De Volkskrant (2020, 6 februari) Onderzoeksraad houdt vol: rapport over crash Boeing van Turkish Airlines niet aangepast Geraadpleegd op 25 maart 2020, van Mebius, D (2020,
Respondent 3 ACM Introductie
wat is uw functie precies?
In mijn functiebeschrijving staat teammanager. Het woord zegt het eigenlijk al, maar ik ben dus manager van een team van onder andere inspecteurs. Met mijn team zijn wij
verantwoordelijk voor meerdere markten wat een hele uitdaging is. Effectief toezicht
Bestaat er binnen uw organisatie een bepaalde missie waaruit jullie handelen en zo ja, wat is die missie en op wat voor een manier handelt uw organisatie daar naar?
Onze missie is het bijdragen aan een gezonde economie door markten goed te laten functioneren voor mensen en bedrijven. Dat betekent in zoveel woorden dat wij toezicht houden op mensen en bedrijven binnen bepaalde markten waarbij wij kijken of zij zich houden aan de afgesproken spelregels. Pas dan kan een markt ook goed functioneren en heeft iedereen gelijke kansen om zicht te manifesteren binnen zo’n markt. Vanuit de ACM handelen wij ook vanuit deze missie, omdat we weten wat het kan betekenen als er valsgespeeld wordt. Dan zijn vaak de zwakkere binnen zo’n markt de dupe met alle gevolgen van dien.”
Bent u als toezichthouder actief als beleidsadviseur en zo ja, hoe komt dat tot uiting?
Al jaren heeft de ACM het beleid om meer te zijn dan alleen een toezichthouder. Waar je collega toezichthouders vaak nog alleen de taak van toezichthouder op zich zag nemen, hebben wij jaren geleden al besloten dat het voor de markten het beste is als wij ook fungeren als bijvoorbeeld een beleidsadviseur. Zonder deze werkzaamheden zie je gewoon dat de markt zelf op zoek gaat naar informatie en dan helaas net te vaak bij verkeerde instellingen of bedrijven terecht komt waardoor ze onjuiste informatie krijgen. Dit kan dan weer grote gevolgen hebben voor de manier waarop zij hun werkzaamheden uit voeren waardoor ze uiteindelijk weer problemen kunnen krijgen met ons. Daarom ben ik ook wel blij dat wij als ACM al eerder hebben besloten om ook de rol als beleidsadviseur op ons te nemen.
Ja, zoals ik zojuist zei hebben wij daar bewust voor gekozen en zijn wij hier dan ook al jaren mee bezig. Ik denk als je onderzoek had gedaan naar de bedrijven waar wij toezicht over houden, dan had je dit waarschijnlijk ook te horen gekregen. Weet het eigenlijk wel zeker. Hoe gaan jullie om met het inzetten van jullie middelen en capaciteit?
Wat betreft jouw vragen omtrent effectgerichtheid kan ik helder zijn. Wij hebben binnen de ACM een aantal afdelingen die zich bezighouden met de allocatie van middelen. Daarnaast staan wij als ACM bekend om ons streng doch rechtvaardig toezicht. Het uitgangspunt is ten alle tijden dat wij er zijn voor de deelnemers in onze markten, maar zodra wij op misstanden stuiten zijn wij zeer resoluut. De markten hebben zo’n soort toezichthouder nodig om ook goed te blijven functioneren. Het is daarom van groot belang dat wij bij misstanden resoluut optreden.”
Hoe pakken jullie problemen/ misstanden aan als die zich voordoen?
Als eerste proberen we natuurlijk misstanden te voorkomen door alles te monitoren en ontwikkelingen goed in de gaten te houden. Maar ja, zelf wij kunnen niet alles voorzien en hebben niet over even goed zicht op. Als er eenmaal problemen zijn vastgesteld, dan hebben deze bedrijven of instanties ook wel een probleem. Natuurlijk is de straf altijd wel
proportioneel.
