L: Laura van Waas Y: Yolanda Garcia Moral
L: Mijn afstudeerscriptie gaat over games. Ik heb in Londen in het British Museum stage gelopen, daar hebben ze een spel gelanceerd voor schoolklassen. Daar heb ik onderzoek naar gedaan en dat wil ik vergelijken met twee apps in Nederland.
Y: Dat is redelijk nieuw zei je hè?
L: Ja, daar zijn ze mee bezig sinds 2013 denk ik en dus in september echt gelanceerd. Y: Leuk voor schoolklassen ook. En hoe doen zij het met de techniek, gaan ze ervan uit dat kinderen zelf een mobiel meenemen?
L: Zij hebben het Digital Discovery Centre, dat gesponsord wordt door Samsung, dus zij hebben bakken met geld en alle apparatuur komt van Samsung.
Y: Dat zijn ook veel bravere kinderen dan wij. Is het voor middelbare scholieren of voor basisschool kinderen?
L: Voor kinderen van 7 t/m 11, dus basisschool.
Y: Ja interessant, onze app is eigenlijk al een beetje verouderd. Toevallig is mijn collega Willem-Daan (Bos, medewerker marketing en sociale media, red.) bezig om alle foutjes er weer uit te halen, zodat het weer goed bruikbaar is. Het ontwikkelt zich allemaal zo snel, dat je al binnen een half jaar al weer verouderd bent, best bizar.
L: Ja, dat is jammer ja.
Y: Ja, tegelijkertijd denk ik: wij hebben hem heel erg gemaakt als... We hebben hem voor het buitenterrein gemaakt en dat is een heel doods gebied eigenlijk. Er gebeurt niet zoveel, ja kunt wel veel zien, maar er is niet echt iets aan de hand. We hebben eerst subsidie aangevraagd om hem te maken, anders hadden we hem sowieso niet gemaakt. We wilden het gebied een beetje levendig maken. Dat is wel gelukt, vinden wij in ieder geval. In plaats van het hele stille waar niks gebeurt, waarvan je eigenlijk helemaal niet weet wat het is. Op een andere manier te ontsluiten voor je publiek. Het idee kwam eigenlijk niet van ons. We wilden sowieso iets doen met het gebied. Dus we hebben daar een
vormgever/conceptontwikkelaar voor gevraagd om daar over mee te denken. Die kwamen in eerste instantie met die app, maar daar hadden we geen geld voor, dus dat lukte niet. Daar hadden we niet genoeg budget voor. Dus toen hebben we iets anders bedacht. Dat zijn van die kleine groene mannetjes die in het gebied staan, dat is daar uit voort gekomen. Toen hadden we de mogelijkheid om de subsidie aan te vragen, dus dachten we: dan
81
kunnen we misschien alsnog de app doen, omdat je daarin toch iets meer kwijt kan. Die mannetjes vertellen een verhaal en in de app kun je dat zien, daarin kun je letterlijk zien hoe het werkterrein tot leven komt. Dat was ons idee in ieder geval. Dat is in de app met animatie gebeurd. We wilden het eerst met echte beelden doen, maar ja dat hebben we gewoon niet. We kunnen niet meer die stoomtreinen laten rijden of dingen laten werken zoals dat vroeger gebeurde zeg maar. Dus hebben we het met behulp van animatie gedaan. Dus toen we die subsidie kregen dachten we van nou dan kunnen we het echt gaan
uitvoeren. Maar dan zit je toch nog met beperkingen, want het bedrag was niet toereikend genoeg voor wat we eigenlijk wilden. Dus we konden het niet voor alle smartphones doen en niet zo uitgebreid doen als we eigenlijk zouden willen, et cetera, et cetera.
L: Dus dat is de reden dat het niet voor Android beschikbaar is?
Y: Ja, wij hebben ons laten adviseren destijds door een bureau, dat is al weer eventjes geleden. Op dat moment waren iPhone gebruikers degenen die het meest gebruik maakten van apps en op die manier hebben we toen gezegd dan gaan we voor die iPhone. Het zou twee keer zoveel hebben gekost om het ook voor andere smartphones beschikbaar te maken. En tegelijkertijd had het ook wat meer voeten in de aarde, omdat er zoveel verschil in zit. Je kon niet twee versies maken, niet iPhone en alles wat daarnaast zit. Dus we hebben de keuze gemaakt puur op advies en dat geld hebben we, meer kunnen we er niet van maken. Nu merk je dat dat inderdaad dus is verouderd. Op nieuwe iPhones werkt het niet helemaal zoals we dat zouden willen. We hebben een slecht Wi-Fi systeem hier in het museum, dus dat werkt ook niet altijd zoals we dat zouden willen. Er zijn natuurlijk heel veel dingen waar je tegenaan loopt, daar is mijn collega nu mee bezig, om te kijken of hij die eruit kan halen. Dat je het in ieder geval gewoon kunt gebruiken.
