om iemand zomaar dingen te vertellen: "het kan erg oppervlakkig zijn, dan zijn de
contacten ook kortstondiger. als je snel al je hele hebben en houden op tafel hebt
gelegd vind ik het ook moeilijker om iemand na een tijd irl te ontmoeten, dat geeft
veel spanning" (Renee).
5.3.6 Digitale relaties: van virtualiteit naar realiteit
Elf van de achttien respondenten hebben ook face-to-face-ontmoetingen met mensen van de chatbox. Dat is ofwel op een meeting/party, ofwel via een
persoonlijke afspraak. Opvallend is dat men alleen over 'vrienden' praat als zij die in de lokale wereld ontmoet hebben: "ja, dat vind ik ookik heb ook wat mensen irl ontmoet en die zijn nu vrienden, we ontmoeten elkaar of bellen elkaar" (Renee). De chat wordt als iets los en vrijblijvends gezien, wat eventueel kan uitgroeien tot een (vriendschaps-)relatie:
uiteindelijk zal een digitale chat relatie worden om gezet in een kennis making" voor mij geld het een chat is een chat geen relatie, je leert een beetje elkaar kennen, zonder verder gevolgen voor twee partijen, daarna duurt de chat voort tot een
gewilde kennis making aan twee kanten, hetzij prive of op en meeting ... het contact op dat gebied ontstaat pas bij een ontmoeting .. de rest is meer fantasie .. (theForeigner). Toch wordt door iedereen het argument van "nieuwe mensen ontmoeten/leren kennen" als motivatie om te chatten gegeven. En bij sommigen lukt dat ook heel goed. De chatbox kan namelijk ook heel goed functioneren als een soort dating-box. Eén van de respondenten maakt altijd afspraakjes met (voornamelijk vrouwelijke) chatters en heeft zelden een lange chat, puur voor het chatten zelf. Zijn
vriendenkring, waaronder vele ex-vriendinnen, bestaat grotendeels uit mensen ontmoet in de chatbox en hij is daar zelf erg positief over: "k heb een sociaal leven dat veeeeeel uitgebreider is dan wat de meeste mensen hebben ik heb
gabbervrienden, eh hardrockvrienden, kakmensen, automatiseringsnerds, van alle rangen en standen, mensen die ik irl waarschijnlijk nooit ontmoet zou hebben"
(Ruud25). Een andere respondent (Marije) is nu zelfs getrouwd met iemand die zij in een chatbox heeft ontmoet. Na vier/vijf maanden chatten, hebben zij elkaar in het echt ontmoet en ontstond er een relatie.
De andere zeven respondenten die (meestal principieel) niet aan face-to-face
ontmoetingen doen, zien het chatten en de virtualiteit als een wereld die losstaat van de lokale leefwereld. Zij willen absoluut geen face-to-face-ontmoeting en zijn daar vaak ook bang voor. Zij zien het chatten als een 'gezellig' alternatief voor televisie kijken, of als amusement op zich. Het verschil tussen mensen in waar zij grenzen leggen tussen de virtuele wereld en de non-virtuele wereld, zie je onder meer in het wel of niet uitwisselen van telefoonnummers en het sturen van foto's. Voor de één is dit heel normaal en vanzelfsprekend, voor de ander komt dit al te dicht bij de lokale werkelijkheid.
De meeste chatters ervaren het chatten niet als een eenzame bezigheid, maar als echte sociale interactie: "Het net is een vertakking naar de wereld, je staat in contact met de wereld en het is heel reëel, het is iets heel tastbaars. Je bent toch met
mensen: er zitten mensen achter die computers" (strawberry). De aanwezigheid van andere chatters in een box geeft het gevoel dat je niet alleen bent, ook al zit je in je eentje achter de computer: "Volgens mij kun je ook een bepaald inzicht krijgen in mensen. Dat je kan zien dat andere mensen ook op bepaalde rare tijdstippen alleen thuis aan het Internetten zijn, omdat ze op zoek zijn naar een gesprek. Dat dat er klaarblijkelijk heel veel zijn!" (Strawberry).
Dus de behoefte aan menselijk contact/sociale relaties is op het moment van chatten wel degelijk vervuld, "het internet heeft zijn beperkingen. het is ook geen sociale vooruitgang op dat gebied, maar een must voor contact. gestoorde personen." (theForeigner), ook al zijn digitale contacten qua kwaliteit voor iedereen niet te vergelijken met face-to-face contacten: "real-life = echt, dieper" (Diana). Als men zegt "die ken ik persoonlijk" dan bedoelt men in de lokale wereld!
Kortom: digitale contacten zijn makkelijker gelegd, maar ook vrijblijvender dan sociale contacten in de lokale wereld: "het [digitale relaties, red.] zijn wel
vriendschappen, maar als nellie vanaf morgen nooit meer zou komen dan zou ik er niet om huilen [ ... ] Mensen komen en gaan op IRC." (Marije)
5.3.7 Virtuele liefde
Zoals uit de vorige paragraaf blijkt, chatten veel mensen om nieuwe mensen te leren kennen. Zij staan vaak open voor een relatie. Opvallend is dat vijftien van de achttien respondenten in dit onderzoek vrijgezel is. Twee van de overige drie respondenten (Prrincess en Marije) hebben een partner via chat leren kennen. Hieruit zou je al kunnen concluderen dat het dating-e/ementvoor veel chatters een grote rol speelt, ook al zeggen sommigen niet te geloven in een digitale liefdesrelatie: "Een
liefdesrelatie is naar mijn idee niet mogelijk. De drempel is erg laag, dus ook de drempel om weer te vertrekken." (Grendel). Juist door de hierboven besproken anonimiteit en afwezigheid van lichaamstaal die in de liefde een grote rol speelt, is het risico van een zogenaamd eiffeltoren-effectvoor velen een reden om zich toch terughoudend op te stellen:
eiffeltoren-effect dat is een klassiek verhaal van twee mensen die elkaar ontmoeten op IRC. ze spreken af onder de eiffeltoren, ze zien elkaar en *PANG* desillusie :-) Ik denk dat als je verliefd wordt zonder iemand gezien en irl gesproken te hebben, dat de chemie gewoon ontbreekt dan moet je dus gewoon geluk hebben (Nellie)
Omdat het enkel de woorden van iemand zijn, waardoor je iemand leuk kunt vinden, bestaat de rest van een persoon uit fantasie en kan een face-to-face-ontmoeting een grote confrontatie zijn:
de virtuele wereld, cyberspace". hahahaha dat is turbotaal voor flauwekul. er is geen virtuele wereld, behalve in je dromen. dat is wat er gebeurt denk ik. ook met die IRCrelaties. men maakt zich een voorstelling van de ander, een "droombeeld". dat droombeeld is afhankelijk hoe iemand zich voelt op een gegeven moment. en dat valt vaak vies tegen. tenzij mensen zich bij een ontmoeting irl afschermen voor de
werkelijkheid. (Nellie).
Echter, Ruud25, de fanatiekste chat-dater uit mijn onderzoek, ziet het heel anders: "tis eigenlijk de omgekeerde wereld irc: je ziet eerst iemand van binnen en dan pas van buiten. [."] in een cafe kan het net zo'n shock zijn als je eerst iemands
buitenkant ziet en dan nader gaat kennis maken" (Ruud25). Dit is waarschijnlijk de reden waarom velen het idee van een face-to-face-ontmoeting eng vinden: het is precies het omgekeerde van de 'normale' gang van zaken en dat is vreemd. Iemand die jou al van binnen 'kent' is eigenlijk al heel dichtbij, waardoor je eigen