Huygens Instituut – www.chi.knaw.nl
Het Huygens Instituut (voorheen ‘Constantijn Huygens In- stituut’) verricht wetenschappelijk onderzoek en bronont- sluiting met betrekking tot de literaire en intellectuele ge- schiedenis van Nederland. Het instituut heeft in 2004 een start gemaakt met de ontwikkeling om expertisecentrum te worden op het gebied van digitale tekstontsluiting in Ne- derland. Daarnaast streeft het instituut ernaar binnen en- kele jaren een center of excellence te worden op het inhou- delijke terrein van de intellectuele en literaire geschiedenis. Het instituut is actief op het snijpunt van drie disciplines: tekstontsluiting, literatuurwetenschap en geschiedenis. In 2004 werkte het Huygens Instituut onder meer aan de edi- ties van Erasmus, Grotius, de briefwisseling van Van Gogh, Elsschot en de Volledige Werken van W.F. Hermans.
Fryske Akademy – www.fryske-akademy.nl
De Fryske Akademy is het wetenschappelijk centrum voor onderzoek op het terrein van de Friese taal, cultuur en ge- schiedenis. Daarnaast verzorgt de Fryske Akademy uni- versitair onderwijs in de Friese taal- en letterkunde aan de universiteiten van Amsterdam en Leiden. Bij de recente externe evaluatie van het instituut werd het wetenschappe- lijk werk van de Fryske Akademy zeer gunstig beoordeeld. Los daarvan kende het instituut een periode van financiële neergang. Om dit tij te keren hebben de provincie Friesland en de knaw, beide subsidiënten van het instituut, in 2004 overeenstemming bereikt over de toekomst van de Fryske
Akademy. Afgesproken is dat het instituut een zelfstandi- ge stichting blijft, die gelieerd is aan de knaw. Meer dan in het verleden zullen het wetenschappelijke programma en de planning en control cyclus afgestemd worden op het algemeen beleid dat de knaw voert ten aanzien van haar instituten.
Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis – www.iisg.nl
Het iisg verzamelt materiaal, verricht onderzoek en ver- leent diensten op het terrein van de nationale en interna- tionale sociale en economische geschiedenis in het alge- meen en de geschiedenis van de arbeidersbeweging in het bijzonder. In 2004 is het evaluatierapport, opgesteld door een externe commissie, verschenen. Hieruit blijkt dat het iisg een ‘zeer goed instituut is met een uitstekend collec- tiebeleid en een uitstekende internationale onderzoeks- reputatie’. De samenvatting van het evaluatierapport en het knaw-standpunt zijn toegezonden aan de minister van ocw en voor geïnteresseerden beschikbaar. In aansluiting op de bevindingen uit het evaluatierapport is het iisg zich in 2004 meer gaan richten op de ontsluiting van de col- lectie via het web. In het onderzoekswerk was het leidende thema global labour history. In 2004 is besloten tot inte- gratie van het Nederlands Economisch-Historisch Archief (neha) in het iisg. De ‘merknaam’ neha blijft naar buiten toe gehandhaafd.
Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde – www.kitlv.knaw.nl
Het kitlv heeft tot doel de bevordering van onderzoek en collectievorming op het gebied van de antropologie, taal- kunde, sociale en historische wetenschappen van Zuid- oost-Azië, het Zuidzeegebied en het Caraïbisch gebied, in het bijzonder Indonesië, Suriname, de Nederlandse Antil- len en Aruba. Het instituut heeft zelf een beperkte onder- zoeksomvang. De faam van het kitlv, opgericht in 1851, is primair verbonden aan de unieke collecties en uitga- ven van het instituut. Het kitlv opereerde in 2004 steeds meer als een web based expertisecentrum. Voor het col- lectiebeheer betekent dit dat alle catalogi digitaal worden gepubliceerd en dat een start is gemaakt met het digitaal aanbieden van audiovisuele collecties.
