Bij de ontwikkeling van het Frisse Scholen financieringsmodel zijn een aantal aannamen gehanteerd die invloed hebben op het resultaat in de output van het model. Omdat deze aannamen onzekere variabelen zijn is de invloed van deze aannames getest op de gevoeligheid. Er is hier voornamelijk gekeken naar de invloed op de financiële haalbaarheid. De variabelen waarvoor een aanname gehanteerd is en waarvoor een gevoeligheidsanalyse is uitgevoerd zijn:
• Besparing op personeelskosten
• Besparing op onderhoud- & schoonmaakkosten
• Jaarlijkse energieprijsstijging
Daarnaast moet in het model een planning worden ingevoerd voor de realisatie van een Frisse School. Er is onderzocht wat de invloed van de planning is op de resultaten van het model.
In Bijlage IX kan de gehele gevoeligheidsanalyse worden gelezen.
Onderstaand zullen de belangrijkste conclusies per variabelen gegeven worden.
Besparing op personeelskosten
In het model is hiervoor aangenomen dat deze besparing jaarlijks 1% is bij klasse D en klasse C en 2% bij klasse B en klasse A van thema Gezondheid. Door het onderscheid in percentage tussen klasse D & C en B
& A leidt klasse B in de financiële resultaten in sommige gevallen tot minder verlies/meer winst dan klasse C. Wanneer het percentage gelijk wordt gehanteerd bij de vier klassen dan zal klasse C in alle gevallen tot minder verlies/meer winst leiden dan klasse B.
Het percentages dat wordt gehanteerd voor de besparing op personeelskosten heeft een grote invloed op de financiële haalbaarheid van de klassen Gezondheid. Figuur 7.53 geeft weer welke klassen nog financieel haalbaar zijn bij de geven percentages. Wanneer het onderscheid tussen klasse D & C en klasse B & A wordt aangehouden maar wordt verminderd met 1%, dan leidt dit ertoe dat over het algemeen geen klasse meer financieel haalbaar zijn. Wanneer echter bij alle klassen 1% wordt
gehanteerd dan neemt de keus in klassen wel af maar er zijn altijd nog klassen financieel haalbaar. Zolang de besparing minimaal 1% is dan zal er mogelijkheid bestaan om een Frisse School te realiseren binnen een financieel haalbaar kader.
Klassen die financieel haalbaar zijn bij de aangegeven percentages
Figuur 7.53 Invloed percentage besparing personeelskosten op de financiële haalbaarheid van de klassen Gezondheid bij pakket 1
Besparing op onderhoud- & schoonmaakkosten
Voor deze besparing is een aanname van 25% besparing gehanteerd vanaf het moment dat alle maatregelen zijn gerealiseerd. Uit de gevoeligheidsanalyse blijkt dat de vermindering van deze besparing weinig invloed heeft op de financiële haalbaarheid. Bij 50% van de case studies vindt er geen verandering plaats m.b.t. de haalbaarheid wanneer voor de besparing zelfs 10% is gehanteerd. Bij de andere 50% is er slechts 1 klasse niet meer financieel haalbaar wanneer de besparing afneemt.
Jaarlijkse energieprijsstijging
Voor de energieprijs is een jaarlijkse toename van 3% gehanteerd in het model, gebaseerd op de toename in het verleden. Aangezien de energieprijs onzekere factor is, is het van belang om de invloed op de resultaten te weten wanneer de energieprijs zal stijgen. Figuur 7.54 geeft de
gemiddelde toename van het verlies weer bij een toename van 3% van de energieprijs t.o.v. van de huidige prijs. Over het algemeen ligt deze
toename, zowel voor de klassen van Energie als Gezondheid, rond de 14%.
Wanneer de energieprijs stijgt met 6% dan zal het verlies dus toenemen met 28%.
Maartje Fleur van Gerwen Een Frisse Duurzame school; een haalbare kaart? 121 De procentuele toename van de energieprijs heeft pas invloed op de
financiële haalbaarheid van de klassen vanaf een jaarlijkse stijging van meer dan 12%.
