Mr. R.A. Fockema heeft, naar men weet, tegenover het maandblad Zuid-Afrika betoogd, dat de stijging der ambtelijke getallen betreffende den uitvoer van boeken uit Nederland naar Zuid-Afrika niets bewijst, omdat men niet weet, hoeveel
schoolboeken daaronder waren en of de verzonden boeken Nederlandsche boeken waren.
Zuid-Afrika antwoordt thans in een uitvoerig opstel met cijfers van den
boekenuitvoer over de jaren 1910-'14 en dan van 1917-'24, waarbij vooral aandacht wordt gevestigd op het bedrag van 1683 K.G. in 1914 en 93000 K.G. in 1924. De redactie acht het ‘in hej afgetrokkene denkbaar’, dat de Afrikaansche uitgevers na 1917 zeer veel Afrikaansche boeken in Nederland deden drukken maar schrijft dan: ‘Of dat denkbare waarschijnlijk is, is een andere vraag, die wij niet zoo maar, zonder deugdelijke gronden, bevestigend Zouden durven beantwoorden.
Maar stel eens dat het zoo is, en dat àl, wat er sedert 19171)
meer dan in 1914 is uitgevoerd, geen Nederlandsche boeken zijn, maar alleen in Nederland gedrukte, staat het dan vast, dat er een achteruitgang van het gebruik en het debiet van Nederlandsche boeken in Zuid-Afrika is?
Neen: want in die 1683 K.G. boeken uit Nederland, die in 1914 werden uitgevoerd (we nemen het hoogste cijfer uit de jaren vóór 1917) zitten óók de schoolboeken, óók de gezangboeken, óók de uitgaven van de firma De Bussy; misschien ook de uitgaven van C.J. van Rijn, die in Nederland placht te doen drukken; óók de zendingen-van de Boekencommissie, enz....
In 1926 wordt niet uitgevoerd 1683 maar 104000 K.G. Is het niet meer dan waarschijnlijk, dat dat kleine poovere beetje Nederlandsche letterkundige boeken, dat vóór 1914 zit in de 1683 K.G., in 1926 is ingesloten in de 104000 K.G., en dat er dus van achteruitgang geen sprake is? Ja, is het niet meer dan waarschijnlijk, dat, daar de geheele uitvoer van boeken uit Nederland met 679% is vooruitgegaan, er in 1926 ook wel wat meer Nederlandsche letterkundige boeken naar Zuid-Afrika zijn
uitgevoerd dan in 1914 en dat men toch zeer deugdelijke argumenten moet hebben om van achteruitgang te spreken?’
***
De heer Fockema, vernomen hebbend, dat Neerlandia het een en ander over het boekenvraagstuk uit het Maartnummer van Zuid-Afrika zon overnemen, zond ons de volgende opmerkingen:
Professoren te Kaapstad en Stellenbosch deelen ons medee dat men in den laatsten tijd meer Nederlandsche boeken leest, dan vroeger. ‘Zuid Afrika’ schijnt op deze mededeelingen gegeneraliseerd te hebben. De mededeeling van voornoemde professoren, voor zoover 't betreft den akademischen kring, betwist ik niet. Deze kring is echter zeer beperkt. Van Afrikaansche zijde is herhaaldelijk met nadruk betoogd, dat de leerlingen der lagere school en de laagste klassen der middelbare school in het geheel geen Nederlandsch meer kunnen lezen. Daar dit omvat de groote meerderheid der bevolking, valt bezwaarlijk te verwachten, dat bij de bevolking in haar geheel het lezen van Nederlandsch zou zijn toegenomen.
