De CCD zette in 2017 de samenwerking voort met Frankrijk (Pôle Emploi) en Nederland (Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen of UWV) met het oog op de realisatie van een geauto
matiseerde uitwisseling van sociale gegevens in het kader van fraudebestrijding.
In 2017 begonnen de RVA en de Franse Pôle emploi met het uitwisselen van testbestanden met gege
vens van sociaal verzekerden.
In het kader van het FransBelgisch akkoord voor de ontwikkeling van de samenwerking en van de we
derzijdse administratieve bijstand op het gebied van de sociale zekerheid kwam in de grensstreek met Frankrijk de samenwerking op kruissnelheid tussen de RVAcontrolediensten en de andere Belgische in
spectiediensten enerzijds en de Franse overheids
diensten anderzijds. Deze samenwerking betrof vooral de strijd tegen fictieve adressen en zwart
werk.
In 2017 werd verder gewerkt aan een elektronische gegevensuitwisseling tussen België en Nederland met als doel te controleren of werknemers die in België werkloosheidsuitkeringen hebben ontvangen, voor dezelfde periode werkloosheidsuitkeringen of inkomsten uit arbeid hebben gekregen in Nederland.
Intussen hebben de controlediensten van de RVA ook een goede samenwerking met de ADEM (Agence pour le développement de l’emploi) van het Groot
hertogdom Luxemburg.
In november 2017 nam de CCD in de Bulgaarse hoofdstad Sofia deel aan onderhandelingen over een samenwerkingsakkoord tussen België en Bulgarije inzake bestrijding van grensoverschrijdende uitkerings
en bijdragefraude en onaangegeven en illegale arbeid.
In december 2017 nam de CCD eveneens in Sofia deel aan een workshop aangaande de uitwisseling van goede praktijken tussen de Belgische en Bulgaarse inspectiediensten.
2.4.9.4
Controle van zwartwerk
Zowel de Bestuursovereenkomst 20162018 tussen de Belgische Staat en de RVA, het Regeerakkoord van 10.10.2014, de Beleidsnota Werk 2016 als het Actieplan 2017 van de Staatssecretaris voor de be
strijding van de sociale fraude benadrukken het pri
oritair karakter van de strijd tegen zwartwerk.
In 2017 heeft de RVA dan ook zijn operationeel plan zwartwerk voortgezet en verruimd. Dat operatio
neel plan beoogt op verschillende manieren alle controles van zwartwerk op een gecoördineerde en uniforme manier uit te voeren. Dat gebeurt door een samenwerking tussen de CCD en de werkloos
heidsbureaus.
Het operationeel plan zwartwerk legt de nadruk op georganiseerd zwartwerk (niet opgenomen in de databanken).
Het gaat hier om werk dat door zijn omvang, zijn regelmatig karakter of zijn structuur, beschouwd dient te worden als een regelmatige en concurrenti
ele economische activiteit als werknemer of als zelf
standige en dat ook soms, noch bij de RSZ, noch bij de fiscus, is aangegeven. Dergelijke controles beper
ken zich niet tot de klassieke fraudegevoelige secto
ren als bouw en horeca.
Werklozen kunnen bv. actief zijn op het internet op allerlei wijzen (webcam, blogs, websites beheren of creëren, ecommerce, affiliate marketing …). Hieruit kunnen hetzij rechtstreeks, hetzij onrechtstreeks activiteiten en inkomsten voortvloeien, die niet ver
enigbaar zijn met uitkeringen.
114
Resultaten•In 2017 ontving de CCD van de RSZ 768 beslis
singen tot nietonderwerping. De CCD maakte 158 werknemersdossiers van personen met een actief werkloosheidsdossier over aan de werkloos
heidsbureaus die in deze dossiers de eindbeslissing moeten nemen in geval van niettoelaatbaarheid of betwisting. Er werden door de werkloosheids
bureaus beslissingen genomen die resulteerden in het opleggen van in totaal 1 538 weken sancties en een terug te vorderen bedrag van 914 578,6 EUR.
De dossiers van de personen die nog geen actief werknemersdossier hadden, werden door de CCD in een informaticatoepassing geëncodeerd, waar
door het proces Toelaatbaarheid een automatisch signaal krijgt op het moment dat er een werkloos
heidsaanvraag wordt ingediend. Dit signaal is ge
baseerd op de inmiddels geschrapte tewerkstel
lingsperiode. Op die manier wordt een onterechte toekenning van een werkloosheidsuitkering op basis van een fictieve tewerkstelling vermeden. De CCD werkt m.b.t. die dossiers nauw samen met het FSO en het RIZIV, waarbij de informatie i.v.m. de nietonderwerping en de eindbeslissingen inzake toelaatbaarheid aan deze instanties overgemaakt worden.
•De werkloosheidsbureaus namen in 2017 tevens deel aan minstens twee celacties per maand van de Arrondissementscel waarvan zij deel uitmaken ter bestrijding van het zwartwerk.
•Elk werkloosheidsbureau voerde eigen spontane controleacties uit in de strijd tegen zwartwerk, door per maand minstens twee dagen controle op bouwwerven uit te voeren en minstens één dag controles in de horeca. Verder voerden de werk
loosheidsbureaus controleacties uit in de sport
sector, de traiteurdiensten en de binnenspeeltuinen.
Elke vaststelling inzake nietaangifte Dimona werd geverbaliseerd en overgemaakt aan de RSZ voor het innen van de solidariteitsbijdrage.
