Drukte op de Roerkade tijdens de tijdrit van de Eneco Tour Bron: eigen foto, augustus 2011.

Het traditionele winkelcentrum heeft dat niet allemaal meer te bieden. Het is hier puur

shoppingtoerisme. De binnenstad is een heel andere ervaring, een verlengstuk. Wanneer mensen bij ons zijn uitgewinkeld komen ze in een prachtige historische stad. Je hebt dan het shoppen even gehad, maar dat kan daar doorgaan. De binnenstad is niet gigantisch qua afmetingen, maar dat heeft dan ook zijn waarde. Je vindt er terrasjes en pleintjes. Het ontbreekt ook niet aan kerken. Wij zitten op de huid van de binnenstad met de Kathedraal. Er is een sfeer te vinden die je hier in het DOC nooit – en dat is de bedoeling ook nooit geweest – kan suggereren. Roermond is uniek. Je ziet hier die compactheid. Dat heeft geen van de andere Nederlandse of Belgische steden met een FOC’. De Roermondse binnenstad doet het inderdaad goed. In 2006 werd de binnenstad door Elsevier al geprezen tot beste binnenstad van Nederland met betrekking tot de combinatie van winkels, horeca en cultuur. In 2009 kwam daar de titel ‘Beste Binnenstad 2009-2011 in de categorie Middelgrote steden’ bij, een verkiezing die werd uitgeschreven door Detailhandel Nederland. Terwijl de huurprijzen voor winkelpanden landelijk dalen, stijgen ze in de populairste winkelstraten van

Roermond wel. Ook qua leegstand van het aantal winkelpanden is Roermond (7,3%) ten opzichte van andere Limburgse gemeenten (gemiddeld ruim 9%) een positieve uitzondering. Het centrum

profiteert van de aanwezigheid van het DOC. Het DOC zorgt niet voor de gevreesde leegloop maar juist voor een opleving van het hart van Roermond (De Veen, 2012). Sinds 2011 draagt ook de permanente koopzondag in de binnenstad – op basis van de toerismebepaling in de Winkeltijdenwet – daaraan bij. Dat de koopzondag binnen een korte periode vanzelfsprekend is geworden, blijkt wel uit het feit dat toen op Tweede Kerstdag van 2011 de winkels in de binnenstad grotendeels gesloten waren, er verbaasde Duitsers door de stad liepen die als volgt reageerden: ‘Was ist los? Ruhrmond is doch immer geöffnet?’ (Van der Heijden, 2011f).

Engels: ‘Andere gemeenten die een FOC willen of intussen hebben rekenen zich rijk met de positieve effecten hier. In Roermond trekt het DOC de kar van de binnenstad. Dat hadden de ondernemers van de binnenstad echt niet gedacht. Iedereen riep moord en brand, maar hoewel er veel extra bezoekers kwamen wilden ze het in eerste instantie niet toegeven dat ze extra verkochten. Er wordt veel zwart bijgewerkt, zodat wij het niet in de statistieken zien. Marktkooplui op de

zaterdagmarkt merken het wel. Zei verkopen immers extra vlees en groente aan de restaurants in Roermond. Het DOC heeft wel degelijk een positief effect gehad. Dat hadden we als gemeente ook niet gedacht. Dat wij het hier zo goed doen is alleen maar omdat mensen hier de andere trekkers kunnen zien liggen en met de voet kunnen bereiken. Als mensen in de auto moeten stappen, dan gaan ze vervolgens iets anders doen’. En dat is wat er vaak gebeurt in andere steden: ‘Waarom zouden klanten in de auto stappen en naar Lelystad centrum – of all places – rijden om daar een parkeerplaats te gaan zoeken en weet ik veel wat nog te gaan doen? In Lelystad is wel Bataviawerf maar als je daar één keer bent geweest ga je daar ook niet meer heen. En dat geldt ook voor Maasmechelen. Waarom zou je daar naar het centrum gaan? Dan kun je beter in de buurt blijven hangen, want er liggen best andere interessante dingen omheen. Profiteren de ondernemers in het centrum daar van het FOC? Ik geloof het niet’.

Rosada Factory Outlet

Vanaf Rosada is het een ruime twintig minuten lopen naar het centrum, dat ongeveer twee kilometer verderop ligt. Vanwege de op de auto ingerichte omgeving zullen echter niet veel mensen een wandeltocht wagen. Theo de Munnik: ‘Door Rosada zijn dacht ik onderzoeken verricht en daaruit blijkt dat circa 10% van de Rosada-bezoekers ook naar de binnenstad gaan. Dat percentage is gelijk aan de prognose die voor de vestiging van Rosada was gemaakt, namelijk in het kader van een economische effect rapportage’. Uit een in 2009 verricht onderzoek bleek dat 14% van de bezoekers van Rosada daarnaast wel eens een bezoek brengt aan de binnenstad. Bij een toename van het aantal bezoekers van Rosada zal naar verwachting ook het bezoek aan de binnenstad toenemen (“Memorie van Antwoord”, 2011). De combinatiebezoeken zijn een stuk hoger in het weekend en in

de vakanties. Toch is volgens De Munnik de koppeling van Rosada met de binnenstad grotendeels beperkt tot promotie. Ewald Sieben (in: Sieben, 2007): ‘Vanuit de binnenstad van Roosendaal bereikten ons af en toe berichten dat daar wel 'vreemd volk' werd gesignaleerd met herkenbare Rosada-attributen. Hoop is echter nog geen leven’.

