distributie als sleutelsector

De distributie speelt op verschillende vlakken een sleutelrol. Enerzijds bepalen ze in sterke mate mee het aanbod aan milieuverantwoorde producten en verpakkingen die aan de consument worden aangeboden. Anderzijds kunnen er in hun logistieke keten heel wat afvalstoffen ontstaan. Vandaar dat de groot- en kleindistributie als belangrijke partner in een toekomstig materialen- en afvalstoffenbeheer wordt betrokken. Tot slot zijn zij ideaal geplaatst om de burger-consument te stimuleren om vooral milieuverantwoorde producten te kopen.

De aanpak:

– De acties die onder impuls van of in samenwerking met de distributie opgezet werden, worden voortgezet. Op het vlak van de

serviceverpakkingen en herbruikbare transportverpakkingen worden de inspanningen minstens geconsolideerd en indien mogelijk nog verder doorgedreven. Vanuit de zichtbaarheid en maximale milieuwinst wordt gestart met de grootdistributie, doch waar mogelijk worden initiatieven en acties uitgebreid naar de kleindistributie en zelfstandigen.

– Om meer milieuverantwoorde producten op de ‘goede’ plaats in de rekken te krijgen werd in 2007 gestart met een initiatief om meer inzicht te

verwerven in de aankoop- en plaatsingsstrategieën van de distributiesector.

Eind 2007/begin 2008 moet het duidelijk zijn hoe deze sector werkt, wie de cruciale partners zijn en welke strategie of strategieën de meeste kans op slagen hebben in de Vlaamse context. In de periode 2008-2015 zal dan, onder de vorm van proefprojecten, rond bepaalde productgroepen “gewerkt”

worden om de aankoop van bestaande en nieuwe milieuverantwoorde producten in de distributiesector te vergroten en de plaatsing van deze producten te verbeteren. Deze proefprojecten zullen een deel van het beleidsdoel realiseren. Verwacht wordt dat het leeuwendeel van het beleidsdoel gerealiseerd wordt door de spin-off effecten van deze

proefprojecten. Meer bepaald hopen we dat de ervaring met deze beperkte set van productgroepen de distributiesector zal motiveren ook andere milieuverantwoorde producten in hun aanbod op te nemen en ze een gunstige plaats te geven zodat ze ook daadwerkelijk een verkoopsgroei zullen kennen.

– Naast de aankoop/plaatsing van milieuverantwoorde producten moet ook de verkoop (consumptie) van milieuverantwoorde producten stijgen. Op die manier immers ontstaat een win-win situatie voor het beleid en de

distributie. In 2007 werd de bestaande kennis over instrumenten, processen en strategieën om de bestaande productie- en consumptieprocessen in een meer milieuverantwoorde richting te sturen, herbekeken vanuit de sleutelrol van de distributie. De bedoeling is om tot innovatieve instrumenten en/of strategieën te komen die de consumptie van milieuverantwoorde producten (vanuit de distributie) doen toenemen. Onder innovatief wordt hier verstaan dat op een vernieuwende manier (met specifi eke aandacht voor distributie) het aandeel in het aanbod en in de consumptie van milieuverantwoorde producten en diensten wordt uitgebreid. Dit betekent dat het instrument of

de strategie in kwestie an sich niet innovatief hoeft te zijn; het instrument kan reeds lange tijd gebruikt worden voor andere doeleinden. Eind 2007 is er dan een duidelijk beeld van mogelijk inzetbare innovatieve instrumenten of combinaties van instrumenten en hun randvoorwaarden. In de loop van de periode 2008-2015 zullen concrete initiatieven (cases, proefprojecten,…) worden uitgewerkt. Enkele voorbeelden van instrumenten/ strategieën, waarrond tussen 2008-2015 initiatieven uitgewerkt kunnen worden, zijn:

– leidsystemen om consumenten in winkels naar milieuverantwoorde producten te leiden;

– convenanten met de distributie;

– marketingstrategieën;

– spaar- en beloningssystemen;

– labels en keurmerken;

– regulerende taksen en boni;

– promoten van afvalarm winkelen;

– deelname aan Eco-effi ciëntiescanprogramma.

