De posities van de actoren volgens het model van Mitchell et al., (1997) in periode 1

In dit deelhoofdstuk zal zoals eerder beschreven in het theoretisch kader aan de hand van de macht, legitimiteit en urgentie van een actor zijn positie in het

besluitvormingsproces bepaald worden (Mitchell et al., 1997). Deze posities zijn in dit onderzoek aan de hand van de doelen en relaties met andere actoren bepaald. Figuur 11. Schematische weergave van de posities van actoren in periode 1

De heer Schaetzle (Investeerder)

De Duitse investeerder Schaetzle besluit 1971 het ‘Ihme Zentrum‘ te bouwen. Zijn doel is het realiseren van 1 van 4 grote functie mengende complexen dicht bij de binnenstad van Hannover (naast Raschplatz, Kröpckecenter en Mühlenberg). Dit project heeft als primair doel uiteraard economische motivatie - winstbejag. (Dhr. Runge, interview). Het gehele project heeft een omvang 330 Miljoen Deutsche Mark (Der Spiegel, 1988). Hij staat in contact met verschillende andere actoren die bij deze periode betrokken zijn, namelijk met de Landeshaupstadt Hannover, de toekomstige bewoners en de toekomstige huurders van kantoor- en winkelruimtes. Aan de andere kant gaat het om een van de grootste woon-werk-recreatie- complexen in Europa. Dit past in de context van de toenmalige maatschappelijke opvattingen - maakbaarheid van de samenleving (van der Cammen en de Clerq, 2012). De stad Hannover had de investeerder aangeraden geen winkelruimtes in het complex te bouwen omdat er al een drukke winkelstraat bestond in dit stadsdeel dicht bij het nieuwe gebouw in de buurt (Limmer Straße). Echter, de investeerder realiseerde toch winkelruimtes in het complex (Interview Runge, Bijlage 1).

Dangerous stakeholder

Door de ontwikkelingen in de eerste periode lijkt het alsof de investeerder de belangrijkste actor van het gehele proces. Dit is echter niet helemaal waar. De

investeerder Schaetzle beschikt in dit proces over macht en urgentie. Hij beschikt over symbolische macht doordat hij tegen het advies van de stad Hannover ingaat en Bron:  Mitchell  et  al.,  1997                          Bron:  Auteur,  2016

winkelruimtes in het complex ontwikkelt, en daarmee zijn macht demonstreert (Interview Runge, Bijlage 1). Verder bezit hij ook macht in vorm van financiële middelen. De investeerder bezit urgentie doordat hij de oude spinnerij zo snel

mogelijk wil transformeren om winst te maken. Hij bezit geen legitimiteit. Door deze twee genoemde kenmerken wordt de investeerder tot een dangerous stakeholder. Kijkt men aan de hand van de doelen en middelen van de investeerder naar zijn identiteit kan hij als een aggregate actor gekenmerkt worden met een basic self-interest als actororiëntatie (Scharpf, 1997). Al zijn doelen, middelen en beslissingen neemt de investeerder zelf en focust voornamelijk op zelfbehoud en groei van het project. Door zijn belangen worden echter in deze periode ook de doelen van andere actoren

vervult.

De woningkopers/bewoners

De mensen die een woning kopen in het complex zijn geïnteresseerd in een woning binnen een groot complex met alle voorzieningen op een centrale ligging. Ze zien dit als een goede investering op lange termijn (Interview Winger, Bijlage 1). Verder hebben ze inspraakmogelijkheden bij het ontwikkelingsproces van het complex. Ze staan met de Landeshauptstadt Hannover in contact en worden goed door de investeerder op de hoogte gehouden van de voortgang van het ‘Ihme Zentrum’. Dangerous stakeholder

Ook de woningkopers/bewoners worden getypeerd door macht en urgentie. Ze

bezitten echte geen legitimiteit. De bewoners bezitten dwingende macht doordat zij de woningen al gekocht hebben voordat de bouw begon en dus recht op een vergoeding hebben als de bouw niet afgesloten wordt. Zij bezitten door hun koop van een woning het gemeenschappelijke recht om mee te kunnen bepalen wat met de winkel– en kantoorruimtes gebeurd. De ontwikkelaar heeft voor een verdere ontwikkeling de toestemming van alle bewoners nodig (Interview Geffers, Bijlage 1). Zij hebben urgentie doordat zij snel van hun gekochte woningen gebruik willen maken. Door hun vereniging van eigenaren (VVE) kunnen de bewoners als een collectieve actors getypeerd worden (Scharpf, 1997). De bewoners zijn een grote groep van actoren, met dezelfde belangen en doelen, namelijk het opleveren van de woningen. Alles acties en doelen worden door alle eigenaren door democratisch stemming bepaalt.

De Landeshauptstad Hannover (LHH)

De stad Hannover is in deze periode verantwoordelijke voor de wet- en regelgeving van het te realiserende complex. Zij verkoopt de grond aan de investeerder en verstrekt de bouwvergunning. De vergunningen worden zonder enig probleem verstrekt en de LHH onderhoudt een goed contact met de Investeerder. Zelf wordt de LHH ook huurder van kantoorruimtes binnen het complex. Hun belangen zijn dat het imago van de oude Spinnerij (een ruïne van teloorgegane textielindustrie) te

verbeteren en het stadsdeel aantrekkelijker te maken voor bewoners, detailhandel en horeca (Interview Geffers, Bijlage 1).

Dominant Stakeholders

De Landeshauptstadt Hannover is in deze periode een dominant stakeholder doordat ze macht en legitimiteit bezit. Macht doordat zij de wet- en regelgeving kan bepalen, legitimiteit doordat ze de buurt van de oude spinnerij snel weer wil opknappen en haar politieke beloftes wil houden. Door als LHH ene hiërarchische (top-down) structuur te hebben, die door een bestuur geleid wordt kan de LHH als een corporate actor getypeerd worden (Scharpf, 1997). De gekozen doelen en middelen worden

door het stadsbestuur vastgelegd en aanhangers bezitten de macht om het bestuur te kiezen.

De huurder van winkel- en kantoorpanden

De huurder van de kantoor- en winkelpanden zijn erg geïnteresseerd om in een zo groot complex gevestigd te zijn. Met als doel voornamelijk winst (en

werkgelegenheid). Zij staan in goed contact met de investeerder. Ze tekenen een huurcontract voor 10 jaar (Interview Runge, Bijlage 1).

Dangerous stakeholder

Zij hebben macht en urgentie, doordat zij een huurcontract hebben voordat het complex af is en zij willen snel winst maken met het nieuwe complex. Zij willen dat het complex snel is realiseert.

Wat opvallend is bij deze positionering van de actoren in figuur 11 is dat alle actoren in deze periode macht bezitten. Er is geen actor die alleen legitimiteit of alleen urgentie bezit. De actoren beschikken dus over meerdere kenmerken. De investeerder heeft natuurlijk de financiële middelen, die hij als macht kan gebruiken maar ook de bewoners en de huurders hebben macht om de plannen van de investeerder te dwarsbomen, aan de hand van hun gemeenschappelijk recht.

Verder hebben de bewoners belang bij een snelle realisatie omdat ze de woningen al gekocht hebben voordat het complex gebouwd is. Het blijkt dat de Landeshauptstadt Hannover erg terughoudend is en zich van de investeerder gewoon doelen laat opleggen, zoals het toestemmen van het verwezenlijken van winkelruimtes in het complex.

6.2.4  Uitkomsten  van  de  eerste  periode  aan  de  hand  van  Franzen  et  al.,