De output van het model bestaat uit drie onderdelen. Het eerste onderdeel zijn de financiële resultaten per pakket. Het tweede deel bevat de terugverdientijd van de investeringen per pakket en het derde onderdeel geeft de CO2 besparing weer. Onderstaand worden alle onderdelen toegelicht.
6.5.1 Financiële resultaten
Zoals beschreven in paragraaf 7.2 zijn er vier verschillende pakketten samengesteld aan de hand van het Frisse Scholen project. Voor het schoolbestuur en de gemeente is het interessant om de resultaten van deze vier pakketten naast elkaar te leggen. Hierdoor ontstaat een goed beeld van de financiële haalbaarheid van de verschillende klassen per pakket en tussen de verschillende pakketten.
Als output ontstaat een overzicht per pakket van de financiële resultaten van alle mogelijke combinaties van de klassen Energie en Gezondheid.
Het financiële resultaat dat wordt weergegeven is de winst/het verlies voor het schoolbestuur en de gemeente na een periode van 10 jaar, oftewel het resultaat na het opmaken van de balans van de school.
Zie Figuur 6.14 voor een voorbeeldbalans van een school bij de realisatie van een Frisse School. Hier wordt de berekening weergegeven van het financiële resultaat; de winst/het verlies na een periode van 10 jaar. Op de balans zijn de standaard inkomsten (lumpsum financiering &
gemeentefonds) en uitgaven (personeel, beleid & materiële instandhouding
& groot onderhoud) te zien. Dit zijn de inkomsten en uitgaven van de school zonder dat er maatregelen zijn gerealiseerd.
Naast de standaard inkomsten en uitgaven leidt de realisatie van een Frisse School ook tot inkomsten en uitgaven. Om te beginnen bij de uitgaven, de investeringskosten. Opvallend is dat de investering is opgesplitst in investeringskosten schoolbestuur en investeringskosten gemeente. Deze splitsing van de investering komt voort uit de gesplitste
verantwoordelijkheden van beide partijen m.b.t. het schoolgebouw, zoals toegelicht in hoofdstuk 6. Financiering.
De investeringskosten van de gemeente bevatten de volgende maatregelen:
• Extra isolatie gevel
• Extra isolatie dak
• Extra isolatie begane grond
• Kierdichting
• Vervangen van beglazing
• Vervangen van kozijnen
• Creëren van spuiventilatie
De investeringskosten van het schoolbestuur bevatten de volgende maatregelen:
• Vervangen van de ketel
• Aanschaf van koelsysteem
• Aanschaf van zonwering
• Aanschaf van ventilatiesysteem
• Aanschaf thermostaatkranen
• Weersafhankelijke regeling
• Vervangen van de verlichting
• Regeling van de verlichting
• Vloerverwarming
• Vloerafwerking
Figuur 6.14Voorbeeld balans van een school bij de realisatie van een Frisse School Balans (periode van 10 jaar)
Lumpsum financiering Personeel, Beleid & Materiële instandhouding Groot onderhoud
Maartje Fleur van Gerwen Een Frisse Duurzame school; een haalbare kaart? 82 De realisatie van een Frisse school brengt niet alleen een investering met
zich mee, maar ook besparingen zoals te zien is op de balans onder de inkomsten. Er zijn drie soorten besparingen welke gezien kunnen worden als de financiële opbrengsten bij een Frisse School.
Energiebesparing
Energiebesparing is de meest bekende besparing die voortkomt uit de realisatie van maatregelen bij een gebouw. Op dit moment worden vele kantoren verduurzaamd, waarbij een belangrijk uitgangspunt de energiebesparing is. Dat een duurzaam gebouw energiebesparing met zich mee brengt is dan ook algemeen bekend.
Niet alleen de maatregelen van thema Energie leveren energiebesparing op, ook maatregelen binnen het thema Gezondheid. Om nauwkeurig de totale energiebesparing te kunnen berekenen voor een periode van 10 jaar, speelt de planning een belangrijke rol. De energiebesparing die een maatregel met zich meebrengt wordt pas gerealiseerd vanaf het moment dat de maatregel is toegepast op het gebouw. Aan de hand van de planning, waarin is aangegeven in welk jaar welke maatregelen worden toegepast, kan de energiebesparing worden berekend. De energiebesparing zoals gegeven op de balans is de energiebesparing voor een periode van 10 jaar.
Er kan niet op voorhand worden genoemd hoeveel de energiebesparing zal bedragen. Dit is afhankelijk van de klasse die wordt gerealiseerd en daarbij de maatregelen die noodzakelijk zijn in het schoolgebouw (eventueel zijn er al maatregelen aanwezig).
Besparing op personeelskosten
Dat de realisatie van een Frisse School ook tot besparing op de personeelskosten leidt is waarschijnlijk een minder bekend fenomeen. Dit komt doordat maatregelen m.b.t. het binnenklimaat nog niet vaak specifiek worden toegepast. Toch kan de besparing op personeelskosten enorm oplopen. Binnen het Frisse Scholen project komt deze besparing voort uit de aanschaf van een ventilatiesysteem, welke de luchtkwaliteit verbetert en hiermee het ziekteverzuim verminderd.
