Redenen om nieuwsapps niet te gebruiken

Respondenten noemden ook een aantal redenen om nieuwsapps niet te gebruiken. Deze redenen zijn onderverdeeld in twee categorieën: 1) nieuwsapps zijn voor jongeren niet nuttig en 2) nieuwsapps hebben een laag gebruiksgemak. In de eerste categorie vallen: vervangbaarheid van nieuwsapps, technische beperkingen van nieuwsapps en het ontbreken van een nieuwsbehoefte onder jongeren. In de tweede categorie vallen die elementen van nieuwsapps die maakten dat jongeren een specifieke nieuwsapp niet makkelijk te gebruiken vonden.

Nieuwsapps zijn vervangbaar wanneer jongeren “op de hoogte” willen blijven

Nieuwsapps zijn volgens opvallend veel respondenten vervangbaar (R1, R3, R5, R6, R7, R9, R10, R12, R14, R16, R18). De volgende media werden door respondenten genoemd als vervangers van nieuwsapps: mobiele nieuwssites (R1, R6, R7, R12, R18), televisiejournaal (R3, R6, R7, R16, R18), Facebook (R9, R16), Radio (R3, R6, R9) of kranten (R1, R6). Jongeren die aangaven dat een nieuwsapp vervangbaar was, consumeerden nieuws meestal dagelijks. Uitzondering hierop zijn respondent 10, 14 en 18. Zei consumeerden nieuws respectievelijk maandelijks, (bijna) nooit en wekelijks.

Zeven van de achttien respondenten geven expliciet aan dat ze niet een nieuwsapp nodig hebben om op de hoogte te zijn van wat er in de wereld gebeurt (R5, R7, R9, R10, R12, R14, R16, R18).“Ik lees het meeste wel wat of Facebook of ik hoor het wel op de radio. Heb ik geen app voor nodig” (respondent 9, man, 18 jaar). Sommige jongeren geven meer impliciet aan eigenlijk wel andere media tot hun beschikking te hebben waar ze belangrijk nieuws via consumeren (R1, R3, R6, R10, R14). Zo gaf respondent 1 (man, 24 jaar) aan dat hij niet van plan is om nieuwsapps in de toekomst te gaan gebruiken omdat hij hier te veel “moeite” voor zou moeten doen. Daarmee wordt bedoeld dat nieuws op een nieuwsapp niet zomaar voorbij komt, maar de gebruiker de app moet openen om de content te kunnen bekijken. Respondent 1 zei hierover: “Uh, de app moet je nog steeds gewoon openen om te zien wat er in staat en dan uh.. ja dan moet ik er alsnog wel actief achteraan en ik zie

64 mezelf niet om de zoveel tijd even een app openen om te zien wat erin staat.” Hij gebruikt dan liever de krant: “Als een krant gewoon wordt bezorgd, dan ligt hij hier en dan pak ik ‘m wel op en lees ik ‘m op een gegeven moment door.”

Een andere reden die relatief veel respondenten aanhaalden wanneer hen gevraagd werd waarom ze geen nieuwsapp gebruiken is dat ze er eigenlijk nog nooit over nagedacht hebben (R3, R6, R10, R14). Zo vertelt respondent 3 (man, 17 jaar): “Ik had er sowieso nog nooit zoveel van gehoord, maar ik had er ook nog nooit kennis mee gemaakt. Ik wist niet.. he ik heb me.. ik heb me er nooit.. nooit uh over nagedacht”. Ook dit verwijst naar de vervangbaarheid van een nieuwsapp voor jongeren. Er is onder respondent 3 geen behoefte aan een nieuwsapp. Uit de vragenlijst valt echter af te leiden dat hij wel veel met nieuws bezig is. Hij gaf aan dagelijks nieuws te volgen via de radio tijdens het werk en ’s avonds via nieuwsuitzendingen op televisie. Het lijkt erop dat hij op deze manier genoeg “nieuws” ontvangt en geen behoefte heeft aan nog een medium voor nieuws. Hetzelfde lijkt te gelden voor respondent 6 (man, 24 jaar). Op de vraag waarom hij geen gebruik maakt van een nieuwsapp antwoorde hij: “Ik heb er eigenlijk nooit echt goeie over nagedacht. Keek altijd journaal van kleins af aan. Dat.. daar ben ik een beetje in blijven hangen”. Later zegt hij: “Aan de ene kant heb ik zoiets van ik zou het misschien wel kunnen gaan gebruiken. Is misschien best wel praktisch. Andere kant.. heb ik ook weer zoiets van ik heb het tot nu toe altijd zonder gered”. Hoewel hij niet expliciet noemt dat hij een vervangend medium heeft voor een nieuwsapp, valt uit de eerste quote af te leiden dat een nieuwsapp voor hem niet nodig was omdat hij omdat hij het nieuws via het journaal al ontving. Respondent 10 en 14 gaven eerder al aan dat ze een nieuwsapp niet nuttig vinden omdat “Als er iets ergs gebeurd is, dan zie je dat waarschijnlijk ook wel op het andere nieuws” (respondent 14, man, 16 jaar).