Op wat voor een manier proberen jullie het gedrag van onder toezicht staanden te beïnvloeden? Ik denk persoonlijk dat je gedrag alleen kan beïnvloeden als er duidelijke kaders gesteld zijn. Vanuit duidelijke kaders zal je zien dat bedrijven en organisaties zich automatisch gaan schikken hierna. Ik zou het bij indirecte beïnvloeding willen noemen, maar de kern is hierbij denk ik dat de toezichthouder zorgt voor duidelijke kaders waarin de markt mag en kan opereren. Je ziet ook vaak dat waar het fout gaat ook de kaders niet goed waren vormgegeven. Zou een mooi onderzoek zijn voor jou als je nog door wilt hierna.. Hoe onderzoeken jullie nieuwe ontwikkelingen?
Daar hebben wij verschillende units voor binnen de ACM die zich hier mee bezig houden. Maar natuurlijk is het ook zo dat je als afdeling of als inspecteur zelf ook een
verantwoordelijk hierin draagt. Als het goed is sta je dan ook in goed contact met de markt en dan zou je ook zaken moeten opvangen en nieuwe ontwikkelingen moeten kunnen zien. Hoe monitoren jullie nieuwe ontwikkelingen?
Ik weet niet precies hoe het monitoren er precies uit ziet. Wat ik wel weet is dat ook daar verschillende units voor zijn. Het monitoren is natuurlijk in dat op zicht de kern van ons werk. Maar ik weet niet precies hoe de ACM dat als geheel doet. Waarschijnlijk is dit opgedeeld in verschillende units die elk verantwoordelijk zijn voor een gedeelte van de markt.
Hoe toetsen jullie de eigen handelswijze?
Wij hebben een aantal toetsingscriteria die ook zijn vastgelegd binnen de ACM. Deze worden altijd gebruikt en daar wordt ook niet vanaf geweken. Op die manier weet je zeker dat alles op de zelfde manier wordt getoetst aan de hand van de zelfde criteria. Maar hoe precies zou je misschien aan iemand anders moeten vragen.
Efficiënt toezicht
Hoe bevorderen jullie het verantwoordelijkheidsbesef en lerend vermogen bij de onder toezicht staanden?
Binnen de ACM hebben wij een aantal projecten lopen op dit moment waarin wij dus het verantwoordelijksbesef willen vergoten van de bedrijven en organisaties binnen onze
markten. Dat wordt voornamelijk gedaan door langs te gaan bij individuele bedrijven, omdat wij hebben gezien dat dat het beste werkt. Maar we hebben in het verleden ook verschillende campagnes georganiseerd waarbij we de gevolgen van bepaald handelen tegen het zonlicht lieten schijnen. Ik merkte wel dat er daardoor bij verschillende bedrijven wel het besef kwam dat de manier waarop ze toen handelen niet langer kon.
Werken jullie samen met andere toezichthouders en zo ja, met wie?
Dat doen we zeker. We werken zowel met Nederlandse toezichthouders als met buitenlandse toezichthouders samen. Dit natuurlijk omdat wij niet een muur om Nederland hebben staan en wij natuurlijk ook internationale bedrijven hebben die in onze markten actief zijn. In Nederland werken we voornamelijk samen met toezichthouders zoals de AFM, Autoriteit Persoonsgegevens en nog wat anderen. Ik vind het ook goed dat we dit doen, want je ziet de voordelen ervan dagelijks. Kijk alleen maar naar bijvoorbeeld het delen van kennis.
Is er sprake van kennisdeling onderling en zo ja, hoe gaat dat in zijn werk?
Ja dus. Kennis en kunde kan echt op alle vlakken worden gedeeld, Je ziet het bijvoorbeeld met bepaalde systemen of bepaalde wetgeving waar overlap in zit. Dan zie je dat verschillende toezichthouders samenwerken om deze kunde ook te delen.
Werken jullie met een duidelijke strategie?
Dat is wel grappig, want onze strategie lijkt heel erg veel op het principe van goed toezicht waar jij nu onderzoek naar doet. Wij hebben een aantal jaar geleden een bepaalde strategie ontworpen waarin we hebben gezegd dat we willen voldoen aan bepaalde criteria omtrent toezicht. Ik denk dat deze aardig overeenkomen met hetgeen jij nu aan het onderzoeken bent. Hoe sluit jullie organisatiestructuur aan op de strategie?
Iedere afdeling is zich bewust van deze strategie en dat wordt ook maandelijks herhaald en ook beoordeeld moet ik zeggen.
Legitiem toezicht
Hoe is jullie relatie t.a.v. onder toezicht staanden?
