In en rondom het Biesbosch is het beleid van diverse instanties van toepassing. Daarbij geldt de volgende rangorde: Europees niveau, landelijk niveau, provinciaal niveau en tenslotte gemeentelijk niveau. Wanneer meerdere wetten, richtlijnen, plannen of vormen van beleid van een gelijk niveau gelden - bijvoorbeeld Natura 2000 en KRW - én er sprake is van conflicterende belangen, wordt een passende belangenafweging gemaakt door de bevoegde gezagen.
4.1.1 Europees beleid
Vogelrichtlijn en Habitatrichtlijn
Deze richtlijnen zijn de aanleiding tot het aanwijzen van Natura 2000-gebieden. Beide richtlijnen zijn in de Nederlandse wetgeving verankerd in de Wet
natuurbescherming (zie ook hoofdstuk 2).
Kaderrichtlijn Water (KRW)
De Kaderrichtlijn Water is een Europese richtlijn. Deze is bedoeld om het grond- en oppervlaktewater in een goede chemische en ecologische toestand te brengen en te houden. In 2010 is de eerste periode van zes jaar ingegaan. Uiteindelijk moet de goede chemische en ecologische toestand in 2027 bereikt zijn. Er zit een resultaats- verplichting op. De KRW geldt primair voor de grote wateren of voor wateren die vanwege de ligging in Europese natuurgebieden (Natura 2000) een bijzondere bescherming behoeven. Dit zijn de zogenoemde oppervlakwaterlichamen. Het KRW- beleid draagt bij aan de goede abiotische omstandigheden voor de Natura-doelen.
4.1.2 Nationaal en provinciaal beleid
Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR)
Op 13 maart 2012 is de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) vastgesteld, als opvolger van de Nota Ruimte. Een van de dertien nationale belangen waarvoor in de SVIR ruimte wordt gevraagd is de Ecologische Hoofdstructuur (EHS). De Natura 2000-gebieden maken deel uit van de EHS. Binnen de door het Rijk gestelde kaders begrenzen, beschermen en onderhouden de provincies de EHS. De herijkte EHS wordt uiterlijk in 2021 door provincies gerealiseerd. De natuur in de EHS is beschermd met een ‘nee, tenzij’-regime. Binnen de EHS zijn nieuwe projecten, plannen en handelingen met een significant negatief effect op de wezenlijke kenmerken en waarden van de EHS niet toegestaan, tenzij er sprake is van een groot openbaar belang en reële alternatieven ontbreken. In titel 2.10 van het Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro) is het nationale belang van de EHS in ruimtelijke besluiten van andere overheden juridisch geborgd.
Ecologische hoofdstructuur (EHS)
De provincies Noord-Brabant en Zuid-Holland bieden planologische bescherming aan de Ecologische Hoofdstructuur (EHS)4 in de Verordening Ruimte 2012. Omdat het Natura 2000-gebied de Biesbosch is opgenomen in de EHS, is het Natura 2000- gebied daarmee planologisch beschermd via voornoemde verordening. Op grond van de verordening dient in de gemeentelijke bestemmingsplannen het gebied als ‘natuur’ te worden bestemd en zijn er geen bestemmingsplanwijzigingen toegestaan die de wezenlijke kenmerken en waarden van de EHS aantasten.
De Natura 2000-instandhoudingsdoelstellingen zijn ook wezenlijke kenmerken en waarden en daarom direct beschermd via de EHS.
De EHS biedt niet alleen bescherming, maar is ook gericht op ontwikkeling en verbinden van natuur. Daarvoor stelt de Provincie subsidies beschikbaar. In het Natuurbeheerplan 2013 Noord-Brabant en Natuurbeheerplan 2013 van Zuid-Holland wordt aangegeven voor welke typen natuur de provincie beheersubsidie en enkele andere subsidievormen beschikbaar stelt.
Momenteel speelt onzekerheid rond de uiteindelijke ambitie van de EHS. De
Provincies bepalen aan de hand van de beschikbare middelen de prioriteit en zal een deel van de huidige EHS (nieuwe natuur) later realiseren. Bij deze herijking krijgen de gebieden rondom Natura 2000 vaak voorrang. Dat betekent concreet dat de ambitie voor EHS in en rondom Natura 2000 zo veel mogelijk in stand blijft.