Technische beperkingen smartphones

Voor respondent 7 en 12 was de vervangbaarheid van nieuwsapps in combinatie met de beperkte opslagruimte op hun telefoons een reden om nieuwsapps niet te gebruiken: “Nah dan was de keuze tussen Outlook en en.. uh NOS bijvoorbeeld en dacht van de NOS kan ik heel makkelijk ook via internet sites. Ze hebben ook zo'n makkelijke mobiele site weet je wel. En ik kijk ook heel vaak ‘s ochtends gewoon het nieuws hier. Tv.” (respondent 7, vrouw, 20 jaar). Voor respondent 12 gold hetzelfde. Het geheugen van de telefoon was vol én hij (man, 21 jaar) vergaarde het nieuws al op andere manieren: “De telefoon is uh vol van geheugen en uh ja ik had de krant en de NOS al dus ik dacht ja ik gebruik die nieuwsapp steeds minder op mijn telefoon dus kan ook wel weg.”

In totaal lieten vijf respondenten weten dat de technische capaciteiten van hun telefoons te beperkt zijn en ze daarom geen nieuwsapp gebruiken (R1, R7, R8, R12 en R13). “Mijn telefoon zegt dan, ja ik zit vol. Najah dan op laatst dan ga ik schiften, dan gooi ik mijn nieuwsapp er als eerste af”, zegt respondent 8. Opvallend is dat alle drie de respondenten die in het verleden een nieuwsapp gebruikten (R7, R12, R13), aangaven dat het geheugen van de telefoon vol zit of zat. Respondent 7 zei: “Ik heb geen geheugen meer op mijn mobiel. Anders zou ik het weer doen”. “Ik heb wel

65 nieuwsapps gehad hoor, alleen eens in de zoveel tijd ruim ik mijn mobiel op en dan gooi ik alles er weer af. En dan ist dr gewoon niet weer van gekomen om drop te zetten”, zei respondent 13. Een andere technische beperking is het niet permanent toegang hebben tot internet op de telefoon (R1).

Geen behoefte aan nieuws

Maar niet alle redenen om nieuwsapps niet te gebruiken, zijn extern. Er zijn ook een aantal respondenten die aangeven geen interesse te hebben voor het nieuws in het algemeen (R8, R14, R18) of nieuws wat ze op een nieuwsapp verwachten (R7, R8). Zo gaf respondent 8 (vrouw, 24 jaar) aan geen behoefte te hebben aan nieuws. Op de vraag of ze dan niet bang is dat ze iets mist, antwoorde ze “nee”. Ze mist wel eens wat, maar dat neemt ze voor lief: “Ja ik vind het wel eens jammer als ik wat mis.. dan denk ik nou heb ik helemaal niks.. want dr was van de week tenminste daar hadden ze het vandaag op het werk over. Er was zo'n.. nah een jongetje of een meisje was helemaal najah vermagerd ofzo en die.. die eet spul bij anderen uit de koelkast ofzo vandaan. Nah dan denk ik huh daar heb ik helemaal niks van meegekregen, kijk dan denk ik wel eens ja misschien zou het wel goed zijn, maar nee dat is niet.. misschien later nog wel eens hoor. Maar uh nee ik heb het druk genoeg.” Ook respondent 14 (man, 16 jaar) gaf aan niet met nieuws “bezig te zijn”. Respondent 18 (man, 24 jaar) gebruikt wel een nieuwsapp, maar doet dat voor namelijk om muziek te kunnen luisteren. Hij zei dat het belangrijk is dat nieuwsapps er zijn, “Alleen nah ik interesseer me niet genoeg in nieuws om ook echt dagelijks zo'n app te gaan gebruiken”.

