Methode van de mbo/hbo monitor
119In totaal hebben 99 jongeren deelgenomen als respondent aan het onderzoek:
• Interviews: 25 jongeren
• Panelgesprekken: 8 gesprekken met in totaal 67 jongeren
• Actie-onderzoek: 7 jongeren
Daarnaast hebben de jongeren uit de stuurgroep meegedacht over het gehele onderzoek. Zij hebben een rol gespeeld in de interpretatie van de resultaten en heeft het deel Baas van Neder-land verder van aanvullende input voorzien.
Interviews
Er zijn 25 jongeren geïnterviewd. In de onderstaande tabel staat vermeld welke leeftijd, geslacht en opleidingsniveau jongeren hebben. Er is ook een goede verdeling aangehouden qua Randstad versus dorp/platteland en jongeren met ouders die in Nederland zijn geboren en ouders die niet in Nederland zijn geboren.
Tabel 1: 25 diepte-interviews
Opleidingsniveau
Leeftijd BO vmbo havo vwo mbo Totaal
10 – 12 jaar (v:3) (m:4) (m:1) (v:1) 9
13 – 15 jaar (v:1) (m:2) (v:1) (m:1) (v:2) 7
16 – 18 jaar (v:1) (v:2) (m:2) (m:1) 6
19 – 23 jaar (m:3) 3
Totaal vrouw 3 1 3 4 0 11
Totaal man 4 3 1 2 4 14
Totaal 7 4 4 6 4 25
Panelgesprekken
Er zijn 8 panelgespreken gehouden waarin 67 jongeren hebben deelgenomen. Wederom is getracht om zo divers mogelijke groepen jongeren te spreken waarbij rekening is gehouden met schoolniveau, leeftijd, afkomst en stad/dorp. Hieronder een korte beschrijving van waar de panelgesprekken zijn gehouden. Zie verder tabel 2 voor een uitgebreide classificatie naar leeftijd, geslacht en opleidingsniveau
1. Panel Amsterdam 2, gemengd j/m, 9-11 jaar, groep 7 2. Panel Loenen aan de Vecht, gemengd j/m, 11 jaar, groep 8 3. Panel Vleuten, gemengd j/m, 12-13 jaar, vmbo
4. Panel Amsterdam 1, meiden, 13-14 jaar, vmbo 5. Panel Groningen, gemengd j/m, 14-16 jaar, vwo 6. Panel Schijndel, meiden, 15 jaar, vwo
7. Panel Rotterdam, gemengd j/m, 15-22 jaar, vmbo 8. Panel Stuurgroep, gemengd j/m, 12-18 jaar, alle niveaus
Bijlage 9. Opzet kwalitatief deelonderzoek
120
Tabel 2: Panelgesprekken (8 panelgesprekken)
Opleidingsniveau
Leeftijd BO vmbo havo vwo mbo Totaal
9 – 12 jaar (v:13) (m:14) (v:2) (m:6) 35
13 – 15 jaar (v:4) (v:2) (m:1) (v:9) (m:5) 21
16 – 18 jaar (v:2) (m1) (v:2) (m:3) (v:1) (m:1) 10
19 – 22 jaar (v:1) 1
Totaal vrouw 13 8 2 11 2 36
Totaal man 14 7 1 8 1 31
Totaal 27 15 3 19 3 67
Actieonderzoek
Met het actieonderzoek hebben 7 jongeren meegedaan. Zie tabel 3 voor een uitgebreide be-schrijving naar leeftijd, geslacht en opleidingsniveau.
Tabel 3: Actieonderzoek (7 jongeren)
Opleidingsniveau
Leeftijd Pro vmbo havo vwo mbo/hbo Totaal
13 jaar 1 (m)
14 jaar 1 (v)
15 jaar 1 (v) 1 (v)
16 jaar 1 (v)
17 jaar 1 (v)
18 jaar 1 (m)
Totaal 1 2 1 1 2 7
3. Ethische aspecten
Centraal staat het begrip: do no harm. Dit wil zeggen dat het belang van de individuele deelne-mers aan het onderzoek te allen tijde boven het onderzoeksbelang gaat. Deelname aan het on-derzoek mag geen schade doen aan de individuele jongeren. Het bespreken van mentaal welzijn kan een gevoelig onderwerp zijn voor jongeren. Daarom is het van extra belang hier zorgvuldig mee om te gaan. Onderzoekers hebben hun uiterste best gedaan hieraan goed vorm te geven.