L: Want nu kun je niet bij het fotoarchief terwijl je daar rondloopt.
Y: Ja precies, het is gedeeltelijk webbased. Dat hebben we heel bewust gekozen, juist omdat we weten dat de Wi-Fi buiten niet werkt. Maar ja je bent wel buiten als je het fotoarchief in wilt of als je alles hebt verzameld en je wilt zelf een foto maken. Dan heb je toch Wi-Fi of je eigen internet nodig. Dat is ook de meest gehoorde kritiek dat we nu krijgen hoor, ja hij doet het niet. En dan snappen ze het diploma dat ze krijgen niet, dan denken ze dat het iets fysieks is. Ik merk nu heel veel dat de dingen die we terugkrijgen, die gaan daarover. Dat werkt dus het slechtst. Het spel zelf werkt redelijk goed. We hadden nogal moeite met de reality markers. Omdat de telefoon er niet altijd goed op reageerde. Dan deed het het wel, maar dan duurde het laden heel lang, het verschilde een beetje per persoon. Hij doet het in principe wel, maar daar hebben we wel wat opmerkingen over gekregen. Dat is al wel weer een tijdje geleden.
82
L: Er is er eentje die het inderdaad minder goed doet, daarvoor moet je er precies voor gaan staan. Die in het spoor met het kleine bordje. Daar moet je helemaal het spoor in, dat voelt een beetje raar.
Y: Ja grappig, daar kregen we inderdaad veel opmerkingen over terug en over het seinhuis. Met het bordje Groningen. Die hebben we destijds aangepast, dus daar hebben we extra foto’s ingezet, zodat die makkelijker werd. Maar dat kleine bordje weet ik eigenlijk niet of dat nu wordt meegenomen ook, ik zal het doorgeven. Dat was er ook eentje die lastig was en ja dat gevoel dat kan ik me wel voorstellen ja.
L: Ja het was net de eerste die ik had gevonden en toen kwam ik er later achter dat ik overal wel doorheen mocht.
Y: Maar überhaupt het vinden is soms ook wel lastig, dat is wel een beetje bewust gedaan, omdat we willen dat ze op ontdekking gaan door het hele gebied. En dat je ook dingen tegen komt wat je niet verwacht had: ‘oh zit hier ook nog wat?’ Dat maakt het soms frustrerend als het niet lukt, waar is dat ding nou? Je merkt dat kinderen wel echt alles gedaan willen hebben. Dat is wel het allerleukste. Ons eerste idee was om bij elke marker een spel te doen. Uiteindelijk zijn dat er maar twee geworden en bij de rest vragen, omdat het gewoon financieel niet haalbaar was. Door de filmpjes wordt het nog steeds wel levendig gemaakt. Het maakt duidelijk wat er gebeurde, dat hopen we in ieder geval. Maar die spelletjes was voor mij ook een extra lading geweest. Iets wat je niet zomaar op papier kunt doen. Dat was wel het idee. We willen wel zo’n app, maar we willen wel dat het iets toevoegt en niet dat het een speurtocht op je telefoon wordt wat ook op papier kon. Dan doe je het alleen voor de techniek en dat voegt niet echt iets toe. Daarom zijn we heel erg gaan zitten op de filmpjes. Dat je echt het gebied zelf ziet, dat je door de laag van de animatie ziet wat er op dat specifieke plekje gebeurde. Dat je zelf het contact kan leggen: ‘oh dan is dat dus dat’ en op de ene plek gaat dat beter dan de ander. Want bij de
dieseltrein die wordt getankt, dat is nog helemaal niet afgemaakt wat daar moest komen staan, dus dat is wel jammer. Maar dat komt omdat er twee verschillende teams mee bezig zijn. Collectie moet de objecten aanbrengen. Daar kan ik heel weinig in betekenen. Ik hoor bij marketing en communicatie en wij proberen info naar het publiek over te brengen. Bij dit onderdeel was de bouw nog niet klaar vanuit collectie en toen waren wij met de app al aan de slag. Dus daar missen we nog een paar kleine dingen. Zo is het een beetje
opgebouwd. We wilden natuurlijk extra informatie geven. Door de animaties werd het iets kinderlijker, dus dan moeten we er misschien ook een laag voor kinderen bij aanbrengen, met die spelletjes. Zo konden families het samen doen.