•In 2016 begon de RVA de gegevens bekomen van de FOD Financiën (Belcotax) te onderzoeken om vaststellingen van niet aangegeven activiteiten op het spoor te komen. In 2017 werden deze onder
zoeken verder gezet. in 2017 werden 47 dossiers, waarin er aanwijzingen van niet aangegeven activi
teiten ontdekt werden, behandeld door de sociaal controleurs van de CCD. 23 dergelijke dossiers wer
den overgemaakt aan de werkloosheidsbureaus.
•De RVA voert tevens gerichte controles uit in het kader van sportieve of culturele manifestaties die een belangrijk commercieel en economisch karak
ter vertonen (controles op grote evenementen).
Het gaat hier onder andere om sportwedstrijden, concerten en kerstmarkten. Op deze manifestaties worden zoveel mogelijk activiteiten gecontroleerd (de opbouw of afbraak van podia en stands, de bewaking, de drankenverkoop, de verkoopsstan
den, de parkings …). Op deze manier wil de RVA het oneigenlijk gebruik van de uitkeringen ont
moedigen, strijden tegen zwartwerk en het aantal dagen reguliere arbeid verhogen. Het is eveneens een middel om de grote evenementen beter te controleren en een gelijke controlekans te garan
deren in alle regio’s van het land, waar vaak de
zelfde werkgevers en dezelfde onderaannemers actief zijn. Die aanpak zorgt voor gelijke behande
ling van de werkgevers en de sociaal verzekerden.
Bij de sociaal controleurs ligt de nadruk vooral op hun informatie en preventietaak, in die zin dat zij de organisatoren, de bedenkers en de uitvoerders van de evenementen informeren over wat moge
lijk is en wat niet toegelaten is in het kader van een cumul tussen de uitoefening van een activi
teit als vrijwilliger en het behoud van een werk
loosheidsuitkering. Die preventieve taak draagt dus tevens bij tot een uniforme toepassing van de reglementering inzake het inzetten van vrijwilli
gers. In 2017 heeft elk werkloosheidsbureau naar gelang zijn belangrijkheid ten minste 1 en maxi
maal 3 grote evenementen gecontroleerd in het kader van dat luik van het operationeel plan zwartwerk. Elk werkloosheidsbureau heeft ook minstens één onaangekondigde controle gedaan van een groot evenement dat werd gecontroleerd in 2016.
115
2
Controle
Aantal gecontroleerde werknemers 3 823 Aantal gecontroleerde werknemers in overtreding 327 Aantal gecontroleerde vrijwilligers 930 Aantal werklozen statuut vrijwilliger in overtreding 26 Aantal gecontroleerde werkgevers 777 Aantal gecontroleerde werkgevers in overtreding 185
2.4.10
Algemene beschouwingen
Ondanks een lichte vermindering van het aantal controleurs wegens budgettaire voorzichtigheid (200 controleurs eind 2017 tegen 204 controleurs eind 2016) heeft de RVA belangrijke resultaten geboekt op vlak van controle en fraude bestrijding.
Dat was mogelijk dankzij het inzetten van adminis
tratieve medewerkers en een betere gegevens
uitwisseling. Meer en meer worden bepaalde con
troletaken voorbereid en uitgevoerd via het raadplegen van databanken. Het laat een betere detectie toe van de te controleren gevallen. In veel domeinen ligt de verhouding van het aantal vastge
stelde inbreuken ten opzichte van het aantal uitge
voerde controles hoger.
Dat beleid van voortdurende controle heeft even
eens een ontradend effect en dat vertaalt zich, in sommige domeinen, in een vermindering van de vastgestelde inbreuken of in een vermindering van de terug te vorderen bedragen. De RVA investeert ook meer in preventieve controles. Sommige daar
van gebeuren in samenwerking met de uitbetalings
instellingen. Er zijn ondertussen reeds meer dan 30 verschillende systematische gegevensuitwisselingen via de Kruispuntbank van sociale zekerheid. Een be
langrijk deel daarvan laat toe controles uit te voeren vooraleer tot betaling wordt overgegaan.
Zowel de uitbetalingsinstellingen als de controle
diensten van de RVA delen de werknemers en werk
gevers mee dat door de nieuwe detectietechnieken frauderen vroeg of laat ontdekt wordt en dat frau
deurs zich bloot stellen aan zware administratieve en strafrechtelijke sancties.
De databanken en de technieken van datamining werden verder verfijnd. Ook op andere domeinen is het belangrijk in de toekomst te kunnen beschikken over de nodige middelen om die handhavingspoli
tiek voort te zetten.
Op een totaal van 67 controles, werden er 3 823 werknemers gecontroleerd (4 250 in 2016). Van deze gecontroleerde werknemers waren er 327 (305 in 2016), of 8,6%, in overtreding. Van de 930 gecontroleerde vrijwilligers (1 167 in 2016), waren er 26 werklozenvrijwilligers in overtreding (21 in 2016), hetzij 2,8%. Van de 777 werkgevers die aan een controle werden onderworpen (824 in 2016), waren er 185 (196 in 2016), hetzij 23,8% (eveneens 23,8% in 2016), waarbij een overtreding werd vastgesteld.
Tabel 2.4.9.VI
Resultaten van de controles van de grote evenementen in het kader van het operationeel plan zwartwerk