Deze toeneming wordt dan ook ontkend door Mr. Oranje, tot voor korten tijd leeraar aan een instituut te Pretoria. Hij zag zeer beslist het tegendeel. De Afrikaansche boekhandelaren laten den handel in Nederlandsche boeken over aan collega's, die daarin specialiteiten zijn. Zoo in Pretoria twee boekhandelaren. Beiden verklaren, dat de verkoop van Nederlandsche boeken stellig de laatste jaren veel minder is dan vroeger. In gelijken zin laat zich het hoofd van de afdeeling Zuid-Afrika der fa. De Bussy uit en daar de boekwinkel te Kaapstad, die deskundige ter plaatse is voor Nederlandsche boeken, een zaak van De Bussy is, moet men daar voor Kaapstad wel de beste inlichtingen kunnen geven.
Tegenover de juichtonen over het steeds meer lezen van Hollandsch en Afrikaansch zij gewezen op het verslag van de plaatselijke openbare boekerij te Bloemfontein (‘Die Volksstem’ van Pretoria van 29 Januari 1927).
In de bibliotheken in Z.A. wordt aangeteekend, wat aan boeken is aangevraagd, om te lezen in de leeszaal of om mee naar huis te nemen. Voor de bedoelde boekerij waren de getallen: Afrikaansche boeken 240, Engelsche boeken 67,000.
De vraag naar Nederlandsche boeken was blijkbaar zoo gering, dat men er niet over spreekt. Te Pretoria vernam Mr. Oranje in 1926, dat in het vorige jaar daar in de boekerij op iedere honderd Engelsche boeken één boek in Afrikaansch en Hollandsch samen was aangevraagd.
Over de getallen van invoer van boeken uit ons Vaderland naar Z.A. kan worden gezwegen, omdat volstrekt onbekend is, hoeveel Nederlandsche boeken daarbij waren.
Taalcommissie.
E.J.L. te U. e.a. Dank voor Uw opmerkingen over onze Woordenlijst, waarmede bij den binnenkort noodigen herdruk rekening zal worden gehouden.
De bekende zaak van Lensvelt Nicola wordt verbouwd. De eigenaar(s) berichtte(n) ons, dat de nieuwe zaak den Nederlandschen naam noenzaal zal dragen. Hulde! Wie volgt?
***
Proeve van het tegenwoordige Zaken-Nederlandsch!
M.H.
Wanneer U emplooi heeft voor een envelop, waarvan de kwaliteit aan de hoogste eischen moet voldoen en de consument waarde hecht aan het cachet zijner
onderneming, dat zult U met onze soort.... effect sorteeren..
De prijs dezer envelop... is per mille 6.80 terwijl wij bij afname van groote kwantums speciale prijzen noteeren.
Te Uwer gouverno overhandigen wij U ingesloten een monster en hopen gaarne, dat U ons met Uwe orders zult vereeren.
Inmiddels verblijven wij aanbevelend, enz. ***
Over het Belgisch verdrag!
Sprekend over dit verdrag, verwachtte een schrijver een levée en masse voor de Koningin, let wel het hoofd van den Nederlandschen staat. Fier zijn de Nederlanders toch!
67
Een Hollandsche naam is niet goed genoeg.
Naar wij vernemen, zal de bokser Huizenaar, die in 1924 o.a ter gelegenheid van de Olymp. Spelen voor Nederland uitkwam, overgaan tot de beroepsklasse en uitkomen in de weltergewichtklasse. Hij zal dan den naam Kid Robinson aannemen.
N.R.Ct. ***
Kappers. Bekwaam Salonier gevraagd. Maison ..., ...weg, Rotterdam. N.R.Ct.
***
In de ‘Haagsche Post’ van 25 December j.l. zegt de schrijver aan het eind van zijn ‘Het Vraagstuk der vreemde Woorden’: ....maar in andere gevallen zijn overgenomen woorden als taalverrijking te beschouwen. Dit laatste wordt door overdreven ijverige puristen maar al te vaak vergeten.
