Asociaal gedrag en overlast;

Wat vaak als aanname geroepen wordt, blijkt uit het artikel van Vols en Brouwer (2010) ook echt zo te zijn. ‘Nederland wordt steeds asocialer.’ Ook de politiek, zowel linkse als rechtse

Jill Schuitemaker, Researchdossier Hufterproef 37

partijen zijn het dan ook met elkaar eens dat het overlastprobleem moet worden aangepakt. Voorstellen om meer dwangsommen, bestuurlijke boetes en psychiatrische hulp in te zetten bieden dit het hoofd.

Uit onderzoek van Motivaction (z.j.) naar aanleiding van de 100e _{SIRE-campagne blijkt dat}

veel mensen geen idee hebben van wat voor effect hun gedrag op andere n heeft. En dat terwijl toch vrijwel iedereen zich wel eens schuldig maakt aan onbewust asociaal gedrag. Voor de campagne werd dan ook de leus “95% van de Nederlanders gedraagt zich wel eens onbewust asociaal” gebruikt. SIRE houdt zich altijd al bezig met het streven naar een vitale, betrokken en verantwoordelijke samenleving. Herhalingsmethoden van het onderzoek en de vele aandacht in de media toonde aan dat de campagne werkte en dat deze leidde tot meer bewustwording. Ook stonden mensen open voor een stukje bewustwording. Hiermee kan er vanuit worden gegaan dat ook Hufterproef asociaal gedrag en overlast aan de kaak kan stellen om mensen op die manier nog meer bewust te maken van hun eigen gedrag.

Toepasbaarheid Hufterpoef:

- Hoe wordt er gereageerd op ergernis nummer 1: hondenpoep? Wordt er iets van gezegd als iemand zijn of haar hond op straat laat poepen? Helpen mensen met opruimen als hierom gevraagd wordt?

- Wat gebeurt er als iemand duidelijk schade berokkent op een drukke parkeerplaats en vervolgens gewoon wegloopt? Of vervolgens nog beweert dat die schade er al zat en het niet zijn schuld is?

- Winkelpersoneel wordt onaardig behandeld en uitgescholden door een lastige klant. - Een groep mensen in het park is aan het BBQ ‘en en maken veel lawaai, troep etc. - Vrouw op terras zit de hele tijd te boeren, hard te bellen, in haar neus te peuteren etc.

5.2.3 De (ouderen-) zorg;

In Nederland neemt het aantal ouderen en daarmee de vergrijzing toe. In 2040 zullen er volgens de Rijksoverheid zo’n 4,6 miljoen 65-plussers zijn. In eerste instantie een goed teken, want mensen leven langer en worden ouder, maar gevolg hiervan is wel dat ook steeds meer mensen afhankelijk worden van zorg. De Rijksoverheid wil de kwaliteit van de zorg voor ouderen verbeteren. Onderhandelingen en voorstellen waarover in het nieuws al vaak over gesproken wordt. Zo kwamen de in januari tot en met maart uitgezo nden reclamespotjes van de overheid ‘Nederland verandert, de zorg verandert mee’ nog in opspraak. Deze zouden te ongenuanceerd en rooskleurig zijn, aldus de Reclame Code Commissie na een klacht van FNV Zorg & Welzijn. Volgens de commissie had het ministerie burgers juist moeten waarschuwen dat zij mogelijk op minder zorg kunnen rekenen dan voorheen (NOS, 2015).

Toepasbaarheid Hufterproef:

- Hoe reageren omstanders wanneer een verzorgster en een oudere hulpbehoevende man samen ‘op stap’ zijn, deze man het de verzorgster moeilijk maakt en de verzorgster uiteindelijk besluit zonder de man te vertrekken?

Jill Schuitemaker, Researchdossier Hufterproef 38

5.2.4 Dierenwelzijn;

Naar aanleiding van een bericht op het forum van de NCRV, eerste hulp bij recht (2013), ontstond het idee om te kijken hoe het er bij dierenartse n aan toe gaat. In het artikel is te lezen dat een baasje van een zieke hond geweigerd wordt haar hond in te laten slapen. In dit geval gaat het om een ernstig zieke hond, maar wat gebeurt er wanneer er in de wachtkamer van de dierenarts besloten wordt dat juist een gezonde hond ingeslapen moet worden? Hoe is het in dit opzicht gesteld met de moraal van deze dierenliefhebbers?