Het kan ook zo zijn dat jongeren zich slechts voor een paar nieuwsonderwerpen interesseren en ze verwachten dat een nieuwsapp hen niet in die nieuwsbehoefte voorziet (R7, R8). Zo evalueerde respondent 8 (vrouw, 24 jaar) de NOS-app en gaf ze achteraf aan de app niet vaker te willen gebruiken omdat ze niet dingen uit de eigen buurt op de app kon vinden. Ook respondent 7 (vrouw, 20 jaar) dacht dat de nieuwsapp de zij evalueerde, die van De Telegraaf, niet de informatie bevatte waar zij behoefte aan had. Ze gaf in het interview aan serieus nieuws te willen, maar dacht op De Telegraaf-app minder serieus nieuws te kunnen vinden: “Ik weet nog vroeger dat mijn opa en oma zei en van ‘oh de Telegraaf die maakt uh die blaast alles op’ en uh dingen enzo. Misschien neem je dat ook wel een beetje mee? Dat je De Telegraaf toch iets minder serieus neemt dan andere kranten”.

De nieuwsapp is niet makkelijk te gebruiken

Een andere reden om nieuwsapps niet te gebruiken betreft het lage gebruiksgemak van een nieuwsapp voor jongeren. Negen van de achttien respondenten vonden dat de nieuwsapp niet altijd makkelijk te gebruiken was en gaven aan dat dit voor hen een reden was om de nieuwsapp in de toekomst niet te gebruiken (R2, R4, R5, R6, R7, R11, R12, R16, R18). Zaken die het gebruiksgemak en het gebruik negatief van nieuwsapps negatief beïnvloeden zijn: het niet gewend zijn aan de app (R5, R6, R12, R16), onduidelijke categorisering op de nieuwsapps (R4, R7), het ontbreken van een zoekfunctie (R2, R18) en het vastlopen van een nieuwsapp ten tijde van gebruik (R11).

66 Dat het niet gewend zijn van de functies op een nieuwsapp een reden is om de app niet te gebruiken, bleek bij het analyseren van de interviews in de Flipboard-groep. Vier van de zes respondenten gaven aan de app niet nog een keer te willen gebruiken omdat het een andere app is dan de apps die de jongeren gewend waren (R5, R6, R12, R16). Respondent 5 (vrouw, 24 jaar) zei daarover: “Op dit moment vind ik hem gewoon niet uh zeg maar als mijn andere apps, dus gewoon niet makkelijk in gebruik. Dus dan.. Najah zou ik hem toch eerder overslaan denk ik.”

De onduidelijke categorisering van onderwerpen was voor twee van de respondent uit de testgroep van De Telegraaf een reden om de app niet te downloaden (R4, R7). “Dat vink wel echt vervelend dak niet per onderwerp kan kijken en dat er te veel onderwerpen bij zijn die voor mijn gevoel onnodig zijn.” (respondent 7, vrouw, 20 jaar) Ook respondent 4 (man, 22 jaar) was niet te spreken over de categorisering van De Telegraaf-app. Dit was zijn antwoord op de vraag “Wat maakt dat je deze app van De Telegraaf nou niet graag wilt gebruiken?”: “Nee nah dat heeft dus te ma.. met name te maken met die met die categorisering. Uh dat vink dus heel, dat vink heel vervelend. En das ook echt iets waar ik ook echt last van zou hebben zeg maar.”

Voor respondent 2 en 18 is de afwezigheid van een goede zoekfunctie de hoofdreden om niet gebruik te gaan maken van de NOS-app. Respondent 2 en 18 zouden zich eerder keren naar een nieuwswebsite of zoekmachine dan dat ze een nieuwsapp zouden gebruiken zonder zoekfunctie. “Op een site zit wel een zoekbalk, hier is het niet” (respondent 2, vrouw, 21 jaar). De respondenten denken dat men met zo’n zoekfunctie veel gemakkelijker nieuws kan vinden dan zonder: “Want als je iets wil opzoeken, bijvoorbeeld net uh zocht ik wat. Wilde ik wat opzoeken over Elon Musk en uhm ja dan moet je heel erg veel scrollen en op een gegeven moment wordt je daar wel zat van. Dan ga je.. zou je eerder gaan googlenen dan dat je die app zou gaan gebruiken.”

Respondent 11 gaf aan dat de nieuwsapp die ze eerder gebruikte niet optimaal functioneerde. Dat was voor haar een reden om de app te verwijderen. “Ik had eerst de Wâldnet app, maar die haakte ook steeds en nah ik denk dat wip ik er maar af, want nee, dat is niks”, zei ze.

67

Conclusie

Met dit onderzoek is getracht zicht te krijgen op de waardering van nieuwsapps vanuit het gezichtspunt van jongeren. De onderzoeksvraag luidde: wat vinden Nederlandse jongeren tussen de 16 en 25 jaar van nieuwsapps op smartphones? Het onderzoek kende twee dimensie: de waardering van het gebruik van nieuwsapps door jongeren (deelvragen 1 t/m 3) en de (mogelijke) plaats van nieuwsapps binnen het mediarepertoire van jongeren (deelvragen 4 t/m 6).