Biodiversiteitsbeleid provincie Noord-Brabant
De provincie Noord-Brabant heeft een actief beleid ontwikkeld voor behoud en herstel van bedreigde soorten karakteristiek voor de provincie, gebaseerd op de Nederlandse Rode lijsten. Het gaat daarbij om meer dan 1000 bedreigde en prioritaire soorten. De aanpak voor behoud en herstel is gebaseerd op de
leefgebiedenbenadering. Het betreft een uitvoeringsmethode waarbij herstel van het leefgebied van bedreigde soorten integraal en gebiedsgericht wordt opgepakt. (Water)systeemherstel staat hierbij aan de basis.
Op basis van analyses zijn alle cruciale gebieden voor behoud en herstel van bedreigde soorten binnen het Natuurnetwerk Brabant en het agrarisch gebied in beeld gebracht. Voor deze gebieden binnen het Natuurnetwerk Brabant (circa 38.000 ha bestaand natuurgebied) zijn maatregelkaarten gemaakt. Op de maatregelkaarten zijn in totaal 2.500 (waarvan 300 PAS-maatregelen)
herstelmaatregelen opgenomen. Op circa 13.000 ha is de PAS van toepassing. In het Brabantse agrarisch gebied komen circa 80 bedreigde soorten voor die geheel of grotendeels afhankelijk zijn het agrarisch gebied. Hiervoor zijn agrarische
leefgbieden in beeld gebracht, waar met behulp van effectief agrarisch natuurbeheer in het kader van Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer 2016 wordt getracht behoud en herstel van deze bedreijgde soorten te realiseren.
Op 8 oktober 2013 is het Uitvoeringsprogramma Biodiversiteit en Leefgebieden vastgesteld. De maatregelkaarten vormen onderdeel van het uitvoeringsprogramma. Voor het uitvoeren van deze maatregelen stelt de provincie subsidies beschikbaar. Voor de PAS-gebieden is een aparte regeling beschikbaar (zie hoofdstuk 5).
Haringvlietsluizen
Op 20 juni 2013 is bekend geworden dat Minister Schultz van Haegen
(Infrastructuur en Milieu) in overleg met betrokken partijen een principebesluit heeft genomen om de Haringvlietsluizen in 2018 op een kier te zetten. Met het Kierbesluit voldoet Nederland aan internationale afspraken over vismigratie. Betrokken partijen
4 De Ecologische Hoofdstructuur (EHS) wordt in de nieuwe wet Natuurbescherming aangeduid als Natuurnetwerk Nederland (NNN).
leggen de afspraken over medefinanciering nog voor aan hun achterban (bron: http://www.rijksoverheid.nl/nieuws/2013/06/20/schultz-haringvlietsluizen-in-2018- op-een-kier.html). Het besluit voor aanpassing van beheer van de Haringvlietsluizen wordt buiten het beheerplan genomen.
4.1.3 Plannen Rijkswaterstaat
Rijkswaterstaat voert samen met verschillende partijen zoals waterschappen, gemeentes en provincies projecten in het kader van Ruimte voor de Rivier. Het doel van deze Ruimte voor de Rivier projecten is om bij hoogwater het overtollige water snel en veilig af te voeren om de kans op overstromingen te verminderen.
4.1.4 Plannen waterschap
Natura 2000-gebied de Biesbosch ligt in het beheergebied van twee waterschappen. Globaal gezien valt de noordwestkant van het gebied onder het beheer van
waterschap De Hollandse Delta en de oostkant onder dat van waterschap
Rivierenland. Deze waterschappen hebben alle twee het provinciale beleid rondom de EHS in hun eigen beleid opgenomen, zoals een waterbeheerplan. De
waterschappen voeren de bestaande activiteiten uit aan de hand van de Gedragscode Flora- en faunawet van de Waterschappen5.
Beide waterschappen hebben invloed op het Natura 2000-gebied, maar het dagelijks beheer en onderhoud in het Natura 2000-gebied wordt uitgevoerd door
Staatsbosbeheer en Rijkswaterstaat.
Een klein deel van het N2000-gebied ligt binnendijks, te weten de kreekrestanten Bruine kil, Bakkerskil en Oostkil. Waterschap Rivierenland heeft momenteel het project kreekherstel in uitvoering. Daarnaast zijn recent grootschalige
baggerwerkzaamheden uitgevoerd in grote delen van deze kreekrestanten mede om de binnendijks gelegen gebieden kwalitatief te verbeteren.
