APART ‘FONDS’ RESERVEREN

Omschrijving: Het is mogelijk om organisatiebreed één apart ‘fonds’ in te voeren waaruit burgerinitiatieven worden ondersteund als deze voldoen aan de voorwaarden. Deze voorwaarden zijn: het burgerinitiatief moet een maatschappelijk belang dienen, de burger neemt zelf de

regierol en is bereid om tijd/moeite in het initiatief te steken. In dat dat geval kan een burgerinitiatief op financiële steun rekenen.

De hieronder genoemde dagen en/of tijden zijn geschat en tijdens intern overleg besproken.

Kosten: € 20.000,00 (voor het eerste jaar)

Tijd/Uren: Coördinator voor communicatie en de verspreiding van aanvragen.

Dit zou een tijdsbeslag van +/- 4 uur per week bedragen. Op de langere termijn worden er waarschijnlijk meer aanvragen ingediend en zal er wellicht meer tijd nodig zijn. Uiteraard gaat er afhankelijk van het aantal aanvragen ook voor de vakinhoudelijke ambtenaar tijd in zitten.

Uitvoering: Er moet intern een coördinator/werkgroep worden aangesteld die zorgt voor de verspreiding van inkomende initiatieven en de communicatie naar burgers. Het is belangrijk dat de communicatie loopt via deze coördinator om duidelijkheid te verschaffen voor burgers. Op deze manier is geborgd dat de juiste informatie tijdig op de juiste plek is. Daarnaast is het voor burgers dan ook duidelijk met wie zij kunnen communiceren.

Voordelen: Wanneer je als gemeente burgerinitiatieven wilt stimuleren is het goed om daarop voorbereid te zijn door middel van een

burgerinitiatievenfonds waaruit initiatieven ook kunnen worden bekostigd. Door het bekostigen van burgerinitiatieven uit één fonds krijg je als gemeente goed inzicht in de ontvangen

burgerinitiatieven en de totaalkosten ervan omdat ze op een centrale plek binnenkomen en uit één budget worden gefinancierd.

Nadelen: Vooral in de eerste jaren is het moeilijk in te schatten hoeveel middelen er gereserveerd moeten worden voor de

7 wordt gereserveerd.

2.2.2 BURGERBUDGETTEN VOOR PROJECTEN

Het is belangrijk dat burgers zich betrokken voelen bij gemeentelijke projecten en de keuzes die daarin worden gemaakt. Het is belangrijk dat zij hierover kunnen meedenken en een actieve rol krijgen. Het vergroot de betrokkenheid van de burgers bij de

gemeente Asten, er ontstaat een betere sociale cohesie in een wijk of dorp, er is meer draagvlak en het zou eventueel financieel aantrekkelijker kunnen zijn.

Om te stimuleren dat burgers meer initiatief nemen ten aanzien van projecten zou een burgerbudget kunnen worden ingevoerd. In dat geval krijgen burgers de kans om binnen bepaalde kaders, zelf plannen/initiatieven te ontwerpen voor bepaalde inrichtingen binnen de gemeente (bijv. pleinen, speelplekken, wijken, etc.). Ook 'leken' kunnen laagdrempelig een plan/initiatief indienen. Over alle ingediende plannen/initiatieven wordt door de betrokken burgers gestemd. De gemeente voert vervolgens het plan/

initiatief met het meeste draagvlak zonder aanpassingen uit.

Mogelijkheid 1: BURGERBUDGET VOOR PROJECT

Omschrijving: Burgerbudgetten voor projecten is een manier om invulling te geven aan de ruimtelijke inrichting. Normaliter wordt door de gemeente bedacht hoe een straat, wijk, plein eruit moet komen te zien.

Daarna (en soms vooraf) wordt er pas aan burgers gevraagd wat zij ervan vinden. Dit initiatief zorgt ervoor dat burgers zelf een ontwerp maken. De gemeente voert uit wat er door burgers is bedacht.

De inzet van burgerbudgetten vraagt om een zorgvuldig proces. Dit houdt in dat de gemeente allereerst de betrokken burgers

informeert dat er een mogelijkheid is om op deze manier zelf een invulling te geven aan projecten die betrekking hebben op de ruimtelijke inrichting in de gemeente.

Kosten: PM (afhankelijk van het project/locatie wordt een bedrag beschikbaar gesteld)

Tijd/Uren: PM (uiteindelijk wordt er tijd bespaard door op deze wijze invulling aan een project te geven). Wanneer de plannen en ontwerpen door inwoners worden gemaakt, hoeft dit niet meer door de gemeente te worden gedaan.

Uitvoering: De uitvoering van een project loopt als volgt. Betrokken burgers maken kenbaar dat zij zelf ideeën hebben of zeggenschap willen hebben over een bepaalde ruimtelijke inrichting in hun directe omgeving. De gemeente bekijkt of het een geschikt project is voor burgers om zelf met plannen/initiatieven te komen. Daarbij moeten duidelijke en heldere randvoorwaarden worden opgesteld. Het is belangrijk om niet te gedetailleerde randvoorwaarden te stellen, waardoor er weinig tot geen vrijheid is met betrekking tot het ontwerp. Gebruikelijke randvoorwaarden zijn o.a.: wat het mag kosten, de afmetingen waarbinnen iets ontworpen mag worden,

8 voorwaarden. Vervolgens wordt er een periode gesteld waarin

burgers plannen/initiatieven kunnen inzenden. Daarna kan er door betrokken burgers worden gestemd op het beste plan/initiatief.

