Algemene gegevens De Gentiaan
Aantal leerlingen: 88, teldatum 1 september 2011
Bestuur: Leerplein055, stichting voor Openbaar Basisonderwijs in Apeldoorn
Bestuur: Leerplein055
De gentiaan is een van de 30 basisscholen die valt onder Leerplein055.
Voorheen was het bestuur onderdeel van de gemeente, echter enkele jaren geleden zijn ze op eigen benen verder gegaan. Aangezien de stichting nog niet zo lang bestaat zijn ze op dit moment nog in discussie met de gemeente over het eigendom van de onderwijsgebouwen. Op dit moment zijn alle gebouwen nog in eigendom van de gemeente Apeldoorn, zowel juridisch als economisch, echter de verantwoordelijkheden voor het gebouw worden wel verdeeld volgens de Wet Primair Onderwijs. De gemeente is verantwoordelijk voor de schil van het gebouw, oftewel groot onderhoud. Het schoolbestuur is verantwoordelijk voor de binnenkant van het gebouw, oftewel klein onderhoud.
Karakteristieken schoolgebouw
Het schoolgebouw is gebouwd in 1971 en heeft een bruto vloeroppervlak van 884 m2. In het schoolgebouw zijn 7 lokalen, waarvan 5 standaard leslokalen, 1 speellokaal en 1 klein lokaal dat gebruikt kan worden voor lessen in kleine groepen. Daarnaast is er een gemeenschapsruimte aanwezig. Dit is een open ruimte gelegen in het midden van de school, omgeven door verkeersruimte. De lokalen en de verkeersruimte hebben een vrije hoogte van circa 2,4 meter. Daarnaast zijn er twee kantoren; een directeurskamer en een personeelskamer. Het is een eenvoudig gebouw met een logische structuur, ook wel een hal-school genoemd. De school heeft nog een levensduurverwachting van 20 jaar, na een eventuele renovatie.
Figuur 7.2 Plattegrond de Gentiaan Figuur 7.3Foto van het schoolgebouw
Technische specificaties schoolgebouw
Bij het opstellen van een Energie & Binnenmilieu Advies wordt de Klasse van het energieverbruik bepaald aan de hand van referentiewaarden. Hierin is het gemiddelde energieverbruik voor gas tussen 10-14 m3/m2 en voor elektriciteit tussen 20-24 kWh/m2. Het energieverbruik van de Gentiaan ligt hoger bij zowel gas als elektriciteit en is gewaardeerd met Klasse:
Hoog. Het hoge gasverbruik is verklaarbaar door de slechte isolatie van de
Maartje Fleur van Gerwen Een Frisse Duurzame school; een haalbare kaart? 88 schil. Deze bestaat uit minimale isolatie. Daarnaast zorgt de conventionele
verlichting zonder daglichtafhankelijke regeling en aanwezigheidsdetectie voor het hoge elektriciteitsverbruik. Onderstaand alle technische specificaties zoals beschreven in het Energie & Binnenmilieu Advies, opgesteld in december 2009. De toegepaste maatregelen zijn te zien in Figuur 7.4 (grijze maatregelen zijn niet toegepast). Dit zijn de maatregelen die in het model worden meegenomen in de berekening van de investeringskosten en de uiteindelijke winst/ het verlies.
Figuur 7.4 Technische specificatie & toegepaste maatregelen bij het schoolgebouw
Jaarlijkse Kasstroomoverzicht
De lumpsum financiering vanuit het Rijk wordt bij Leerplein055 niet één op één gebruikt voor de betreffende school, maar de lumpsum financiering van alle scholen samen wordt bovenschools beheerd. Zo kan er een herverdeling gemaakt worden op basis van prioriteit. Een nieuw schoolgebouw heeft waarschijnlijk minder budget nodig voor het onderhoud dan een oud schoolgebouw. Doordat deze budgetten bovenschools worden beheerd kan gekeken worden naar feitelijke benodigdheden.