Door zowel te kijken naar het gebruik van nieuwsapps onder jongeren, de redenen voor jongeren om nieuwsapps wel of niet te gebruiken en de waardering van nieuwsapps, leverde dit onderzoek inzichten op over het nut voor en het gebruiksgemak van specifiek nieuwsapps voor jongeren. Op basis van de resultaten is een nut-gemak-model over de geschiktheid van nieuwsapps voor jongeren geconstrueerd (figuur 1). Het model geeft een indicatie van de houding van jongeren tegenover het gebruik van nieuwsapps. Het nut-gemak-model over de geschiktheid van nieuwsapps voor jongeren borduurt voort op het Technology Acceptance Model van Davis (1989). In het model van Davis (1989) staan het nut en gebruiksgemak van een technologie centraal. Wanneer het gebruik van een technologie nut heeft én de technologie makkelijk in gebruik is, gaat een individu - volgens deze theorie - een technologie gebruiken. Dat is ook de gedachte achter het nut-gemak-model over de geschiktheid van nieuwsapps voor jongeren: wanneer het gebruik van een nieuwsapp in de ogen van jongeren nut heeft en jongeren het makkelijk te gebruiken vinden, is het waarschijnlijk dat een individu de app gaat gebruiken.

In het model (figuur 1) is weergegeven wanneer, voor welke consumptiebehoeften, het gebruik van een nieuwsapp nuttig (boven) of niet nuttig (onder) werd gevonden. Ook is te zien waarvoor nieuwsapps in de ogen van jongeren makkelijk (rechts) of moeilijk (links) te gebruiken waren. De kleuren geven aan in hoeverre de geteste nieuwsapps geschikt werden gevonden om mee op de hoogte te blijven van serieus of luchtig nieuws en om serieus of luchtig nieuws mee op te zoeken. Groen staat voor geschikt, oranje staat voor minder geschikt en rood staat voor niet geschikt. Het model is niet een schaal waarop bestaande nieuwsapps geplaats moeten worden, maar een samenvatting van de onderzoeksresultaten over het nut en het gepercipieerde gebruiksgemak van nieuwsapps in het algemeen. Drie verschillende nieuwsapps, die van de NOS, De Telegraaf en Flipboard, zijn geëvalueerd om tot dit model te komen. Het nut-gemak-model laat zien wat de behoeften van jongeren ten opzichte van nieuwsapps in het algemeen (kunnen) zijn en in hoeverre nieuwsapps in die behoeften voorzien.

Behoefte om op de hoogte blijven en te zoeken naar informatie

Tijdens literatuuronderzoek werd duidelijk dat volgens aanhangers van de uses and gratifications theorie het gebruik van een medium voortkomt uit bepaalde behoeften. In het model (figuur 1) zijn vier mogelijke behoefte van jongeren weergegeven: serieus nieuws zoeken, op de hoogte blijven van serieus nieuws, luchtig nieuws zoeken en op de hoogte blijven van luchtig nieuws.

68 Figuur 1

Nut-gemak-model over de geschiktheid van nieuwsapps voor jongeren

De onderzoeksresultaten duiden erop dat jongeren ten aanzien van nieuwsapps twee duidelijke behoeften hebben: ze willen op een nieuwsapp nieuws kunnen zoeken en/of door het gebruik van een nieuwsapp op de hoogte blijven van nieuws. Dit valt af te leiden uit het huidige gebruik van nieuwsapps door jongeren en de redenen die respondenten noemden voor het gebruik van nieuwsapps.

Zo zeiden vijf van de zes nieuwsappgebruikers een nieuwsapps in hun dagelijks leven te gebruiken om op de hoogte te blijven van het nieuws (R4, R5, R11, R15, R18). Met “op de hoogte blijven” wordt bedoeld dat jongeren “de hoofdlijnen” kennen of weten wat er recent (maximaal 2 dagen geleden) in de wereld speelde. Daarnaast gaven zeven respondenten expliciet aan het een voordeel van nieuwsapps te vinden dat de gebruiker in korte tijd geïnformeerd raakt over “de stand van zaken” (R1, R2, R3, R4, R5, R13, R15).

Naast dat jongeren op de hoogte willen blijven, willen ze ook graag nieuws kunnen zoeken, zo doen de resultaten vermoeden. Vier respondenten gaven expliciet aan een nieuwsapp in het verleden

69 gebruikt te hebben om informatie mee op te zoeken (R4, R5, R7, R12). Jongeren hadden dan via andere media (radio, Facebook of een gesprek met iemand) iets opgevangen over een onderwerp en wilden daar meer van weten. Ook gaven drie respondenten expliciet aan dat ze een nieuwsapp zouden willen gebruiken om achtergrondinformatie mee op te zoeken (R1, R2, R3). Deze resultaten over het gebruik van nieuwsapps sluiten aan bij de bevindingen van Weis (2013) en Shim, Han, Lee en Go (2015) die in hun onderzoeken aantoonden dat mobiele telefoons vaak gebruikt worden om informatie mee op te zoeken.

