5. Balans met toelichting
5.3. Overzicht van baten en lasten in de jaarrekening
Rekening Begroting Begroting Rekening Resultaat V=voordelig
2015 2016 2016 2016 t.o.v. begr. N=nadelig
(voor w ijziging) (Na w ijziging)
PROGRAMMA Bedragen x € 1.000
1 Openbare Ruimte en Veiligheid
Lasten 3.722 3.890 4.066 3.931 135 V
Baten 656 205 247 335 88 V
Saldo -3.066 -3.685 -3.819 -3.596 223 V
2 Milieu
Lasten 2.836 2.642 2.665 2.764 -99 N
Baten 2.391 2.269 2.349 2.283 -66 N
Saldo -445 -373 -316 -481 -165 N
3 Ruimtelijke Ordening en Bouwen
Lasten 9.205 7.072 7.759 7.529 230 V
Baten 4.294 6.540 7.227 6.373 -854 N
Saldo -4.911 -532 -532 -1.156 -624 N
4 Burgers en Bedrijven
Lasten 876 967 1.001 1.040 -39 N
Baten 1.895 439 897 942 45 V
Saldo 1.019 -528 -104 -98 6 V
5 Scholing en Vorming
Lasten 1.435 1.286 1.235 1.074 161 V
Baten 454 93 93 47 -46 N
Saldo -981 -1.193 -1.142 -1.027 115 V
6 Welzijn
Lasten 2.071 2.122 2.623 1.970 653 V
Baten 341 318 309 231 -78 N
Saldo -1.730 -1.804 -2.314 -1.739 575 V
7 Werk, Inkomen en Zorg
Lasten 10.363 10.979 10.659 10.767 -108 V
Baten 1.757 1.537 1.583 2.533 950 V
Saldo -8.606 -9.442 -9.076 -8.234 842 V
8 Bestuur en Ondersteuning
Lasten 2.745 1.987 2.295 3.345 -1.050 N
Baten 57 1 -28 -17 11 V
Saldo -2.688 -1.986 -2.323 -3.362 -1.039 N
9 Algemene dekkingsmiddelen
Lasten 340 1.224 1.042 2.015 -973 N
Baten 20.649 20.902 21.155 21.572 417 V
Saldo 20.309 19.678 20.113 19.557 -556 N
Bedrag van de heffing voor de vpb 0 0 0 0 0
-Totaal Lasten 33.593 32.169 33.345 34.435 -1.090 N
Totaal Baten 32.494 32.304 33.832 34.299 467 V
Saldo van baten en lasten -1.099 135 487 -136 -623 V
Storting / onttrekking RESERVES 520 0 309 319 -10 N
RESULTAAT -579 135 796 183 -613 V
Toelichting baten en lasten op hoofdlijnen
De primaire begroting 2016 ging uit van een positief resultaat van € 135.000. Via de
bestuursrapportages (Beraps) en begrotingswijzigingen is het resultaat bijgesteld tot € 797.000 positief.
Het overzicht van baten en lasten sluit voor 2016 thans met een positief resultaat van € 183.000.
In onderstaand overzicht worden de afwijkingen per programma aangegeven:
Met de activiteiten genoemd in de programma’s 1 t/m 8 wordt beoogd de gewenste maatschappelijke effecten te bereiken. De per saldo hieraan verbonden kosten komen ten laste van de algemene middelen. In programma 9 worden de algemene dekkingsmiddelen verantwoord. Het betreft hier in hoofdzaak de opbrengsten uit belastingen en de algemene uitkering uit het gemeentefonds. Tevens komt het renteresultaat hier tot uitdrukking en valt de post voor onvoorziene uitgaven, met de daarbij behorende stelposten, onder dit programma. De mutaties in de programma’s 1 t/m 9 hebben alle betrekking op de exploitatierekening van baten en lasten.
