Effecten op algemene vaardigheden

2.2.1.1 Het vormen van een eigen identiteit

Campbell en Hebert noemen als voordeel van het gebruik van populaire muziek in het onderwijs dat het leerlingen helpt een eigen identiteit te vormen: “popular music may be among the most powerful discourses available to students as a means by which to construct personal identity and interpret social experience”.85 _{Ook Lamont,}

Hargreaves, et al. beamen dit.86 _{Beide publicaties onderbouwen niet echt hoe}

identiteit gevormd wordt door middel van popmuziek, maar Tobias doet dit wel. Tobias beschrijft dat het bij het maken van popmuziek het vaak ook gaat om zelf een eigen nummer schrijven, en niet alleen muziek naspelen. Hij deed zijn onderzoek naar de rol van popmuziek in een Song & Technology Class, waarin de leerlingen zelf een nummer gaan schrijven produceren.87 _{Het schrijven van hun eigen}

nummers hielp leerlingen bij het vormen van hun eigen identiteit, omdat zij hierin reflecteren op zichzelf, op hun muziek en op hoe dit in verhouding staat tot andere mensen en muziek.88 _{Kruse beschrijft in zijn artikel hoe hiphopartiesten leren en}

welke vaardigheden zij daarbij ontwikkelen.89 _{Hij beschrijft dat zijn dit doen door zelf}

hun eigen muziek te maken. Individualiteit en originaliteit zijn erg belangrijk in de hiphop muziek en spelen bij het maken daarvan dan ook een belangrijke rol.90 _Ook

is de verhouding van de eigen muziek tot de hiphopcultuur erg belangrijk. Bij het maken zijn de artiesten daardoor constant bezig met reflecteren op zichzelf en op zichzelf in relatie tot de hiphopcultuur. Zo vormen zij een eigen identiteit en worden ze zich hier bewust van.91 _{Seifried beschreef de voordelen die leerlingen ervoeren bij}

het deelnemen aan muzieklessen op school waarin popmuziek centraal staat.

Leerlingen gaven aan dat ze zichzelf herkenden in de popmuziek die zij speelden en luisterden. Door de muziek leerden ze over zichzelf en wat ze belangrijk vinden.

85 _{Campbell, P. & Hebert, D. ‘Rock music in American schools: Positions and practices since the}

1960s.’ International Journal of Music Education, 36 (2000), p. 19.

86 _{Lamont, Hargreaves, et al., p. 230.}

87 _{Tobias, Evan S. ‘Crossfading music education: Connections between secondary students’ in-}

and out-of-school music experience’ International Journal of Music Education, 33.1 (2015).

88 _{Idem, p. 28 - 31.} 89 _{Kruse, p. 56.} 90 _{Idem, p. 322.} 91 _{Idem, p. 323 - 325.}

43

Popmuziek vormt een onderdeel van hun identiteit en definieert een deel van wat ze zijn.92

2.2.1.2 Samenwerken

Allsup gaat in zijn artikel in op hoe popmuziek een omgeving creëert waarin leerlingen op een open en constructieve manier samen kunnen werken.93 _Hij

beschrijft een onderzoek waarbij leerlingen die muziekles volgden aan de slag gingen met zelf muziek maken. De groep werd opgedeeld in twee groepjes van 9 leerlingen. De ene groep ging aan de slag met popmuziek en de andere groep met klassieke, en later jazz, muziek. Hij beschreef hoe de leerlingen die aan de slag gingen met popmuziek beter met elkaar leerden samenwerken en zich ook meer bewust werden van het samenwerken met anderen. Iedereen in de groep kon ideeën inbrengen, wat werd uitgeprobeerd door de hele groep. Als iemand het ergens niet mee eens was, werd dit gelijk gezegd en werd hierover overlegd. Discussie werd gestimuleerd en gerespecteerd in de groep. Iedereen kreeg een kans om bij te dragen en iedereen was gelijk in hun bijdrage. Allsup beschrijft hoe de leerlingen de voordelen van samenwerken inzagen. Ze noemen onder andere dat door samen te werken er meer muzikale ideeën waren, ze meer nieuwe dingen probeerden en elkaar stimuleerden. Een leerling beschrijft hoe er altijd leerlingen zijn die beter zijn dan anderen, maar dat deze juist de leerlingen die minder goed waren hielpen en hen motiveerde om mee te doen. Allsup stelt dat dit komt doordat

popmuziek een muziekstroming is waar elke leerling zich in thuis voelt en al enige kennis over heeft en zo een democratische omgeving vormt waarin iedereen gelijk is.94 _{Allsup beschrijft hoe de samenwerking in de andere groep stuk liep. Leerlingen}

voelden de druk het gelijk goed te moeten doen en iets te maken met een meer ‘diepgaand’ karakter. Ze voelden minder vrijheid, probeerden minder uit. Ook waren ze veel conceptueel aan het denken en was er eerst veel overleg, waardoor het erg lang duurde voordat er überhaupt gespeeld werd. De leerlingen waren het te vaak niet met elkaar eens en respecteerden elkaars mening niet. Dit resulteerde in dat elke leerling uiteindelijk thuis zelf ging oefenen en er niet werd samen gespeeld. 92 _{Seifried, S. ‘Making the scene: Popular teenage music, guitar class, and the creation of identity}

and place.’ Dissertation Abstracts International, 63.1 (2002), p. 31.

