2.3 De economische nadelen van Bitcoin
2.3.2 Anonimiteit leidt tot illegaliteit
Zoals is beschreven in paragraaf 2.2.3 kent de relatieve anonimiteit van de Bitcoin
enkele voordelen. Deze relatieve anonimiteit heeft echter ook een schaduwzijde: door de anonimiteit lijkt Bitcoin een geschikt betaalmiddel te zijn voor het illegale circuit.
In een rapport van de FBI uit 2012 wordt gewaarschuwd voor de criminele risico's die voortvloeien uit de met Bitcoin gepaard gaande anonimiteit.205 Volgens de FBI wordt de kans op verwezenlijking van de risico's groter naarmate de koers van de Bitcoin
stabiliseert206 en een grotere acceptatie van Bitcoin in de markt plaatsvindt207.
Risico Kans op verwezenlijking208
Kopen en verkopen van illegale goederen Gemiddeld
Witwassen Laag
Diefstal van bitcoins (d.m.v. hacken) Hoog
Donaties aan verboden groepen Hoog
Een voorbeeld van het kopen en verkopen van illegale goederen door middel van bitcoins was de website Silk Road.209 Op deze online markt konden met bitcoins de meest uiteenlopen legale en illegale goederen worden verhandeld. In oktober 2013
202 http://bitcoinmining.nl/.
203 Voor een andere kritische kanttekening bij de geen of lage transactiekosten zie paragraaf 2.2.1
onderaan.
204 Innopay, 'Cryptocurrencies – exploring a revolutionary technology', juni 2014, p. 32-33.
205 FBI, 'Bitcoin Virtual Currency: Intelligence Unique Features Present Distinct Challenges for Deterring
Illicit Activity', 24 april 2012. (http://justsecurity.org/wp-
content/uploads/2014/04/FBI.CyberIntelligenceCriminalIntelligence.2012.pdf)
206 Zie 2.3.4 Volatiliteit van de koers.
207 Zie 2.3.6 Geringe acceptatie van de Bitcoin in de betaalmarkt.
208 Naar inschatting door de FBI in het rapport: 'Bitcoin Virtual Currency: Intelligence Unique Features
Present Distinct Challenges for Deterring Illicit Activity', van 24 april 2012.
209 Deze website was bereikbaar via de anonimiseringsdienst Tor waardoor gebruikers anoniem op de
33 werd de site door de FBI uit de lucht gehaald en de vermoedelijke oprichter van de website Ross William Ulbricht210 opgepakt.211
In november 2013 heeft de Rechtbank Noord-Nederland twee personen voor drugshandel via Silk Road veroordeeld.212
In het advocatenblad van mei 2013 werd Bitcoin niet voor niets genoemd: 'het beste
middel ooit om crimineel vermogen wit te wassen'.213 Ybo Buruma214 gaf in het Nederlands Juristenblad aan dat in Amerika en China, vanwege het gevaar van witwassen, met scepsis gekeken wordt naar Bitcoin.215 Voor het witwassen van crimineel geld door middel van bitcoins werd in Nederland in mei 2014 al iemand veroordeeld.216 Sinds 1 juni is het voor het Openbaar Ministerie in Nederland overigens mogelijk om (van witwassen) verdachte bitcoins in beslag te nemen.217
Diefstal van bitcoins is aan de orde van de dag. Hiervoor wordt ook online software aangeboden zoals 'Infostealer.Coinbit'.218 Dit is een zogenaamde 'Trojan'219, met als enige doel Bitcoin wallets te lokaliseren en de daarop staande private keys te stelen.220
Zoals is beschreven in paragraaf 2.2.5 is Bitcoin onafhankelijk van staten of regeringen. Een voordeel hiervan is dat er betalingen en donaties kunnen worden gedaan aan groepen die strikt genomen niet verboden zijn (zoals Wikileaks) maar wel in de ban worden gedaan door reguliere betaalinstellingen. Een nadeel hiervan is dat dit het mogelijk maakt dat er betalingen en donaties kunnen worden gedaan aan formeel verboden groepen. IS, een jihadistische militie, zou in juli hebben geopperd donaties aan hen te doen door middel van bitcoins.221222
210 Op het internet bekend als 'Dread Pirate Roberts'.
(http://en.wikipedia.org/wiki/Dread_Pirate_Roberts).
