Eerst veel later werd de z.g.n. kowtow-blaam een
propaganda-middel en zóó moesten onder den invloed van toenmalige politieke
ver-houdingen, de Hollanders het ontgelden, omdat langen tijd hun
reis-verhalen nagenoeg de eenige bron van kennis van China vormden en
men juist bij hen de kowtow herhaaldelijk tegenkwam. Allerlei praatjes
werden in onkunde rondgestrooid, nagepraat, totdat ten slotte smaad
de plaats innam van waardeering en men tot de volkomen onverdiende
beschuldiging kwam, wier weerlegging Mr. van Es zich tot taak heeft
gesteld. Wij meenen op de beste wijze waardeering uit te drukken
voor zijn goede bedoeling door de lezing van zijn artikel aan te
bevelen.
I N H O U D :
Eesten van slavernij en menschenoffer. — Formosa, onder Japansch bestuur. — Het accoord in de Mosoelkwestie.
Resten van slavernij en menschenoffer. H i e r en daar sluit de n a t u u r nog een landschap af voor de inwerking der beschaving. W a a g t
de beschaafde h e t door een kier een kijk t e n e m e n , of even binnen het afgesloten gebied te sluipen, d a n s t a a t hij daar soms verrast, tegen-over idyllische toestanden, die hij 't eigenlijk zonde acht te verstoren, aardsche paradijsjes. M a a r vaker vindt hij d a n m i s s t a n d e n , die eeuwen, eeuwen geleden ook hebben behoord t o t de zeden v a n andere volkeren, welke deze sedert zijn gaan beschouwen e n veroordeelen als menschonteerende gebruiken. I n dit geval dringt de behoefte zich op om die m i s s t a n d e n t h a n s ook t e doen verdwijnen. D e bevrijdings-gedachte heeft zich d a n zelfs wel in zoodanige m a t e opgedrongen, dat m e n , m e t een: ,,wie 't doel wil, moet de middelen w i l l e n " , er is gekomen t o t : ,,het*doel heiligt de m i d d e l e n " , en d a n op een wijze, die zelf geenszins menscheerend en menschverheffend w a s , geweld-dadig heöft ingegrepen. Aan de bewoners, geïsoleerd achter h e t n a t u u r s c h e r m , werden eischen gesteld v a n een h u n onbekende be-schaving, tot afschaffing v a n gebruiken, h u n even heilig als menig christen zijn godsdienstinstellingen. K w a m h e t afwijzend antwoord, d a n werd daarin een aanleiding gevonden om het scherm eindelijk t e verbreken; te v u u r en te zwaard werden den achterlijken de zegenin-gen van de moderne beschaving gebracht.. Deze beschouwing wil geen onvoorwaardelijke veroordeeling zijn van aux grands maux les grands remèdes, m a a r zij wil wel, m e t h e t oog op het hier volgende, voor dergelijke gevallen, in de toekomst, h e t geloof doen vestigen, d a t goede u i t k o m s t e n op niet-gewelddadige wijze te bereiken k u n n e n zijn, en d a t h e t als een vooruitgang van de moderne beschaving is t e be-schouwen en te erkennen, dat ook voor de hier bedoelde politieke v r a a g s t u k k e n a a n een oplossing m e t vredelievende middelen voorkeur wordt gegeven, en moet worden gegeven.
I n h e t moeilijk toegankelijke bergland v a n O p p e r - B u r m a was de s t a m der Kachins tot korten tijd geleden aan de rechtstreeksche be-moeienis v a n den gouverneur v a n B u r m a onttrokken. Zij leefde in h e t dal v a n de Tani-rivier, een deel van de groote Hukawng-vallei.
Hoewel de Tani t o t h e t stroomgebied van de I r r a w a d i behoort is h e t
landschap langs den waterweg toch n i e t te bereiken, en andere wegen leiden er e v e n m i n heen. Meer d a n eens h a d m e n gegevens gekregen over de daar voortbestaande slavernij en de uitoefening v a n den slavenhandel. I n 1925 had Sir H a r c o u r t B u t l e r , gouverneur van B u r m a , zich n a a r h e t gebied der Kachins begeven, zonder er ver in door te dringen, hij h a d er een groote vergadering van hoofden ge-houden, waartoe allen waren opgekomen.
D a a r had hij h e n over het ontoelaatbare v a n den slavenhandel onderhouden en h a d hij daarbij verklaard, datt h e t Britsche b e s t u u r zich ten opzichte hiervan n i e t m e t halve maatregelen tevreden zou k u n n e n stellen. De eigenaars v a n slaven zouden een vergoeding krij-gen voor het verhes, m a a r aan de slavernij m o e s t een einde k o m e n . De hoofden moesten die hervorming voorbereiden in afwachting van de k o m s t van een Britschen a m b t e n a a r , die de bijzonderheden zou k o m e n regelen en afdoen.
Op deze bijeenkomst waren n i e t alleen Kachin-hoofden ontboden, doch m e d e hoofden van de s t a m der Nagas, voor zoover deze in Opper-B u r m a woont. D e N a g a s - s t a m bevolkt namenlijk ook: nog een land-streek, in h e t gouvernement Assam gelegen, terwijl mede een tak, welke zij zelf weer als onbeschaafde wilden beschouwen, woont in een landschap dat aan O p p e r - B u r m a en Assam grenst, doch niet onder Britsch-Indisch b e s t u u r s t a a t .