93 _{Allsup, Randall Everett. ‘Mutual Learning and Democratic Action in Instrumental Music}

Education’ Journal of Research in Music Education, 51.1, (april 2003).

44

Omdat de leerlingen er met elkaar niet uit kwamen, switchten ze op een gegeven moment naar jazz. Hierin voelden zij wel meer vrijheid, mogelijkheden om input te geven en te experimenteren.95

Tobias geeft nog een andere reden waarom leerlingen beter samenwerken, namelijk omdat zij een ‘gedeelde vocabulaire’ hebben, die van popmuziek. De leerlingen kennen dezelfde genres en snappen waar de ander het over heeft. Hierdoor begrijpen de leerlingen elkaar beter in het samen spelen.96 _{Kruse beschrijft de}

vaardigheid samenwerken vanuit het perspectief van de hiphopmuziek. Hij beschrijft dat er in de hiphopmuziek anders wordt samengewerkt dan in bijv. de rockmuziek, waarin het om het samen spelen gaat. Kruse beschrijft hoe de artiesten als

individuen samenwerken en dat dit erg belangrijk is voor hun muzikale groei. Ook noemt hij dat competitie en met elkaar concurreren een belangrijk onderdeel is van het leerproces. Doordat hiphopartiesten zich vaak met mensen die beter dan zij zijn, worden ze gemotiveerd en gepusht om zich te ontwikkelen en beter te worden.97

2.2.1.3 Creativiteit

Het bevorderen van creativiteit is het meest genoemde effect dat behaald wordt door cultuureducatie. De manier waarop dit effect bewerkstelligd kan worden verschilt echter per kunstvorm. In deze paragraaf zal ik ingaan op de verschillende manieren die uniek zijn voor popmuziek. Vooral improviseren en experimenteren zijn twee vaardigheden die veelal worden genoemd in de wetenschappelijke literatuur. Hierboven wordt beschreven dat Allsup stelt dat popmuziek een democratische, open omgeving vormt, wat leidt tot goede samenwerking onder de leerlingen. Maar dit zorgt ook voor meer creativiteit bij de leerlingen. Door het laagdrempelige

karakter voelde de leerlingen zich vrijer om te improviseren, te jammen en te experimenteren. Ze voelden zich niet beperkt door regels of conventies binnen de muziek en probeerde veel nieuwe dingen. Ze kwamen sneller tot nieuwe ideeën. Ook werd hun creativiteit meer gestimuleerd, omdat ze elkaar motiveerden om mee te doen.98 _{Kruse beschrijft hoe creativiteit een belangrijk onderdeel is van het maken}

95 _{Idem, p. 32 – 33.} 96 _{Tobias, p. 28 - 29.} 97 _{Kruse, p. 324.} 98 _{Allsup, p. 30 – 31.}

45

van hiphopmuziek. Ten eerste is originaliteit erg belangrijk, hiphopartiesten worden het meest gewaardeerd als ze iets nieuws bedenken en niet als ze een ander

nadoen. Ze zijn dus constant bezig met het creëren van nieuwe dingen. Ten tweede is de benadering van het maken van hiphop meer gecentreerd rondom het creëren. Muzikanten gaan gelijk aan de slag met spelen, rappen en improviseren. Er wordt van tevoren niet te veel nagedacht of geschreven, maar er wordt gelijk begonnen met maken, beschrijft Kruse. Ook draait het om het zelf maken, hiphopartiesten willen hun eigen muziek maken en laten dit niet schrijven door iemand anders.99 _Ook

Tobias beschrijft hoe leerlingen succesvol hun eigen nummers schreven,

componeerden en produceerden. Hierbij zorgde de docent voor een inspirerende en motiverende omgeving en hen ondersteunde, maar dat de nummers een

eindproduct zijn van de creativiteit van de leerlingen.100 _{In haar overzicht van}

literatuur haalt Mercado verder nog meerdere onderzoeken aan die laten zien hoe het gebruik van popmuziek de creativiteit van leerlingen stimuleert bij het maken van hun eigen nummers of muziek. Woody beschrijft, net als Tobias, dat de leraar hierbij een ondersteunende rol heeft in het creatieve proces van de leerlingen.101