Toepasbaarheid Hufterproef:

- Vrouw zit in de wachtkamer met haar hondje en vertelt daar tegen andere wachtenden dat zij haar hondje moet laten inslapen omdat ze er geen tijd meer voor heeft. De dierenarts heeft vandaag geen tijd om het te doen maar heeft wel een pilletje voor haar waarmee ze het ter plekke zelf kan doen. Hoe reageren omstanders hierop?

5.2.5 Discriminatie;

Het ongelijk behandelen of achterstellen van mensen op basis van persoonskenmerken die niks met de situatie te maken hebben. Denk hierbij aan bijvoorbeeld afkomst, sekse, huidskleur, seksuele voorkeur, leeftijd, religie, handicap of chronische ziekte. Discriminatie is in Nederland bij wet verboden, hierin zijn twaalf discriminatiegronden vastgelegd. Toch wordt er in Nederland altijd nog gediscrimineerd. Hoe en hoe vaak dit gebeurt wordt geregistreerd door antidiscriminatiebureaus. In 2013 lag het aantal meldingen bij deze bureaus op 5925, in 2014 waren dit er 9714. Een flinke stijging, maar de vraag of

discriminatie daadwerkelijk toe- of afneemt is moeilijk te beantwoorden. Er wordt namelijk niet altijd door iedereen een klacht ingediend (Discriminatie.nl, 2015). Dat discrimi natie dus nog steeds voorkomt is een feit en blijkbaar ook iets van alle tijden. Reden genoeg dus om ook dit onderwerp weer aan te snijden.

Toepasbaarheid Hufterproef:

- Een blinde man gooit per ongeluk spullen om in de winkel, het personeel wordt boos; - Meisje met een niet-blanke huidskleur wordt verzocht in een andere winkel te gaan

winkelen omdat deze kleding volgens het personeel niet haar stijl is;

- Mensen op straat vragen aan iemand met afwijkende persoonskenmerken of ze met hem of haar op de foto mogen.

5.2.6 Drugs;

Drugs zijn stoffen die het bewustzijn beïnvloeden en om die reden ingenomen worden. Er bestaan drugs die zorgen voor ontspanning (alcohol, slaap - en kalmeringsmiddelen, opium, morfine, heroïne en hasj), energie (cafeïne, nicotine, XTC, cacaïne en speed) en voor het veranderen van zintuiglijke waarnemingen (paddo’s, LSD en bij een grote hoeveelheid hasj en wiet) (Jellinek, 2013). De grens tussen het gebruiken van middelen en er verslaafd aan zijn is moeilijk te bepalen. Maar dat het gebruik ervan in Nederland groot is, is wel duidelijk. Naar schatting zijn er in Nederland dan ook 2.000.000 mensen die verslaafd zijn of een

Jill Schuitemaker, Researchdossier Hufterproef 39

middel misbruiken. Dit betreft dan vooral de mensen die er zelf voor ‘kiezen’ drugs te gebruiken. Slechts een vierde hiervan is hiervoor in behandeling (Jellinek, 2014). Maar ook het drogeren van mensen is een manier van drugsmisbruik. Zo werd de Nederlandse SBS-presentator Kees van der Spek tijdens opnames gedrogeerd. Hij was voor zijn programma Oplichters in het buitenland in Male isië gewapend met verborgen camera’s om oplichtingspraktijken in een nachtclub te filmen. Onopgemerkt werd hij zelf slachtoffer van een vrouw die drugs in zijn drankje deed en hem vervolgens een massage aanbood. Voor haar een truc om uiteindelijk bezittingen van hem te kunnen ontvreemden. En dit soort praktijken komen niet alleen daar voor. Ook in Nederland moet men hier eigenlijk altijd alert op zijn. Reden genoeg om Hufterproef hiervoor in te zetten.

