• No results found

PD I. De milieuverantwoorde consumptie neemt toe in absolute en relatieve termen

Actieprogramma 14: aanpak illegaal ontwijkgedrag

3 Defi nities

Afgedankte elektrische en elektronische apparatuur (AEEA): afgedankte apparatuur bestemd voor huishoudens of vergelijkbaar professioneel gebruik, die werken op elektrische stroom of elektromagnetische velden om op zichzelf te kunnen werken.

Bedrijfsafvalstoffen: alle afvalstoffen die ontstaan ten gevolge van een industriële, ambachtelijke of wetenschappelijke activiteit (Afvalstoffendecreet, artikel 3, § 2, 2°) en de afvalstoffen die daarmee gelijkgesteld worden bij besluit van de Vlaamse Regering (VLAREA, artikel 2.2.1).

Metgesorteerd bedrijfsafval wordt bedoeld: bedrijfsafval waaruit de hierna vermelde materiaalstromen zijn uitgesorteerd.

Volgende materiaalstromen moeten minstens gescheiden aangeboden worden en afzonderlijk worden gehouden bij de ophaling en/of inzameling (VLAREA, artikel 5.2.2.1):

– afgedankte elektrische en elektronische apparatuur;

– afgewerkte olie;

– groenafval;

– papier- en kartonafvalstoffen;

– gevaarlijke afvalstoffen;

– asbestcementhoudende afvalstoffen;

– textielafval;

– steenachtige fracties van bouw- en sloopafval;

– klein gevaarlijk afval van vergelijkbare bedrijfsmatige oorsprong;

– afvalbanden;

– afgedankte apparatuur die ozonafbrekende stoffen of gefl uoreerde broeikasgassen bevat;

– glasafval;

– afval van plantaardige en dierlijke oliën en vetten.

Volgende materiaalstromen moeten ofwel gescheiden worden aangeboden en verder afzonderlijk worden gehouden bij de ophaling en/of inzameling ofwel naderhand worden uitgesorteerd:

– houtafvalstoffen;

– metaalafvalstoffen.

Bedrijfsrestafval: bedrijfsafval dat wordt aangeboden voor eindverwerking.

Beschikbaarheid: de verhouding tussen de “uren dat een

huisvuilverbrandingsinstallatie beschikbaar is voor het verwerken van afval in een bepaalde periode” en het “aantal uren in die periode”.

Bodemas (slakken): de as van de verbranding van afvalstoffen in een huisvuilverbrandingsinstallatie, ondermeer opgevangen als bodemas, roosteras, met uitzondering van vliegas.

Brandbare afvalstoffen: afvalstoffen met een gloeiverlies > 10 % en een TOC-gehalte > 6 %.

Calorische waarde: stookwaarde.

Containerpark: een inrichting die tot doel heeft de gescheiden inzameling van huishoudelijke afvalstoffen mogelijk te maken met het oog op de maximale recyclage van deze afvalstoffen.

Drukwerk: dagbladen, weekbladen, maandbladen, tijdschriften, periodieken, gratis regionale pers, gratis publicaties, telefoongidsen, faxgidsen,

reclamedrukwerk en ander drukwerk, in het Vlaamse Gewest verdeeld.

Ecolizer: een ecodesign ontwerpinstrument van de OVAM gebaseerd op de eco-indicator 99 methode.

Eindverwerking: het voorbehandelen of verwijderen.

Energie-inhoud: de stookwaarde van het afval vermenigvuldigd met de hoeveelheid te verbranden afval.

Gemeentevuil: straat- en veegvuil, afval van recipiënten tegen de bestrijding van zwerfvuil, opruiming van sluikstorten. Gemeentevuil omvat niet: (1) riool- en kolkenslib, afval van de afbraak van kunstwerken, wegen, gebouwen, afval van de gemeentelijke werkplaatsen (olie, auto-onderdelen van het

gemeentelijke wagenpark), (2) plantsoenafval en gemeentelijk groenafval, (3) slib van septische putten, (4) reinigingsmateriaal van waterlopen, grachtafval, (5) marktafval, (6) strandafval.

Gescheiden (= selectieve) inzameling: het afzonderlijk ophalen van componenten of fracties uit afvalstromen op de plaats waar deze ontstaan.