Meertens Instituut – www.meertens.knaw.nl
Het Meertens Instituut onderzoekt en documenteert de verscheidenheid van taal en cultuur in Nederland. De on- derzoeksgroep etnologie bestudeert cultuurverschijnselen die vorm geven aan het dagelijks leven in onze samenle- ving. Niet alleen de verschijnselen zelf, maar ook de pro- cessen van toeëigening en betekenisgeving vormen het uitgangspunt van het etnologisch onderzoek. De onder- zoeksgroep variatielinguïstiek verricht taalstructureel, dia- lectologisch en sociolinguïstisch onderzoek naar taalvari- atie binnen het Nederlands in Nederland, met een nadruk op grammaticale en naamkundige variatie. Een van de hoogtepunten uit 2004 was dat onderzoeker Sjef Barbiers werd uitgeroepen tot winnaar van de European Young In- vestigators Award voor zijn onderzoek naar Europese dia-
lectenleer. Deze prijs van de Europese wetenschapsorgani- satie esf gaat jaarlijks naar 25 Europese onderzoekers die in de toekomst wereldleiders moeten worden in hun we- tenschapsgebied.
Netherlands Institute for Advanced Study in the Humanities and Social Sciences
– www.nias.knaw.nl
Het nias beoogt de bevordering van excellent onderzoek op het gebied van de geestes-, gedrags- en maatschappij- wetenschappen. Elk jaar wordt aan zo’n vijftig onderzoe- kers de gelegenheid geboden om van de faciliteiten van het instituut gebruik te maken, hetzij op basis van een in- dividueel project, hetzij in het kader van een themagroep. Ook beschikt het nias over beurzen, die onderzoekers uit Midden- en Oosteuropa in staat stellen om twee tot drie maanden als gast aan het instituut te verblijven. Daarnaast stelt het nias zijn faciliteiten beschikbaar voor activitei- ten als conferenties, summer schools en study centres, die door het nias zelf worden geïnitieerd, in samenwerking met zusterinstituten in Europa en de Verenigde Staten of door buitenstaanders.
Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut – www.nidi.nl
Het nidi richt zich op het vergroten van het inzicht in de- mografische ontwikkelingen en (inter)nationale maat- schappelijke en beleidsvraagstukken die daarmee samen- hangen. Daarvoor verricht het instituut excellent weten- schappelijk onderzoek en ontsluit en vertaalt het demo- grafische kennis en informatie naar wetenschap, beleid en samenleving. Het nidi heeft drie onderzoeksgroepen: so- ciale demografie, modellen en prognoses, en bevolking, migratie en ontwikkeling. Kenmerkend voor het onderzoek van het nidi is de interdisciplinaire aanpak en internatio- nale oriëntatie.
Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie – www.niod.knaw.nl
Het niod richt zich op het beheer en de ontsluiting van documentatie over Nederland en Nederlands-Indië in de Tweede Wereldoorlog. Daarnaast verricht het niod weten- schappelijk onderzoek op dit terrein in het bredere kader van de eigentijdse geschiedenis. Het onderzoeksprogram- ma van het niod kende in 2004 drie zwaartepunten: staat en maatschappij onder de spanning van oorlog en con- flict, gevolgen van oorlog en conflict voor individuele bur- gers en hun sociale geschiedenis, en de geschiedenis van Nederlands-Indië en Indonesië in de context van de Aziati- sche geschiedenis. Een externe evaluatiecommissie beoor- deelde onderdelen van het onderzoek van ‘zeer goed’ tot ‘excellent’. De informatie- en documentatietaak werd met ‘zeer goed’ beoordeeld. De samenvatting van het evalua- tierapport en het knaw-standpunt zijn toegezonden aan de minister van ocw en voor geïnteresseerden beschik- baar.
Roosevelt Study Center – www.roosevelt.nl
Het Roosevelt Study Center is een onderzoeks- en confe- rentiecentrum, dat onderzoek verricht en collecties beheert op het terrein van de geschiedenis en cultuur van de Ver- enigde Staten van Amerika in de twintigste eeuw en de Ne- derlands-Amerikaanse historische en actuele relaties. Zo- wel nationaal als internationaal vervult het Roosevelt Study Center een belangrijke rol op het gebied van de amerika- nistiek. De unieke bronnencollecties van het instituut wer- den in 2004 gebruikt door individuele onderzoekers uit di- verse Europese landen en voor onderwijsdoeleinden door amerikanistiekopleidingen in Nederland, Duitsland en En- geland. In 2004 organiseerde het instituut onder meer een symposium over de Nederlandse media in relatie tot de Amerikaanse verkiezingen.