Och ja, die puristen, zelfs al zijn ze niet overdreven ijverig, zijn toch maar bekrompen lui! Zij kunnen niet eens goed lezen, wat een ander schrijft. B.v. uit den eerst aangehaalden zin is het hun met den besten wil der wereld niet mogelijk op te maken, of de schrijver bedoelt, dat overgenomen woorden kunnen of moeten beschouwd worden als taalverrijking. Als den schrijver bedoelt kunnen (wat toch de Nederlandsche beteekenis van zijn te is!), staan die bekrompen taalzuiveraars geheel aan zijn zijde; indien hij bedoelt moeten, kunnen zij des schrijvers standpunt niet innemen. Daar voelen zij, de taalzuiveraars, zich te Dietsch (nog altijd geen ondeugd!) voor.
Ingezonden.
Aan de Redactie van ‘Neerlandia’
Naar aanleiding van een opmerking van Dr. M.A. van Weel in het laatste nummer van ‘Neerlandia’ veroorloof ik mij op bladzijde XIII, regel 4 van Duden,
Rechtschreibung der deutschen Sprache, neunte aulfage, sechster Neudruck, Leipzig 1922 te wijzen: ‘Als Teile von Titeln und Namen (werden mit grossen
Anfangsbuchstaben geschrieben) Eigenschaftswörter... in Fällen wie...: das Köninglich Preussische Zollamt, der Wirkliche Geheime Rat; die Allgemeine Zeitung.
De opmerking van Dr. Van Weel is dus niet alleen een afdwaling, maar ook een dwaling. Verder deel ik mede, dat ‘die Niederländische Sprache’ zoals ook op de tite staat, een ‘Sonderdruck’ is, di afzonderlijk niet in de handel is, zodat daarop geen prijs kon worden vermeld.
Met dank voor opneming, VAN DER MEER.
Den Haag, 17 Maart 1927
Er schijnt ten opzichte van de schrijfwijze van het Hoogduitsch ook al geen vasrheid te bestaan. Ik maakte mijn opmerking op gezag en na raadpleging van desbevoegden, wijl ik mij niet veilig genoeg gevoelde, om op mijzelf af te gaan Prof. Van der Meer houde mij ten goede dat ik de zaak volstrekt niet als zoo ernstig beschouwde. - Dat
de ‘Sonderdruck’ niet in den handel is, wordt niet vermeld; vandaar dat ik naar den prijs ervan vroeg.
VAN WEEL
Mededeelingen.
Bij den boekhandel van den heer H.J. Breyer te Arnhem werd een tentoonstelling van A.N.V.-uitgaven ingericht.
Aan het Bestuur van Groep Vlaanderen is verzocht een Ned.-Taalgrenskaart te ontwerpen naar den tegenwoordigen toestand.
Verschillende samenstellers en uitgevers van atlassen en landkaarten hebben zich bereid verklaard bij herdrukken rekening te houden met de wenschen van het A.N.V. ten opzichte van de grens van het Nederlandsch Taalgebied en de Nederlandsche spelling van plaatsnamen.
Tot vertegenwoordiger te Keulen is benoemd de heer P.S. Göbel, Burgmauer 2. Voor een lezing over Nederland door den heer A. van der Horst van Amsterdam, te Essen gehouden, werden lantaarnplaatjes beschikbaar gesteld.
Aan de Argentijnsche krant ‘Ons Weekblad’ werd een bescheiden steun toegekend. De algemeene voorzitter nam zitting in het eerecomité van het XIIde
Grootnederlandsche Studentencongres, dat van 8 tot 12 April te Wageningen zal worden gehouden.
Aan een Hongaar uit Debreczen, die het Nederlandsch bestudeert, werden op zijn verzoek eenige Nederlandsche boeken gezonden.
Voor de Zuidafrikaansche Studentendagen, welke dit jaar in Groningen zullen worden gehouden en uitgaan van de Ned. Zuid-Afr. Vereeniging en het Alg. Ned. Verbond, is f 250.- steun verleend.
Op aanstichting van Harer Majesteits Gezant werd te Weenen na een rede van den Heer P.J. de Kan ter een afdeeling opgericht.
