Wat is volgens jou de definitie van succes van een tv-programma? Of Wanneer spreek je van een succesvol tv-programma?
Het is best lastig om de definitie van succes te bepalen. In de kern spreek je van een succesvol programma als er ‘veel’ mensen naar kijken, het programma minimaal aan de kijkcijferdoelstellingen van een opdrachtgever voldoet en of het (voldoende)
(media)aandacht genereert. Dat wil zeggen: wordt er voor, tijdens en na de uitzending over gesproken, geschreven, getwitterd. Als producent kijk je natuurlijk ook of het programma voldoende opbrengsten oplevert.
Hoeveel mensen naar een programma kijken heeft, naast de inhoud van het programma, ook te maken met op welke zender en op welk tijdslot het programma wordt uitgezonden. En of er bijvoorbeeld succesvolle programma’s voor en na staan geprogrammeerd. Een programma met een spraakmakende inhoud zorgt vaak weer voor veel (media)aandacht en mond tot mond-reclame met als gevolg dat er meer mensen gaan kijken.
Succes is afhankelijk van veel factoren. Als tv-maker probeer je natuurlijk altijd succesvolle programma’s op de buis te brengen. Helaas is er geen gouden regel voor een succesvol tv- format. Natuurlijk heeft het te maken met het onderwerp of thema, kwaliteit, sprekers of deelnemers die je opvoert, de presentator, de vraagstellingen, de voice-overteksten, manier van monteren, muziek en vormgeving. Maar ook met trends, hypes, tijdsgeest en niet onbelangrijk de gunfactor. Als je programma leuk, mooi, ontroerend, heftig, sympathiek, oprecht etc. is om naar te kijken, gunnen kijkers je vaak je succes en kijken ze vaak de volgende keer weer.
Door wie wordt volgens jou bepaald of een tv-programma succesvol is en hoe valt dit te meten?
Het succes wordt voornamelijk afgemeten aan de kijkcijfers. Zenders en omroepen hebben van te voren een bepaalde verwachting van hoeveel mensen (in de doelgroep) naar het programma gaan kijken. Als het programma minimaal aan die verwachting voldoet, kun je spreken van een succesvol programma. Hoeveel mensen er kijken, wordt bijgehouden door de stichting Kijkonderzoek. Zij publiceren iedere ochtend de kijkcijfers van de dag daarvoor. Veel tv-makers kijken op het moment dat ze opstaan vaak eerst even op de website of de app om te kijken hoe hun programma ‘het heeft gedaan’.
Als maker spreek je ook van succes als je een goed programma hebt gemaakt. Er gaat zeer veel tijd en energie zitten in het creëren van een succesvol tv-programma. De kijkcijfers zijn natuurlijk belangrijk, maar de (positieve) reacties van kijkers draagt net zo goed bij aan het gevoel van succes.
Jill Schuitemaker, Researchdossier Hufterproef 102
Welke factoren spelen een rol in het succes van een tv-programma?
Dat zijn er eigenlijk teveel om op te noemen. Toch een poging… De zender of omroep, het uitzendtijdstip, welke programma’s ervoor en erna geprogrammeerd staan, de gunfactor, de kwaliteit van het programma, de mensen die er aan werken, de mensen die te zien zijn, de presentator, het budget, of er veel (media)aandacht voor is, de kijkcijfers etc. etc.
Geld is vaak een belangrijk punt. Is het onmogelijk om een succesvol programma te maken met geen of een klein budget?
Geld speelt inderdaad een belangrijke rol bij het maken van televisie. Hoe ruimer het budget hoe meer mogelijkheden je hebt wat betreft personeel, apparatuur, locaties, de lengte van de productietijd etc. De hoeveelheid geld hangt erg samen met de aard van het programma. Een groot studioprogramma als ‘The Voice of Holland’ heeft logischerwijs een hoger budget dan een ENG-programma als ‘De Wandeling’.
Als producent sta je steeds opnieuw voor de uitdaging om een zo goed mogelijk programma te maken met het beschikbare geld. Het is een feit dat de begrotingen de laatste jaren meer onder druk staan. Je ziet dat bijvoorbeeld de crisis invloed heeft gehad op hoeveel geld bedrijven in reclame willen stoppen. Daarnaast hebben de publieke omroepen te maken met flinke bezuinigingen. Dat zie je ook terug in de programmabudgetten.
