Artijckel. Jesus stelt de ziel voor ooghen de ydelheydt ende bedrieghelijckheyt des wereldts

JESUS.

Weest indachtigh uwe Uyttersten, ende inder eeuwigheyt en sult ghy niet sondighen. Het Leven van den Mensch op der Aerden, is een Oorloghe (Job. 7.) maer weet, dat niemant ghecroont en sal worden, ten sy die wettelick gestreden sal hebben. Och dat ghy wiste wat ick voor u en alle die my ghetrauwe sullen wesen, bereyt hebbe, in het Rijck mijns Vaders! noch ooghe heeft het gesien, noch oore ghehoort, noch ten is in s menschens Herte niet gedaelt. ô Lieve Ziele! mijne Vriendinne, ghy zijt costelick in mijne oogen: ick hebbe u ghemaeckt soo Edel een Creature; ick hebbe u soo diere gecocht; u staen

48

te saecken te verwachten, ofte in de Glorie, ofte inde Pijnen, ende dat voor eeuwigh, sonder eynde en sonder veranderinghe. Siet wat ghy doet. Wilt ghy de Werelt ofte het Vleesch ghehoor geven, ghy sult met hun sterven en verderven, hoort ghy den Duyvel, ghy sult met hem eeuwigh gepynight worden. Hoort dan naer my die u soo beminne; ick ben uwe Saligheyt, ick ben uwe Vrede, ick ben u Leven: houdt u by my, ende ghy sult Vrede vinden, verlaet dat verganckelick is, ende soeckt het eeuwigh. Wat sijn alle tijdelicke saecken anders als ydelheyt en bedrogh? wat sullen u alle de Schepsels helpen als ghy vanden Schepper verlaeten wort? eylaes: veele hooren meer naer de Werelt als naer my, volghen meer hun quaede genegentheden, als mijnen wille. De Werelt belooft tijdelicke en cleyne dinghen, en bedrieght soo dickmaels, ende men dient haer met sulck een sorghe ende neerstigheyt: ick beloove groote ende eeuwighe, ende men hoort soo luttel naer my. Wie isser die my met sulck een sorge en neerstigheyt dient, gelijck men de Werelt ende haere Dienaeren dient? om eenen cleynen prijs, en luttel ghewin, werckt en aerbeyt men dagh en nacht: voor een eeuwigh onveranderlick, onweerderlick en opperste goet en glorie, is cleynen aerbeyt noch al te veel. ô ellendighe dwaese Kinderen van ADAM, die meer bereet zijt tot de doot en verderffenisse, als tot het leven; die een ydel en cort pleysier wilt coopen met eeuwighe straffen en tormenten! Hoort eens wat u van des Wereldts ydelheyt seght, mijnen wysen JACOPONUS, die de Werelt soo fraey bedroghen heeft.

49

De ydelheyt des wereldts betoont door den gelucksal. B. Iacoponus Minderb.

in sijnen Cur mundus militat sub vana gloria &c: vervlaemst door P.B.M.R.

I.

WAt magh doch de Werelt drômen, Dat sy om 'ken weet niet wat, Оm eеn schijn beloofden schat, Die sy noyt en sal bekomen;

Schoon sy veel geaerbeyt heeft, Sich in staeghen dienst begeeft? II.

Dat sy om wat wint te vanghen, Die opblaest een trots ghemoet, Hondert duysent diensten doet: En dat naer een traegh verlanghen Al de hoop in stucken breeckt, Als een Aerden-pot die leeckt.

50

III.

Alle vreughden en ghenuchten Hoe groot dat sy moghen zijn, Hunnen steert is enckel pijn. Wat vergancklick is, gaet vluchten:

Ghy en vindt niet meer daer naer, Of het noyt geweest en waer. IV.

Sou wel jemant connen toonen, Waer dat SALOMON, DAVIDs soon Met sijn glorij', Croon en Throon Is verstoven, of vervloghen?

Niemant die't bewijsen kan, Niet een sier meer isser van. V.

Waer is SAMPSоNSroem ghedraeghen Die duyst Mannen een voor een Slechts maer met een Esels-been, Heeft onwinbaer doot gheslaghen,

En de Leeuwen viel aenboort, 't ls al met de reste voort. VI.

