Confrontaties met en tussen de deelnemers

De afleveringen uit de dataset worden grotendeels gekenmerkt door gesprekken die gevoerd worden. Een steeds terugkerend type gesprek is de confrontatie. Dit gesprekstype heeft een negatieve connotatie, omdat iemand geconfronteerd wordt met iets wat hij of zij doet of gedaan heeft, of met bepaald ongewenst gedrag. In sommige gevallen wordt ook een confrontatie aangegaan die positief uitpakt en als een goed gesprek verder verloopt. In deze paragraaf worden met name de confrontaties besproken waarbij twee partijen tegenover elkaar staan en het nog niet zeker is hoe de andere partij zal reageren. Voorop staat dat een confrontatie ingezet wordt als confrontatie en niet als gewoon gesprek.

De lijn tussen gesprek en confrontatie kan dun zijn, omdat het in reguliere gesprekken ook nog wel eens tot een confrontatie kan komen: iemand wordt aangesproken op zijn of haar gedrag. Deze paragraaf richt zich echter op de confrontaties die ingezet worden om iets uit te spreken, omdat twee partijen tegenover elkaar staan en het oneens zijn. Het verschil tussen een gesprek waarin vraag en antwoord elkaar opvolgen en een confrontatie, is dat de ee rste als gewoon gesprek begint en als doel heeft meer informatie te vergaren. De confrontatie begint met een aantijging en het doel is confronteren, iemand aanspreken op zijn gedrag. Echter, een gewoon gesprek kan ook uitlopen op een confrontatie, of kan confronterende vragen bevatten. Dan kan een deel van dat gesprek aangemerkt worden als confrontatie. Een confrontatie aan de andere kant kan uitmonden in een gewoon goed gesprek waarin twee mensen op één lijn komen te zitten: het begint als confrontatie,

Het profiel van deelnemers in realityhulpporgramma’s 59

maar eindigt als gesprek. Dit onderscheid is van belang, om zo grip te krijgen op de fragmenten uit de afleveringen die in deze paragrafen wel en niet besproken worden.

Wat kenmerkt een confrontatie nog meer? Ten eerste is dat twee partijen die tegenover elkaar staan, of worden gezet. Het opvallende is dat eigenschappen van iemand ter discussie worden gesteld, omdat ze niet conform de wens zijn van de ander of omdat ze voor grote problemen zorgen. In deze gespreksvormen ligt vaak informatie over een deelnemer besloten, juist omdat die direct wordt aangesproken op gedrag, of iets anders wat niet goed bevalt. Voor het verhaal heeft een confrontatie als doel een contrast neer te zetten: deelnemers die tegenover elkaar staan, een crew en deelnemer die tegenover elkaar staan – in beide gevallen worden tegenstellingen besproken. Een confrontatie kan eenzijdig zijn, waarbij de ene helft van de partij de andere helft confronteert met bijvoorbeeld de financiële stand van zaken, zoals het geval is in EDOZK.

EDOZK | Anita en Henk

132 AvG Want dan gaat er ook nog een keer ruim 2000 per maand wat aan de aflossing betaald wordt, 133 betalingsachterstanden. Dus alles bijelkaar, we hadden net de inkomsten van 5095, jullie 134 uitgaven zijn 6830 en dat betekent dat je gewoon iedere maand structureel een tekort hebt 135 van 1735. Als ik dit zo even globaal bereken, dan van de schuld die jullie hebben, heb je over 136 tien jaar een schuld van 250.000 euro. Dat is een kwart miljoen. Ik weet niet hoe concreet ik 137 het moet maken om bij jullie binnen te komen.

Fragment 43 Confrontatie

Financieel expert Annemarie van Gaal heeft de financiële administratie van de deelnemers onderzocht en heeft haar bevindingen op een rijtje gezet. De deelnemers luisteren vooral naar haar bevindingen en ondergaan de confrontatie. Hier wordt inzicht verkregen in de deelnemers, omdat de kosten die zij maken grondig onder de loep worden genomen. Je krijgt als kijker een beeld van de dagelijkse gang van zaken van de deelnemers; er wordt een beeld gegeven van de manier waarop de deelnemers leven door het tonen van de uitgaven die zij doen. De deelnemers worden hier door iemand van buitenaf, de expert uit het programmateam, geconfronteerd met hun eigen privézaken. Een confrontatie vindt meestal plaats tussen deelnemers, waarbij de ene deelnemer de andere aanspreekt op zijn of haar gedrag of op andere hinderlijke zaken.

