– Van Leersumfonds –
Het Van Leersumfonds verleent steun aan:
• farmaceutisch onderzoek dat betrekking heeft op tropi- sche planten en plantaardige producten;
• onderzoek over ziekten van de menselijke schedel en het centrale zenuwstelsel en het behandelen van hydro- cephalus;
• onderzoek op het gebied van de neurologie, inclusief de neurobiologie, en de radiologie.
In 2004 waren er 41 aanvragen. Aan 25 daarvan werd een subsidie uitgekeerd, voor een totaalbedrag van € 28.000.
– Carolina MacGillavry PhD Fellowship programma –
De doelstelling van de Carolina MacGillavry Fellowships is om onderzoekers uit zuidelijk Afrika de kans te bieden om een onderzoeksperiode van ongeveer anderhalf jaar in Ne- derland en tweeëneenhalf jaar in eigen land te realiseren.
Tussen 1998 en 2004 zijn in totaal zes aanvragen ge- honoreerd. Twee van de zes grantees zijn inmiddels ge- promoveerd. Gerson Nyadzi promoveerde op 18 februari 2004 aan de Universiteit van Wageningen op het proef- schrift ‘Nutrient and water dynamics in rotational wood- lots: a case study in western Tanzania’. Hij is momenteel werkzaam als postdoc fellow bij het International Centre for Research in Agroforestry in Tanzania.
Op 13 april 2004 promoveerde mw. Deidre Charles- ton, werkzaam bij het Plant Protection Research Institute (Zuid-Afrika), aan de universiteit van Wageningen, op het project ‘Integrating biological control and botanical pesti- cides for management of Plutella xylostella’.
Eind 2004 liep de financieringsovereenkomst met het Ministerie van Buitenlandse Zaken af. Dit was aanleiding voor het lanceren van een nieuwe opzet vanaf 2005 waarin jaarlijks één PhD-beurs voor de duur van vier jaar met een maximale omvang van € 50.000 ter beschikking wordt ge- steld. Deze beurzen worden – in tegenstelling tot de oude opzet waarin het Ministerie van Buitenlandse Zaken mee- betaalde – voortaan volledig gefinancierd vanuit het Mac- Gillavry Fonds.
– Ter Meulen Fonds –
Het Ter Meulen Fonds wil wetenschappelijk onderzoek be- vorderen met betrekking tot de kindergeneeskunde. Het fonds stelt daartoe stipendia en subsidies voor werkbezoe- ken beschikbaar voor academici, die vanuit een Nederland- se werksituatie wetenschappelijk onderzoek willen gaan uitvoeren in het buitenland. In 2004 waren er 36 aanvra- gen waarvan er 14 in totaal € 197.580 ontvingen.
Peter Wakker – Besliskunde
Nieuw bij de Afdeling Letterkunde
Wordt beslissingen nemen makkelijker als je be- sliskundige bent? ‘Ja’, besluit besliskundige Peter Wakker, hoogleraar aan de universiteiten van Am- sterdam en Maastricht. ‘Het helpt je om het aan- deel van jezelf en dat van de buitenwereld in hoe je beslissing uitpakt te scheiden.’ Zo was Wakkers
– bepaald niet voordelige – beslissing om tijdens de dot-com-boom in aandelen te gaan, volgens hem toch een goede beslissing. Natuurlijk was er een kans op een krach, maar meer dan rekening daar- mee houden kun je niet doen. ‘Je kunt nou een- maal gewoon pech hebben.’
Het consequent scheiden van de bijdrage van de beslisser en dat van de rest van de wereld is een leidraad in het onderzoek van Wakker, dat zich beweegt tussen psychologie, economie, speltheo- rie en bestuurskunde, met als centrale vraag: hoe worden beslissingen genomen als er onzekerheid bestaat over de kansen op verschillende uitkom- sten? Dit soort vragen duikt vaak op in de medi- sche besliskunde, een gebied waar Wakker eerder hoogleraar in was: een medische operatie heeft bepaalde risico’s. Er is een kans dat het misgaat, maar het voordeel bij een geslaagde operatie, van een mooier gezicht tot een verwijderde tumor, kan daar tegen opwegen.
Wakkers aanpak, onder de naam trade-off-consi-
stency, maakt het mogelijk om storende invloeden
bij beslissingsprocessen te vinden en ook uit te sluiten. ‘Het helpt om vragen beter, zuiverder, te verwoorden’, stelt Wakker. ‘Zo is er een conser- vatieve, natuurlijke afkeer om onbekende risico’s te nemen, ook al is dat niet altijd rationeel’, geeft Wakker als voorbeeld. Om die invloed uit te sluiten kun je bijvoorbeeld zorgen dat de beslisser moet
kiezen tussen onbekende risico’s, in plaats van de keuze tussen een onbekend risico en het bij het oude laten.