Eventueel kan een extra ‘zekerheid’ worden toegevoegd, namelijk dat minimaal een x% van de betrokken burgers een stem moet uitbrengen op de ingezonden ontwerpen. Hiermee voorkom je dat er maar één ontwerp wordt ingezonden en vervolgens maar 10% van de betreffende inwoners stemt. Het kan natuurlijk ook zijn dat op een andere wijze blijkt dat er breed draagvlak is voor een

plan/initiatief. De gemeente voert tot slot het gekozen plan/initiatief uit.

Dit initiatief kan het beste worden toegepast bij de inrichting van pleinen, speelruimten, parken, etc. De inrichting van straten en dergelijke is minder geschikt gelet op de vereiste specialistische kennis en de complexheid door de vele regels en/of wetgeving.

Pilot: Het processiepark in Ommel, dat hiervoor ook al is genoemd, is een vorm van een burgerinitiatief waarbij de ondersteuning door de gemeente wellicht ook onder ‘burgerbudgetten voor projecten’ zou kunnen plaatsvinden. Verder zijn er op dit moment geen geschikte projecten voor handen, maar zoals aangegeven kan de herinrichting van pleintjes, speelplekken, etc. zeer geschikt zijn.

Voordelen: Het leidt tot een hoge mate van betrokkenheid en participatie van burgers. Het vergroot het draagvlak voor een plan/initiatief en het vergroot de cohesie in een buurt/wijk/dorp.

Daarnaast worden burgers actief gestimuleerd om

plannen/initiatieven in te dienen. Dit maakt burgers bekend met het inzenden van burgerinitiatieven zodat de drempel een volgende keer lager wordt om een burgerinitiatief in te dienen.

Nadelen: De gemeente zal wellicht moeten wennen aan een andere rol, waarbij de touwtjes uit handen worden gegeven. Er moet door de gemeente vooraf goed worden nagedacht over de

randvoorwaarden/kaders zodat het uiteindelijk gekozen ontwerp ook daadwerkelijk kan worden uitgevoerd.

2.2.3 BURGERBUDGETTEN VOOR BELEID

Elke gemeente heeft een beperkt ‘vrij besteedbaar’ budget. Waar gaat dit geld naartoe en waar moet dit geld naartoe gaan? Dat is tot op heden een échte taak van de

gemeenteraad, maar met ‘burgerbudgetten voor beleid’ bepalen burgers op beleidsterreinniveau (bijv. Zorg, Ouderen, Buurtbeheer, Volksgezondheid, Wonen, Veiligheid, Landbouw, Parkeren, Duurzaamheid, Onderwijs, Groen, etc.) waar extra aandacht naartoe moet gaan. Er kan daarna een passend beleid worden gemaakt. Dit beleid sluit op dat moment beter aan bij de wensen en behoeften van burgers. Voor de gemeente is het een belangrijke informatiebron voor het maken van beleidskeuzes.

9 Omschrijving: Uit het onderzoek "Het versterken van de lokale democratie, agenda

Lokale Democratie in Asten" komt naar voren dat burgers meer invloed willen hebben dan eens per vier jaar stemmen tijdens de gemeenteraadsverkiezingen. Om dat mogelijk te maken en inzicht te krijgen in welke beleidsterreinen/thema's door de inwoners belangrijk worden gevonden, kan gebruik gemaakt worden van

‘burgerbudgetten voor beleid’. ‘Burgerbudgetten voor beleid’ kan bijvoorbeeld geschikt zijn om te gebruiken bij het opstellen van een strategische visie of een nieuwe Omgevingsvisie. Dan kan er gebruik gemaakt worden van een 4 fasen model (zie onder ‘uitvoering’).

Kosten: € 5.000,00 - € 8.000,00(huur materialen, huur tent, advertenties, etc.)

Tijd/Uren: PM

Uitvoering: De uitvoering van een dergelijk project kan op verschillende manieren worden ingevuld. Een goede en gestructureerde

mogelijkheid is om te werken in verschillende fases. Hierbij wordt in fase 1 gekeken welke thema’s er in de gemeente leven en waar aandacht naar uit zou kunnen gaan. In fase 2 worden deze thema’s terug gebracht en samengevoegd tot een beperkt aantal

kernthema’s (ongeveer 10). In fase 3 worden door middel van media (road show, internet, fysieke locatie gemeentehuis, social media) inwoners benaderd om te stemmen op de voor hen belangrijkste thema’s. Tot slot wordt in fase 4 gekeken wat de informatie kan betekenen voor het vervolg. Dit vervolg kan zijn: een nieuwe strategische visie, een gebiedsvisie, een omgevingsvisie, nieuw beleid op een terrein tot nu toe onderbelicht is, het besteden van ‘vrij besteedbaar’ budget, etc.

Pilot: Een dergelijk project kan gedurende het hele jaar worden

uitgevoerd. Het kan éénmalig worden georganiseerd en afhankelijk van resultaten kan een dergelijk project vaker plaatsvinden.

Voordelen: Er worden veel verschillende burgers bereikt. Niet alleen de ‘usual suspects’. Ook burgers die minder op de voorgrond staan, hebben de mogelijkheid om van zich te laten horen. Door op deze manier informatie te verzamelen, ontstaat een goed beeld van wat er leeft onder burgers. Deze informatie vormt een goede basis voor diverse andere projecten of nog op te stellen beleid.

Nadelen: Door op een relatief uitgebreide manier informatie te verzamelen worden de kosten ook hoger. Afhankelijk van hoe uitgebreid een dergelijk project wordt ingevuld zullen de kosten hoger of lager uitvallen.