Vanaf 1 januari 2016 geldt voor overheidsondernemingen de ‘Wet modernisering Vpb-plicht overheidsondernemingen’. Voor een gemeente (publiekrechtelijke rechtspersoon) geldt als uitgangspunt dat in beginsel belastingplicht bestaat voor zover de activiteiten een onderneming vormen: dat wil zeggen een duurzame organisatie van arbeid en kapitaal, die deelneemt aan het economische verkeer met het oogmerk winst te behalen. De laatste stand van zaken is dat nog niet alles duidelijk is bij de Belastingdienst. De vraag op dit moment is of bosbeheer (verkoop hout) Vpb-plichtig is en hoe de berekeningen voor grondexploitatie moeten gebeuren voor wat betreft de
rentecomponent. Voor bosbeheer zou de bosbouwvrijstelling gelden en wat betreft de grondexploitatie geeft een lage toerekening van rente een negatief saldo, waardoor we naar verwachting niet door de ondernemerspoort komen en niet Vpb-plichtig zijn. Onze gemeente gaat er daarom van uit dat er geen vennootschapsbelasting betaalt hoeft te worden over 2016.
Daarnaast is al bij de begroting besloten op onderdelen een beroep te doen op de aanwezige reserves, dan wel om de reserves van een extra dotatie te voorzien. Dit betreft met name de egalisatiereserve riolering en de reserve organisatieontwikkeling.
Deze mutaties worden beschouwd als vermogensmutaties, die bij de begroting vooruitlopen op het uiteindelijke rekeningresultaat. Vandaar dat al bij de begroting wordt gesproken over saldo van baten en lasten (resultaat vóór bestemming), zijnde het exploitatieresultaat, en resultaat (ná bestemming), zijnde het resultaat inclusief de stortingen in- en onttrekkingen uit de reserves.
De ontwikkeling van het rekeningresultaat 2016 kan voor een deel worden verklaard door hogere inkomsten Bbz, Wmo en jeugd. Daartegenover staan de verliesnemingen op de bouwexploitaties,
Bedragen x € 1.000 Rekening Begroting Rekening Resultaat V=voordelig 2015 2016 2016 t.o.v. begr. N=nadelig
PROGRAMMA (na w ijziging)
1 Openbare ruimte en veiligheid -3.066 -3.819 -3.596 223 V
2 Milieu -445 -316 -481 -165 N
3 Ruimtelijke ordening en bouwen -4.911 -532 -1.156 -624 N
4 Burgers en bedrijven 1.019 -104 -98 6 V
5 Scholing en vorming -981 -1.142 -1.027 115 V
6 Welzijn -1.730 -2.314 -1.739 575 V
7 Werk, inkomen en zorg -8.606 -9.076 -8.234 842 V
8 Bestuur en ondersteuning -2.688 -2.323 -3.362 -1.039 N
Totaal nadelige saldi programma's -21.408 -19.626 -19.693 -67 V
9 Algemene dekkingsmiddelen 20.309 20.113 19.557 -556 N
Bedrag van de heffing voor de vpb 0 0 0 0
-Saldo van baten en lasten -1.099 487 -136 -623 V
Storting / onttrekking reserves 520 309 319 10 V
Resultaat -579 796 183 -613 V
dotaties aan voorzieningen, overname crediteurenstand ISD en vorming voorziening dubieuze debiteuren. Ook zijn er zaken nog niet volledig uitgevoerd, waardoor er ook geen kosten voor zijn gemaakt. Om deze zaken (zie vaststellingsbesluit) toch in 2017 te kunnen uitvoeren wordt uw raad gevraagd om een aantal budgetten uit 2016 over te hevelen naar 2017 (€ 220.366).
Onderstaand staatje geeft in hoofdlijnen weer wat de grootste verschillen zijn tussen het saldo van de 2e bestuursrapportage 2016, inclusief mutatie uit raad van december, en het saldo van de
jaarrekening.
