Er zijn vele netwerkorganisaties die op een vergelijkbare manier als Greenwish werken en langs die weg burgers, organisaties en initiatieven ondersteunen. Dit zijn broedplaatsen voor vernieuwing en ze werken verbindend. Ze zorgen vaak voor een verdere ontwikkeling van de initiatieven en projecten. We noemen dit laboratoria voor creativiteit en Tabel B1.2 bevat enkele voorbeelden.
Tabel B1.2: Laboratoria voor creativiteit (diverse websites; voorjaar 2013).
Initiatief Wat en waarom? Wie en hoe?
Samen maken we de stad
(www.samenmakenwedestad.nl) Samen maken we de Stad is een ‘ideeënmakelaar’, met als doel om initiatieven en ideeën van burgers, organisaties en gemeente bij elkaar te brengen.
Het initiatief is van de gemeente Zwolle en krijgt vorm samen met bedrijfsleven, instellingen en verenigingen. Het initiatief bemiddelt tussen mensen met ideeën en verbindende organisaties.
Het Stadslab
(www.stadslableiden.nl) Het Stadslab Leiden is een atelier van inwoners van Leiden met als doel de stad ‘steeds leuker’ (innovatiever, cultureler, spannender en bruisender) te maken.
Een grote groep betrokken en creatieve inwoners met meer dan 70 actieve leden, die op projectmatige basis werken aan het uitvoeren van ideeën. Stichting die draait op sponsoren en aandeelhouders. Sbaw
www.sbaw.nl
SBAW ondersteunt initiatieven in de (stads)wijken, met als doel te werken aan een stad waarin iedereen zich thuis voelt.
Het initiatief in Rotterdam ondersteunt initiatieven in de wijken bij het opzetten en inrichten van een organisatie, via cultuurscouts.
Groen Dichterbij
www.groendichterbij.nl Groen dichterbij heeft als doel om natuur en mensen dichterbij elkaar te brengen. Groen Dichterbij ondersteunt en versterkt de groeiende beweging van mensen die samen aan de slag gaan met de aanleg van groenvoorzieningen in hun directe leefomgeving.
IVN, Oranje Fonds, Buurtlink.nl en SME Advies, zijn met ruimhartige steun van de Nationale Postcode Loterij, het project Groen Dichterbij gestart. Mensen kunnen hun project aanmelden. Groen Dichterbij Icoonprojecten krijgen financiële ondersteuning en dienen als stimulans voor anderen om zelf aan de slag te gaan. Stichting Vernieuwing Gelders
Vallei SVGV werkt aan de bijzondere landschappelijke, cultuur- historische en natuurlijke waarden en de veelheid van agrarische bedrijvigheid in de Gelderse Vallei en Eemland.
Projectbureau SVGV werkt samen met provincies Utrecht en Gelderland en gebiedspartners. Ambities voor vier jaar zijn verwoord in vier programma’s over thema’s als duurzaam ondernemen.
Slimme burgerideeën in Gelderland
De provincie Gelderland zocht in het kader van een nieuwe beleidsagenda inspiratie bij de burgers van Gelderland, en nodigde inwoners van Gelderland uit om met creatieve slimme ideeën te komen om de natuur te beheren en financieren. Burgers zijn uitgenodigd om hun ideeën te plaatsen op de tijdelijke website: www.isdenatuurookvanjou.nl. Uit de 50 initiatieven die geplaatst zijn gaat de provincie er een aantal in de praktijk brengen via pilot projecten. Dit initiatief van de provincie Gelderland is ingegeven door de nieuwe koers in het natuurbeleid vanaf 2010 en het streven naar meer eigenaarschap van burgers bij natuur. Vergelijkbare wensen zijn er bij andere provincies, maar deze worden (vooralsnog) niet langs een digitale weg vormgeven. In Tabel B1.3 staat een greep uit de ideeën die de burgers in Gelderland hebben geopperd.
Tabel B1.3: (Enkele) Initiatieven en ideeën van isdenatuurookvanjou.nl? (www.provinciegelderland.nl; website bezocht najaar 2012).