Bij de Nagas bestaat h e t menschenoffer nog. Om offers aan h u n geesten t e wijden, koopen de Nagas i n O p p e r - B u r m a slaven, geleverd door h u n wilde s t a m v e r w a n t e n uit h e t n i e t onder B r i t s c h b e s t u u r s t a a n d e landschap, die hiervoor, n a a r ' t schijnt, altijd ,,menschen-w a a r " beschikbaar hebben.
Sir H a r c o u r t had de Nagas-hoofden ook op de noodzakelijkheid gewezen der afschaffing van dit gebruik, m a a r de hoofden h a d d e n beslist hiertegenover stelling genomen. Die menschenoffers worden, zeiden zij, door de geesten geëischt, door hieraan geen gehoor t e geven, zouden alle denkbare r a m p e n en ellenden k o m e n over h u n volk en over degenen, die de afschaffing zouden beproeven.
Aan den heer J . T. 0 . B a r n a r d w~erd de zending n a a r de Kachins en de Nagas t o e v e r t r o u w d ; hij werd vergezeld door kapitein C. J . S.
Fraser, een klein militair geleide en een transport, d a t bij den aan-vang niet m i n d e r dan 500 muildieren telde.
E e r s t ging m e n per spoor tot Mogaung, h e t noordelijkste station in O p p e r - B u r m a , dan verder noordwaarts de Hukawng-vallei in. N a bij de Kawins volbrachte t a a k , zou een gedeelte der expeditie, dwars door de wildernis, w e s t w a a r t s trekken om de Nagas in h u n land op t e zoeken, en eindelijk, bij Ledo i n Assam, h e t spoorwegnet t e bereiken, d a t v a n daar n a a r Bengalen voert. D i t plan is in een zestal m a a n d e n volvoerd.
Bij h u n aankomst te Calcutta deden de leiders van de onderneming
a a n een correspondent van de Pioneer een verhaal, waarvan wij hier eemige bijzonderheden weergeven.
Bij h e t verlaten van Mogaung kon t o t K a m a i n g , d.i. 25 mijlen, een weg gevolgd worden. M a a r daarna, was m e n al verheugd indien een pad gevonden w e r d ; negen dagen trok m e n door een terrein, dat een aaneenschakeling van moeilijkheden te overwinnen gaf. Zoo werd Maininghkwan bereikt, een chineesche sjang-nederzetting. H i e r werd h e t hoofdkwartier gevestigd, waartoe een licht gebouw van bamboe en bladeren werd opgericht. Van hieruit werd van 9 December 1925 tot 31 M a a r t 1926, het werk verricht, dat, zooals bleek, erop n e e r k w a m de helft der Kachin-bevolking uit de slavernij te verlossen.
W a s deze verhouding ongunstig, daar stond tegenover, d a t h e t
•totaal aantal zielen, en dus mede d a t der slaven niet zoo talrijk w a s als m e n zich h a d voorgesteld, terwijl ook h e t lot der slaven, afgezien v a n h u n volslagen onderwerping, m i n d e r gruwelijk was d a n bij andere onbeschaafde volken wel is aangetroffen. M e t dit al, is de vrije Kachin afkeerig v a n werk, hij beschouwt dit ook als beneden de waar-digheid van den vrije. Hij l a a t alles w a t arbeid is door slaven ver-richten. Deze zijn t e n volle h e t eigendom van h u n of h a a r m e e s t e r . Slaaf en slavin zijn koopwaar; als gebruikelijke prijs voor een slavin vinden wij b.v. 200 E s . vermeld. D e eenige bescherming is die der publieke opinie, m e t welke, om redenen van fatsoen en welvoegelijk-heid, rekening is t e houden, m a a r die t e n opzichte van den m e e s t e r zeer toegevend is.
V a n h e t hoofdkwartier uit werden de dorpen herhaaldelijk bezocht, hoofden, eigenaars van slaven werden opgeroepen, alle slaven ver-schenen achtereenvolgens voor B a r n a r d en F r a s e r . I n ' t algemeen toonden de Kachins zich ingenomen m e t de uitkeering van een schadeloosstelling; de bedoeling is d a t de slaven voortaan als vrije m e n s c h e n zullen werken en hiervoor loon. zullen ontvangen. De ont-vangen schadevergoeding is r u i m genoeg o m voor den te presteeren arbeid in den eersten tijd loon u i t t e keeren. M a a r toch zullen de voormalige heeren er zich toe m o e t e n zetten w e r k z a a m h e d e n te gaan vervullen, die zij t o t nu toe verre beneden h u n waardigheid a c h t t e n ; en hoe zullen overigens de verhoudingen zich z e t t e n als de uitgekeerde s o m m e n voor andere doeleinden verbruikt, of n a eenigen tijd uitge-p u t zijn? V a n Britsche zijde is m e n voor deze kwesties niet blind, a a n de vrijgemaakte slaven is d a n ook voorgehouden in vrijen arbeid heil te zoeken.
Aan alle, d a t is i n het geheel a a n 3445 slaven, is h e t bewijs van verkregen vrijheid uitgereikt. D e vreugde, door h e n betuigd, bewees d a t zij t e n volle h e t besef hebben van de beteekenis der groote ge-beurtenis. Hiervoor is 1,96,163 E s . schadeloosstelling uitgekeerd.
D i t r e s u l t a a t ^is verkregen zonder eenig bloedvergieten.
N u m o e t er voor gezorgd worden, d a t de t o e s t a n d e n zich ook zullen