Het Bestuur is als volgt samengesteld: J.H. Coster, voorzitter; mevr. Wenckebach, 2de voorzitster; Dr. G.J. IJssel de Schepper, penningmeester; Mevr. Mahr van Bemmelen. plaatsv. penningmeesteres; A. van der Stal, secretaris, Prinz Eugenstrasse 60; A.C.M. Nydam, plaatsv. secretaris.
Z.Exc. Jhr. Van Nispen tot Sevenaer aanvaardde het hem aan geboden eerevoorzitterschap. Reeds traden 40 leden toe.
Wij wenschen de nieuwe afdeeling van harte geluk en hopen, dat haar voorbeeld door de Nederlanders in andere buitenlandsche steden spoedig worde gevolgd.
Deze instellingen zijn gevestigd in de bovenkamers van ons kantoor Laan 34, 's-Gravenhage en alle werkdagen geopend van 10-12 en van 2-4 uur. Leden en huisgenooten hebben vrij toegang; niet-leden betalen 25 cts.
Nederland op zijn best.
Twee vliegers van de K.L.M.: W.M.O.A. Beekman en Q. te Pas, hebben van 17 op 18 Maart een stout stuk volbracht. Zij stegen te Rotterdam met de H.N.A.D.P. in den vroegen morgen, om evert 3 uur, op en daalden te Marseille over tienen ondanks sterken tegenwind. 's-Avonds om 7 uur was men weer in Rotterdam terug.
Een prachtig geslaagde tocht, die dus mogelijk maakt dat men uit Nederland in een halven dag de Indische boot, die van Marseille vertrekt, kan halen. De
postverbinding trekt er eveneens de groote voordeden van. Hulde aan onze kranige Nederlandsche vliegers!
Steun voor den Ned. Bond in Duitschland.
Wij hopen, dat velen onzer stamgenooten de oproeping op de tweede bladzijde van ons Maartnummer met belangstelling hebben gelezen en dat het hen tot daden of althans goede voornemens heeft aangespoord.
Wij maken dezulken er opmerkzaam op, dat gelden kunnen gestort worden op de giro-rekening no. 121942 ten name van den Ned. Bond i.D. of bij den heer Schuller tot Peursum, Directeur van het Bankierskantoor Lissa & Kann, Lange Vijverberg 3 te 's-Gravenhage.
68
In Nederland Nederlandsch.
De heer Polak, lid van de Nederlandsche Eerste Kamer, heeft aan den Minister van arbeid, handel en nijverheid de volgende vragen gesteld:
1. Is het bericht in de dagbladen, dat Zijn Excellentie een commissie in het leven geroepen heeft, die den naam draagt van commissie voor beroepsomvorming, juist?
2. Zoo ja, zou Zijn Excellentie dan zoo vriendelijk willen zijn, mede te deelen, welke taal dit is?
3. Indien Zijn Excellentie met ondergeteekende van meening is, dat men in Nederland Nederlandsch behoort te spreken en te schrijven, zou hij dan niet willen bevorderen, dat in zijn departement voortaan naar dezen regel gehandeld wordt?
Gaarne brengen wij hulde aan den vragensteller, die door zulk een eenvoudige daad in regeeringskringen het beginsel stelt van eerbied voor de eigen taal.
Een taalcommissie voor het keuren van ambtelijke stukken, voordat zij de departementen verlaten, lijkt ons geen overbodige weelde.
Nieuwe leden.
Groep Nederland. Beschermende Leden.
's-Gravenhage. N.V. Nederlandsch Reisbureau v/h. A.J. Lindeman &
Co.
Amsterdam. J.H. Bouman, Singel 512,
Amsterdam. Joh. J. Smit, Diamanthandel., Sarphatistr. 66a
Allen opg. door den heer Jac. Post, Utrecht.
Gewone Leden. Hoorn. Mr. G.J. Bisschop, Burgemeester Hoorn. H.J. Room, Gemeente-Secretaris Hoorn. H.J. Clarion, Gemeente-Ontvanger Hoorn. D.L. Harms, Voorz. v/d. Raad van Arbeid
Hoorn. S.H.A. Esser, Scr. Kamer van Kooph. & Fabr.