Besparing op onderhoud- & schoonmaakkosten
Een besparing waar ook minder snel aan wordt gedacht is de besparing op onderhoud- & schoonmaakkosten. De vervanging van ramen & kozijnen, ketel, verlichting etc. leidt tot minder ad hoc onderhoud. Daarnaast zijn er ook maatregelen die zorgen voor minder schoonmaakkosten zoals vervanging van vloerbedekking door marmoleum.
Vanuit de balans wordt zowel de winst/het verlies van het schoolbestuur berekend als die van de gemeente. Beide resultaten worden per pakket weergegeven. Hierbij moet een aantekening gemaakt worden: het financiële resultaat dat wordt berekend voor de gemeente is als het ware de investeringskosten.
Het schoolbestuur moet jaarlijks een aanvraag doen bij de gemeente voor het groot onderhoud aan de hand van opgestelde offertes. Wanneer de aanvraag wordt toegekend zal het schoolbestuur een bedrag ontvangen wat de kosten van de offertes dekt. Dit betekent dat de in- en uitgaven van het grootonderhoud eigenlijk altijd gelijk zijn. De investering van de maatregelen welke voor de verantwoordelijkheid zijn van de gemeente zullen altijd als verlies op de balans komen te staan. Het financiële resultaat is dus als het ware de investering.
Het resultaat wordt als volgt weergegeven, zie Figuur 6.15 . Op deze manier kunnen de verschillende combinaties binnen één pakket snel vergeleken worden.
Let op: Aangezien het resultaat berekend is aan de hand van de balans zijn ook eventuele tekorten op de balans van de standaard inkomsten en uitgaven meegenomen. Dit al aanwezige tekort in de kasstromen kan de oorzaak zijn van een resultaat na 10 jaar dat leidt tot verlies. Wanneer er een tekort is de standaard balans, dan zal er gekeken moeten worden of het uiteindelijke resultaat van 10 jaar leidt tot een kleiner verlies dan wanneer er geen Frisse School zou worden gerealiseerd. Wanneer dit het geval is, kan er als nog gesproken worden van winst. In dit geval is de winst van de realisatie van een Frisse school dat het tekort afgenomen is op de standaard balans.
Maartje Fleur van Gerwen Een Frisse Duurzame school; een haalbare kaart? 83
Figuur 6.15 Voorbeeld overzicht resultaten van één pakket
6.5.2 Financiering investeringen
Terugverdientijd van de investeringen
Het is van belang voor het schoolbestuur dat zij de investering in een Frisse School ook terugverdienen. De maatregelen waar het schoolbestuur verantwoordelijk voor is bij de realisatie van een Frisse School worden bekostigt vanuit het lumpsumbudget, maar aangezien ze hiervoor eventueel moeten besparen op andere zaken wordt het wel gezien als investering. De investering kan worden terugverdiend door de energiekostenbesparing die de maatregelen met zich meebrengen. Aangezien de energiekosten betaald worden door het schoolbestuur zal de gemeente geen baat hebben bij de energiekostenbesparing en zullen zij hun investering hiermee niet kunnen terugverdienen. Aangezien gemeentes geen financiële baten hebben bij de investering in een Frisse School is het voor hen minder interessant om te investeren. De investering van de gemeente zal echter uitgevoerd moeten worden om de realisatie van een Frisse School mogelijk te maken. Er zal daarom gekeken worden of het schoolbestuur de investering van de gemeente gedurende de jaren terug kan betalen doormiddel van de
energiebesparing, dit naast de eigen investering die terugverdiend moet worden.
Deze oplossing is mogelijk, aangezien het voor het schoolbestuur van belang is dat de totale exploitatielasten niet stijgen, maar gelijk blijven na de realisatie van een Frisse School. Aangezien de energiekosten zullen dalen, kan met deze kostenbesparing de investering van het schoolbestuur en van de gemeente terugbetaald worden. Op deze manier zullen de totale exploitatielasten gelijk blijven.
De terugverdientijden worden weergegeven voor de drie klasse C, B & A van Gezondheid per pakket.
De uitleg en berekening van de terugverdientijd van de investering staat in Bijlage VI.
6.5.3 CO2 besparing
Zoals eerder aangegeven wordt door de realisatie van een Frisse School ook de CO2 uitstoot verminderd van het schoolgebouw. Deze CO2 besparing maakt de realisatie van een Frisse School interessant voor de gemeente en kan een belangrijke reden zijn voor de gemeente om te investeren. In de output wordt daarom voor alle klassen binnen de vier pakketten het percentage weergegeven van CO2 vermindering.
Maartje Fleur van Gerwen Een Frisse Duurzame school; een haalbare kaart? 84