Bij de promotie van Roosendaal als gastvrije winkelstad, hoort een aantrekkelijk centrum. Dat heeft de stad zeker te bieden, vooral op het gebied van mode. Volgens de folders zijn er 137 kleding- en 25 schoenenzaken in de binnenstad te vinden. Aan het eind van 2008 werd een metamorfose van de binnenstad gecompleteerd. Daarbij zijn de historische gebouwen in het centrum uiteraard blijven staan. Verder kenmerkt de Roosendaalse binnenstad zich door enkele befaamde overdekte winkelcentra. In winkelcentrum Roselaer zijn ruim 60 winkels gevestigd. Winkelcentrum De Passage, met een opvallende en bijzondere Italiaanse architectuur, is onlangs gerenoveerd en is een trekker geworden. Hier bevinden zich 24 speciaalzaken onder één dak. Binnenstadsmanager Olav Posthumus in een promotiefolder van de stad: ‘Ik zie kansen voor Roosendaal. De trots moet meer uitgedragen worden. Sinds 2012 is er een centrummanagement. Alle winkels zijn geïnventariseerd en contacten met de ondernemers zijn gelegd’. De Nieuwe Markt vult de Oude Markt aan en doet zijn naam eer aan. Deze bestaat immers pas vier jaar. Op de beide markten is veel ruimte voor evenementen. In de binnenstad wordt weleens een modeshow gehouden. Ook is er regelmatig een Fashion Event in de volle Sint Jan. Posthumus: ‘Qua

evenementen moet kwantiteit worden omgebogen tot kwaliteit. Attractiviteit en belevingswaarde verhogen uiteindelijk de bestedingen’. De Munnik vult hem aan: ‘Er zijn teveel evenementen. Het is funshoppen en vermaak waar het om draait, ook in de binnenstad’.

Daaraan draagt ook de koopzondag bij. De Munnik: ‘De gemeente wilde wel een koopzondag op elke zondag, maar politiek bestuurlijk werd hier niet tot overgegaan’. Rosada is vanaf eind 2007 wel elke zondag geopend. Inge van Aalst, directeur van VVV Roosendaal, in een folder: ‘Elke laatste

zondag van de maand is er in de binnenstad koopzondag. Die brengen leven in de brouwerij. Roosendaal mag er zijn als winkelstad. Het besef moet echter nog groeien, niet iedereen doet altijd mee aan de koopzondag. Een dagje winkelen moet een dagje uit zijn. Koopzondag is vooral

funshoppen met extra evenementen en muziek in de straten. De combinatie met Rosada zorgt ervoor dat Roosendaal genoeg te bieden heeft. Een compacte binnenstad, een groot aanbod aan winkels, diversiteit en comfortabel overdekt winkelen’.

De relatie tussen de

binnenstadsondernemers en Rosada is echter niet optimaal. De beoogde uitbreiding van Rosada riep fikse weerstand op vanuit de binnenstad. De uitbreiding zou ‘onherstelbare schade toebrengen aan het toch al sterk aangetaste centrum van Roosendaal’. Van een versterking is volgens Toine van den Broek van Metterwoon BV, een vastgoedbedrijf dat De Passage en tal van andere winkelpanden in het centrum bezit, nooit iets terecht gekomen: ‘Door fors uit te breiden, is het natuurlijk de bedoeling om het publiek nog langer vast te houden op Rosada. De kans dat shoppers vervolgens nog naar de binnenstad uitwaaieren, wordt dan steeds kleiner’ (in: Van der Rijt, 2012). Bert Viel, eigenaar van Bert Viel mannenmode in Roosendaal, heeft een andere mening (in: “Van alle kanten”, 2011): ‘Wij hebben eerlijk gezegd geen last van Rosada. Het is eerder een voordeel. Veel mensen zijn volgens mij outletmoe, ze zoeken mooie, actuele kleding. Wij hebben een heel uitgebreid A-merkenpakket in de winkel hangen. Als ze in Rosada niet slagen, gaan ze toch de stad in en komen bij ons terecht. Om me heen hoor ik ook geen negatieve geluiden van collega-winkeliers’.

Afbeelding 54. De Oude Markt in Roosendaal.