83
Y: De doelgroep van het museum: families met kinderen. We proberen bijna alles daarvoor te doen. Als ouders heb je een smartphone, dus dan kun je met de kinderen samen de tocht gaan doen. Ik zie aan kinderen al dat ze het heel leuk vinden om die mannetjes te zoeken, want die zijn er altijd, ook als je geen smartphone hebt. Maar met de smartphone heb je nog meer zeg maar. Een trigger om echt iets te gaan zoeken. Je weet er zijn zeven van die plekjes en dan kun je ze ook echt allemaal vinden, kinderen zijn daar ook gedreven voor. L: De app komt uit 2012 ergens?
Y: Dat zou kunnen. We zijn er best lang mee bezig geweest, een jaar of zo, daar zitten die groene mannetjes bij in. Om een goede content te creëren. Dat het klopt wat de mannetjes in de animatie doen, dat het niet zomaar uit de lucht gevallen is. Daar zijn we even mee bezig geweest.
L: Ik vind dat best lang geleden voor een app, ik denk dat jullie dan een van de eerste waren?
Y: Ja ik weet het niet zo goed. We hebben toen wat voorbeelden gezien. Northern light heeft het voor ons in elkaar gezet. Dat is een Amsterdams bureau. Zij waren er toen heel erg mee bezig.
L: Voor musea ook?
Y: Nou, wel voor culturele instellingen. Ik weet niet of het alleen musea zijn. Ik weet dat ze voor China, de verboden stad een hele grote app aan het maken waren. Zij zaten daar heel erg in. Zij wilden ons ook een beetje deze kant op sturen met die app. In eerste instantie hebben we gezegd dat kan gewoon niet, want dat geld hebben we niet.
Uiteindelijk vonden we het wel leuk om daar iets mee te doen, met die subsidie aanvraag. Zij waren cultureel gezien daar heel erg mee bezig. Ik weet dat zij later zijn gevraagd voor een app in het Joods Historisch Museum, volgens mij voor tablets gemaakt met een educatieve inslag. Ik weet niet meer of zij het voor schoolklassen gebruiken, ik denk het eigenlijk wel ook. Dus ik weet dat zij toen ook heel erg zoekende waren en bij ons terecht kwamen van: ‘goh, met wie hebben jullie dat gedaan en hoe zit dat dan?’ Ik denk dat het nog niet heel breed was inderdaad. Wat je wel zag in musea was dat er wel gebruik werd gemaakt van het uitdelen van mobieltjes voor een soort speurtocht op je mobiel, of
audiotour. Een beetje het vervangen van papier. Dat was iets wat wij perse niet wilden, dus wij bleven daar een beetje vanaf. Op deze manier vonden we het wel passen bij ons en het verhaal dat we wilden vertellen. Het bestond al wel, maar ik weet niet in welke vormen. Volgens mij vooral nog, in ieder geval wat ik me kan herinneren wat zij mij lieten zien, als vervanging van een blaadje of koptelefoon. Volgens mij deed het Graphic Design museum ook iets wat je nu met die Ibeakens hebt. Als je dan op een specifieke plek stond dan werd
84
er iets getriggerd en kreeg je een verhaaltje te zien van een specifiek kunstwerk. Zij waren daar ook best wel vroeg mee volgens mij, iets van 2010. Maar ik denk inderdaad dat het wel meeviel hoeveel musea daar mee bezig waren.
Wij hebben er bewust voor gekozen om niks uit te delen, het kost natuurlijk ook heel veel geld, maar ons publiek is daar echt niet geschikt voor. Dan moet je of heel veel borg gaan vragen om dat heel terug te krijgen. Dat is eigenlijk heel onaardig om zo over ons publiek te praten, maar wij merken gewoon dat ze wat minder netjes met spullen om gaan. Wij proberen alles zo hufterproef mogelijk te maken. Maar ze komen met gezinnen, dus we gingen ervan uit dat ouders dan meestal wel een smartphone hebben, dus dan kun je het zelf downloaden.
L: Het lijkt mij inderdaad geen probleem.
Y: Nee, het is natuurlijk anders voor schoolklassen. Dan kun je er niet vanuit gaan dat alle kinderen dat hebben.
L: Hoe past de app binnen de algemene missie of doel van het museum?
