4. Methodologisch kader
5.2.1 Relatie tussen netwerken en doelen
Consensus over doelen leidt tot een effectievere samenwerking in een netwerk. Doelen worden op deze manier beter behaald. In het netwerk van de verdrogingsaanpak in de Groote Peel is er
grotendeels consensus over de doelen. Dit komt omdat de doelen zijn vastgesteld in een beheerplan (Provincie Limburg, 2019). Het doel ligt vooraf aan de uitvoering vast. In samenspraak met de verschillende partijen hebben de maatregelen uit het beheerplan vorm gekregen. Uit de interviews blijkt dat alle partijen inspraak hebben gehad over het vormgeven van de maatregelen. Daarnaast is het mogelijk voor de actoren om tegen de genomen maatregelen in te gaan. Dit is ook gebeurd. Werkgroep Behoud de Peel is namelijk naar de rechter gestapt aangezien de vergunningverlening volgens de maatregelen onjuist zou zijn. Het proces hebben zij gewonnen, hierdoor moet de vergunningverlening worden aangepast. Hieruit blijkt dat deze partij stuurt op het behalen van haar eigen belangen.
Van elkaars middelen kan gebruik gemaakt worden om maatregelen te behalen, een voorbeeld hiervan is cofinanciering. In het netwerk is er sprake van cofinanciering op deze wijze wordt er door partijen aanspraak gedaan op andere partijen (Van Delden, 2007, p.176-177). De provincies zijn grotendeels de geldschieters voor het behalen van maatregelen. Daarnaast is er ook nog geld van het Rijk en uit Europa beschikbaar (Provincie Limburg, 2019).
De meeste effectiviteit wordt behaald wanneer er zoveel mogelijk gezamenlijke doelen worden nagestreefd (Wielinga, 2005, p.46). Aangezien het doel vastgelegd is in het beheerplan is er sprake van een gezamenlijk doel, partijen dienen bij het uitvoeren van maatregelen rekening te houden met dit doel. De Provincie heeft een controlerende taak of partijen dit doen (Provincie Limburg, 2019). Er zijn bij de verschillende partijen wel verschillende belangen om het doel te behalen, maar partijen zijn afhankelijk van elkaar (De Bruijn & Ten Heuvelhof, 2007, p.1). Bij de verdrogingsaanpak in de
Groote Peel kunnen landbouwbelangen botsen met belangen van de natuur. Dit treedt bijvoorbeeld op wanneer er water in de buitengebieden gebruikt wordt om te bewateren. Hiermee daalt het peil van het water in het natuurgebied zelf (Respondent 8, gebiedsbeheerder Groote Peel). Om dit te voorkomen wordt er samengewerkt en worden afspraken gemaakt. De provincie moet toezien dat de afspraken worden nageleefd. Doordat vooraf duidelijke afspraken zijn gemaakt met de
verschillende partijen wordt er rekening gehouden met de verschillende belangen. Bij de uitvoering kennen de partijen hun eigen taken in bepaalde gebieden, zij beschikken hierbij over hun eigen expertise (Provincie Limburg, 2019).
De provincie Limburg heeft een dominante rol in het netwerk aangezien zij projecten om de
verdroging aan te pakken grotendeels financiert. Echter blijkt zij niet altijd een dominante rol op zich te nemen. Bij het uitvoeren van het Life+ project in de Groote Peel was het Waterschap Aa en Maas degene die het voortouw nam (Respondent 3, Senior Projectleider ontwerp en realisatie Waterschap Aa en Maas; Respondent 2, Projectleider Natura 2000 provincie Limburg; Respondent 9, Projectleider integrale complexe projecten Provincie Noord-Brabant). In het netwerk is de provincie dus niet formeel hiërarchisch bovengeschikt en vormt het slechts een onderdeel van het netwerk waarbij het een controlerende rol heeft en vaker verantwoordelijk is voor de uitvoering. De provincie moet er op aansturen dat taken uitgevoerd worden.
Als er gekeken wordt naar het type besluitvorming waarvan sprake is bij de verdrogingsaanpak in de Groote Peel zijn er meerdere aanwijzingen dat het gaat om een projectmatige besluitvorming. Met overleggen zijn de maatregelen vormgegeven. Het doel is vooraf bepaald en geldt tijdens het proces als hét referentiepunt. Het doel ligt vast.
De maatregelen zijn gericht op het behoud van de natuur, een van de grootste bedreigingen is de verdroging in de Groote Peel. De verdroging kan ervoor zorgen dat de natuur bedreigd wordt. De maatregelen in het beheerplan zijn erop gericht om de natuur in het gebied te behouden, van deze maatregelen hebben enkele betrekking op het tegengaan van de droogte. Om deze maatregelen draait het in dit onderzoek. De maatregelen die worden nageleefd in het netwerk zijn daarmee gerelateerd aan een probleem, namelijk de afname van hoogveen door verdroging. Het onderzochte doel is tot stand gekomen aan de hand van één probleem namelijk de afname van hoogveen.
De inhoud van de problemen was leidend in het bepalen van maatregelen. Aan de hand van
Europese richtlijnen die gelden in de Natura 2000-gebieden hebben de maatregelen vorm gekregen, hierbij hebben de partijen inspraak gehad, maar kunnen zij niet tegen de richtlijnen ingaan. De maatregelen die zijn genomen zijn toegespitst op het behalen van de doelen om problemen op te lossen (Provincie Limburg, 2019). De maatregelen en taken liggen vast in het beheerplan en zijn ook mede afkomstig uit wetgeving (Rijksoverheid, z.d.). Hoe de taken worden uitgevoerd en wat er behaald dient te worden is vastgelegd. De randvoorwaarden zijn hierbij strikt en dienen door de provincie gecontroleerd en gehandhaafd te worden (Provincie Limburg, 2019).
In het onderzochte netwerk wordt er gestuurd op het centrale doel om de natuur te behouden en droogte tegen te gaan. Hierdoor wordt er gestuurd op het behalen van alle maatregelen, (De Bruijn & Ten Heuvelhof, 2007, p.80). het doel en de maateregelen in dit netwerk een centrale rol.
Het netwerk van dit onderzoek laat zich leiden door het doel en maatregelen. In het beheerplan worden termijnen gesteld waarin de maatregelen behaald moeten zijn. Maatregelen staan daarnaast vast in het plan en kunnen niet tijdens het proces worden gewijzigd. In het netwerk zijn het doel en de maatregelen in samenspraak met de partijen vastgelegd. Dit alles maakt dat het onderzochte netwerk het meeste weg heeft van een goal-directed netwerk.