Hoorn. Ds. Klaver, Rem. Predikant
Hoorn. H.G. Berghuis van Woortman, Insp. Registratie en
Domeinen
Hoorn. N.A.F. Taverne, Apotheker
Hoorn. Mevr. Hampe-Neugerman, Koepoortweg 98
Hoorn. J.C. Altorffer, Rijksontvanger
Amsterdam. Mr. J.M.D. Lijberse, Adv. & Proc., P.C. Hooft straat
131II Amsterdam. M. Schulman, Keizersgracht 448 Amsterdam. L. Arioni, Heerengracht 372 Amsterdam. F. Anderson, Van Woustraat 205
Amsterdam. Mr. J. Hoofiën, Adv. & Proc., Reguliersgr. 30
Amsterdam. Mr. G. Parser, Heerengracht 516
Amsterdam. Firma W.J. Lauwers, Gravenstraat 1
Amsterdam. R.C. Verweyck, N.Z. Voorburgwal 58-60
Amsterdam. L.N. Trap, Adm. de Ruyterweg 279I
Rotterdam. W. van der Sluys, Huidarts, Schiedamsche Singel 58a
Rotterdam. C.J. Appels, Dir. Techn. Midd. School. Schiedamsche
Singel 64b
Rotterdam. H. Karnowski, Schiedamsche Singel 82
Rotterdam. Jhr. M. van Karnebeek, Schied. Singel 82
Rotterdam. J.W. de Bruijn, Apotheker, Westersingel 119
Rotterdam. Dr. D.J. Copper, D.Jzn., Dierenarts, Schied. Singel 75
Rotterdam. J.C. Lichtenauer, Muziekh., Zuidblaak 8
Rotterdam. C. Besselaar, fa. Besselaar & Co., Zuidblaak 4
Rotterdam. A.P.W. van Meurs, Notaris, Wijnhaven 151
's-Gravenhage. Mr. M. van Heel, Adv. & Proc., Laan van Meerdervoort
221
's-Gravenhage. Mej. Mr. J.J. Browne, Van Hoornbeekstr 25
Haarlem. J.H. Belgraven, Dir. Telegraafkantoor
Haarlem. J.P. Haanschoten, Insp. Post. en Tel.
Haarlem. Mr. F. van der Goot, Adv. & Proc. Ged. Oude Gracht
65
Haarlem. G. Wolzak Hz., Notaris, Jansweg 52
Haarlem. T.C. Daey Ouwens, Notaris, Jansweg 44
Haarlem. B.M. Serné, Notaris, Nieuwe Gracht 84
Haarlem. Mevr. J.C. Op 't Eynde-Stolp, Arts, Nieuwe Gracht 58
Haarlem. C.J. Waeyhaert, Ripperdapark 13
Culemborg. A.H. Guddee, Oud-Kath. Pastoor
Culemborg. G. Schouten, Notaris
Culemborg. Ds. G.J. Staal Jr., Pred. Ger. Kerk
Culemborg. A.R. van Beekum, Gemeente-Secr.
Culemborg. J. Beenhakker, Onderwijzer, U.L.S.
Culemborg. L.C. Dekkers, Hoofd U.L.O.-School
Culemborg. W. Donkersloot, Hoofd O.L.S.
Culemborg. Mevr. Wed. H.H. Boldingh, Boekhandel
Culemborg. W. Prins, Meubileerinrichting
Culemborg. A. Schouten, Verffabrikant, Tollensstr.
Culemborg. G.Th. Campagne, Drogist
Culemborg. A.T. Verschoor, Uitgever
Leiden. Mr. G.H.E. Nord Thomson, Adv. & Proc., Morschsingel
1a
Leiden. Carl F. Schudel, Dir. N.V. de Condor, Wijnh.