Y: Nou ik denk, wij proberen verhalen te vertellen, stukjes spoorweggeschiedenis van Nederland, dat is het doel. Wij proberen te kijken naar het verhaal om daar een manier te vinden die erbij past om dat verhaal te vertellen. In dit geval waren we heel erg bezig met het werkterrein, om het terrein toegankelijk te maken. Het was altijd een terrein waarvan mensen dachten dat ze er niet mochten komen en het was lastig te begaan. Er waren helemaal geen paden destijds en het werd en wordt nog steeds gebruik. Er worden bijvoorbeeld treinen gerangeerd als het musea opnieuw wordt ingericht. We waren daar mee begonnen, het moet begaanbaar worden, er netter uitzien en mensen moeten gaan denken dat hier ook iets is. Toen zijn we gaan denken welk verhaal vertellen we dan? Het werkterrein was vroeger een terrein waar hard gewerkt werd, waar echt veel gedaan werd. Er werden kolen vervoerd en in treinen gedaan, water getankt. Er was heel veel
bedrijvigheid, het was keihard werken. De mannen die daar werkten, ja het was echt niet een pretje. En die levendigheid die misten we heel erg. Die wilden we een beetje proberen terug te krijgen. Nu gebeurt er eigenlijk over het algemeen niks. Als je daar rondloopt dan heb je niet het idee dat er vroeger normaal zoveel gedaan werd. Op die manier zagen we dat die app kon passen om het verhaal te vertellen. Dan kon je dat dus levendig maken. Om te proberen om wel te laten zien wat voor werk daar werd gedaan en dat het bedrijvigheid had. Dus we vonden ook dat die vorm kon passen bij het verhaal dat we wilden vertellen. Dat proberen we altijd te doen, een vorm vinden de past bij het verhaal. En dan proberen we onszelf niet te herhalen. Maar tegelijkertijd, als dit niet had gepast, als we dachten dat dit niet de juiste manier was om het verhaal van het werkterrein te vertellen, dan hadden
85
we ook niet zo snel voor een app gekozen. Het is wel altijd afwegingen maken, we gaan nooit zozeer voor techniek. We zijn er zelfs een beetje bang voor. Want we vinden dan dat het veel onderhoud heeft en het is lastig, het verouderd snel. We willen wel dat het goed blijft voor de bezoeker. Daar lopen we nu dus weer tegen aan. We hebben zelf ook niet hele goede kennis op dat gebied, dus dat vinden we dan een beetje lastig af en toe. Maar ja, we willen het ook weer wel proberen. We dachten we moeten het ook niet niet doen omdat we het spannend vinden. Dus we vonden het wel passen bij dit verhaal en we dachten dat het een goede manier zou zijn om dit verhaal te vertellen en dat doen we altijd. Dus in dat opzicht past het bij het museum zelf. De ene keer loopt het heel goed en de andere keer minder. Dat is altijd grappig om te zien hoe mensen daarop reageren. Of dat wij na een paar jaar denken het werkt eigenlijk toch niet zo goed en dat we dan weer proberen om het aan te passen. Op die manier proberen het elke keer goed te houden.
L: Want doen veel mensen de app, hebben jullie daar een beeld van?
Y: Hoeveel het doen? Ik weet dat we het kunnen checken, hoeveel die gedownload wordt in ieder geval, maar ik weet het niet. Ik kan het even navragen aan mijn collega of hij daar zicht op heeft. Dan stuur ik het je na.
L: Maar jullie krijgen wel veel positieve reacties?
Y: Na ja ik krijg vooral de negatieve reacties als eerste door. Je hoort al snel dat iets niet werkt. Het is zeker wel een paar keer per week dat iemand ernaar vraagt, oh hoe zit het daarmee en krijg ik dan een diploma? Dus in dat opzicht weet ik wel dat mensen ermee bezig zijn, vooral in de zomer. Maar hoeveel het gedownload wordt moet ik nazoeken. En positieve reacties hebben we wel gehad. We hebben het getest en geprobeerd om na te vragen wat mensen ervan vinden. En daaruit kregen we ook heel veel positieve reacties. Dat ze het leuk vinden om te zien hoe het werkt en de spelletjes te doen. Speurtochten werken bij ons over het algemeen altijd goed bij ons publiek. Het is makkelijk voor de ouders. Je hebt een soort leidraad, je kan ergens mee bezig zijn. Dus dat is wel positief ervaren. Ik ben er nu al een tijdje niet mee bezig geweest, dus het is wel leuk om erover te praten.
L: Want wat was jouw taak?
Y: Ik ben voor de inhoud verantwoordelijk geweest, dus ik ben bezig geweest met wat we wilden vertellen en hoe dat vorm moet krijgen. Dus ik ben heel erg nauw betrokken geweest bij het hele proces. We waren begonnen met die mannetjes en dit is er dan bijgekomen toen we het geld ervoor hadden. Dus ik heb het zicht gehouden op het hele proces, dus een coördinerende functie van het hele project, want tegelijkertijd werd er nog gebouwd en moesten er nog dingen komen die er anders niet waren gekomen. Behalve dus