Resultaten media-analyse

Boa’s komen regelmatig in het nieuws, zowel in de klassieke media (kranten, tv) als op social media. Zeker op social media kunnen snel filmpjes gedeeld worden welke vervolgens ‘viral’ kunnen gaan. Veel mensen zien deze berichten en beelden in de media en daarmee zijn zij mede bepalend voor het imago dat boa’s hebben in Nederland (Bervoets, 2016). Het is daarom in dit onderzoek ook belangrijk om te analyseren op welke manier boa’s in de media worden neergezet.

Hier is een media-analyse voor gedaan waarbij de focus wel lag op geschreven media zoals kranten en tijdschriften. De zoektocht vond hoofdzakelijk online plaats in krantenarchieven. Daarbij is gezocht binnen de zoektermen ‘boa’, ‘buitengewoon opsporingsambtenaar’, ‘stadswacht’ en ’handhaver’. Dit zijn de meest gebruikte en gangbare termen voor boa’s openbare ruimte en daarom is dit viertal dan ook gekozen om in diverse media te zoeken naar berichtgeving. Er is gezocht in de online archieven van landelijke dagbladen (Volkskrant, De Telegraaf, Algemeen Dagblad, NRC en Trouw), maar ook in verschillende regionale en lokale geschreven media (De Stentor, Gooi- en Eemlander, Omroep West). De regionale en lokale media zijn juist ook betrokken bij deze media-analyse omdat boa’s in gemeenten werken (vaak kleinschalig gebied) en daardoor soms eerder in regionale media terecht zullen komen dan in de landelijke media.

Een complete lijst van alle bekeken artikelen inclusief weblink en korte omschrijving van het artikel is terug te vinden in bijlage I. De gelezen artikelen zijn onderverdeeld in diverse hoofdonderwerpen, namelijk: taken van boa’s; misstappen van boa’s; particuliere boa’s; discussie uitbreiding bevoegdheden; mishandeling van boa’s; financiering boa’s; samenwerking politie. Daarnaast is er gekozen voor een tijdvak van begin 2015 tot maart 2016 om het geschetste beeld van boa’s in de media zo actueel mogelijk te houden.

Allereerst valt op in alle categorieën dat er diverse benamingen voor de boa openbare ruimte worden gebruikt, van parkeerwachter tot stadswacht en toezichthouder. Dit brengt verwarring over wat een boa openbare ruimte nu precies is en doet voor de burger die de artikelen leest. Daarnaast worden boa’s vaak gezien als ambtenaren die ondergeschikt zijn aan de politie en de kleine (rot)klusjes moeten opknappen zoals aanpak van hondenpoep, zwerfafval etc. Wat ook opvalt is dat wanneer een boa handelt op wijze die burgers niet begrijpen of onbeschoft vinden, dit breed wordt uitgemeten in de media. Artikelen waarin boa’s onprofessioneel overkomen, ook in kleine steden, worden vaak door vele andere media overgenomen waarbij men ook de reacties op social media publiceert bij het artikel.

Diverse personen gaven tijdens interviews gedurende mijn stage bij de VNG ook spontaan aan dat zij hinder ondervinden van het geschetste beeld in de media. Dit werd ook bevestigd in de interviews die speciaal voor dit onderzoek werd afgenomen; zij zijn van mening dat de media veel invloed heeft op het imago van boa’s openbare ruimte. Zeker in filmpjes verspreid door social media of verouderde (maar nog steeds uitgezonden) tv- programma’s als Overtreders zien zij een negatief imago van de boa ontstaan. De boa’s worden daar, volgens hen, weggezet als onkundige personen met geen enkel gevoel voor empathie. De redelijk recent bekend voorbeeld is ‘het roze konijn van Groningen’, inmiddels een begrip in Nederland en opgepikt in september 2015 door landelijke media. Het betreft een zaak waarbij een 16-jarige jongen op het festival Noorderzon in Groningen accordeon speelt terwijl hij een konijnenpak draagt. Hij kreeg echter een boete van 180€ van een boa omdat hij geen vergunning had (Kerstens, 2015). Op diverse social media-kanalen werd vervolgens schande gesproken van de ontstane situatie en dit leidde er uiteindelijk toe dat de boete werd kwijtgescholden.6

Een ander recent voorbeeld is een filmpje van een boa openbare ruimte op de site van Dumpert waarbij hij een man aanspreekt die op de stoep fietst.7 Er ontstaat een kleine

6

RTV Noord (2015), ‘”Roze konijn” hoeft boete niet te betalen’, op:

http://www.rtvnoord.nl/nieuws/153328/Roze-konijn-hoeft-boete-niet-te-betalen (bezocht op 14 april 2016).

7 _{Dumpert (2016), ‘Stadswacht is te streng’, op:}

worsteling om de fiets van de overtreder waarbij de boa openbare ruimte ook meermaals wordt bedreigd. Hieronder een greep uit de reacties op dit filmpje (Figuur 3).

Figuur 3. Reacties op filmpje ‘Stadswacht is te streng’ op de site van Dumpert.8

Samengevat kan er naar aanleiding van de media-analyse gesteld worden dat er zowel negatieve als positieve berichten worden geschreven over boa’s in Nederland. Hierbij valt op dat de berichten in landelijke media positiever van aard zijn, dan die in de regionale/lokale media. Mogelijk komt dit doordat veel berichten in de landelijke media worden geschreven over boa’s in het algemeen (nieuw beleid, nieuw uniform), terwijl in regionale/lokale media meer over specifieke optredens van boa’s wordt geschreven die burgers in het verkeerde keelgat zijn geschoten en daarom de media hebben opgezocht. Misstappen worden dus breed uitgemeten (wat overigens ook bij de politie gebeurt). Wanneer we kijken naar social media, zien we dat daar negativiteit de boventoon voert waarbij met name de reacties van burgers vaak niet mals zijn.

8 _{Dumpert (2016), ‘Stadswacht is te streng’, op:}