RECHTSPLEGING YOOR BEN RESIDENTIERECHTER

Het reglement op de Burgerlijke rechtsvordering zooals het gebruikt wordt bij de Raden van Justitie is, op enkele uitzonderingen na, den R. R. tot richtsnoer gesteld.

Het rechtsgeding voor den R. R. is veel eenvoudiger dan voor den R. v. J.

Elke rechtsgeding voor het Residentiegerecht vangt aan met een verzoekschrift door den eischer of diens

ge 37 ge

-•machtigde, onderteekend, ingediend aan den bevoegden R. R.

De zaken, die voor den R. R. behandeld kunnen worden, zijn boven opgegeven en telkens is er bijgevoegd voor wel-ken R. R. ze aanhangig gemaakt moeten worden.

Wanneer een eischer niet kan schrijven, kan hij zijne vordering mondeling voordragen aan den R. R., die haar in geschrift brengt of doet brengen. Deze bevoegdheid tot mondelinge voordracht geldt niet voor den gemachtigde.

Incidenten worden schriftelijk of mondeling' ter terecht-zitting aangebracht :

Die verzoekschriften moeten inhouden :

Ie de namen en woonplaatsen van den eischer en van den gedaagde, alsmede indien het verzoek door een gemachtigde wordt gedaan, van dien gemachtigde;

2e eene aanduiding van het onderwerp der vordering en datgene wat gevorderd wordt

3^e indien hetgeen gevorderd wordt niet bestaat in de betaling van een geldsom en de bevoegdheid van den R. R. afhankelijk is van de waarde der vorde-ring, de schatting der waarde van het gevorderde, met betaling van welk bedrag vermeerderd met de wettelijke interessen de gedaagde kan volstaan. De-ze schatting is onnoodig, indien aan de vordering tot opeisching van roerend goed een revindicatoir beslag is voorafgegaan en ook indien de vordering strekt tot ontruiming.

4e De acte van volmacht moet bij het verzoekschrift, indien het door een gemachtigde is onderteekend, worden overgelegd.

Die verzoekschriften worden teruggegeven of teruggezon-den aan teruggezon-den eischer in persoon of diens gemachtigde.

Ie als ze niet aan de te voren gestelde eischen vol-doen, of waarbij de volmacht niet is overgelegd met

— 38 —

mondelinge of schriftelijke redenen ter verbetering of aanvulling, dan wel ter bijvoeging van de vol-macht teruggegeven of teruggezonden.

2e De mondelinge voordracht wordt eerst in geschrift gebracht, wanneer de eischer de gegevens heeft verstrekt.

3° Terugzending bij gemotiveerde beschikking heeft plaats en de bovenbedoelde aanteekening wordt achterwege gelaten, wanneer het verzoekschrift bij eenen anderen residentierechter had moeten worden ingediend of wanneer het al dadelijk duidelijk is, dat de ingediende vordering ten aanzien van het onder-werp des geschils behoort tot de bevoegdheid van eenen anderen rechter.

Dit is een zeer humane bepaling, waardoor dwaling wordt uitgesloten. Het komt er eigentlijk maar op aan, indien men aarzelt tot welken R. R. te gaan, de zaak bij den.

dichtst bij wonenden aan te bieden, die aanneemt of terecht helpt. Ook indien de zaak niet tot zijne competentie be-hoort, wordt de zaak hier met redenen, d. w. z. gemoti-veerde beschikking afgewezen.

4e Indien de vordering mondeling is ingediend, dat ge-beuren kan, zooals te voren is opgegeven, als de-eischer niet schrijven kan, dan kan de R. R. in ge-vallen te voren omschreven, het in geschrift bren-gen bij gemotiveerde beschikking weigeren.

Van die beschikkingen is hooger beroep toegela-ten. Indien die beschikkingen den eischer niet be-vredigen, kan hij zich tot den R. v. J. wenden.

Nadat de vordering bij den R. R. is gebracht wordt door-den Griffier daarvan onverwijld aanteekening gehoudoor-den in een register, waarna de R. R. den dag en het uur bepaaltr

waarop de zaak voor hem zal dienen en doet partijen op-roepen, ten einde alsdan te verschijnen, vergezeld van de

— 39 —

getuigen, die zij wenschen te doen hooren en met mede-brenging van de bewijsstukken, waarvan zij zich willen bedienen.

