Nederlantsche Bescrijvinge, by tijde vanden groot Commandeur, Opte voys
vanden XCI. Psalm: Die in Godes bewaring sterck.
+
1574. De Nederlanders verhopen dat den groot Commandeur beleefder [vriendelijcker] sal regeren als Duc d'Alba had gedaan..
NA dat Duc d'Alba den tyran,+
Wt Neerlandt was gescheyden, So verhoopten meest alle man, VVat beters te verbeyden,
Met de comst vanden Gouverneur, Van den Coninck gesonden.
Don Loijs den groot Commandeur, Van Castilien te dier stonden,
+
Om dat hy een geestelijck Heer was, hy was gheweest naer des Coninx, ende Goeverneur van Milanen.
+
Want hy was een geestelick Heer, Des Conincx Raet van Staten, Hy had van den Coninck de eer, Milanen te verlaten,
En te comen met groote pracht, In 's Conincx Nederlanden, Om te hebben d'opperste macht, Des Conincx bloet tot schanden.
+
De Nederlanders hadden goet gevoelen van hem, behalven die van Hollant en Zeelant.
+
Die Nederlanders int gemeen, Hadden seer goet gevoelen, Dat hy regeren sou met reen, De hetticheyt verkoelen:
Maer die van Hollandt hadden siet, Op hem quaet achterdencken, Dat hyse sochte in verdriet Te brengen, en te krencken.
+
Hy soeckt voer eerst Middelburch te ontsetten.
+
Waerom sy haer aen allen cant, Sterckten om te bewaren,
Op datse niet raecken in schant, Tot haer grooter beswaren.
'Teerst dat hy voorneemt was met cracht Middelburch te ontsetten,
+
De Prince van Oraengien soeckt hem dat te beletten.
+
Daer tegens was die Prins bedacht, Hem sulckes te beletten.
+
Sanche d'Avila Gouverneur van't Casteel t'Antwerpen heeft last om al gereet te maken.
+
Hy gaf Sancho d'Avila last; Om al gereet te maecken, Die daer seer neerstelick op past, Datmen hem niet mocht laecken
Doch hadde hy dat ongeluck,
+
Twee oorlochs-scheepen vergaen.
Dat twee schepen vergingen,+
En al het volck quam in druck, Mosten een droef liedt singen.
+
De Prins van Oraengien krijcht daer van de weete, ende heeft goede moet.
De Prince van Oraengien vroom,+ Die heeft wel haest vernomen, Dat Don Loijs tot Berch op Soom, Met sijn vloot was gecomen;
VVel versien met geschut, loot, cruyt, De syne te bevechten,
Maer hy hoopte te krijgen buyt, Van dese Spaensche spechten.
+
De Spaengaerden zijn mette victallieschepen sterc sestich schepen.
De Spaengaerden quamen seer sterck,+
Omtrent met sestich schepen,
Maer aenhoort doch Goods wonderwerck, Het welck daer is gebleecken,
VVant 'tvier dat quam in het buspoer,
+
Een oorlochschip springt in de lucht.
Een schip vlooch in de luchte,+ Met een scirckelijck groot rumoer; Don Loijs die versuchte.
+
De Zeuwsche schepen comen de Spaensche tegemoet, ontrent by Remmerswael.
De Zeuwen cloeck quamen vast aen,+ De Spaensche te ontmoeten,
Met vast voornemen om te slaen, En spoelen Spaensche voeten: Sy quamen t'saem by Remmerswael,
+
Clampen aen boort.
Terstont aen boort sy clampten,+
Sy leerden Spaengaerts Zeusche tael, Over boort veele schampten.
+
Den Zeuschen Admirael wert deur syn kaecken geschooten.
Den Admirael Loijs Boysot,+ Kreech een scheut deur sijn kaecken,
Daer deur meenich Spaengaert bot, Den doot aldaer most smaecken:
+
De Zeusche vechten victorie, krijgen tien oorlochsschepen, met geschut en buyt.
+
Sy kregen oorloch-scheepen tien, Met veel geschuts daer boven, En groote buyt somen mocht sien, Dies gingen sy Godt loven.
+
Die Zeuwen smijten de Spaengaerts over boort sonder te plonderen.