211 Southern district of New York, 'Criminal Complaint Ross William Ulbricht', februari 2014.
(https://www.cs.columbia.edu/~smb/UlbrichtCriminalComplaint.pdf)
212 'Ook Nederlanders opgepakt voor drugshandel via Silk Road', Computerrecht, 2014, afl. 29. Rechtbank
Noord-Nederland, 15 november 2013, parketnummer 19.81050412.
213 Y. Moszkowicz & C. Schaap 'Munt met een luchtje', Advocatenblad, 2013, afl.5.
214 Ybo Buruma is een toonaangevende Nederlandse strafrecht deskundige.
(http://nl.wikipedia.org/wiki/Ybo_Buruma)
215 Y. Buruma, 'Witwassen', Nederlands Juristenblad, 2014, afl. 23.
216 Rechtbank Rotterdam, 8 mei 2014, parketnummer 10/960244-13.
217 H. Koch, 'Nieuw wapen tegen criminele bitcoins', Trouw, 16 juli 2014.
218 FBI, 'Bitcoin Virtual Currency: Intelligence Unique Features Present Distinct Challenges for Deterring
Illicit Activity', 24 april 2012, p. 8. (http://justsecurity.org/wp-
content/uploads/2014/04/FBI.CyberIntelligenceCriminalIntelligence.2012.pdf)
219 Een Trojaans paard is een met malware geinfecteerd programma dat, zodra het op een computer
gedownload wordt, deze computer kan overnemen en besturen. (http://nl.wikipedia.org/wiki/Trojaans_paard_(computers)).
220 FBI, 'Bitcoin Virtual Currency: Intelligence Unique Features Present Distinct Challenges for Deterring
Illicit Activity', 24 april 2012, p. 6, 12. (http://justsecurity.org/wp-
content/uploads/2014/04/FBI.CyberIntelligenceCriminalIntelligence.2012.pdf)
221 S. Higgins 'ISIS-Linked Blog: Bitcoin Can Fund Terrorist Movements Worldwide', Coindesk, 7 juli 2014.
34 2.3.3 De macht van de meerderheid
Zoals is beschreven in paragraaf 1.2.2 worden alle Bitcoin-transacties bijgehouden in de block chain. Deze block chain wordt opgeslagen op elke node.
Er kan onduidelijkheid bestaan over de juistheid van de block chain. Dit kan
bijvoorbeeld het geval zijn als twee blocks op hetzelfde moment door twee verschillende miners gevonden worden. In een dergelijk geval zal de block chain die gesteund wordt door het meeste nodes het snelste groeien en derhalve als de juiste worden aangemerkt. Maar wat nu als 51%223 van de totale rekenkracht in het netwerk wordt gecontroleerd door nodes die zich tegen het Bitcoin-netwerk keren. In dat geval kan deze groep het logboek, met daarin alle transacties, beïnvloeden. Zij zouden bijvoorbeeld bepaalde transacties kunnen blokkeren, transacties omkeren en bitcoins meerdere keren kunnen uitgeven.224
Dat dit niet slechts een theoretisch probleem is bleek, in januari 2014, toen mining pool GHash.IO de grens van 51% benaderde.225 Nadat GHash.IO een marktaandeel van 42% op de mining-markt had bereikt ontstond er onrust over een mogelijke aanval ("51%
aanval") en liep het marktaandeel van de mining pool terug naar 38%.226 GHash.IO gaf vervolgens in een persbericht aan nooit een 51% aanval te zullen plegen.227
Een mogelijke 51% aanval blijft echter boven de Bitcoin hangen en het gevaar hiervoor is, zeker gezien de weinig gediversifieerde mining-markt228, niet uit de lucht
gegrepen.229