Leiden. W.P. Melief, Hoofd R.-K. School Rapenburg
Leiden. J.L. van Heteren, Hoofd R.-K. Jongensschool
Leiden. Ds. H. Thomas, Voorz. Chr. Oranjever.
Heemstede. L.J. van Wijk, Jan van Goyenstraat 1
Utrecht. Mevr. Dr. Hans Hillesum, Weerdsingel O.Z. 34
Overveen. Mr. K.A.F.J. Pliester, Adv. & Proc., Julianalaan 51
Kampen. Joh. G. van Hulzen, Boekbinder, Oude Str. 51
Kampen. J.P. ten Hove, IJselkade 30
Kampen. H.H. Mulder, Ontv. Dir. belastingen
Nijverdal. A. Jansen, Vertegenw. fa. Kok te Kampen
Allen opg. door den heer Jac. Post, Utrecht.
Haarlem. F. Wildeboer, Coltermanstraat 10zw.
Opg. door den heer F. Primo, Heemstede.
Oostburg. Mej. Drijver, p/a. den heer Nieuwenhuise
Oostburg. I. van Houte, Brouwerijstraat
Beiden opg. door het Bestuur der afd.
West-Zeeuwsch Vlaanderen.
Amsterdam. Dr. A. Goslinga, Stadhouderskade 150b
Amsterdam. G. Blanez, Prins Hendrikkade 20/21
Amsterdam. Mej. J.F. Bakker, Sarphatipark 13
Amsterdam. J E. van Heusden, 2de Const. Huygenstr. 50
Amsterdam. A.M. Cornelissen, Overtoom 121
Amsterdam. Mevr. M.C.M. Cornelissen-te Hennepe, Overtoom 121
Amsterdam. Mej. A.M. de Fost, N. Doelenstraat 7
Amsterdam. S.S. Polak, Vossiusstraat 32
Amsterdam. H. de Booy, Bronckhorststraat 18
Amsterdam. E. van der Hoop, Leidsche Gracht 14
Amsterdam. Mr. R.E. Kielstra, Dir. Kasvereeniging
Hilversum. H.G.W.v.d. Wielen, Pieter de Hooghlaan 1
Allen opg. door het Bestuur der Afd. Amsterdam.
Maastricht. J.F.P. van Anrooy, Lambertuslaan 4a
Maastricht. D.E. de Boer, Burgemeester Ceulenstraat 2
Maastricht. H.R. Bus, Prof. Roerschstraat 10
Allen opg. door het Bestuur der Afd.
Rotterdam. J.H. Donner, Ged. Botersloot 119a
Rotterdam. Opg. door het Bestuur der
Afd.
Middelburg Mevr. B. Heyse - Tak, Molenwater
Middelburg Opg. door het Bestuur der
Afd. Rotterdam. H. Diemer, Rozenburglaan 19 Oegstgeest. A. Weiland, Julianalaan 21 's-Gravenhage. J.J. Moerman, Valkenboschkade 121
69
[Nummer 5]
H.K.H. Prinses Juliana 18 Jaar.
Achttien jaar geleden verscheen ons Aprilnummer met twee Jubelzangen - één voor het Koningskindje en één voor de Moeder - van Dr Schepers, waarin met vreugde van alle goede Nederlanders over de geboorte van een Stamhoudster op den Nederlandschen troon, tot uiting kwam.
Nu Juliana den leeftijd heeft bereikt, dat Zij, indien de omstandigheden dit noodzakelijk mochten maken, de regeering zonder regentschap zou kunnen
aanvaarden, en zitting krijgt in den Raad van State, is er begrijpelijkerwijs meer dan gewone belangstelling voor haar geboortedag geweest.
