• No results found

Specifieke

narratieven Zuid-Afrika1652: Jan van Riebeeck stichtte een verversingsstation van de Nederlandse VOC bij Kaap de Goede Hoop.

1806: werd Kaap de Goede Hoop door de Britten veroverd. 1836: Grote Trek waarbij een uittocht van boerengezinnen begon. Zij stichtten de onafhankelijke Boerenrepublieken Natal, Oranje Vrijstaat en Transvaal.

1843: Natal werd in 1843 door de Britten geannexeerd. 1880: begin van het moderne imperialisme.

1899: begin van de Boerenoorlog. 1902: einde van de Boerenoorlog.

1910: werd de Unie van Zuid-Afrika gevormd. Natal, Oranje Vrijstaat, Transvaal en Kaapkolonie werden een dominion van het Gemenebest.

1914: de Boerengeneraal Hertzog stichtte de anti-Britse Nationale Partij.

1914: het einde van het modern imperialisme. 1924: de Boerengeneraal Hertzog wordt premier.

21 maart 1960: werd het vuur geopend op een menigte in Sharpville die demonstreerden tegen de passenwet. Daarbij vielen 69 doden.

1961: Zuid-Afrika verbrak de banden met het Gemenebest. 1976: vielen er doden bij de rassenrellen in Soweto, een zwarte satellietstad van Johannesburg.

Verenigde Staten

1861: het begin van de Burgeroorlog.

1863: door president Lincoln werd de slavernij afgeschaft. 1865: het einde van de Burgeroorlog.

1896: het Hooggerechtshof sprak uit dat segregatie niet in strijd was met de grondwet, mits er aparte maar

gelijkwaardige voorzieningen voor de zwarte bevolking waren.

1954: het Hooggerechtshof sprak uit dat gescheiden onderwijs in strijd was met de grondwet.

1 december 1955: stond Rosa Parks niet op in de bus en werd ze gearresteerd.

1957: het drama in Little Rock (Arkansas) waarbij president Eisenhower federale troepen moest inzetten om negen zwarte leerlingen naar een witte school te brengen.

1956: Martin Luther King werd na een geslaagde busboycot tegen de rassenscheiding bij het openbaar vervoer, de leider van de Southern Christian Leadership Conference (SCLC).

1963: bloedige onlusten bij de ''Negro-revolt''.

1963: president Kennedy diende bij het Congres een wet op de burgerrechten in.

1963: de beweging van Martin Luther King organiseerde de Mars naar Washington in 1963 en hield daar zijn beroemde rede.

22 november 1963: de moord op Kennedy.

kracht.

Schematische

narratieve templates

Verenigde Staten

Nog steeds na de afschaffing van de slavernij was er discriminatie tegenover de zwarte bevolking.

Rassentegenstellingen in de VS leidde tot strijd voor gelijkheid van de zwarte bevolking en tegenstand van een deel van witte bevolking.

Zuid-Afrika

Nederlanders hebben zich gevestigd in Zuid-Afrika, maar hun bestuur wordt niet gewaardeerd dus nemen de Britten het bestuur over. Het Britse bestuur werd ook niet

gewaardeerd dus Grote Trek en oprichting van

onafhankelijke Boerenrepublieken. Dit leidde weer tot strijd met Britten. Na de Boerenoorlogen krijgt Zuid-Afrika eindelijk zijn onafhankelijkheid: de Unie van Zuid-Afrika. Zuid-Afrika verbreekt banden met het Verenigd Koninkrijk na veroordeling van apartheidspolitiek. De apartheidspolitiek leidt tot internationale commotie en grote tegenstellingen tussen zwart en wit in Zuid-Afrika. Veel discriminatie tegenover de zwarte bevolking. Algemeen

Stereotype denken onder witte bevolking: ''blank is superieur''.

De eerste koloniale expansie van het eind van de 15e eeuw

tot en met de 17e eeuw (handelskolonialisme) en de tweede

koloniale expansie vanaf de 19e eeuw (modern

imperialisme). De aarde werd door Europese landen ontdekt en haar rijkdommen werden geëxploiteerd.

Kolonisatie werd een systeem van politieke en economische overheersing.

Tegen de 20e eeuw werd het exploitatiekolonialisme meer

vervangen door een ethisch kolonialisme, dat zich sterker op de belangen van de inheemse bevolking ging richten. Problemen van voormalig kolonies met koloniale verleden en vinden van eigen identiteit.

Dekolonisatie van landen in Azië, Afrika en Latijns- Amerika

Ontwikkelingshulp voor de Derde Wereld.