+
Die Zeuwen smeeten over boort, Die haer in handen quamen,
Die t'Sutphen, Naerden, deden moort, Hier eensdeels eynde namen.
+
Don Iuliaen Romeer ontcomt met swemmen.
+
Don Iuliano de Romeer, Most hem met swemmen bergen;
+
Avila keert wederom.
+
Avila stout die nam sijn keer, VVou die Geusen niet tergen.
+
Groote-benautheyt van eetbaer spijse binnen Middelburch.
+
Te Middelburch was groot gebreck, Van al eetbaere spijsen,
Dies Monsdragon hiel een gespreck, Sorgend' daer mocht twist rijsen:
+
Capiteyn Trenchant na de nie Gouverneur gesonden om ontset, wert gevangen.
+
Maer sondt eerst Capiteyn Trenchant, Don Louijs te ontfouwen,
Dat sy sonder haestich bystant, Niet langer costen houwen.
Doch hy wert vande Geus gevaen, Die seer scherplijck toesagen, Als Monsdragon dit had' verstaen, Dorst hy't niet langer wagen:
+
Middelburch ende Armuijen den Prins overgegeven.
+
Hy sondt den Prins aen om accoort, Om die Stadt t'overgeven,
Diese aennam al op sijn woort, Behoudens lijf en leven.
+
Den Prins meester van 't Eylandt van VValchre ende van de Zee.
Dit was seer voordelick voorwaer,+
Voor den Prins van Oraengien,
VVant 'theel Eylant van Walchren claer, Viel daer met af van Spaengien: Die Prins wert Meester vander Zee, Middelburch en Armuijen,
Die quamen in sijn macht geree, Men ging victory luijen.
+
Monsdragon overste binnen Middelburch belooft de Heer van St Aldegonde wt de gevanckenisse te verlossen, oft selfs weder in
ghevanckenisse te comen.
Monsdragon hadde oock belooft,+ VVederom vry te stellen,
Aldegond', van vryheyt berooft, Deur de Spaensche gesellen:
Het welck hy oock ten laest volbracht, Lang naer gesetten tijden,
Alsmen daer naulicx meer op dacht, Dies gingmen hem verblijden.
+
Verscheyden vergeefsche aenslagen werden gemaect.
Aenslagen veel werden gemaeckt,+
Om Steden te bespringen, Doch sy sijn al te niet geraeckt, Sonder vrucht by te bringen: Notcarmes lach tot Vtrecht cranck, Als hy ging practiseren,
+
Aenslach op der Goude.
Der Gou te krijgen onder dwanck,+ En brengen in verseeren.
Som Borgers boos met quaet bevleckt, Gingen te samen spannen,
Sy hielden haer secreet bedeckt,
+
Meenen de Vijandt in te laten by den Doelen tooren deur het Vlaemsche poortgen.
Ter liefden van tyrannen,+
Sy meenden deur het Vlaemsche poort, Den vijant in te laeten,
Maer haer aenslach werde gestoort, Deur des Princen Soldaten.
+
Den aenslach comt int licht.
+
Den bommel die brack wonder wt, Deur een clouwen met garen,
De som betalen't mette huyt, Godt wou de Stadt bewaren:
+
Deur een brief die in een klouwen gaeren was ghewonden.
+
Op den brief'tgaern gewonden was, Die 'tsecreet bracht int lichte: Verdraeyt so was haer heel compas, Ten bleef niet langer dichte.
+
De Verraders werden gestraft.
+
Daer werden gequartiert, gestraft, De Hoofden der aenslagen,
Die vielen in haer eygen graft, Door rechtvaerdige plagen; So brengen die verraders siet, Die anders verderf soecken,
Haer selven meest in swaer verdriet, Somen leest in veel boecken.
+
Eenige ontquamen't.
+
Eenige die ontquamen't mee, Eenige kregen gracy,
VVant sy nu waren seer gedwee,
+
Eenighe krijgen genade ionckeyts halven.
+
Verleyt deur joncheyt lacy, VVant het en is altijt niet goet, D'uyterste straf te plegen;
VVant alsmen hem bekeert met boet, Is Godt goedich genegen.