De verweerder krijgt bij de oproeping tevens een af-schrift der vordering met aanzegging, dat hij daarop des verkiezende voor of op den rechtsdag bij een door hem of door zijn gemachtigde onderteekende verwering kan ant-woorden.

Schoon dus de verwering eerst op den rechtsdag kan worden behandeld, is het aan te bevelen het antwoord voor dien dag op de griffie van het Residentie gerecht te doen brengen, ten einde den R. R. in de gelegenheid te stellen om te voren de zaak in te zien.

Aan den eisch kan niets veranderd worden, zoodat de verwering niet geheim behoeft gehouden te worden.

De beschikking omtrent den rechtsdag wordt ingeschre- • ven in een register, zoo ook op de minuut der vordering aangeteekend.

In zaken, waarin eene onmiddellijke beslissing wensche-lijk en mogewensche-lijk is, kan de R. R., indien de eischer dit mondeling verzoekt en de gedaagde vrijwillig is ver-schenen, onmiddellijk tot de behandeling en beslissing overgaan. — Als de R. R. te voren de stukken heeft ge-had, heeft hij gelegenheid, mits de verweerder verschenen is, dadelijk het vonnis te vellen. Op deze wijze kan een zaak op een enkelen rechtsdag afioopen, dat voor beide par-tijen voordeelig is. Gemakkelijker en eenvoudiger is niet te bedenken.

Alle oproepingen, aanzeggingen, beteekeningen en in het algemeen alle exploiten, welke voor den geregelden gang van het proces noodig zijn, geschieden door tusschenkomst en op last van den R. R. door een tot het doen van ex-ploiten bevoegden persoon.

Bevoegde personen zijn de deurwaarders bij de

residentie-— 40 residentie-—

gerechten en bij de europeesche rechtbanken, doch wanneer binnen de 10 palen van de plaats, binnen het rechtsgebied van den R. R., waar een exploit moet gedaan worden, zich geen deurwaarder ophoudt, dan kan door den R. R., ofte diens verzoeke door het hoofd van plaatselijk bestuur een geschikt en vertrouwd persoon tot het doen der vereischte exploiten worden aangewezen.

De deurwaarders kunnen dus niet meer zoo in den blinde rechts en links uitgezonden worden om exploiten te doen, doch worden door tusschenkomst en op last van den R. R. gedirigeerd, dat een aanzienlijk voordeel is bij de berekening der kosten.

Maar geene oproepingen, aanzeggingen of beteekeningen behoeven te geschieden door deurwaarders, indien partijen, 't zij zei ven, 't zij door gemachtigden, op de zitting ver-schijnen. De R. R. doet dan zelf aanzeggingen, die de exploiten van deurwaarders vervangen en onnoodig maken.

Het streven in deze om een proces zoo min kostbaar mogelijk te maken, moet door partijen ten hoogste ge-waardeerd worden en indien aan den eenen kant geen ver-volgingszucht voorzit en aan den anderen geen zucht om hoe ook gelijk te hebben of om aan eene betaling te ont-komen, is het 't verstandigst, na het dienen van eisch en antwoord, maar dadelijk vonnis te vragen. Incidenten worden schriftelijk of mondeling ingebracht.

Een incident is, b. v. indien men zich beklaagt, dat eene vordering op een firma, is ingesteld tegen een der firmanten in privé. — Boven is ook gesproken van eene vordering tot opeisching van roerend goed, waaraan een revindicatoir beslag is voorafgegaan, hetwelk beteekent, dat een eige-naar van roerend goed die recht had tot revindicatie of reclame, dit goed alvorens het proces te beginnen, onder den houder daarvan, met toestemming van den R. R. in beslag heeft doen nemen.

— 41 —

Alle vonnissen en beschikkingen worden door aanzeg-gingen ter kennis van den betrokkene gebracht. De von-nissen en beschikkingen, welke voor het eindvonnis ge-slagen zijn of gemaakt worden, worden alleen op het proces-verbaal der zitting aangeteekend.

Het vonnis waarbij de rechter zich onbevoegd verklaart, is een eindvonnis.

In den loop van het geding kan het den R. R. blijken, dat de eisch niet naar behooren is gesteld, zoodat eigen-lijk eene vordering voor hem is gebracht van onbepaalde waarde of eene waarde hooger dan f 500.—, dan is het proces dadelijk uit en wordt zonder vragen een eindvon-nis geslagen waarbij de R. R. zich onbevoegd verklaart.