Waer is СAESARhoogh verheven, Die de heele Werelt bracht Onder sijne vrome macht? Нij liet in ellend' sijn Leven;

Siet hoe rolt des Werelts bal, Hoogh verheven, swaeren val. VII.

Waer is nu den Vrecken Rijcken Die most daeghlickx vrolijck zijn, En gecleet in hups Satijn?

51

Al sijn weelden sijn gaen strijcken 't Lichaem quam de Wormen wel, 't Wijl sijn Ziel brandt inde Hel. VIII.

Waer is СIсEROte soecken, Die met sijne cloecke Tongh, d'Alder-hertste Herten dwongh? Men leest heden noch sijn Boecken:

Maer wat helpt hem desen lof? Ydel eere, min als stof. IX.

Waer is ARIST'OTLESheden Die met sijn vernuft verstant Wonder saecken ondervandt? Нy is oock al оverleden:

Sijne schriften sijn in eer, Maer eylaecen hy niet meer. X.

Waer sijn Princen ende Vorsten? Al gedruckt in 't duyster Graf: Thoont my eens het stof daer af. Die naer Rijck en Staeten dorsten

Hunne eer is min als Wint; Sy verdwijnt soo ghy-se vint. XI.

Waer sijn al die Gulde Iaeren Als 't Volck leefde vreetsaem stil, Ider een naer sijnen wil?

Soo sy quamen, wegh gevaeren: d'Een Eeuw' volght de ander naer. Of die noyt gheweest en waer.

52

XII.

Waer sijn nu die Dwingel-handen Stellend' met een oogh alleen Gansche Legers op de been? Hunn' Inkomsten ende Panden

Heeft de bleecke Doodt gerooft Als sy treft ' hun spytigh Hooft. XIII.

Waer sijn al de Groote Rycken, Wiens glans en groote macht Was de Werelt door geacht? s'Hebben oock al hunne Lijcken:

Daer men blincken sagh het Gaut, Staet een Stroyen Hutt' gebauwt. XIV.

Neemt dat ghy zijt ALEXANDER

Die de Werelt t'onderbrocht, En dan noch een Werelt socht: Of ASSUERUS, of een ander

Die sijn lust soo verre joegh Dat hy seyde 't is genoegh. XV.

Als ghy moet die Doot-schult doogen En dees weelden oversiet,

Tijdt verloren, groot verdriet. Met het sluyten van u Ooghen,

Leght vry uw begeerten neer Daer en is voor u niet meer. XVI.

Overpeyst de soetste weelden Die oyt s'Menschen oogh' aensagh Die t'verstant oyt peysen magh.

53

Wilt u t'Vaderlant inbeelden Daer de vreught noeyt af en gaet Saligh die de Werelt laet.

JESUS. En wilt dan lieve ZIELE, de Wereldt niet beminnen, nochte dat inde Wereldt

is. Gy hebt nu wat van haer Ydelheyt gesien; maer let oock wel op haer

bedriegelickheyt. ô Werelt, moordersse der Menschen, moortcuyl der ZIELEN, hoe veel en worter alle daeghe door u niet verblint, en verleyt inde eeuwige

Verdommenisse! ghy schijnt vreught te geven, maer de doot hebt ghy verborgen: ghy schijnt eere en goet te geven, ende gy leyt uwe Dienaers ter Hellen. Gaeft ghy vaste eere, gesontheyt en glorie aen uwe beminders, van duysent qualick een die u soude versmaeden: want men u noch soo qualick kan laeten en versmaden daer ghy geeft alle bitterheyt, cranckheyt, druck en lyden. Saligh is hy die bekent u bedrogh; saligher die versmaet uw glorie, eere, en ydele soetigheyt; ende noch aldersalighst die u gheheel heeft versmaet en gelaeten. Saligh die u noyt gekent en heeft: want hy dies te blyder eynde sal hebben, hoe hy min gemeenschap met u gehadt sal hebben; en dies te swaerder doot en te droeviger eynde, ende meer tentatie vanden Duyvel, hoe hy meer met u heeft te doen ghehadt. Dat de Dienaers des Werelts van haer niet verblint en waeren, sy souden al veel sien, waerom sy haer souden moetenverlaeten. Ten I. den aerbeyt, last, en sorghe daer sy haer minnaers mede vervult; om welcke den wysen haer moeste versmaden al coste hy met een woort, alle haere eere ende rijckdom besitten. Wie isser in eere ende hoogheyt sonder bitterheyt (S. GREGORIUS) wie