Bijzonder trots is Wakker op een theoretische paper over de manier waarop mensen onbekende risico’s meewegen in het psychologenvakblad Psy-
chological Review, ‘een erkenning door psycholo-
gen’, vindt hij. Ook het knaw-lidmaatschap ervaart Wakker vooral als een erkenning van zijn multidis- ciplinaire werk. Wat hem betreft zou de knaw zich moeten beijveren voor het invoeren van het Ameri- kaanse tenure track-systeem in Nederland, waarbij veelbelovende aspirant-wetenschappers snel een tijdelijke, maar wel langdurige en tamelijk zelfstan- dige positie krijgen om zich te bewijzen.
Het huidige systeem, met een grote rol voor opeenvolgende korte postdoc-schappen, vindt hij niet aantrekkelijk voor onderzoekers, en ook niet bevorderlijk voor de wetenschap.
‘Postdoc-schappen van twee jaar zijn te kort. Het eerste half jaar werk je je in, en na ander- half jaar moet je alweer op zoek naar de volgende baan.’ Aangezien er liefst dan al welgevallige publi- caties op het cv moeten staan, leidt dat tot weinig binding met de huidige instelling, en ook tot we- tenschappelijk haastwerk, vindt de hoogleraar. ‘Ei- genlijk ben ik tegen postdocs onder de vier jaar.’
‘Er is een conservatieve, natuurlijke
afkeer om onbekende risico’s te
nemen, ook al is dat niet altijd
rationeel’
Stand van de fondsen per 31 december 2004
(bedragen in € x 1.000) Ter Meulen Fonds
St. J. Gonda Fonds
Schure Beyerinck Popping Fonds Van den Houten Fonds
Beyerinck Virologie Fonds Van Walree Fonds MacGillavry Fonds Evert Willem Beth Stichting Van der Gaag Stichting Geschiedschrijving knaw Van Leersum Fonds Thorbecke Fonds Hubrecht Fonds
Leerstoelen Geesteswetenschappen Van ‘t Hoff Fonds
Erasmi Opera Omnia De la Court Prijzen
Maartje Draak Fonds Keltische Talen Overige Fondsen : vermogen < € 100.000,–
5.020 3.862 2.019 1.880 1.546 1.134 1.149 759 650 502 429 328 289 193 153 132 141 135 299 Totaal 20.620
– Ramsay Memorial Fund –
Doel van het fonds is het uitzenden van een jonge doctor, doctorandus of ingenieur met als hoofdrichting chemie naar het Verenigd Koninkrijk om daar chemisch onderzoek te doen. In 2004 werden 11 aanvragen ontvangen waarvan er 1 werd gehonoreerd met een subsidie van € 30.000. Shang-Te Danny Hsu werd verkozen om als Ramsay Fellow scheikundig onderzoek te verrichten in Engeland, bij de onderzoeksgroep van Christopher M. Dobson (Cambridge University).
– Schure-Beijerinck Popping Fonds –
Het fonds subsidieert ecologisch onderzoek, met name in het veld en met een nadruk op het hydrobiologisch en ma- rien-biologisch onderzoek. In 2004 werden 54 aanvragen ontvangen waarvan er 38 werden gehonoreerd. Het totaal toegekende bedrag was € 109.275. Uit het fonds wordt te- vens een bijzondere leerstoel gefinancierd. Deze is begin 2000 voor een eerste periode van vijf jaar ingesteld aan de Radboud Universiteit Nijmegen met de benoeming van mw. E. van Donk tot bijzonder hoogleraar Limnologie. In 2004 is zij voorgedragen voor een herbenoeming voor vijf jaar.
– Van Walreefonds –
Het doel van het Van Walree Fonds is het bevorderen van het medisch onderzoek. Hiertoe subsidieert het fonds bui- tenlands congres- en werkbezoek van promovendi en me-
disch studenten, reikt het een tweejaarlijkse geldprijs uit voor de beste journalistieke prestatie op het gebied van de medische wetenschappen, en subsidieert het een bijzon- der hoogleraar, de Van Walree hoogleraar, aan een faculteit geneeskunde. Van oktober 1999 tot oktober 2004 is F.J. Meijman Van Walree hoogleraar met als leeropdracht bio- medische wetenschapsvoorlichting en -journalistiek en de geschiedenis daarvan. In 2004 ontving het fonds 74 subsi- die-aanvragen. Er werden 47 susidies toegekend voor een totaalbedrag van € 49.550.
– Fonds Staatsman Thorbecke –
Dit fonds is opgericht om de kennis over leven, werken en gedachtegoed van Thorbecke (1798-1872) in stand te hou- den. In 2004 droeg het fonds ongeveer € 8.800 bij aan de publicatie van de handelseditie van Thorbecke – een filosoof
in de politiek, waarop Jan Drentje op 28 september cum
laude promoveerde.
– Vertaalfonds –
Het Vertaalfonds subsidieert vertalingen van wetenschap- pelijke artikelen die in een tijdschrift of bundel gepubli- ceerd zullen worden. In 2004 waren er twee aanvraagron- des. In de eerste ronde werden alle 14 aanvragen gehono- reerd (voor totaal € 17.600), in de tweede ronde ontvingen 10 van de 11 aanvragers samen een subsidie van