Initiatief/ Idee Wat en waarom? Wie en hoe?
Aantal natuur- beheerders van 565 naar 1
Het idee is om samenwerking van natuurbeheerders te stimuleren. Wanneer organisaties, boeren en particulieren samen het beheer regelen, kan het grootschaliger en goedkoper worden.
Samenwerking van terreinbeheerders, particulieren en boeren kan een stimulans krijgen door een oproep te plaatsen en een dialoog hierover op te starten.
Ondernemerschap in de zorg in
combinatie met landschap
Het stimuleren van combinaties tussen zorg en natuur bij zorg- ondernemers door provincie en gemeenten kan voordelen opleveren voor zowel patiënten als landschap.
Stimuleren van ondernemers die zorg willen bieden in het groen kunnen, bijvoorbeeld vergunning voor zorgaccommodaties koppelen aan bijdrage aan beheer van het omringende landschap/ natuur.
Aanleg meer
Initiatief/ Idee Wat en waarom? Wie en hoe?
Beheer door burgers
en bewoners Oproep om het beheer van het landschap en natuur meer door burgers te laten uitvoeren.
Burgers en bewoners kunnen beheer zelf ter hand nemen, onder begeleiding en
facilitering voor kennis en deskundigheid. Landbouwgronden
openstellen Geen landbouwgrond meer onttrekken voor natuur. Combineren van voedselproductie met landschapswaarden en openstelling.
Door middel van het maken van afspraken met agrariërs kan openstelling van landbouwgronden worden gerealiseerd. Concentratie bezoek
op bepaalde gebieden
Het concentreren van onderhoud van natuur op bepaalde gebieden en het bezoeken van natuur op andere kan een kostenbesparing in het natuurbeleid.
Het voorstel is om in bepaalde
natuurgebieden geen beheer en onderhoud meer te plegen en andere gebieden voor toegankelijkheid in te richten.
Kostenplaatje natuur Het idee is om inzichtelijk te maken wat natuur opbrengt zodat hiervoor betaald kan worden.
Door ecosysteemdiensten en natuur te waarderen en hiervoor te betalen kan natuur op andere wijze worden gefinancierd. Niets doen De natuur gewoon haar gang laten gaan en
niet meer beheren. Kosten besparen door natuur niet meer te beheren. Bekostigen van
natuur uit WOZ
Gemeenten kunnen een deel van de WOZ terug laten vloeien naar natuur en landschap.
Toepassing van de WOZ waarde van huizen op woningen in de natuurlijke omgeving. Collectieven voor
beheer Gebieden met verschillende gebruikers, zoals watersporters, honden wandelaars, sporters, boeren, jagers gezamenlijk beheren.
Mensen organiseren in een collectief dat de verantwoordelijkheid krijgt voor beheer omgeving of natuur.
Producten innen uit natuur
Mensen een eigen voordeel te geven als ze meewerken aan beheer van
natuurgebieden, zoals hout uit bos.
Organiseren met vrijwilligers, die ’s avonds het hout meenemen naar huis.
Mobiliseer nieuwe groepen voor beheer
Zet mensen zonder verplichtingen of lidmaatschap van een organisatie in om natuur te beheren in plaats van
natuurbeheerders, om hiermee kosten te besparen.
Vrijwilligers mobiliseren en samenbrengen door een website (waar je kunt inschrijven voor een actie), zodat deze mensen geen lid hoeven te worden van een organisatie. Adopteer een stuk
natuur Een burger krijgt een stuk natuur van de provincie in beheer om kosten te besparen. Burgers of bedrijven, evt. met een tegenprestatie voor de adoptie, bijvoorbeeld gebruik van de natuur een aantal keer per jaar.
Vereniging van
natuureigenaren Idee is om mensen die gezamenlijk nabij een natuurgebied of park wonen (vergelijk Knooperf) zich te laten verenigen, en een bedrag te laten betalen, waaruit ze beheer betalen.
Mensen met eigendom van natuur of landschap verenigen, zoals in een vereniging van huiseigenaren.