Als maker blijft het altijd een uitdaging om met de beschikbare middelen een goed
programma op te leveren. Je wordt ook gedwongen om creatieve antwoorden te vinde n op lastige financiële vragen. Aan de ene kant is het een sport om steeds weer oplossingen te bedenken voor ‘budgetprobleempjes.’ Aan de andere kant is er natuurlijk ook een grens. Wat die grens precies is, blijft altijd een interessant spanningsveld tussen de producent en de opdrachtgever.
Hoe schrijf je een script en wat is hierin onmisbaar?
Een script (of line-up of draaiboek) is het programma op papier. Hierin staat de volgorde van alle elementen zoals een cold-open, een leader, bumpers, maar ook de voice-over- en presentatieteksten en bijvoorbeeld de quotes van deelnemers, sprekers of kandidaten. In het script breng je alle elementen van het programma samen en koppel je er een tijdsplanning aan. In principe wil je als maker zo weinig mogelijk van het script afwijken, maar wil je aan de andere kant ook juist flexibel blijven. Onderdelen of ideeën die op papier goed lijken te werken, gaan in de praktijk vaak helemaal anders. De mate van flexibiliteit kan per programma verschillend zijn. Vaak scheelt het ook of een programma live is (de kans op onverwachte gebeurtenissen is dan vele malen groter) of is opgenomen (waarbij je in de montage veel kan bijsturen).
Een eindredacteur van het programma is per definitie verantwoordelijk voor de
totstandkoming van het script. Iedere eindredacteur heeft een eigen wijze van zijn script schrijven. De ene werkt vrijwel ieder detail helemaal uit. De ander werkt liever met een globale opsomming van de programmaelementen en zet de puntjes op de i tijdens het draaien of de montage.
Jill Schuitemaker, Researchdossier Hufterproef 103
David Lipschits – 22 maart 2015
Wanneer is een candid-programma geslaagd?
Dat hangt helemaal af van het programma, de zender, het uitgangspunt…etc. In het algemeen zou je kunnen zeggen dat de door mij gemaakte candidprogramma's geslaagd zijn als de situaties grappig of/en spraakmakend zijn en er geen enkele discussie is of het 'echte' situaties zijn. Er wordt gefilmd zonder dat de mensen waarom het gaat enig idee hebben dat er camera's aanwezig zijn.
En dan heb ik het niet over Iphone-camera's of gopro's maar over grote (goed verborgen!) bemande HD-camera's die iedere reactie perfect in beeld brengen.
Daarnaast is het audio even belangrijk als het video. Je moet dus alles heel goed kunnen zien maar ook kunnen horen! Daarom werk ik altijd met meerdere zenders die worden opgenomen op een meersporen audio-recorder.
Een goeie candid-actie vergt dus heel veel tijd qua voorbereiding!
Hoe werk je hier naartoe?
Zoals gezegd, een goede voorbereiding is echt noodzakelijk. Het locatiebezoek moet altijd gedaan worden door de regisseur samen met een technisch specialist. Dan moet er op alles gelet worden! Hoe is de lichtsituatie op het moment van opname? Met wat voor geluid heb je te maken? (van een cappuccino-apparaat tot een verbouwing en natuurlijk de akoestiek) Waar is de plek voor de regie? Hoe komen de kabels te liggen?
Er moet een goed candid-script geschreven worden waarbij met alle mogelijkheden rekening gehouden moet worden (je weet nooit zeker hoe het loopt…)
Als er gebruik gemaakt wordt van 'candid-acteurs' moet er gecast worden. Een candid- acteur 'speelt' mee in de candid maar mag niet als acteur door de mand vallen bij degenen waar het echt om gaat (de slachtoffers/kandidaten) Daarom cast ik ook nooit 'echte' acteurs, die zijn gewend zelf de hoofdrol te spelen terwijl zij tijdens een candid niet meer dan een instrument zijn om reacties te ontlokken.
Jill Schuitemaker, Researchdossier Hufterproef 104