• No results found

(2006)

Specifieke narratieven

Zuid-Afrika

1488: Bartholomeus Diaz ontdekte Kaap de Goede Hoop. 1807: het Verenigd Koninkrijk verbiedt de slavenhandel. 1833: de Britten schaffen de slavernij af.

Verenigde Staten

1492: Columbus bereikte Amerika.

1763: in Noord-Amerika botsten het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk en werd Canada en Louisiana afgestaan aan het Verenigd Koninkrijk.

1776: er ontstond meer weerstand van de Amerikaanse koloniën tegen Groot-Brittannië en in 1776 verklaarden ze zich onafhankelijk.

1852: het verschijnen van de Amerikaanse roman De Hut

van Oom Tom van Harriet Beecher Stowe.

Nederland

1602: de oprichting van de Verenigde Oost-Indische Compagnie.

1621: de oprichting van de West-Indische Compagnie. 1628: de Spaanse aanvoer van goud en zilver uit Zuid- Amerika werd getroffen toen de Spaanse ''zilvervloot'' werd veroverd door Piet Heijn.

1814: de Nederlandse slavenhandel werd door de Nederlandse koning Willem I verboden.

1863: Nederland schaft de slavernij af. 6 mei 2002: de moord op Pim Fortuyn. Suriname

1667: Suriname werd een kolonie van Nederland.

1807: het Verenigd Koninkrijk verbiedt de slavenhandel. 1814: de Nederlandse slavenhandel werd door de Nederlandse koning Willem I verboden.

1863: Nederland schaft de slavernij af. 1975: Suriname werd onafhankelijk. De Nederlandse Antillen

1814: de Nederlandse slavenhandel werd door de Nederlandse koning Willem I verboden.

1863: Nederland schaft de slavernij af. Verenigd Koninkrijk

1787: tegenstanders van de slavernij verenigingen zich in: de afschaffingsbeweging de Society for the Abolition of the

Slave Trade.

1807: het Verenigd Koninkrijk verbiedt de slavenhandel. 1833: de Britten schaffen de slavernij af.

Schematische

narratieve templates

Algemeen

De ontdekkingsreizen in de vijftiende eeuw: de

Portugezen en de Spanjaarden voeren langs de kust van Afrika, Amerika en Azië.

Na de ontdekkingsreizen kwamen Portugese en Spaanse veroveraars naar Midden- en Zuid-Amerika en stichtten daar vestigingskolonies. Hoewel de indiaanse bevolking door de Spaanse wetten werd beschermd tegen de ergste uitbuiting, stierven ze massaal binnen een eeuw door arbeid, Europese ziekten en oorlogen.

Na 1500 werd de trans-Atlantische slavenhandel door de Portugezen en de Spanjaarden op gang gebracht. Negentig procent van de zwarte slaven kwam in het Caribisch gebied of Zuid-Amerika terecht. De sterke Afrikanen gingen het zware werk op de plantages en in de zilvermijnen doen in plaats van de indianen. Daarbij werden ze gruwelijk behandeld omdat ze als minderwaardige wezens werden gezien.

Vanaf het derde kwart van de zestiende eeuw voeren de Britten en Fransen uit. Aan het eind van de zestiende eeuw deed Nederland ook mee aan de Europese expansie. In de zeventiende eeuw ging de Europese expansie door. Aan de Noord-Amerikaanse oostkust ontstonden Europese koloniën, in Zuid-Amerika werd het koloniale bezit

uitgebreid. De handelsrelaties die Europeanen over de hele wereld aangingen, zorgde voor het begin van een

wereldeconomie.

In de koloniën werden plantages opgezet om aan de stijgende vraag van Europeanen te voldoen naar producten. Voor het plantagewerk werd gebruikgemaakt van slaven uit West-Afrika die ook voortaan op Britse, Franse en

Nederlandse slavenschepen werden vervoerd. Omstreeks 1700 ontstond protest vanuit de witte bevolking tegen de slavernij. De tegenstanders van de slavernij werden geïnspireerd door het christendom en de Verlichting en vonden dat elk mens gelijk was. Zij vonden dat de slavernij ''achterlijk, immoreel en onmenselijk'' was. Eerst de Britse koloniën schafte de slavenhandel en de slavernij af en later volgden andere Europese staten. In de achttiende eeuw groeide de wereldeconomie door de politieke Europese expansie en vestigden meer

Europeanen zich in de niet-westerse wereld. In Noord- Amerika en Noord-Azië werd de macht van de Russische tsaren uitgebreid in de uiterste delen van Alaska en Siberië. De Industriële Revolutie van het einde van de achttiende eeuw (Verenigd Koninkrijk) en in de negentiende eeuw (de rest van Europa en Noord-Amerika) legde de basis voor nieuwe machtsverhoudingen. Vooral in de jaren vanaf 1870 had vooral West-Europa de wereldwijde macht in handen. Dit kwam tot uiting in het moderne imperialisme van de negentiende eeuw. Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en andere Europese landen verdeelden Afrika.