Ik denk dat wij voor velen een afstandelijke toezichthouder zijn die toch wel ver van de onder toezicht staanden af staat. Komt denk ik mede door de grote van ons maar ook van de markt waarin wij opereren.
Kunnen jullie onafhankelijk werken van de beleidsmakers?
Ja dat vind ik wel. Het is zelfs zo dat men nog wel eens naar ons toe komt om extra informatie of advies te krijgen. Daarnaast weet ik dat onze top vaak genoeg aansluit bij overleggen die gaan over het beleid en het toezicht wat wij voeren.
Op welke manier zijn jullie transparant over de manier waarop er toezicht gehouden wordt?
Dat doen wij vrij transparant denk ik. We publiceren allerlei zaken en we geven openheid van zaken als we een bepaald misstand aan de kaak hebben gesteld. Dus ik denk dat we vrij transparant zijn.
Internet voornamelijk. Voor de rest hebben we nog een brochure dacht ik of een maandelijks krantje. Zoiets.
Wat voor een mogelijkheden bestaan er voor medewerkers op zichzelf te ontwikkelen?
Ik moet zeggen dat het hier wel goed geregeld is. Ik denk dat je het kan vergelijken met een ministerie of andere overheidsinstantie. Die hebben ook voldoende mogelijkheden om zichzelf te ontwikkelen en wij ook.
Op wat voor een manier geeft het management het juiste voorbeeld en hoe delen zij kennis met de eigen medewerkers?
Het management vind ik uitermate geschikt en geeft ook wel het goede voorbeeld. Alleen al dat ze mee mogen praten op de ministeries en dat ze gevraagd worden om advies zegt denk ik al genoeg. Daarnaast zijn ze zeer benaderbaar en komen ze veel over de vloer. Je kan ze altijd wat vragen.
Respondent 4 – ACM Introductie
wat is uw functie precies?
Ik ben senior inspecteur bij de ACM, waar ik al jaren werk. O dit moment ben ik
verantwoordelijk voor twee markten waarbinnen in toezicht houdt op weer een onderdeel daarvan. Ik bespaar je de details.
Effectief toezicht
Bestaat er binnen uw organisatie een bepaalde missie waaruit jullie handelen en zo ja, wat is die missie en op wat voor een manier handelt uw organisatie daar naar?
Onze missie is het bijdragen aan een gezonde economie door markten goed te laten
functioneren voor mensen en bedrijven. Dat is zeg maar onze officiële missie. Moet het zien dat wij ons voornamelijk richten op de manier waarop spelers binnen onze markten opereren en of zij dat doen volgens de afspraken die er zijn gemaakt. Vergeet niet dat wij een aantal zeer cruciale markten moeten voorzien van toezicht. Dus dat principe is wel heel belangrijk en het toezicht natuurlijk ook.
Bent u als toezichthouder actief als beleidsadviseur en zo ja, hoe komt dat tot uiting?
Als toezichthouder van verschillende grote markten is het ook onze taak om alle deelnemers te voorzien van kundig advies op allerlei gebieden. Ik vind ook dat je als toezichthouder de taak hebt om niet alleen toe te zien op de naleving van wet- en regelgeving, maar ook moet zorgen dat de zwakkere in de markt toegang hebben tot informatie zodat zij dit kunnen gebruiken bij hun werkzaamheden.
Bent u als toezichthouders actief als voorlichter en zo ja, hoe komt dat tot uiting?
Ja dat ligt natuurlijk in het verlengde van een beleidsadviseur. Als ik ergens naartoe moet om mijn taken uit te voeren probeer ik ook altijd op een bepaalde manier tips mee te geven of in ieder geval een aantal voorlichten te geven die betrekking hebben op de werkzaamheden die zo’n organisatie of bedrijf uitvoert.
Wat goed is om te begrijpen hierbij is dat een toezichthouder nooit voldoende middelen of capaciteiten beschikt om de gehele markt te controleren. Daarom is het cruciaal hoe je om gaat met deze middelen. Ik vind zelf dat wij bij de ACM dit goed oppakken omdat wij continue kijken waar de prioriteit naar uit gaat en wat de markt van ons verlangd. Dat kan natuurlijk zijn dat er ergens wat gebeurt of staat te gebeuren, dan zal je ook daar je middelen aan moeten passen.