GFT-afval: GFT staat voor groente-, fruit- en tuinafval en bestaat uit het gescheiden ingezamelde organische deel van het huishoudelijk afval. Het omvat in feite het keukenafval en het gedeelte van het tuinafval dat bestaat uit niet-houtig, fi jn materiaal. Het keukenafval omvat volgende composteerbare materialen: aardappelschillen, schillen van citrus- of andere vruchten, groente- en fruitresten, doppen van noten, theebladeren en theezakjes, koffi edik en papieren koffi efi lters en papier van keukenrol. Het tuinafval bestaat onder meer uit verwelkte snijbloemen en kamerplanten, versnipperd snoeihout,

haagscheersel, zaagmeel, schaafkrullen, gazonmaaisel, bladeren, onkruid en resten uit de groente- en siertuin. GFT-afval ontstaat door de normale werking van een particuliere huishouding.

GFT-regio: gemeente of intergemeentelijke vereniging waar de inzameling van de fractie organisch-biologisch afval aan huis via een inzameling van GFT-afval wordt georganiseerd.

Glas: hol glas, ontstaan door de normale werking van een particuliere huishouding, met uitzondering van vuurvaste voorwerpen, gewapend glas, serreglas, kristal, opaal glas, rookglas, spiegelglas, autoruiten, plexiglas, vensterglas, gloeilampen, spaarlampen, TL-lampen, porselein, aardewerk, beeldbuizen van TV’s en dergelijke.

Groenafval: het composteerbaar organisch afval dat vrijkomt in tuinen, plantsoenen, parken en langs wegbermen. Groenafval omvat snoeihout met een diameter kleiner dan 10 cm, plantenresten, haagscheersel, bladeren, gazon- en wegbermmaaisel. Groenafval komt vrij bij particulieren,

groendiensten, tuinaannemers, enz.

Groenregio: gemeente of intergemeentelijke vereniging waar de inzameling van de fractie organisch-biologisch afval aan huis via een inzameling van groenafval wordt georganiseerd.

Grofvuil (gesorteerd): alle afvalstoffen die ontstaan door de normale werking van een particuliere huishouding en de gelijkgestelde afvalstoffen die omwille van de omvang, aard en/of gewicht niet in het recipiënt voor huisvuilophaling kunnen geborgen worden, met uitzondering van papier en karton, textiel, glas, klein gevaarlijk afval, groente-, fruit- en tuinafval of groenafval,

plasticverpakkingen, metalen verpakkingen en drankkartons, elektrische en elektronische apparatuur, bouw- en sloopafval, houtafval, metalen gemengd, autobanden en andere selectief ingezamelde afvalstoffen, en die huis-aan-huis worden ingezameld, of de restfractie die overblijft voor verwijdering na

aanbieding op het containerpark.

Herbruikbare goederen: alle door de normale werking van een particuliere huishouding ontstane afvalstoffen die via het kringloopcentrum geschikt gemaakt kunnen worden voor hergebruik, zoals meubelen, kleding, kleine huisraad, boeken en platen, speelgoed en dergelijke.

Hergebruik: het opnieuw aanwenden van een product en/of materialen in het afvalstadium voor hetzelfde doel of soortgelijk doel als waarvoor zij

oorspronkelijk bestemd waren.

Huishoudelijke afvalstoffen: alle afvalstoffen die ontstaan door de normale werking van een particuliere huishouding (Afvalstoffendecreet, artikel 3, § 2, 1°) en afvalstoffen die daarmee gelijkgesteld worden, zoals gedefi nieerd in artikel 2.1.1 van het VLAREA.

Metongesorteerde huishoudelijke afvalstoffen wordt bedoeld: huishoudelijke afvalstoffen uit een betrokken regio/gemeente waar de selectieve inzameling van één of meer fracties overeenkomstig de programmering niet gebeurt.

Huishoudelijk restafval: huisvuil (inclusief sorteerresidu van het PMD-afval) + grofvuil + gemeentevuil.

Huisvuil: alle afvalstoffen die ontstaan door de normale werking van een particuliere huishouding en de gelijkgestelde afvalstoffen die in de

voorgeschreven recipiënten voor huisvuilophaling kunnen worden geborgen, met uitzondering van papier en karton, textiel, glas, klein gevaarlijk afval,

groente-, fruit- en tuinafval of groenafval, plasticverpakkingen, metalen verpakkingen en drankkartons en andere selectief ingezamelde afvalstoffen.

Huisvuil omvat tevens het sorteerresidu van PMD-afval.

Inzamelgraad: de hoeveelheid die van een bepaalde fractie selectief is ingezameld ten opzichte van het totale aanbod van die fractie, voor een bepaald gebied. Met aanbod wordt de som bedoeld van de hoeveelheden selectief en niet-selectief ingezameld.