Aangezien over het algemeen is gebleken uit de interviews dat de besturen de verschillende budgetten wel als aparte budgetten beschouwen is er los gekeken naar alleen het budget Materiële instandhouding –
groepsafhankelijke programma’s van eisen. Dit budget bevat alle huisvestingskosten zoals onderhoud, schoonmaak, energie etc. en zal vanaf heden Budget Huisvesting genoemd worden. Dit geeft een realistischer beeld van de werkelijke kosten. Figuur 7.5 geeft het kasstroomoverzicht weer van het Budget Huisvesting. Hierin is te zien dat er een jaarlijks tekort is van ruim €8.000, wat leidt tot een cumulatief tekort van €77.000 in 10 jaar tijd. Dit komt vanwege het feit dat de inkomsten geïndexeerd zijn.
Inkomsten Huisvesting 2011
Uitgaven 2011 Budget Huisvesting
(onderdeel Materiële instandhouding)
€ 35.773 Energiekosten €11.668
Schoonmaakkosten €18.000 Onderhoudskosten €14.300 Totaal € 35.773 Totaal € 43.968
Tekort - €8.195
Figuur 7.5 Kasstroomoverzicht Gentiaan Budget Huisvesting (groepsafhankelijke pve van het budget Materiële Instandhouding)
Resultaten financieringsmodel
Per pakket is aangegeven welke combinatie van klassen het gunstigst is om te realiseren in de drie genoemde opzichten; financieel, maatschappelijk en financieel/maatschappelijk. Het uitgangspunt hierbij is dat de klasse wel ook financieel haalbaar moet zijn. Dus alle klassen die worden aangegeven zijn dan ook financieel haalbaar voor het schoolbestuur.
Maartje Fleur van Gerwen Een Frisse Duurzame school; een haalbare kaart? 89
Figuur 7.6 Overzicht pakket 1 Gentiaan
Klasse B Energie met klasse D Gezondheid is financieel het gunstigst om te realiseren. De realisatie hiervan leidt tot het minste verlies na 10 jaar.
Klasse A Gezondheid met klasse B Energie leidt daarentegen juist tot de hoogste maatschappelijke opbrengsten binnen een financieel haalbaar kader. Het resultaat op de balans na deze realisatie is ruim €47.000 verlies, echter de maatschappelijke opbrengsten voor het schoolbestuur m.b.t.
betere leerprestaties en een lager ziekteverzuim zijn maximaal in deze situatie. Voor de gemeente is de maximale opbrengst hierbij een CO2 besparing van 71%.
Een evenwichtige combinatie van beide factoren, financieel en maatschappelijk, leidt ertoe dat klasse C Gezondheid i.c.m. klasse B Energie de financieel/maatschappelijk gunstigste combinatie is. Met deze realisatie wordt er geen directe winst behaald op de balans, maar er wordt wel degelijk winst behaald m.b.t. de vermindering van het cumulatieve tekort na 10 jaar, namelijk ruim 70%. In 20 jaar tijd kan niet alleen de gehele investering van het schoolbestuur terugverdiend worden, maar ook kan 99% van de gemeentelijke investering worden terugbetaald d.m.v. de energiebesparing die de realisatie van de Frisse School met zich mee brengt. De gemeente zal wel de hele gemeentelijke investering moeten voorinvesteren, maar uiteindelijk zullen ze maar €1.000 zelf hoeven te bekostigen. Hiervoor krijgen ze een schoolgebouw terug dat jaarlijks 66%
minder CO2 uitstoot.
Figuur 7.7 Overzicht pakket 2 Gentiaan
De combinatie klasse B Gezondheid met klasse B Energie is zowel het gunstigst in financieel opzicht als het gunstigst in financieel/maatschappelijk opzicht. Het resultaat op de balans na een periode van 10 jaar is een verlies van €30.000. Dit betekent dat het cumulatieve tekort, wat €77.000 bedraagt wanneer het schoolgebouw in de huidige situatie blijft de komende jaren, aanzienlijk wordt verminderd met ruim 61%.