Partijen kunnen van de vonnissen en aanteekeningen, op het proces-verbaal der zitting gemaakt, inzage krijgen en op hare kosten afschriften bekomen.

Om deze uitlegging niet noodeloos te verlengen is hier uitgelaten, welke voorschriften bij Staatsblad aan den R. R.

en griffier gegeven zijn. Alleen wat men noodig heeft te weten is dat van elke zaak, van het begin tot het eind, slechts een proces-verbaal wordt opgemaakt, waarin alles vermeld wordt en dat telkens bij iedere zitting onder het-zelfde nummer voor den dag gehaald wordt om het voort te zetten. Om zoo'n proces-verbaal later te kunnen terug vinden, houdt de griffier ook een algemeen register, waar het onder een afzonderlijk nummer wordt ingeschreven met de namen van partijen en gemachtigden, enz.

De R. R. is bevoegd en verplicht tot al datgene, waar-toe de president van den Raad van Justitie of de Raad van Justitie bij de toegepaste bepalingen bevoegd en ver-plicht is verklaard, en verricht zelf de taak, waarvoor de benoeming van rechters-commissarissen is toegelaten of voorgeschreven.

Komt dus in eene vordering voor, dat eene gerechtelijke

— 42 —

opneming van iets moet plaats hebben waartoe anders rech-ters-commissarissen worden benoemd en zich in commissie stellen om de opname te doen, geschiedt die opname bij de residentiegerechten door den R. R. alleen.

Het mooiste artikel is dit en het is zoo duidelijk, dat het geen commentaar behoeft.

De R. R. draagt zelf zorg voor de inschrijving der zaak op de rol van de zitting en is bevoegd om, indien hij dit voor den goeden en geregelden gang der zaak (proces) noodig acht, partijen bij de behandeling der zaak (proces) de noodige voorlichtingen te geven, haar te ondervragen zelfs opmerkzaam te maken op de rechts- en bewijsmiddelen, welke zij kunnen aanwenden.

Geene chicanes meer. Het is den R. R. vrijgelaten, door zich in den twist van partijen te mengen, ze door het wijzen op rechts- en bewijsmiddelen in het rechte spoor te houden om zoo spoedig mogelijk licht te verkrijgen.

Heel iets anders dan in de zittingen van den R. v. J.

waarin de rechters het zwijgen bewaren en de procureurs met incidenteele verzoeken, die ze even aankondigen en daarna aan den Raad op gezegeld papier overgeven, de zaak in staat van wijzen brengen.

RAADSMAN.

Partijen verschijnen in persoon voor den R. R., ten ware zij verkiezen mochten zich door een gemachtigde te doen vertegenwoordigen, maar de R. E. is evenwel bevoegd om de persoonlijke verschijning van partijen te bevelen.

Gelukkig is den R. R. dit recht gelaten daar in den regel partijen zelven, te zamen gekomen, spoediger tot rede te brengen zijn clan gemachtigden en ook daar dikwijls de persoonlijke verschijning noodig is. Ook kunnen partijen

— 43 —

zich door een raadsman doen bijstaan. Indien de zaak van-groot gewicht is of het bewijs moeielijk is, zal tot raadsman een procureur noodig zijn. Er wordt echter niet geëischt, dat de raadsman een procureur zij, iedere goede vriend is tot raadgeven en tot verschijning voor den R. R., als raadsman, bevoegd.

LASTGEVING.

Verschijnt men bij gemachtigde dan kan die machtiging gegeven worden.

Ie bij onderhandsche acte van algemeene of bijzondere lastgeving.

2e bij notariëele dito.

3e bij acte van bijzondere lastgeving door den griffier-van het residentiegerecht opgemaakt.

4e bij mondelinge opgave ter terechtzitting, waarvan aanteekening gehouden wordt op het proces-verbaal der zaak.

Yan de gemachtigden wordt geëischt dat zij binnen het.

rechtsgebied van den Raad van Justitie, onder welken het residentiegerecht en partijen behooren, wonen en die zich door een gemachtigde doet vertegenwoordigen, wordt ge-acht woonplaats te hebben bij dien gemge-achtigde, tenzij hij zelf binnen het rechtsgebied van den R. R. woont ofeene andere woonplaats binnen dat rechtsgebied mocht hebben gekozen.