HMMIK | Nancy en Pascal

178 Pascal Welkom thuis, Nancy. Wat, heb jij dat allemaal hier geregeld? 179 Nancy Ja.

180 Pascal Waarom dat dan?

181 Nancy Waar moet ik beginnen. Ik vind dit niet meer kunnen, het duur t al twee jaar. Het moet een keer af Pas.

182 Pascal Ja maar luister, er staat een tafel om van te eten, er staat een televisie om naar te kijken, we 183 hebben een toilet.

184 Nancy Ja het ziet er niet uit Pas. Je komt naar huis, maar het is niet thuis. Het moet een keer af. 185 Pascal Ja maar daar doen we ook alles aan.

186 Nancy We gaan het gewoon doen.

187 Pascal Ja je gaat het gewoon doen. Jij wilt da t we het gewoon gaan doen. 188 Nancy Het is mooi geweest, dit is niet meer leefbaar. Dat moet je nageven. 189 Pascal Ja maar jij vindt het niet leefbaar.

190 Nancy Nee wij vinden het niet leefbaar. Je snapt wel waar ik op doel, het is niet dat je zegt va n… 191 Pascal Nee het is ook niet dat ik het niet begrijp, dat is het niet, maar ik zal het zo zeggen, als

Het profiel van deelnemers in realityhulpporgramma’s 60

192 mensen mij zouden vragen vind je het erg om zo te blijven zitten, dan zou ik zeggen nee. Nee 193 ik ben niet boos (omhelzing).

194 Nancy Ik bedoel het niet verkeerd.

195 Pascal Nee maar ik vind het ook niet leuk. Echt niet. Ik vind het echt niet leuk.

196 John Je kan me niet zeggen dat dit prima is. Dat had je al lang voor haar en eigenlijk ook voor jezelf, 197 vooral voor jezelf, moeten doen.

198 Pascal Nancy is eigenlijk het beste wat me is overkomen in mijn leven, dat durf ik oprecht te zeggen. 199 John Maar als het goed is, is het mooiste wat je heeft overkomen een paar signalen afgegeven, dat 200 ze hier niet blij mee is. Dus sluit je je erbij aan dat het nu haar project wordt.

201 Pascal Ja helemaal. (omhelst Nancy). 202 Nancy Och kerel toch.

Fragment 44 Confrontatie

De confrontatie begint met een aantijging van Nancy, die Pascal tegen de borst stuit. Di t gesprek wordt geïnitieerd als confrontatie en wordt daarom ook gezien als op zichzelf staande confrontatie. Deze eindigt echter meer harmonieus dan dat die begon, wat meestal het geval is bij confrontaties tussen deelnemers. De confrontatie draagt bij aan het deelnemerprofiel, omdat het laat zien hoe beide deelnemers in de probleemsituatie staan: Nancy is het beu, Pascal zie het probleem niet echt. Uiteindelijk willen ze toch samen richting oplossing, wat laat zien dat ze er als stel wel voor gaan. Deze confrontatie laat ook zien dat John zich er op een gegeven moment inmengt, die verhaal haalt bij Pascal, omdat die zijn instelling niet begrijpt. Pascal gaat overstag en dit brengt de confrontatie tot een goed eind waarin de deelnemers elkaar de liefde verklaren. Dit bevestigt niet alleen hun relationele status, maar ook hun affectie naar elkaar toe.

Een confrontatie kan ook ontstaan in de loop van een gesprek. De confrontatie staat niet op zichzelf, maar ontpopt zich gedurende een gesprek. De twee partijen komen dan door een opmerking tegenover elkaar te staan, of de een voelt zich aangevallen en maakt het tot confrontatie. Hier komen vaak emoties bij kijken, die ook aangeven hoe een deelnemer zich op dat moment, of onder die aantijgingen, voelt. Zoals aangegeven in § 3.2 worden deze emoties in dit onderzoek niet verder onderzocht als onderdeel van de profilering.

