika

De Nederlandse Kaapkolonie en de Boerenrepublieken Natal, Oranje Vrijstaat en Transvaal) werd door het Verenigd Koninkrijk veroverd in de tweede helft van de negentiende eeuw.

De Boeren kregen de meerderheid in de Zuid-Afrikaanse regering en voerden wetten in die discriminatie van niet- witte mensen inhield.

De Nationale Partij stelde de apartheid in. De andere politieke partijen van de zwarte meerderheid, zoals het Afrikaans Nationaal Congres en het Pan Afrikaans Congres, verzetten zich eerst met vreedzame middelen, maar toen dat niks uitrichtte werd ook geweld gebruikt. De

internationale gemeenschap ging ook steeds meer druk uitoefenen op de Zuid-Afrikaanse regering.

Nelson Mandela werd vrijgelaten en er kwam een einde aan de apartheid. Na de verkiezingsoverwinning van het Afrikaans Nationaal Congres werd Mandela president. Hij begon een succesvolle politiek van verzoening tussen de witte en zwarte bewoners van Zuid-Afrika.

Na de apartheid kreeg Zuid-Afrika te maken met verschillende problemen (werkeloosheid, groeiende criminaliteit, aids op grote schaal en een enorme

vluchtelingenstroom uit Zimbabwe door het economische wanbeleid daar en politieke vervolgingen in dat land). Toch staat Zuid-Afrika als welvarend land het beste voor van alle landen ten zuiden van de Sahara en functioneert de

democratie. Nederland

De Gouden Eeuw (zeventiende eeuw): de Hollanders werden de vrachtvaarders en Amsterdam werd de stapelmarkt van Europa. De handel, nijverheid en

scheepvaart kwam tot grote bloei in die tijd. Overal in de wereld vestigden Hollanders handelsposten en van daaruit werden goederen naar de Republiek verscheept. Voor de handel met de wereld werden twee handelsondernemingen opgericht: de Verenigde Oost-Indische Compagnie en de West-Indische Compagnie. De West-Indische Compagnie kreeg het monopolie op Amerika en stichtte vele koloniën daar. Ook had de West-Indische Compagnie een aandeel in de slavenhandel van West-Afrika naar Amerika (Brazilië, Curaçao en Suriname).

De Nederlanders raakten ten dele enkele in Amerika gestichte koloniën kwijt (de handelskolonie Nieuw- Nederland in Noord-Amerika en de plantagekolonie Pernambuco in Brazilië). Toen de Nederlanders Brazilië kwijtraakten aan de Portugezen in de tweede helft van de zeventiende eeuw gingen ze zich richten op het Caribisch gebied en Guyana (waarvan het latere Suriname een onderdeel van was). Curaçao werd een significante slavendepot en Suriname werd een plantagekolonie. De Nederlanders legden grote plantages aan in Suriname (met name koffie, suikerriet en tabak).

Negerhut: - Blank: -

Driehoekshandel: -

De apartheid, de kleine apartheid en de grote apartheid: -