€ 797.000 Saldo 2e berap 2016
€ 815.000 Lagere kapitaallasten bij vooral Jeugd- en jongerenbeleid (incidenteel voordeel) -/- € 198.000 Lagere baten afvalverwijdering (incidenteel nadeel)
-/- € 1.097.000 Verliesneming bouwgrondexploitaties (incidenteel nadeel)
€ 565.000 Winstneming bouwgrondexploitatie (incidenteel voordeel)
€ 216.000
Hogere inkomsten Bbz, bij debiteuren, bijdrage Rijk, overname
crediteurenstand en vorming voorziening dubieuze debiteuren ISD (incidenteel voordeel)
€ 139.000 Afrekening ISD voor jeugd en Wmo
€ 523.000 Stelpost (€ 260.000) en saldo, Wmo en jeugd (incidenteel voordeel) -/- € 421.000 Dotatie Appa (incidenteel nadeel)
-/- € 726.000 Dotatie wachtgeld personeel en bestuur (incidenteel nadeel) -/- € 134.000 Stelpost/onvoorziene uitgaven (incidenteel nadeel)
-/- € 841.000 Lagere kapitaallasten doorbelasting (incidenteel nadeel) en lagere afschrijvingen (incidenteel voordeel) op kostenplaatsen
€ 289.000 Hogere algemene uitkering gemeentefonds(incidenteel voordeel)
€ 44.000 Restitutie gemeentelijke bijdrage 2015 van de Veiligheidsregio (incidenteel voordeel)
€ 64.000 Lagere kosten statushouders (incidenteel voordeel)
€ 44.000 Minder subsidies verstrekt (incidenteel voordeel)
€ 40.000 Hogere ontvangsten toeristenbelasting (incidenteel voordeel)
€ 64.000 Overige kleinere verschillen (incidenteel voordeel) € 183.000 Saldo jaarrekening 2016
Omdat sturing op het structurele saldo het meest belangrijke is voor een gezonde financiële
huishouding, wordt onderstaand inzicht gegeven in het structurele saldo van de jaarrekening, afgezet tegen het structurele saldo als voorzien bij de 2e bestuursrapportage 2016.
€ 1.194.000 Structureel saldo 2e berap 2016
€ 1.194.000 Structureel saldo jaarrekening
Het verschil in het incidentele saldo is als volgt te verklaren:
-/- € 397.000 Saldo 2e berap 2016
€ 815.000 Lagere kapitaallasten bij vooral Jeugd- en jongerenbeleid (incidenteel voordeel) -/- € 198.000 Lagere baten afvalverwijdering (incidenteel nadeel)
-/- € 1.097.000 Verliesneming bouwgrondexploitaties (incidenteel nadeel)
€ 565.000 Winstneming bouwgrondexploitatie (incidenteel voordeel)
€ 216.000 Hogere inkomsten Bbz, bij debiteuren, bijdrage Rijk, overname crediteurenstand en vorming voorziening dubieuze debiteuren ISD (incidenteel voordeel)
€ 139.000 Afrekening ISD voor jeugd en Wmo
€ 523.000 Stelpost (€ 260.000) en saldo, Wmo en jeugd (incidenteel voordeel) -/- € 421.000 Dotatie Appa (incidenteel nadeel)
-/- € 726.000 Dotatie wachtgeld personeel en bestuur (incidenteel nadeel) -/- € 134.000 Stelpost/onvoorziene uitgaven (incidenteel nadeel)
-/- € 841.000 Lagere kapitaallasten doorbelasting (incidenteel nadeel) en lagere afschrijvin-gen (incidenteel voordeel) op kostenplaatsen
€ 289.000 Hogere algemene uitkering gemeentefonds (incidenteel voordeel)
€ 44.000 Restitutie gemeentelijke bijdrage 2015 van de Veiligheidsregio (incidenteel voordeel)
€ 64.000 Lagere kosten statushouders (incidenteel voordeel)
€ 44.000 Minder subsidies verstrekt (incidenteel voordeel)
€ 40.000 Hogere ontvangsten toeristenbelasting (incidenteel voordeel)
€ 64.000 Overige kleinere verschillen (incidenteel voordeel) -/- € 1.011.000 Incidenteel saldo jaarrekening 2016
Voor een meer specifieke toelichting wordt verwezen naar de diverse programma’s onder het kopje
‘Wat heeft het gekost?’ (zie hoofdstuk 4), waarin de afwijkingen binnen de programma’s per product
worden toegelicht. In bovenstaand overzicht wordt de term ‘Overige kleinere verschillen’ gebruikt voor kleinere mutaties op diverse posten. Bij de programma’s worden deze vaak zichtbaar.
Waar structurele zaken nog niet zijn verwerkt in de jaren 2017 en verder, is dit gebeurd bij de 1e bestuursrapportage 2017.
Het rekeningresultaat ad € 183.000 positief wordt in de balans per 31 december 2016 onder het Eigen Vermogen tot uitdrukking gebracht. Bij de vaststelling door de gemeenteraad wordt dit bedrag deels overgeheveld naar 2017 ten behoeve van de afronding van een aantal specifieke taken en voor het overige ten gunste gebracht van de reserves (zie het vaststellingsbesluit voor inzicht in de
besluitvorming over het resultaat).