– In 2008 wordt, voortbouwend op onderzoek uit 2004 naar het aanbod van milieuverantwoorde producten in de distributiesector, een set van

indicatoren en een berekeningsmethodiek op punt gesteld die het marktaandeel en het aanbod van milieuverantwoorde producten in de Vlaamse distributiesector zal meten. Deze indicatoren worden driejaarlijks gevolgd.

– Het maatschappelijke forum dat in 2007 is opgericht met

vertegenwoordigers van handelaars, distributeurs, consumenten- en milieubeweging, bedrijfswereld, overheid, zal als werkgroep binnen het Overlegplatform Huishoudelijke Afvalstoffen verder fungeren vanaf 2008 voor de uitwerking, opvolging en rapportering over de actieprogramma’s 1, 2 en 3.

Distributie als sleutelsector

Taakstellingen 2015 De distributiesector heeft tegen 2015 een groeiend aanbod aan milieuverantwoorde producten t.o.v. 2008 en verkoopt ook meer milieuverantwoorde producten t.o.v. 2008.

Acties/initiatieven – Verderzetten van bestaande succesvolle acties zoals het beperken van serviceverpakkingen (kassazakken), preventie en hergebruik van secundaire en transportverpakkingen in de logistiek bij de distributie;

– Uitwerken van indicatorenset en berekeningsmethodiek om het aandeel milieuverantwoorde producten in aanbod en verkoop bij de distributie te bepalen;

– Uitvoeren van nulmeting inzake milieuverantwoorde producten in de distributie;

– Opzetten van proefprojecten rond bepaalde productgroepen;

– Omvormen van het maatschappelijke forum tot een werkgroep binnen het Overlegplatform Huishoudelijke Afvalstoffen.

Instrumenten Doelzoekende initiatieven – Proefprojecten;

– Werkgroep.

Ondersteunende initiatieven – Proefprojecten;

– Onderzoek naar aankoop- en plaatsingsstrategieën van de distributiesector;

– Set van indicatoren en een berekeningsmethodiek opstellen;

– Monitoring.

Indicatoren Outputindicator – Proefprojecten;

– Initiatieven ter bevordering van de milieuverantwoorde consumptie;

– Oprichting maatschappelijk forum.

Outcome-indicator

– Initiatieven ter bevordering van de milieuverantwoorde consumptie in uitvoering.

Impactindicator

– Aanbod (en plaats) van milieuverantwoorde producten in de rekken van de (groot)distributie;

– Aandeel van milieuverantwoorde producten in de omzet van de (groot)distributie;

– Aantal producten met een ecolabel, … in de rekken op een A-plaats.

Financiële middelen Onderzoek, proefprojecten, …

Betrokkenen OVAM, Fedis, Unizo, FOST Plus, OIVO, VAL-I-PAC, VVSG, Milieu- en consumentenbeweging, producenten, betrokken overheden

Bijdrage van Actieprogramma 2 aan een duurzaam beheer van materialen en energie

In 2006 werd een reductie gerealiseerd van 40 % kassazakjes (t.o.v.

2003). De doelstelling is dit te laten toenemen tot een reductie van 60 % (t.o.v. 2003) in 2009. Dit reductiepercentage komt overeen met een vermindering van het plasticverbruik met 1.900 ton in heel België.

Ongeveer 60 % van deze vermindering, 1.140 ton dus, zou voor rekening van Vlaanderen zijn (bron: Fedis).

Voor de verzamel- en transportverpakkingen deed zich in 2005 een toename voor met 4,64 % van de herbruikbare paletten, kratten en vaten bij de belangrijkste bedrijven aangesloten bij VAL-I-PAC (in vergelijking met 2004).