Bacheloronderzoek naar de effecten van SWPBS op de Admiraal de Ruyterschool Interviewleidraad leerkrachten Meetmoment 2
Wat: Individueel semi-gestructureerd interview Wie: Leerkrachten groep 5a, 5b, 6, 7 en 8, gymdocent
Doel: Het doel van het interview is het in kaart brengen van de ervaringen van de leerkrachten
wat betreft het werken met PBS en wat betreft hun ideeën over (een verandering in) het gedrag van de kinderen.
Introductie
Ik ben Kim Meijer en ik doe hier op school onderzoek naar de effecten van PBS. De
onderzoeksvraag die hierbij centraal staat is: wat is het effect van PBS op het sociale gedrag van de leerlingen? In het kader van dit onderzoek heeft u de leerlingen al een vragenlijst laten invullen. Dit interview is daar een aanvulling op. Het doel van het interview is het achterhalen van uw ervaringen met PBS zowel in de klas als daarbuiten. Het interview zal 30 tot 40 minuten duren en bestaat uit 3 delen. In het eerste deel van het interview gaan we in op uw algemene visie en ervaringen met PBS. In het tweede deel gaan we in op de kernwaarden van de Admiraal de Ruyterschool: veiligheid, betrokkenheid en verantwoordelijkheid. En ten slotte gaan we het hebben over het sociale gedrag van de leerlingen en de invloed van PBS hierop. Uiteraard worden uw antwoorden geanonimiseerd verwerkt in het onderzoek. Heeft u nog vragen vooraf?
Kern
Deel 1: Algemene visie + ervaringen leerkracht
1.1 Jullie zijn als school al een tijd bezig met de invoering en toepassing van PBS. Vanaf de week na de herfstvakantie zijn jullie daadwerkelijk van start gegaan met PBS in de klas. Zou je kunnen beschrijven wat PBS volgens jou inhoudt en wat de belangrijkste
80 1.2 Ben je tevreden met de manier waarop de invoering van PBS op deze school is verlopen?
Wat verliep goed? Wat kon beter?
1.3 Voelde je je voldoende voorbereid om met PBS aan de slag te gaan? Waarom wel / waarom niet?
1.4 PBS werd in deze school ingevoerd als een kapstok voor alle verschillende handelingen en methodes in het kader van het creeëren van een fijne sfeer op school. Wat betekent die kapstok nu voor jou? Biedt het iets extra’s ten aanzien van wat jullie hiervoor deden? Kan je dit toelichten? Waarom wel/niet?
1.5 Heb jij het gevoel dat je voldoende ondersteuning krijgt vanuit de school of door externen i.v.m. de toepassing (uitvoering) van PBS?
Indien ja, hoe ziet die ondersteuning er precies uit? Indien niet, wat zou je nog meer of anders willen?
1.6 Een knelpunt bij vernieuwingen is dat na een tijd de aandacht en de kwaliteit afneemt, omdat er andere prioriteiten opduiken. Wat heeft de school volgens jou nodig om de kwaliteit van de uitvoering van PBS hoog te houden de komende jaren?
1.7 Hoe dragen jullie er met elkaar zorg voor dat de kwaliteit van de uitvoering van PBS vast gehouden wordt?
We hebben het nu gehad over de invoering of implementatie van PBS op deze school. Nu wil ik graag stilstaan bij jouw ervaringen met het toepassen van PBS in de klas en daarbuiten.
1.8 Wat zijn jouw ervaringen met het positief bekrachtigen van leerlingen? Lukt dit altijd? Waarom wel/niet?
Hoe reageren de leerlingen hierop?
1.9 Kun je beschrijven hoe jij in de klas aandacht besteedt aan PBS? Wat doe je precies? Wat verloopt goed? Wat zie je als knelpunten?
81 1.10 Besteed je ook buiten de klas aandacht aan PBS? Zo ja, hoe? Wat verloopt goed? Wat
verloopt moeizamer?
1.11 Kost het toepassen van PBS veel extra tijd/moeite of verbindt het en geeft het verlichting? Kun je dit uitleggen?
1.12 Zijn er nog andere dingen waar je tegenaan loopt bij de uitvoering van PBS?
1.13 Wat zijn, denk je, de voordelen van het werken met PBS voor de leerkrachten?
1.14 En voor leerlingen?
Ik wil nu iets specifieker ingaan op de verschillende toepassingen van PBS, zoals het muntensysteem, de pictogrammen en de regels.