Nederlands instituut voor Wetenschappelijke Informatie- diensten
– www.niwi.knaw.nl
Het Nederlands Instituut voor Wetenschappelijke Informa- tiediensten houdt op te bestaan. De knaw heeft enkele ini- tiatieven genomen waarbinnen activiteiten van het niwi in nieuwe vorm een plaats kunnen krijgen. Naast de oprich- ting van Data Archiving & Networked Services (dans), een organisatie voor wetenschappelijke data-infrastructuur, wordt er een programma gestart voor het beantwoorden van de vraag hoe ict-ontwikkelingen het wetenschappelijk onderzoek op alfa- en gammagebied kunnen verrijken. De Nederlandse Onderzoek Databank (nod) van het niwi, waarin informatie over onderzoekers, onderzoeksinstitu- ten en lopend onderzoek te vinden is, wordt in een nieuwe vorm ondergebracht bij het Bureau knaw. De bijzondere collecties van het niwi – met onder andere de oude col- lectie van de voormalige Bibliotheek knaw – wordt overge- bracht naar het iisg-gebouw aan de Cruquiusweg te Am- sterdam. De Bibliografie van de Nederlandse Taal- en Let- terkunde (bntl) wordt ondergebracht bij het Huygens In- stituut in Den Haag.
Rathenau instituut – www.rathenau.nl
Het Rathenau Instituut ondersteunt de maatschappelijke en politieke oordeelsvorming rond (ethische) vraagstuk- ken op het gebied van wetenschap en technologie. Daartoe organiseer het Rathenau Instituut debatten, stimuleert het onderzoek en geeft het publicaties uit. Het Rathenau Instituut valt beheersmatig (financieel, personeel, materi- eel) onder de knaw. De programmering van de activitei- ten berust bij een door de minister van ocw benoemd bestuur. In 2004 zijn de voorbereidingen getroffen voor een nieuwe door de minister van ocw opgedragen taak: de zogenoemde science system assessment.
H
uygens
Instituut Fryske Akademy IISG KITL
V
M
eertens
Instituut NIAS NIDI NIOD
2
NIWI Roosevelt Study Center
Wetenschappelijke output (op jaarbasis) 1
Wetenschappelijke artikelen in ‘refereed’ tijdschriften in andere tijdschriften in boeken Monografiën Proefschriften
Overige wetenschappelijke output
0 20 0 10 2 10 12 7 4 3 3 31 18 14 30 28 0 80 13 11 21 6 0 n.b. 9 21 32 7 3 73 n.b. 151 32 39 0 161 24 34 22 0 3 64 0 3 31 5 0 50 18 4 8 2 0 27 1 1 3 3 0 1
Samenwerking met universiteiten (per 31 dec)
Deeltijd leerstoelen van medewerkers Bijzondere leerstoelen van medewerkers
0 0 0 4 2 6 1 3 0 5 1 0 2 1 1 2 0 1 1 0
Wetenschapscommunicatie (op jaarbasis)
Persberichten
Publiekslezingen/-presentaties Deelname radio/televisie uitzendingen Open dagen
Artikelen in niet-wetenschappelijke bladen
1 24 3 0 4 32 55 25 1 54 2 125 13 0 46 10 52 40 n.b. 11 25 47 110 0 37 22 19 n.b. 0 n.b. 2 10 11 0 22 2 70 60 2 30 10 22 1 0 25 8 6 11 0 9
Bovenstaande cijfers geven geen inzicht in behaalde resultaten op de terreinen collectievorming-/beheer en wetenschappelijke dienstverlening
n.b. = gegevens niet beschikbaar
1 Indeling conform categorieën in Standard Evaluation Protocol 2003-2009 (knaw, nwo, vsnu) 2 Exclusief wetenschappelijke output van Centrum voor Holocaust en Genocide Studies