Gemiddelde toename verlies bij jaarlijks 3% toename energieprijs
Figuur 7.54 Gemiddelde toename van het verlies op de balans bij jaarlijks 3% toename van de energieprijs berekend voor de vier klassen van Gezondheid en Energie.
Planning
Voor de planning zijn geen aannamen gedaan, echter moet wel een planning worden ingevuld bij het model. In de gevoeligheidsanalyse is onderzoekt welke maatregelen invloed hebben het financiële resultaat in de output van het model tijdens de planning. Hieruit kan geconcludeerd worden dat het jaar waarin de aanschaf van het ventilatiesysteem staat gepland een zeer grote invloed heeft op het financiële resultaat. Dit wordt veroorzaakt doordat de besparing op personeelskosten gebonden zijn aan de aanschaf van het ventilatiesysteem. De aanschaf hiervan zal dus geadviseerd worden om zo vroeg mogelijk in de planning te plaatsen. Ook het jaar waarin de isolatie van de schil staat gepland heeft invloed op het resultaat, echter in vele mindere maten. De overige maatregelen oefenen weinig tot geen invloed uit.
Maartje Fleur van Gerwen Een Frisse Duurzame school; een haalbare kaart? 122
7.8 Conclusie
Klassen Energie
1. Uit de vier case studies volgt dat klasse B Energie het beste gerealiseerd kan worden in zowel financieel als financieel/maatschappelijk opzicht. Bij één case studie leidt klasse B niet tot financieel gunstigste klasse, maar het verschil tussen klasse B en klasse D (financieel gunstigste klasse) is slechts
€2.000 euro. Hier bij moet wel gezegd worden dan dit alleen voor het schoolbestuur geldt. Er wordt dan vanuit gegaan dat de gemeente de hele investering die ten lasten komt van hen zelf, vergoed.
2. Wanneer zowel de investering van het schoolbestuur als de investering van de gemeente ten lasten komt van de het schoolbestuur dan leidt klasse D bij alle case studies tot financieel gunstigste klassen. Vanuit financieel/maatschappelijk opzicht komen klasse C en klasse B. Over het algemeen is het verschil in verlies tussen deze twee klassen niet groter dan €10.000. Klasse A levert der mate meer verlies dat deze klasse niet gunstig is om te realiseren.
Klassen Gezondheid
3. Binnen Gezondheid is niet één bepaalde klassen bij elk pakket financieel het gunstigst en ook niet financieel/maatschappelijk het gunstigst. Wel kan geconcludeerd worden dat:
- Bij pakket 1 en 3 over het algemeen klasse D financieel het gunstigst is. Bij één case studie leidt klasse B tot financieel gunstigste bij beide pakketten, maar dit wordt alleen veroorzaakt doordat de personeelskosten vele malen hoger zijn dan bij de overige drie cases (veroorzaakt door het grote aantal gewichtsleerlingen).
- Bij pakket 2 over het algemeen klasse B financieel het gunstigst is.
- Vanuit financieel/maatschappelijk opzicht zijn de gunstigste klassen per pakket erg verschillend. Hieruit volgt dat het bij klasse Gezondheid project afhankelijk is welke klasse het gunstigst is.
Financiële haalbaar schoolbestuur bij de pakketten(klassen Gezondheid) 4. Een klasse is financieel haalbaar voor het schoolbestuur als de
realisatie ervan het cumulatieve tekort verminderd (of het cumulatieve overschot overtreft). Kijkend naar de klassen van Gezondheid kan geconcludeerd worden dat binnen de pakketten de volgende klassen financieel haalbaar zijn voor het schoolbestuur (over het algemeen):
- Pakket 1; alle klassen Frisse Scholen - Pakket 2; alle klassen Frisse Scholen
- Pakket 3; één klasse Frisse Scholen/geen een klasse Frisse Scholen Bij pakket 3, wanneer alleen Gezondheid wordt gerealiseerd dan de kans kleiner dat de realisatie financieel haalbaar is, dan bij pakket 1 en 2, waar over het algemeen alle klassen binnen de pakketten leiden tot winst m.b.t. de vermindering van het tekort.