De dekolonisatie van Afrika in de jaren 1956-1963 en werden bijna alle Afrikaanse landen onafhankelijk. In de jaren daarna werd de kolonies in het Caribisch gebied en de Stille Oceaan gedekoloniseerd. In Europa was de trots over koloniale verleden vervangen voor schaamte.

Portugal

(specerijen en zijde). De Europeanen werden niet

toegelaten op de Aziatische landroutes door de islamitische heersers van het Midden-Oosten, waardoor een nieuwe zeeroute gevonden moet worden. In de vijftiende eeuw maakten de Portugezen reizen langs West-Afrika en trokken steeds verder naar het zuiden.

Alleen Portugal handhaafde de slavernij in de tweede helft van de negentiende eeuw.

Nederland

Tijdens de Tachtigjarige Oorlog was niet de handel maar het bestrijden van Spanje het hoofddoel van de West- Indische Compagnie. Na de oorlog hield de West-Indische Compagnie zich bezig met de slavenhandel en goudhandel vanuit West-Afrika en handelde in producten uit Zuid- Amerika.

De West-Indische Compagnie beheerde kolonies in Brazilië en Noord-Amerika (New York), maar uiteindelijk bleven alleen Suriname en zes eilanden in de Antillen over. Daar werden slaven aan het werk gezet op suiker- en koffieplantages.

De Nederlandse samenleving had sinds de zestiende eeuw al buitenlandse migranten opgenomen. Na de Tweede Wereldoorlog zorgde de dekolonisatie voor verschillende migranten:

- De Indo-Europese migranten kwamen uit Indonesië, maar in de eerste jaren waren er veel problemen. Om dit te voorkomen werden de Indonesiërs over Nederland verspreid en verbeterde hun situatie en gingen ze geleidelijk op in de Nederlandse

samenleving.

- De Molukkers hadden voor de Nederlanders in Indonesië gevonden en streden voor een eigen Molukse staat, maar dat mislukte. De Nederlandse regering haalde de Molukse militairen met hun families naar Nederland en ze werden

ondergebracht in barakken, in afwachting van hun terugkeer. Dat gebeurde echter niet en de frustraties liepen zo hoog op dat Molukse jongeren overgingen tot terreuracties. Toen de acties ten einde kwamen, werd er werk gemaakt van de Molukse integratie. Vanwege gerichte scholing en hulp bij zoeken van een baan verdween de problemen geleidelijk. - Vanaf de jaren '60 immigreerden vele Nederlanders

naar Australia, Canada en de Verenigde Staten. Ter compensatie moesten gastarbeiders uit Griekenland, Italië en Spanje gehaald worden. Daarna kwamen Marokkaanse en Turkse migranten naar Nederland. Van die laatste groepen bleven velen in Nederland en lieten hun gezin overkomen of haalden een bruid uit het land van herkomst.

- Rond de Surinaamse onafhankelijkheid kwamen een grote groep Surinamers naar Nederland. Zij werden gezien als de groep waar de meeste problemen waren, maar geleidelijk is hun situatie verbeterd. De Surinamers werden een kleurrijke aanwinst voor de multiculturele samenleving.

- Vanaf de jaren '80 was er meer onvrede over asielzoekers en illegalen.

steeds meer als een probleemgroep gezien omdat laaggeschoold werden, velen werkeloos waren en er weinig contact was met andere groepen in

Nederland. Nederland was veranderd door de komst van buitenlanders en het land was een pluriforme samenleving geworden.

Suriname

De slaven werden gruwelijk behandeld. Slaven kwamen soms in opstand, maar waren vaak niet opgewassen tegen de beter bewapende witte mensen. Een aantal Surinaamse Marrons konden wegvluchtten van de plantages en

bouwden een nieuw bestaan op in het tropische regenwoud. Onder Britse druk had de afschaffing van de slavernij door de Nederlandse regering plaatsgevonden. De slaveneigenaren kregen een schadeloosstelling. Om de Surinaamse economie draaide te houden moesten

voormalige slaven nog tien jaar doorwerken in loondienst. Velen deden dat bij hun voormalige eigenaar. Daarna werden hun arbeidsplaatsen ingenomen door

contractarbeiders uit Java en India. Verenigd Koninkrijk

Vooral in Groot-Brittannië ontstond een sterke

afschaffingsbeweging tegen de slavernij. Al snel leidde dat tot de afschaffing van de slavenhandel en de slavernij.

Discoursanalyse Driehoekshandel: -

Slaaf/slaven/slavinnen: - Blank(en): -

Feniks: Geschiedenis voor de onderbouw Leesboek 2