54

is'er in Overheyt hoe cleyn sy is, sonder tribulatie? wie in hoogheyt, die niet en heeft Vyanden sonder getal? sonder alle twijffel dat hy die hoogh is, is meer vervult met bitterheyt dan met vrolickheyt, meer occasie hebbende tot verdoemenisse als tot saligheyt. Dat hoogh en groot is voor de Menschen, is cleyn en verworpen voor my. Die de Werelt lief heeft, die wilt altijdt met haer onreyn en verblint blyven in der ZIELEN(S. JERONIMUS) Daerom worter veel met haer alsoo verblint en versteent van Herten dat sy sonder Godt sterven, ghelijck sy sonder Godt hebben geleeft: ende de doot op de lippen hebbende, en peysen noch qualick dat sy eeuwigh leven moeten.

Ten II doet de Werelt versmaeden, het verlies van meerder deught en goet, dat men om haer verliest en verswijmt. Al dat ghy inde Wereldt kondt verkryghen dat moeter al blyven: men draeghter niet meer uyt alsmen daer in ghebracht en heeft (S. AMBROSIUS) ten sy deughden en verdiensten, die de waerachtighe rijckdommen zijn, die met de liefde des Werelts ende haere hanteringhe niet t'saemen en konnen staen: eere, staeten rijckdommen, vermaeck, pleysier, overvloedigheydt in spyse,

sorghvuldigheyt deser Werelt, beswaeren de Herten, verblinden de ZIELEN, stelen dien kostelicken tijt op welcken men om de eeuwigheyt moet aerbeyden.

Ten III. treckt tot het versmaeden desWereldts haere Ydelheyt: want alles gelijck eenen roock voor by gaet, ende als een schaduwe, gelijck ghy hier vooren ghesien hebt. Het is al luttel en niet, dat soo licht een eynde neemt, en dat het Herte vanden Mensch mach quellen en ongherust maken, maer niet

versae-55

den, nochte waerachtige vreughden geven.

Ten IV. vermaent de Wereldt te laeten de kortheyt des Levens. Kort sijn de daeghen des Menschs; het getal sijnder Maenden dat is by my, ick hebbe sijn paelen ghestelt, die hy niet voor by en sal passeren. (JоB14.) De daeghen ende het leven der Menschen die sijn gelijck aen Hoy en stroy, dat heden is, en morgen inden Oven geworpen wort. Нy is wijs en voorsichtigh die de kortheyt des Levens aenmerckende, niet haer gebruyck maer eynde aensiet: en wel overdenckt dat hy niet een ure seker en heeft; en misschien noch heden, noch op dese ure sal moeten komen voor mijn rechtveerdigh Oordeel, naeckt en onbloot van alles rekeninghe geven van sijnen verloren tijt, gratie en gaeven die hy van my ontfanghen heeft.

Ten V. Dat men de peryckelen aen saege die inde Werelt sijn, men soude haer haest laeten. Die de Zee doorvaeren, die verhaelen haere perijckelen; maer noch meer en meerder zijnder in de Werelt, door soo menichvuldighe occasien der sonden, quade exempelen, quaden raet, verargeringhen, vleyinghen, opspraken &c.

Wat deel wilt ghy dan hebben, ô lieve ZIELE! met de Werelt? ghy syt een Beelt Godts, eenen Tempel des Heylighen Gheest; ghy zijt mijne Bruydt; met mijn Dierbaer Bloedt ghekocht, uytverkoren tot die eeuwighe Glorie. Waerom wilt ghy beminnen de Doodt, en verliesen het leven? verheft u krachten tot die eeuwighe Dinghen, ende al dat op de Werelt is, sal u dencken als slijck en vuyligheyt. Aenmerckt wat glorie dat u bereydt is, ende het Leven sal u een Doodt sijn, de Wereldt sal u een Kercker worden, ende haer vreught sal u in een walghinge veranderen.

56