Voor de zekerheid zal er toch per project gekeken moeten worden.
Financiële haalbaarheid gemeente bij de pakketten
5. In dit onderzoek wordt onder financiële haalbaarheid voor de gemeente verstaan dat de investering van de gemeente binnen 20 jaar terug betaald kan worden d.m.v. de energiebesparing die de realisatie van de Frisse School levert.
Berekend op basis van de financieel/maatschappelijke gunstigste klassen per pakket kan het volgende geconcludeerd worden over de financiële haalbaarheid van de pakketten (over het algemeen):
Deel gemeentelijke investering die terugbetaald kan worden Pakket 1 Minimaal 50% of 0%
Pakket 2 Minimaal 50% of 0%
Pakket 3 0%
Pakket 4 100% of minimaal 50%
Maartje Fleur van Gerwen Een Frisse Duurzame school; een haalbare kaart? 123 Bij pakket 1, 2 en 4 kan bij de helft van de cases een deel van de
gemeentelijke investering worden terug betaald. Wanneer een deel kan worden terugbetaald is dat over het algemeen ook ruim 50%.
Bij de andere helft van de cases kan niets worden terug betaald bij pakket 1 en 2. Bij pakket 4 kan juist 100% worden terug betaald.
Bij pakket 3 kan bij geen enkele case studie een deel van de gemeentelijke investering worden terug betaald. Toevallig is de gemeentelijke investering bij al deze cases €0, maar dat is afhankelijk van de technische specificaties.
6. De hoeveelheid klaslokalen in een gebouw heeft invloed op de financiële haalbaarheid van de gemeente. De reden dat bij pakket 1 en 2 de helft van de cases 0% van de gemeentelijke investering kan worden terug betaald is dat het aantal klaslokalen in deze cases een stuk groter is dan het aantal klaslokalen bij de andere twee.
Oorzaak: Meer klaslokalen is meer ventilatie-units, welke geen energiebesparing leveren. Hierdoor wordt het moeilijker om de investering van zoveel ventilatie-units terug te verdienen met de energiebesparing van de overige maatregelen.
Pakketten
7. Wanneer gekeken wordt per case welke pakket uiteindelijke zowel financieel als financieel/maatschappelijk het gunstigst is, dan kan geconcludeerd worden dat dit per case studie heel erg verschilt. Er kan dus niet worden geconcludeerd dat één pakket altijd het gunstigst is voor de realisatie van een Frisse School. Dit is erg project afhankelijk en zal per schoolgebouw moeten worden afgewogen.
Een erg belangrijk punt is dat met name de regeling die getroffen kan worden met de gemeente erg veel invloed heeft op de uiteindelijke keuze per pakket.
Invloed financieringsconstructie (green lease)
8. Wanneer de greenlease wordt toegepast om de gemeentelijke investering (deels) terug te betalen, dan kan dit invloed hebben op de financiële haalbaarheid voor het schoolbestuur. De factor die
bepaald of de greenlease invloed heeft op de financiële haalbaarheid is de terugverdientijd van de investering van het schoolbestuur. Wanneer de terugverdientijd onder jaar 10 ligt, dan zal deze invloed hebben op de financiële haalbaarheid hiervan; de vermindering van het cumulatieve tekort neemt af en dit kan er mogelijk toe leiden dat het pakket niet meer financieel haalbaar is, indien de greenlease wordt toegepast.
Maartje Fleur van Gerwen Een Frisse Duurzame school; een haalbare kaart? 124
8 Portfolio niveau
Voor zowel het schoolbestuur als voor de gemeente kan het interessant zijn om de realisatie van Frisse Scholen op portfolio niveau te bekijken.