De waterschappen werken samen met Rijkswaterstaat aan projecten in het kader van Ruimte voor de Rivier in de Biesbosch, zoals hierboven bij de plannen van Rijkswaterstaat is vermeld.
4.1.5 Gemeentelijke plannen
De Biesbosch ligt in 5 gemeenten namelijk: Dordrecht, Drimmelen, Geertruidenberg, Werkendam en Moerdijk. In de bestemmingsplannen ligt op de gehele begrenzing van de Biesbosch de bestemming natuur (http://ruimtelijkeplannen.nl/). Hiermee heeft en behoudt het gebied de natuurfunctie en geniet het planologische
bescherming.
4.1.6 Nationaal park
Het Parkschap Nationaal Park De Biesbosch bestaat uit een samenwerking van meerdere partijen en draagt zorg voor de natuur en recreatie. Zo hebben zij de zonering in de Biesbosch tot stand gebracht.
5 Kaders voor gedragscodes staan in artikel 3.31 Wnb met een bepaling voor overgangsrecht voor eerder vastgestelde gedragsdcodes in artikel 9.6 lid 5 Wnb.
4.1.7 Landelijk beleid om stikstofdepositie terug te dringen (PAS)
De depositie van stikstof zorgt voor verzuring en eutrofiering van gevoelige habitattypen. Voor een analyse va de stikstofproblematiek wordt verwezen naar hoofdstuk 5: PAS-gebiedsanalyse.
De stikstofproblematiek speelt landelijk. Daarom is een landelijk programma opgezet om de problematiek op een gestandaardiseerde wijze te analyseren en oplossingen in beeld te brengen: de Programmatisch Aanpak Stikstof (PAS). In dat kader is een PAS-gebiedsanalyse voor het Natura-2000-gebied uitgevoerd. De uitkomsten hiervan worden gepresenteerd in hoofdstuk 5. De maatregelen die uit de PAS volgen zijn ook opgenomen in hoofdstuk 6. De conclusie is dat er een grote diversiteit aan activiteiten is die bijdragen aan de stikstofdepositie in het gebied en dat deze activiteiten zowel in de directe omgeving als op grotere afstand
(buitenland) plaatsvinden.
4.1.8 Beleid provincie Noord-Brabant om stikstofdepositie terug te dringen
Op 29 maart 2013 is de 'Verordening stikstof en Natura 2000 Noord-Brabant 2013' in werking getreden. Deze verordening geldt voor alle veehouderijen in Noord- Brabant en beoogt de stikstofbelasting op Natura 2000-gebieden te verminderen. In een periode van 18 jaar wordt globaal een halvering van de stikstofdepositie op Natura 2000-gebieden nagestreefd. Tegelijkertijd wil de provincie de veehouderij de mogelijkheid bieden om te ontwikkelen. Om zowel de natuurdoelen dichterbij te brengen als ontwikkelingsruimte te bieden aan de veehouderij, heeft de provincie de verordening opgesteld
(http://www.brabant.nl/Applicaties/Regelingen/860_Verordening_stikstof_en_Natur a_2000_Noord_Brabant_2013.aspx) (Bron: Provincie Noord-Brabant, 2013). Deze kaders zijn per 1-1-2017 opgenomen in de Verordening natuurbescherming Noord- Brabant. Hierin is ook een vrijstellingsregeling ten aanzien van beweiden en
bemesten in opgenomen. In Zuid Holland is een vrijstellingsregeling ten aanzien van beweiden en bemesten opgenomen in de Verordening uitvoering Wet
natuurbescherming Zuid-Holland.
Handhaving en toezicht
Provincie Noord-Brabant houdt toezicht op veehouderijbedrijven om te waarborgen dat de vereiste emissiearme technieken ook doen waarvoor ze bedoeld zijn. Bij de controle wordt gekeken of de emissiearme techniek zoals een luchtwasser aanwezig is en ook juist werkt. Hiervoor werkt de Provincie samen met de gemeente. Tegen geconstateerde overtredingen wordt opgetreden. Voor meer informatie zie
www.handhaveninbrabant.nl.