Discoursanalyse Negers/de neger/negerleiders/Negerbevolking Rassenscheiding Blanken: - Slaven: - Gekleurde mens: - Bosjesmannen: - Hottentotten: - Apartheidspolitiek/geografische apartheid/kleine apartheid/apartheidsbeleid: - Rassenonlusten: - Rassenvraagstuk

Een combinatie van de woorden ''ras'' en ''vraagstuk'': De betekenis van ''ras'': ''groep van individuen, van een andere groep onderscheiden door een aantal erfelijke en lichamelijke overeenkomsten''.268

De betekenis van ''vraagstuk'':

268 Van Dale, ''Ras''. https://www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/ras#.XMcCa-gzbIU (geraadpleegd op 29 april 2019)

1) ''groot, moeilijk probleem''269

2) ''som of opgave''

Kortom: een probleem omtrent een groep (in dit geval de ongelijke behandeling van de zwarte bevolking in de Verenigde Staten).

Blanke scholen

De combinatie van de woorden ''blank'' en ''school'': De betekenis van ''blank'':

1) ''helderwit: de blanke sneeuw''.270

2) ''niet bevlekt''.

3) ''niet gekleurd: het blanke ras; blanke vla; blank hout''. De betekenis van ''school'':

1) ''inrichting waar onderwijs wordt gegeven''.271

2)''onderwijs, les''.

Kortom: een school vol met witte personen (in de Verenigde Staten gingen zwarte en witte personen naar verschillende scholen. Toen het Hooggerechtshof de scheiding tussen wit en zwart op de scholen ongrondwettig verklaarde in 1954 en zwarte kinderen naar een ''blanke school'' gingen kwam het tot een dieptepunt in Little Rock in Arkansas (1957) toen zwarte kinderen beschermd moesten worden om naar school te gaan.

Negerpredikant

Met deze aanspreekvorm werd de predikant Martin Luther King bedoeld. Een andere ''negerpredikant'' werd niet genoemd in de schoolboeken die werden onderzocht.

''Negro-revolt''

''Benaming van de opstand van Amerikaanse negers in de jaren 1965-68 tegen hun achterstelling in de

samenleving.272 (…) Radicale groeperingen als de Black

Muslims en de Black Panthers vonden dat het geweldloos verzet de negers te weinig opleverde. Zij wilden door een opstand tegen de blanke onderdrukking de zwarte

emancipatie afdwingen. De negro-revolt leidde tot

omvangrijke rassenrellen in grote steden als Los Angeles, Chicago, Newark en Detroit. Veel concrete maatregelen werden er niet door afgedwongen. Toen de Vietnam-oorlog het dagelijks leven in de VS ging beheersen, verdween de negro-revolt naar de achtergrond.''

Blanke rassenvooroordeel

Een combinatie van de woorden ''blank'', ''ras'' en ''vooroordeel'' en gaat over de vooroordelen (''op een gebrek aan kennis berustende mening of afkeer'') van de witte bevolking voor de zwarte bevolking.273

Black power

''Een beweging ter ondersteuning van rechten en politieke 269 Woordenboek van Muiswerk Educatief, ''Vraagstuk''. https://www.ensie.nl/muiswerk/vraagstuk (geraadpleegd op 29 april 2019)

270 Van Dale, ''Blank''. https://www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/Blank%20#.XMbMx- gzbIU (geraadpleegd op 29 april 2019).

271 Van Dale, ''School''. https://www.vandale.nl/gratis-

woordenboek/nederlands/betekenis/school#.XMceTOgzbIU (geraadpleegd op 29 april 2019).

272 Liek Mulder, ''Negro-revolt''. https://www.ensie.nl/liek-mulder/negro-revolt (geraadpleegd op 29 april 2019).

273 Van Dale, ''Vooroordeel''. https://www.vandale.nl/gratis-

274 ''A movement in support of rights and political power for black people, especially prominent in the US in the 1960s and 1970s.'' Oxford Living Dictonaries, ''Black Power''.

https://en.oxforddictionaries.com/definition/us/Black_Power (geraadpleegd op 29 april 2019). 275 Van Dale, ''Negers''. https://www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/negers %20%20%20#.XMbLLegzbIU (geraadpleegd op 29 april 2019).

276 Het Nederlandse Wikiwoordenboek, ''Neger''. https://www.ensie.nl/wiktionary/neger(geraadpleegd op 29 april 2019).

277 Van Dale, ''Stam''. https://www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/stam#.XMcln-gzbIV (geraadpleegd op 29 april 2019).

278 Het Tropenmuseum, het Afrikamuseum, het Museum Volkenkunde en het Wereldmuseum, Woorden doen ertoe: 143.

279 ''The terms township and location usually refer to the often underdevelopedracially

segregatedurban areas that, from the late 19th century until the end of apartheid, were reserved for non- whites, namely Indians, Africans and Coloureds.'' Charles Pettman, ''Africanderisms; a glossary of South African colloquial words and phrases and of place and other names''.

Op weg naar 2000: de geschiedenis van 1870 tot heden