Geen behoefte aan luchtig nieuws

Opvallend is, wanneer gekeken werd naar de waardering van de inhoud op nieuwsapps, dat jongeren geen behoefte lijken te hebben aan luchtig nieuws/entertainmentnieuws op een nieuwsapp. Jongeren lieten zich massaal negatief uit over “luchtige” content op nieuwsapps (R2, R3, R4, R6, R7, R9, R11, R14, R15, R16, R18) terwijl de meeste jongeren positief waren over serieus nieuws op de nieuwsapps (R1, R2, R3, R5, R7, R8, R9, R10, R12, R13, R14, R15).

In eerder onderzoek leek twijfel te bestaan over de behoeften van jongeren naar “serieus” nieuws. Jongeren zouden disproportioneel weinig interesse hebben in serieus nieuws, “public affairs content “ (Patterson, 2007, zoals geciteerd door Marchi, 2012) of zouden serieus nieuws wel interessant vinden maar het toch niet gebruiken (Costera Meijer, 2017). De resultaten uit dit onderzoek lijken Pattersons stelling dus tegen te spreken. Jongeren lijken wél interesse te hebben in serieus nieuws. Het is echter aan de hand van dit onderzoek te niet achterhalen of ze serieuze content in hun dagelijks leven wel of niet raadplegen. Daarvoor zou een longitudinale gedragsstudie nodig zijn.

Het onderzoek geeft wel aan dat nieuwsapps in eerste instantie volgens jongeren niet primair gericht moeten zijn op entertainment-, onzinnig of vrijetijdsnieuws. Het lijkt goed om in het kader van nieuwsconsumptie te beseffen dat nieuwsapps verschillen van bijvoorbeeld sociale media of televisie. Het verschil is dat de berichten op een nieuwsapp allemaal van één zender komen, in de meeste gevallen een nieuwsorganisatie. Over het algemeen zullen jongeren die een nieuwsapp downloaden, al geïnteresseerd zijn in nieuws. Met het downloaden van een nieuwsapp kiezen jongeren bewust voor “nieuws” en niet voor “entertainment”. Daardoor lijkt het niet nodig om amusement én nieuws in één appomgeving samen te voegen.

Nut

De woorden “nut” en “niet nuttig” (figuur 1) geven aan in hoeverre het gebruik van de nieuwsapp een voordeel oplevert, oftewel voor de gebruiker effectief is. Het nut van een medium voor de gebruiker is afhankelijk van de behoefte van de gebruiker (use) en de mate waarin het medium in die behoefte kan voorzien (gratification). Uit de resultaten blijkt dat nieuwsapps voor jongeren nuttig zijn wanneer er serieus nieuws mee op te zoeken is en/of het jongeren op de hoogte houdt van het nieuws. Dat zijn immers de twee zaken waar jongeren behoefte aan leken te hebben (zie

70 onderdeel “Behoefte om op de hoogte blijven en te zoeken naar informatie”). Dat nieuwsapps hiervoor nuttig zouden zijn, lijkt met de beschikbaarheid ervan en de persoonlijke interesses van jongeren te maken te hebben.

Eerder onderzoek van Struckman en Karnowski (2016) en Westlund (2015) toonde al aan dat nieuws via een smartphone vaak op verschillende plaatsen en tijden geraadpleegd wordt. Voorbeelden hiervan zijn: op het werk, thuis en onderweg. In aanvulling op deze onderzoeken, doet dit onderzoek vermoeden dat juist het gemak van het altijd op zak hebben van een telefoon in combinatie met een behoefte aan nieuws, reden is om de smartphone voor nieuws op verschillende plaatsen en tijden te gebruiken. Veel jongeren hebben vrijwel altijd een mobiele telefoon bij zich (R4, R13 en R15 noemen dit). “Ik heb gewoon altijd mijn telefoon bij me. Overal waar ik ook heenga.” Bovendien kan nieuws op een nieuwsapp kort geraadpleegd worden: “En dan kan ik dus gewoon ook als ik even een rustmomentje heb. Of.. nah je moet wel eens ergens wachten ofzo dan kijk ik heel vaak al snel op de nieuwsapp.” (respondent 4, man 22 jaar) Dat maakt het gebruik van