Met de realisatie van deze klassen kan 100% van de investering van het schoolbestuur binnen 20 jaar worden terugverdiend d.m.v. de energiebesparing die de realisatie genereert. Vanuit het oogpunt van de gemeente is de realisatie niet helemaal financieel haalbaar. Het schoolbestuur kan 51% van de gemeentelijke investering terugbetalen d.m.v. de energiebesparing die wordt gerealiseerd in een periode van 20 jaar. Dit betekent dat de gemeente zelf de overige 49% moet bekostigen wat een bedrag van €43.000 is. De baten die de gemeente hierbij heeft is een jaarlijkse CO2 besparing van 48% in het schoolgebouw.
De hoogste maatschappelijke opbrengsten binnen een financieel haalbaar kader worden behaald wanneer klasse A Gezondheid wordt gerealiseerd in combinatie met klasse B Energie. In deze situatie wordt de luchtkwaliteit maximaal verbeterd, wat leidt tot betere leerprestaties en circa 1 % minder ziekteverzuim. Voor de gemeente is de maximale opbrengst hierbij een CO2 besparing van 48%.
Maartje Fleur van Gerwen Een Frisse Duurzame school; een haalbare kaart? 90
Figuur 7.8 Overzicht pakket 3 Gentiaan
Bij de realisatie van dit pakket wordt alleen een klasse Gezondheid gerealiseerd. Indien het uitgangspunt van het schoolbestuur is, het realiseren van een Frisse School met zo min mogelijk verlies op de balans, dan is klasse D het gunstigst om te realiseren. De financiering speelt een belangrijke rol bij de realisatie van een Frisse School, maar in de meeste gevallen zal het uitgangspunt van het schoolbestuur een zo gezond mogelijk schoolgebouw zijn dat financieel haalbaar is voor hen. Aangezien in deze situatie klasse B en A niet financieel haalbaar gerealiseerd kunnen worden, is klasse C het gunstigst om te realiseren in zowel maatschappelijk als financieel/maatschappelijk opzicht.
Deze realisatie zal na een periode van 10 jaar leiden tot een verlies van
€76.000. Dit betekent dat het tekort van €77.000, dat opgebouwd wordt wanneer geen Frisse School wordt gerealiseerd, wordt verminderd met 1%.
In principe zou de realisatie van dit pakket financieel niet haalbaar zijn voor de gemeente wanneer wordt gekeken naar het feit dat slecht 68% van de eigen investering van het schoolbestuur maar kan worden terugverdiend d.m.v. de energiebesparing. Dit betekent de gemeentelijke investering niet kan worden terugbetaald door het schoolbestuur binnen 20 jaar. Het voordeel bij dit pakket is echter dat de gemeentelijke investering €0 bedraagt, waardoor geen rekening gehouden hoeft te worden met de investering die de gemeente niet wil bekostigen. Terwijl de gemeente niet hoeft te investeren is de opbrengst voor hen een CO2 besparing van 18%.
Figuur 7.9 Overzicht pakket 4 Gentiaan
Binnen dit pakket zal slechts alleen een klasse Energie worden gerealiseerd. Klasse B is zowel vanuit financieel als financieel/maatschappelijk oogpunt het gunstigst om te realiseren. De energiebesparing is der mate groter dan bij de twee lagere klassen dat het verschil in investeringskosten wordt overtroffen en klasse B tot het minste verlies leidt. Het verlies op de balans is ook maar €25.000 wat betekent dat er een grote winst wordt behaald m.b.t. de vermindering van het cumulatieve tekort. Het tekort zal afnemen met 68% in een periode van 10 jaar. Dit leidt ertoe dat de realisatie van klasse B binnen dit pakket financieel haalbaar is voor het schoolbestuur.