Naast een confrontatie tussen deelnemers, zoals hierboven besproken, kan een confrontatie zich ook voordoen tussen een deelnemer en programmamakers. Zo’n op zichzelf staande confrontatie met bijvoorbeeld John of andere leden van het programmateam, zijn vooral te zien in de Help mijn man-afleveringen, en komen niet voor in EDOZK. Zie het volgende fragment:

HMMIK | Nancy en Pascal

347 John De beloofde meeting die we nodig hebben. Vertel jij eens even de jongens, want we hebben 348 net een gesprekje gehad, dat er voor jou nog onduidelijkheid is over het aanpakken van de 349 woonkamer. Wat is je onduidelijkheid?

350 Pascal Nee, ik zeg, jullie hebben met Nancy gesproken, Nancy heeft wat wensen geuit, wat hebben 351 jullie precies ingekocht? Is het niet zo, ook niet erg, maar dan weet ik waar ik aan toe ben. 352 Klus Voor de vloer hebben we niks. Voor de wanden hebben we glasvezelbehang.

353 Pascal Glasvezelbehang, en dat is? 354 Klus Ja, ik ga het wel even pakken.

355 Pascal Dat hoeft van mij al niet. Want ik wilde stuuk. Nee pas op, ik heb gister met iemand gebeld, er 356 zou volgende week een stuker komen. dus die gaat dan de wanden stuken. Behang wil ik

Het profiel van deelnemers in realityhulpporgramma’s 61

357 Klus Wat ga je nu doen? Als volgende week de stukadoor komt, kan je hier verder niks doen. 358 Pascal Ik ga eerst verder met het plafond af te wassen met ammoniak. Dan aansluitend ga ik dit … 359 Klus Wordt het gestuukt h et plafond?

360 Pascal Nee het wordt gewoon verlaagd.

361 Klus Hij wil het plafond schoon gaan maken, onder een verlaagd plafond, je maakt een kruipruimte 362 toch ook niet schoon?

363 Pascal Dat is gewoon mijn obsessie van schoon. Maar dat maakt niet uit.

364 Klus Maar de energie die jij in het plafond steekt om met ammoniak schoon te maken… 365 Pascal Nee maar het idee dat ik het gewoon niet heb schoongemaakt.

366 Klus Maar hoe lang denk je daarmee bezig te zijn? Ben je daar morgen mee klaar? Wat wil j e dan gaan doen?

367 Pascal Dat is gewoon één dagproject.

368 John Ik wil wat zeggen! Stil! Het moet op zijn minst schoon, kaal, ready to go voor de volgende 369 stap, maar niet dat jij onnodig tijd waar dan ook in gaat stoppen en dat hier nog steeds een bom 370 ontploft is. snap je wat ik bedoel? Dat het niet zo is dat deze jongens alles gedaan hebben en 371 dat jij onnodig tijd hebt gestopt in dingen waardoor het hier nog steeds…

372 Pascal Nogmaals, ik wil jullie nou niet beledigen hoor, maar ik denk dat je vandaag wel hard genoeg 373 gewerkt hebt.

Fragment 45 Confrontatie

Na een pittig gesprek tussen John, Nancy en Pascal waar het Pascal breed voor de voeten werd gelegd, wilde hij een gesprek om samen met de klussers het vervolg van de verbouwing af te stemmen. Het doel is een overleg, maar al vanaf het begin draait het om in een confrontatie. Pascal is het oneens met de gang van zaken en de klussers op hun beurt snappen Pascal zijn weerstand niet. Deze confrontatie laat zien dat de Pascal toch baas in eigen huis wil blijven en niet van alles opgelegd wil krijgen door het klusteam. Met deze confrontatie wordt Pascal neergezet als zeur die de voortgang belemmert, een pietlut. Het toont hoe eenieder over de gang van zaken denkt en vanuit welke redenering iedereen ideeën oppert: de deelnemer van binnenuit (vanuit de leefwereld van het probleem) en de experts van buitenaf, kijkend vanuit een professioneel oogpunt.

Confrontaties tussen deelnemers komen overigens minder vaak in EDOZK voor dan in de Help mijn

man-afleveringen. Dit is te verklaren, omdat in de Help mijn man-afleveringen de deelnemers meer

uit elkaar worden gehaald en een van beide in beginsel verantwoordelijk wordt gehouden voor het probleem, terwijl in EDOZK de deelnemers veel meer samen worden gevolgd en ook samen verantwoordelijk worden gehouden voor het probleem.