Het A.N.V. stemt van harte in met de vreugdetonen, die 30 April in Nederland en zijn stamverwante gebieden zijn aangeheven ter eere van de jonge Nassau, die eenmaal volgens menschelijke berekening Neerlands troon zal bestijgen. En het gedenkt daarbij vol bewondering de degelijke opvoeding, welke Zij mocht genieten van haar Moeder, die daarmede het Koninklijke voorbeeld volgde van Juliana's Grootmoeder, aan wie Koningin Wilhelmina zooveel te danken heeft, en dat haar zedelijk en geestelijk in staat heeft gesteld tot de hooge taak, die Zij nu reeds 29 jaren zoo eerbiedwaardig vervult.
Zoo is deze 18de verjaardag als vanzelf geworden tot een mijlpaal, waarbij het Nederlandsche volk zich weer eens levendig bewust is geworden van het voorrecht nog onder den Oranjeboom te leven.
De leus op den gedenkpenning, door de Koninklijke Begeer geslagen: Oranje bloeie en blijve in stand, is de overgroote meerderheid van het Nederlandsche volk uit het hart gegrepen.
N.S. Wie belang stelt in de geschiedenis van Prinses Juliana's jeugd, kunnen wij de lezing van het werkje van D. Hans, uitgegeven door Boek en Periodiek te
's-Gravenhage met een woord vooraf door Dr. J.Th. de Visser, ten zeerste aanbevelen.
Wat wil het Alg. Ned. Verbond.
II.
Zooals men uit de Verbondswet kan zien, komt daarin het woord ‘Vaderland’ niet voor. Spreken wij van ons vaderland, dan denken wij vanzelf aan het Koninkrijk der Nederlanden, bepaald binnen de staatkundige grenzen, die daarvoor nu eenmaal op grond van geschiedkundige gebeurtenissen zijn vastgesteld. Wij denken aan een staatkundige eenheid, met onze geliefde Koningin aan het hoofd. En niemand kan van ons eischen, dat wij van dat vaderland afstand zouden doen, evenmin als iemand mag verlangen, dat wij staatkundige grenzen zouden willen
70
uitbreiden. Het A.N.V. is geen politiek verbond en zou dat ook niet kunnen wezen, zonder de Nederlandsche Regeering in moeilijkheden te brengen. Toch bestaan voor het A.N.V. de politieke grenzen niet. Het omvat met zijn belangstelling een veel grooter vaderland dan het Koninkrijk der Nederlanden en beschouwt de zuidelijke grens van Zeeuwsch Vlaanderen en Noord-Brabant niet als de lijn, waarbinnen het met zijn werkzaamheid blijft, want over die grens ligt een land, waarvan de bewoners voor de grootste helft o o k Nederlanders zijn, die óf tongvallen spreken, welke aan de tongvallen van ons land nauw verwant zijn, óf een beschaafd Nederlandsch, dat slechts in onwezenlijke eigenaardigheden van het onze verschilt. In dat
Zuid-Nederland, die groote noordelijke helft van België, is de Nederlandsche taal, evenals bij ons, ambtelijke regeeringstaal, al bestaat daarnaast als tweede
regeeringstaal ook het Fransch ter wille van de Walen in Zuid-België. Die vier millioen Zuid-Nederlanders nu telt het A.N.V. mee, als er van het Nederlandsche Stamgebied in Europa sprake is.
Daartoe bepaalt het Verbond zich echter niet. Het vergeet niet, dat er in de Nederlandsche Oost- en Westindische gebieden ook Nederlanders wonen en dat er tienduizenden uit ons land en uit Zuid-Nederland zich gevestigd hebben in de Vereenigde Staten van Noord-Amerika, daar aan andere wetten gehoorzamend dan wij, maar niettemin nog Nederlanders in hun hart. En ook in hun taal, want er zijn geheele streken in de Vereenigde Staten, waar dorpen en ook steden liggen met een uitsluitend of gedeeltelijk Nederlandsche bevolking, en waar als bewijs daarvan -ook nog vele in het Nederlandsch opgestelde dag- en weekbladen uitkomen. Het A.N.V. tracht er voor te waken, dat die broeders aan de overzijde van den Oceaan niet van ons vervreemden in de groote republiek, eenmaal door onze voorvaderen