In tegenstelling tot de andere drie pakketten is de realisatie van dit pakket ook financieel haalbaar voor de gemeente. Binnen een periode van 20 jaar, kan zowel de gehele investering van het schoolbestuur als de gehele investering van de gemeente worden terugverdiend d.m.v. de energiebesparing die klasse B met zich mee brengt bij de realisatie. De gemeente zal alleen wel moeten voorinvesteren, maar heeft uiteindelijk zelf geen kosten aan de realisatie. Wel krijgen ze de maatschappelijke baten, namelijk 48% CO2 besparing t.o.v. de huidige CO2 uitstoot. Met klasse A worden de hoogste maatschappelijk opbrengsten gerealiseerd, namelijk een lager energieverbruik wat leidt tot een CO2 besparing van 65%. Dit betekent wel dat er aanzienlijk meer verlies wordt gerealiseerd, namelijk €73.000.
Maartje Fleur van Gerwen Een Frisse Duurzame school; een haalbare kaart? 91 Conclusie
In Figuur 7.10 zijn de vier pakketten met elkaar vergeleken. Als uitgangspunt zijn de financieel/maatschappelijk gunstigste klassen van elk pakket aangehouden. Om de pakketten te vergelijken is gekeken naar de winst/ het verlies, de opbrengsten, de terugverdientijden en de financieringsmogelijkheden met en zonder lening.
Figuur 7.10 Overzicht van de financieel/maatschappelijk gunstigste klasse per pakket
Pakket 3 is financieel gezien het minst aantrekkelijkst om te realiseren voor het schoolbestuur. Met de realisatie van klasse C zal de balans leiden tot een verlies van €75.000, ruim drie keer zoveel verlies als de overige drie pakketten.
Wanneer energiebesparing de hoogste prioriteit heeft en het schoolbestuur minder aandacht heeft voor het binnenklimaat, dan is pakket 4 financieel het aantrekkelijkst om te realiseren, aangezien zowel de investering van het schoolbestuur als die van de gemeente binnen 20 jaar terugverdiend kan worden.
Wanneer het verbeteren van het binnenklimaat een belangrijke rol speelt dan valt pakket 4 af om te realiseren aangezien hier geen aandacht wordt besteed aan het binnenklimaat. Zowel pakket 1 en 2 besteden aandacht aan het binnenklimaat. De keuze tussen pakket 1 en 2 zal erg afhangen van de overeenstemming die het schoolbestuur kan bereiken met de gemeente.
Met klasse 2 kan een betere luchtkwaliteit behaald worden voor minder verlies dan pakket 1, echter de energie- & CO2 besparing bij pakket 2 liggen een flink stuk lager, waardoor een kleiner deel van de gemeentelijke
investering terugbetaald kan worden. Ook kan het schoolbestuur bij pakket 1 wel een lening afsluiten en bij pakket 2 is dit niet mogelijk aangezien ze deze lening niet kunnen terug betalen binnen 20 jaar. De laatste factor die vooral voor de gemeente van belang kan zijn is dat pakket 1 veel meer CO2 bespaard, wat kan bijdragen aan het klimaatbeleid van de gemeente.
Wanneer het schoolbestuur accepteert dat het binnenklimaat voldoet aan de minimale eisen en klasse C wordt gerealiseerd, zal geadviseerd worden om dit pakket uit te voeren. Wanneer de gemeente wel hun deel van de investering zal betalen zal pakket 2 worden geadviseerd. In deze situatie wordt wel alleen aandacht besteed aan de luchtkwaliteit en worden de overige maatregelen m.b.t. het binnenklimaat achterwegen gelaten. Bij pakket 2 kan daarbij wel een hogere ventilatiecapaciteit worden gerealiseerd wat tot een betere luchtkwaliteit zal leiden dan wanneer pakket 1 wordt gerealiseerd met klasse C. Qua winst m.b.t. de vermindering van het cumulatieve tekort zijn pakket 1 en 2 vergelijkbaar.
Met pakket 1 kan het tekort verminderd worden met €54.000 en met pakket 2 €47.000. De keuze is bij de Gentiaan erg afhankelijk van de regeling die getroffen kan worden tussen Leerplein055 en de gemeente Apeldoorn.
Maartje Fleur van Gerwen Een Frisse Duurzame school; een haalbare kaart? 92