Klein gevaarlijk afval (KGA): de afvalstoffen zoals opgesomd in onderafdeling 5.5.2 van het VLAREA.

Metalen gemengd: alle door de normale werking van een particuliere huishouding ontstane soorten van metalen voorwerpen waarvan de grootte sterk kan verschillen, met uitzondering van KGA, plasticverpakkingen, metalen verpakkingen en drankkartons en afgedankte elektrische en elektronische apparatuur.

Milieuverantwoorde consumptie: de consumptie van producten en diensten met een zo laag mogelijke milieu-impact.

Nuttige toepassing: het winnen van grondstoffen, producten of energie uit afval, het rechtstreekse en wettige gebruik van afval, evenals de handelingen die als dusdanig worden bepaald door de Vlaamse Regering overeenkomstig de geldende Europese voorschriften (Afvalstoffendecreet, artikel 2, 7°).

Papier en karton: alle dag-, week- en maandbladen, tijdschriften en periodieken, reclamedrukwerk en ander drukwerk, publicaties, telefoon- en faxgidsen, schrijfpapier, kopieerpapier, computerpapier, boeken en papieren of kartonnen verpakkingen die ontstaan door de normale werking van een particuliere huishouding, met uitzondering van geolied papier of karton, papier met waslaag, carbonpapier, gelaagd papier, vervuild papier, vervuilde papieren en kartonnen verpakkingen, papieren voorwerpen waar kunststof of andere materialen in verwerkt zijn, kaarten met magneetbanden, behangpapier, cement-, meststof- en sproeistofzakken en dergelijke.

PMD-afval: plastic fl essen en fl acons, metalen verpakkingen (inclusief kroonkurken) en drankkartons, ontstaan door de normale werking van een particuliere huishouding (= defi nitie FOST Plus).

Preventie: Afvalpreventie is het kwantitatief of kwalitatief voorkomen of

verminderen van de productie van afvalstoffen en de schadelijkheid ervan door onder andere reductie aan de bron.

Producent: elke natuurlijke persoon of rechtspersoon wiens activiteit afvalstoffen heeft voortgebracht, en/of elke natuurlijke persoon of

rechtspersoon die voorbehandelingen, vermengingen of andere bewerkingen heeft verricht die leiden tot een wijziging in de aard of de samenstelling van afvalstoffen (Afvalstoffendecreet, artikel 2, 3°).

Reclamedrukwerk: alle drukwerk dat minder dan vijfmaal per week verschijnt en waarin minder dan 30 % van de gedrukte oppervlakte besteed wordt aan artikelen van algemene informatie.

Recyclage: het terugwinnen van grondstoffen uit afvalstoffen en het inzetten ervan in een productieproces, als gehele of gedeeltelijke vervanging van primaire grondstoffen.

Selectieve inzameling: het gescheiden inzamelen van afvalfracties teneinde recyclage mogelijk te maken.

Sluikstorten: het achterlaten, opslaan of storten van afvalstoffen op reglementaire plaatsen, op reglementaire tijdstippen of in niet-reglementaire recipiënten.

Stookwaarde: de hoeveelheid energie per massa eenheid, die vrijkomt bij verbranding van afval (onderste verbrandingswaarde).

Textiel: alle kledij (textiel en lederwaren), schoeisel, handtassen, beddengoed, woningtextiel (gordijnen, overgordijnen, tafelkleden, servetten…), lompen, en dergelijke, die ontstaan door de normale werking van een particuliere

huishouding.

Vakkundige thuiscomposteerders: burgers die hun organisch-biologisch afval op een vakkundige wijze thuiscomposteren. Dit betekent dit afval regelmatig omzetten en/of een goede verhouding groen en bruin materiaal aanwenden.

Vergelijkbare bedrijfsafvalstoffen: bedrijfsafvalstoffen die omwille van aard, samenstelling en hoeveelheid vergelijkbaar zijn met huishoudelijke afvalstoffen, en die ontstaan ten gevolge van activiteiten die van dezelfde aard zijn als deze van de normale werking van een particuliere huishouding, zoals gedefi nieerd in artikel 1.1.1, §2, 82°, van het VLAREA.

Verwijdering: de vernietiging en defi nitieve opslag op of in de bodem en de hierop gerichte handelingen evenals de handelingen die als dusdanig worden bepaald door de Vlaamse Regering overeenkomstig de geldende Europese voorschriften (Afvalstoffendecreet, artikel 2, 6°).