Toepasbaarheid Hufterproef:

- In een café aan de bar zit een stelletje. Het meisje gaat naar het toilet en haar ‘vriend’ doet zichtbaar voor anderen drugs in haar drankje. Wordt het meisje gewaarschuwd als zij terugkomt?

- Er wordt op straat drugs gedeald, mensen worden gevraagd om drug s te kopen.

5.2.7 Intimidatie;

Een breed begrip waarbinnen ook veel mis gaat in Nederland. Denk bijvoorbeeld aan seksuele intimidatie, op het werk maar ook in het openbaar. Dit kan bestaan uit seksistische opmerkingen, intieme vragen over privéleven, hinderlijk gedrag en het ongewenst betasten. In het Burgerlijk Wetboek is bepaald dat werkgevers de plicht hebben om een veilige werksfeer te creëren voor werknemers. Seksuele intimidatie is daardoor strafbaar (Arbeidsrechter.nl, z.j.).

Maar intimidatie hoeft niet direct op seksueel gebied te zijn. Dit kan zich ook uiten in pesten, een vaak gehoord probleem op scholen. Volgens de nationale scholierenmonitor wordt er op 94% van de scholen soms tot heel vaak gepest. Natuurlijk doet het probleem zich niet alleen op scholen voor, ook op straat en binnen bedrijven wordt er gepest (Pesten.nl, z.j.). Vaak wordt er door omstanders gedaan alsof ze het niet doorhebben, iets wat misschien bijna nog erger is. Hufterproef dient zich aan om dit probleem nog eens onder ogen te breng en. De laatste tijd is ook openbare geweldpleging veel onder de aandacht. Dienstverleners in het openbaar vervoer worden bedreigd of zelfs mishandeld terwijl zij aan het werk zijn. Dit gebeurde afgelopen april nog in Abcoude waar de conducteur vier jongens om hun vervoersbewijs vroeg. Dat hadden ze niet en de conducteur gaf hen op het eerstvolgende station de kans om alsnog in te checken. Eenmaal daar weigerden ze dit en werd de conducteur tegen de grond gewerkt (NOS, 2015).

Toepasbaarheid Hufterproef:

- Een meisje dat in een winkel of op een terras werkt wordt door haar leidinggevende seksueel geïntimideerd.

- Jongen wordt gepest op straat door een groep andere jongens;

Jill Schuitemaker, Researchdossier Hufterproef 40

5.2.8 Loverboys;

Het ronselen van slachtoffers gebeurt overal, op scholen, stations, jeugdinstellingen, discotheken etc. Hij biedt het meisje aandacht, bescherming, liefde, cadeautjes en soms drugs om haar voor zich te winnen. Tegenwoordig gebeurt het ronselen ook veel online in chatrooms en social media. Meisjes worden overgehaald of gechanteerd. De loverboy zorgt dat hij alles over haar te weten komt zodat het meisje zich gedwongen voelt mee te gaan in zijn ideeën (Loverboys.nu, z.j.). In Nederland zijn er per jaar 200 geregistreerde slachtoffers, maar naar schatting gaat het jaarlijks om zo’n 1000 meisjes die in de gedwongen prostitutie belanden door een loverboy. (Politie Nederland, z.j.)

Toepasbaarheid Hufterproef:

- Een jongen vraagt andere mannen/jongens of ze seks w illen hebben met het meisje dat bij hem is;

5.2.9 Milieu (-vervuiling);

Ondanks dat Nederland tot de rijkste landen van Europa behoort, beschermen we onze leefomgeving minder goed dan andere EU-landen. Nederland werd in 2011 door Natuur en Milieu zelfs uitgeroepen tot het meest vervuilde land van Europa (Natuur en Milieu, 2011) . Een titel waar niemand trots op hoeft te zijn. Men wordt dan ook niet voor niks opgeroepen om zoveel mogelijk afval te scheiden en op te ruimen.

Toepasbaarheid Hufterproef:

- Er wordt afval op straat gegooid in het bijzijn van anderen.

- Iemand vraagt een persoon zijn troep op te ruimen, deze gaat vervolgens in discussie: ‘doe het zelf.’