1.15 Wat vind je van het werken met de schoolbrede regels? Wat gaat er goed? Wat kan beter? Voegt het iets toe?
1.16 Hoe vind je het werken met 1 regel per week? Is dat genoeg, te veel/weinig? Waarom?
1.17 Welke regels werkten goed en welke minder goed, en waarom?
1.18 Wat vind je van het werken met het muntensysteem? Wat gaat er goed? Wat kan er beter? Voegt het iets toe?
1.19 Ik heb mij laten vertellen dat de aandacht voor het beloningssysteem met de munten af en toe verslapt. Vind je dit erg? Doet het iets met de motivatie van jou als leerkracht? Hoe kan je dit volgens jou voorkomen?
1.20 Wat vind je van het werken met pictogrammen? Wat gaat goed? Wat kan beter? Voegt het iets toe?
82 1.21 Zijn er naast de munten, regels, enz. nog andere toepassingsvormen die ik niet heb
genoemd en die ook onder PBS vallen?
Dit was het einde van het eerste deel van het interview. Het volgende deel zal gaan over de kernwaarden van PBS van deze school en jouw ervaringen daarmee. Een kernwaarde is dus één van de focuspunten van deze school wat betreft PBS. Jullie kernwaarden zijn veiligheid, betrokkenheid en verantwoordelijkheid.
Deel 2: Kernwaarden Admiraal
2.1 Veiligheid is een van de kernwaarden van de Admiraal. Wanneer is er volgens jou sprake van een veilige sfeer in de klas of op school? Kan je hier een concreet voorbeeld van geven?
2.2 Heb je het gevoel dat de leerlingen uit jouw klas zich veiliger voelen op school sinds de invoering van PBS? Waaraan merk je dat?
2.3 Kun je beschrijven wat voor soort incidenten zich met name afspelen in deze groep, waardoor de veilige sfeer in het gedrang komt?
2.4 Merk je verschillen in het aantal incidenten en de aard ervan vergeleken met de tijd voor PBS?
2.5 Een tweede kernwaarde is verantwoordelijkheid. Wanneer is er volgens jou sprake van verantwoordelijkheid bij leerlingen in de klas of op school? Kan je hier een voorbeeld van geven?
2.6 Heb je het gevoel dat de leerlingen zich verantwoordelijk voelen voor een fijne sfeer op school? Waaraan merk je dat? Heb je het gevoel dat dit verbeterd is sinds de invoering van PBS?
2.7 De laatste kernwaarde is betrokkenheid. Wanneer is er volgens jou sprake van betrokkenheid bij leerlingen in de klas of op school? Kan je hier een voorbeeld van geven?
83 2.8 Wat zijn jouw ervaringen met de betrokkenheid van de leerlingen. Ervaar je verschillen
met een half jaar geleden? Zo ja, welke?
2.9 Op welke manier probeer jij de leerlingen zelf verantwoordelijk te maken voor en te betrekken bij PBS?
Dit is het einde van het tweede deel. We zijn toegekomen aan het laatste deel van het interview. Hierin zullen we ingaan op het sociale gedrag van de leerlingen en de sfeer op school.
Deel 3: Sociaal gedrag en sfeer op school
3.1 Kun je omschrijven hoe je de sfeer in de klas op dit moment vindt?
3.2 Ervaar je verschillen qua sfeer vergeleken met de periode voor PBS? Wat is er veranderd?
3.3 Zijn er ook zaken die minder goed lopen of gelijk zijn gebleven? Kun je hier een voorbeeld van geven? Hoe komt dit, denk je?
3.4 Kun je een voorbeeld noemen van een situatie waarin je merkte dat PBS het sociale gedrag van de leerlingen had veranderd?
3.5 Op welke momenten zou je meer van PBS terug willen zien in de reactie van de leerlingen?
Dit is het eind van het derde deel. Is er iets wat je nog kwijt wilt, bijvoorbeeld omdat je dat punt onderbelicht vindt of iets wilt aanvullen?
Afsluiting
Ik wil je ontzettend bedanken voor dit interview. Fijn dat je er tijd voor vrij wilde maken. Mocht je later nog vragen hebben, dan kun je me altijd mailen. Ik ga de antwoorden uitwerken en anonimiseren. Half april zal het tweede en laatste interview plaatsvinden. Als het zover is, dan neem ik contact op voor een afspraak.
84