Zwerfvuil: het afval dat door de mens is weggeworpen of achtergelaten op plaatsen die daarvoor niet zijn bestemd, of die door het nalaten van bepaalde handelingen van de mens op die plaatsen zijn terechtgekomen. Terwijl

zwerfvuil hoofdzakelijk het achteloos wegwerpen van eerder kleine voorwerpen betreft, rijst bij sluikstorten eerder het vermoeden dat het afval met opzet ergens wordt achtergelaten.

4 Afkortingen

AEEA Afgedankte Elektrische en Elektronische Apparatuur AML Afvalmaatschappij Limburg (met afdelingen

Intercompost, Regionale Milieuzorg en IVVVA)

BA Bedrijfsafval

BBL Bond Beter Leefmilieu

BBT Beste Beschikbare Techniek

BTW Belasting op Toegevoegde Waarde

COBEREC Confederatie van de Belgische Recuperatie COPRO Onpartijdige Instelling voor de Controle van de

Bouwproducten

D10 Europese benaming voor “verwijdering door verbranding”

Diftar Gedifferentieerde tarifering

DOC opgeloste organische koolstof (dissolved organic carbon)

EcoWERF Intergemeentelijk milieubedrijf Oost-Brabant

EG Europese Gemeenschap

EPS Geëxpandeerd polystyreen

EU Europese Unie

EVOA Europese Verordening betreffende toezicht en controle op de overbrenging van afvalstoffen binnen, naar en uit de Europese Gemeenschap

FEBEM Federatie van Bedrijven voor Milieubeheer FEBUPRO Federatie van Butaan en Propaan

FEDIS Federatie van de distributie

GAS Gemeentelijke Administratieve Sancties GFT-afval Groente, fruit- en tuinafval

GISTI Gescheiden Inzameling Stimulerend Programma

GJ Giga Joules (109J)

GSC Groenestroomcertifi caat

HAVILAND Intercommunale Maatschappij voor de Ruimtelijke Ordening en de Economisch-Sociale Expansie van het Arrondissement Halle-Vilvoorde

HVVI Huisvuilverbrandingsinstallatie

IBOGEM Opdrachthoudende vereniging voor duurzaam afvalbeheer voor de regio Beveren, Kruibeke en Zwijndrecht

IDM Intercommunale Durme-Moervaart

IGEAN Opdrachthoudende vereniging IGEAN Milieu en Veiligheid

IVAREM Intergemeentelijke vereniging voor duurzaam afvalbeheer regio Mechelen

ILVA Opdrachthoudend samenwerkingsverband Land van Aalst voor milieu

IMOG Intergemeentelijke Maatschappij voor Openbare Gezondheid in het Gewest Kortrijk

INCOVO Intergemeentelijk samenwerkingsverband voor verwijdering van afvalstoffen voor Vilvoorde en Omliggende

INTERAFVAL Samenwerkingsverband van de VVSG en de Vlaamse afvalintercommunales

INTERRAND Intercommunale Vereniging voor de ophaling van afvalstoffen in de gemeenten van de vroegere Randfederatie Tervuren

INTERZA Intercommunale regio Zaventem

IOK Afvalbeheer Intercommunale Ontwikkelingsmaatschappij (opdrachthoudende vereniging) voor de Kempen IPPC Integrated Pollution Prevention and Control

ISA Interregionaal samenwerkingsakkoord betreffende de preventie en het beheer van verpakkingsafval

ISVAG Intercommunale voor Slib- en Vuilverwerking Antwerpse Gemeenten

IVAGO Intercommunale vereniging voor afvalbeheer in Gent en omstreken

IVBO Intergemeentelijk samenwerkingsverband –

opdrachthoudende vereniging - voor vuilverwijdering en -verwerking in Brugge en Ommeland

IVC Interregionale Verpakkingscommissie

IVIO Intergemeentelijke vereniging voor duurzaam milieubeheer voor Izegem en Ommeland

IVLA Intergemeentelijke opdrachthoudende vereniging voor verwijdering van huishoudelijke afvalstoffen Vlaamse Ardennen

IVM Intergemeentelijke opdrachthoudende vereniging voor huisvuilverwerking Meetjesland

IVOO Intergemeentelijke vereniging voor het afvalbeheer voor Oostende en Ommeland

IVVO Intergemeentelijk samenwerkingsverband voor Vuilverwerking en Vuilverwijdering van Veurne en Ommeland, opdrachthoudende vereniging onder vorm van cvba

KGA Klein Gevaarlijk Afval

KMO Kleine en Middelgrote Ondernemingen KVK Koepel van de Vlaamse Kringloopcentra