Voor meer informatie verwijzen wij naar Kinderen en jongeren actief in wetenschappelijk onder-zoek; Ethiek, methoden en resultaten van onderzoek met en door jeugd.3 Een aantal elementen hiervan wordt hier nader toegelicht:
3 Dedding, Chr., Jurrius, K., Moonen, X., & Rutjes, L. (red). (2013). Kinderen en jongeren actief in wetenschappelijk onderzoek.
Ethiek, methoden en resultaten van onderzoek met en door jeugd. Houten: Uitgeverij Lannoo Campus.
Bijlage 9. Opzet kwalitatief deelonderzoek
121 1. Informed consent: De jeugdige wordt goed geïnformeerd over het onderzoek. De jeugdige
wordt expliciet gevraagd voor toestemming. Is de jeugdige jonger dan 16 jaar, dan geeft ook de ouder actief toestemming aan deelname tot het onderzoek. Deelname aan het onderzoek is vrijblijvend. Dit betekent dat de jeugdige op elk moment het recht heeft om het gesprek en/
of zijn/haar deelname te stoppen of hier op een later moment op terug te komen.
2. Omgaan met gevoelige informatie en privacy: De resultaten worden anoniem verwerkt. Dit betekent dat de jeugdige niet herkend kan worden door anderen aan de hand van zijn/haar quotes. Dit wordt op deze manier uitgelegd aan de deelnemers. Ook wordt met deelnemers aan panelgesprekken verkend wat begrippen als anonimiteit en vertrouwelijkheid inhouden wanneer een groepsgesprek plaatsvindt en dus iedereen kan horen wat je zegt.
3. Zorg voor jeugdige: Onderzoekers zijn geen hulpverleners, maar hebben wel een zorgplicht en zijn ook gebonden aan de Meldcode Kindermishandeling. Wat dit inhoudt wordt aan de jeugdigen uitgelegd.
4. Representatie en media-aandacht: jeugdigen hebben zelf invloed op hoe zij gerepresenteerd worden. Een communicatiewerkgroep vanuit de betrokken organisaties ziet hierop toe. Zo zijn er bijvoorbeeld geen foto’s voor social media gemaakt van de stuurgroep, op hun eigen verzoek.
4. Verwerking, analyse en rapportage
Alle interviews en panelgesprekken zijn opgenomen, mits daar door de jongeren en eventueel ouders toestemming voor is gegeven. De audio-opnames zijn vervolgens uitgetypt, namen van personen en locaties zijn geanonimiseerd en de audio-opnames zijn daarna verwijderd. Wanneer jongeren aangaven het uitgewerkte transcript van het interview te willen ontvangen, werd deze erna per e-mail of WhatsApp opgestuurd.
Voor de analyse is gebruik gemaakt van het dataverwerkingsprogramma MAXQDA. In dit pro-gramma zijn alle uitgewerkte interviews en panelgesprekken geüpload. Alle data is vervolgens gecategoriseerd met codes die door de onderzoekers van Stichting Alexander zijn aangemaakt.
De codes zijn niet op basis van vooraf bepaalde thema’s of indelingen aangemaakt, maar op basis van de inhoud van de gesprekken met de jongeren zelf. Het proces van analyseren met MAX-QDA is tijdens de 4e bijeenkomst met de stuurgroep aan hen uitgelegd en gepresenteerd. De stuurgroep heeft vervolgens advies gegeven over de codes die tot die tijd waren aangemaakt.
Hun advies is vervolgens meegenomen in de verdere analyse.
De conceptbevindingen zijn gepresenteerd aan de stuurgroep, en aan hen is nog gelegenheid gegeven om aan te vullen en specifiek een bijdrage te leveren aan de paragraaf ‘Baas van Ne-derland’. Hun aanvullingen zijn vervolgens opgenomen in deze rapportage.
Bij dit kwalitatieve deel van het onderzoek Geluk onder Druk waarin de participatie van jongeren groot is geweest, past het goed om de woorden van de jongeren en hun verhalen voor zich te laten spreken. Zoals gezegd, de onderzoekers hebben geordend en gegroepeerd, maar inter-preteren de uitspraken van de jongeren niet. In de slotparagraaf delen de onderzoekers een aantal elementen die hen als onderzoekers is opgevallen. Maar de woorden van de jongeren zijn leidend.
Bijlage 10. Rapportage kwalitatief deelonderzoek
122