LCA Levenscyclusanalyse

MBO Milieubeleidsovereenkomst

MiNa-fonds Fonds voor Preventie en Sanering inzake Leefmilieu en Natuur

MiNa-Raad Milieu- en Natuurraad van Vlaanderen

MIROM Menen Milieuzorg Roeselare en Menen, afdeling Menen MIROM Roeselare Milieuzorg Roeselare en Menen, afdeling Roeselare MI-WA Intercommunale vereniging voor de regio

‘Midden-Waasland’

MOS Milieuzorg Op School

OESO Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling

OIVO Onderzoeks- en informatiecentrum van Verbruikersorganisaties

OVAM Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij

PDS Product-dienst-systemen

p.m. pro memorie

PMD Plastic verpakkingen, metalen verpakkingen en drankkartons

PRESTI Preventie Stimulerend Programma

RDF Refuse Derived Fuel

RVI Roosterverbrandingsinstallatie RWZI Rioolwaterzuiveringsinstallatie

SERV Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen TDS Totaal opgeloste koolstof (total dissolved carbon) TOC Totaal organisch koolstofgehalte (total organic carbon) UNEP Milieuprogramma van de Verenigde Naties (United

Nations Environment Program) UNIZO Unie voor Zelfstandige Ondernemers

VCA Veiligheidschecklist Aannemers

VEOM VITO’s op-de-weg Emissie en Energie Meetsysteem VERKO Opdrachthoudend intergemeentelijk

samenwerkingsverband verko (verenigde kompostbedrijven)

VITO Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek

VLACO Vlaamse Compostorganisatie vzw

VLAREA Vlaams Reglement inzake Afvalvoorkoming en – beheer

VLAREM Vlaams Reglement betreffende de Milieuvergunning

VOKA Vlaams netwerk van ondernemingen

VVP Vereniging van Vlaamse Provincies

VVSG Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten

WKK Warmtekrachtkoppeling

5 Tabellen

Tabel 1 Percentages selectieve inzameling voor huisvuil en grofvuil

per fractie volgens het Planscenario in 2010 ... 24 Tabel 2 Overzicht van de beschikbare verbrandingscapaciteit in

functie van het stookdiagram, de energie-inhoud van het

afval bij 85 en 90 % bezettingsgraad ... 25 Tabel 3 Balans van het aanbod niet-recycleerbaar huishoudelijk en

bedrijfsrestafval – capaciteit van de voorbehandelings- en

roosterverbrandingsinstallatie vanaf 2015 ... 28 Tabel 4 Taakstelling thuiscompostering op Vlaams niveau vanaf 2015 53 Tabel 5 Huidige situatie en richtinggevende taakstelling voor

thuiscomposteren in de verschillende regio’s ... 53 Tabel 6 Selectieve inzameling voor huisvuil en grofvuil per fractie

in 2005 en de taakstellingen vanaf 2010 (in %) ... 80 Tabel 7 De minimum frequentie en de wijze van inzameling voor de

verschillende fracties uit het huishoudelijk afval ... 85 Tabel 8 Maximale verontreinigingsgraad per selectieve fractie ... 96 Tabel 9 Taakstellingen aanbod huishoudelijk afval (huisvuil

(incl. PMD-residu), grofvuil en gemeentevuil) ... 112 Tabel 10 Balans van het aanbod niet-recycleerbaar huishoudelijk en

bedrijfsafval – capaciteit van de voorbehandelings- en

roosterverbrandingsinstallatie vanaf 2015 ... 123 Tabel 11 Vergunde en gebouwde voorbehandelingscapaciteit

eind 2006 ... 123 Tabel 12 Capaciteit van de roosterverbrandingsinstallatie voor

thermische eindverwerking van huishoudelijk en bedrijfsafval in 2006 en in 2015-2020, bij 85 en 90 % beschikbaarheid en bij een stookwaarde van 10,5 en

10 GJ/ton ... 123 Tabel 13 Overzicht stortplaatsen voor niet gevaarlijk afval (situatie

31.12.2006) ... 125 Tabel 14 Kostprijs voor de verwerking van de voornaamste fracties

uit het huishoudelijk afval, situatie in 2005 en in 2015

(in kg per inwoner en in EUR) voor het Planscenario ... 135 Tabel 15 Vaste kosten voor ophaling en inzameling op containerpark

in 2005 en 2015 (in EUR) in het Planscenario... 136 Tabel 16 Overzicht van de totale kosten voor huishoudelijk

afvalbeheer door de lokale besturen in 2005 en 2015

in het Planscenario (in EUR) ... 136