Hoe pakken jullie problemen/ misstanden aan als die zich voordoen?
Ik zou zeggen: streng. Wij zijn denk ik wel een van de strengste toezichthouders, in ieder geval binnen Nederland als het bijvoorbeeld gaat om sancties en dergelijke. Is ook wel logisch omdat wij natuurlijk ook grote bedrijven en organisaties binnen onze markten hebben. Op wat voor een manier proberen jullie het gedrag van onder toezicht staanden te beïnvloeden?
Ik denk voornamelijk door de manier waarop wij opereren. Je beïnvloed natuurlijk een bedrijf als jij als toezichthouder consequent handelt en niet afwijkt van het bedachte plan. Daarom is die missie van ons natuurlijk ook zo belangrijk.
Hoe onderzoeken jullie nieuwe ontwikkelingen?
Ik ben van mening dat je als toezichthouder niet alleen moet kijken naar hetgeen dat fout gaat of dat is geweest, maar je moet je voornamelijk focussen op nieuwe ontwikkelingen die er spelen of gaan spelen. Daarom hebben wij binnen de ACM ook verschillende units die niets anders doen dan het monitoren van alle ontwikkelingen in de markten waar wij toezicht over houden. Natuurlijk is het zo dat je ook moet leren van het verleden en niet alleen maar naar de toekomst kan kijken. Daarom hebben wij ook eigen toetsingscriteria opgesteld die telkens worden toegepast bij bijvoorbeeld ingrepen die wij hebben moeten doen. Dan wordt er gekeken wat er precies fout is gegaan, maar ook wordt er dan gekeken waar wij als ACM fouten hebben gemaakt. Het is natuurlijk niet zo dat wij nooit fouten maken.
Hoe monitoren jullie nieuwe ontwikkelingen?
Er zijn binnen de ACM meerdere units die zich daar volledig op richten. Die zijn elke dag bezig met analyses maken en de toekomst als het ware aan het voorspellen. Hoe dat precies in zijn gang gaat weet ik ook niet, maar we doen het zeker.
Hoe toetsen jullie de eigen handelswijze?
Dat gaat volgens mij aan de hand van bepaalde toetsingscriteria die wij binnen de ACM hanteren. Deze gelden volgens mij voor de gehele organisatie.
Efficiënt toezicht
Hoe bevorderen jullie het verantwoordelijkheidsbesef en lerend vermogen bij de onder toezicht staanden?
Daar hebben we in het verleden volgens mij campagnes van gehad waarbij we als ACM de gevolgen van het handelen van organisaties of bedrijven centraal stelden en wat dat de gevolgen zijn voor anderen. Dat weet ik nog, maar op dit moment heb ik eerlijk gezegd geen idee of we daar nog iets mee doen.
Werken jullie samen met andere toezichthouders en zo ja, met wie?
Ja we werken op veel gebieden samen met verschillende toezichthouders. Niet alleen Nederlandse toezichthouders trouwens, er zitten ook buitenlandse toezichthouders bij. Kan
ook niet anders natuurlijk als je toezicht houdt over een markt waarin veel internationale spelers actief zijn.
Is er sprake van kennisdeling onderling en zo ja, hoe gaat dat in zijn werk?
Ja absoluut. Op dit moment zijn we bezig met bepaalde systemen over te nemen van een buitenlandse toezichthouder die met ons die kennis en kunde deelt. Dat schijnt een
baanbrekend systeem te zijn waardoor wij veel efficiënter te werk kunnen gaan. Dat is dus een voorbeeld van kennis deling onderling. Maar er zijn nog meer voorbeelden te noemen zoals kennisdeling omtrent wet – en regelgeving of kennisdeling omtrent interne
toezichtprocessen.
Werken jullie met een duidelijke strategie?
Ja dat lijkt mij wel, ik heb alleen eerlijk gezegd niet precies een idee hoe dat zich laat formuleren.
Hoe sluit jullie organisatiestructuur aan op de strategie? Geen Antwoord.
Legitiem toezicht
Hoe is jullie relatie t.a.v. onder toezicht staanden?
Als ik het zou moeten omschrijven: heel erg koeltjes. Over het algemeen wordt er niet heel vrolijk gereageerd als ik langs kom. Dat heeft voornamelijk te maken met het feit dat sommige mij een zeurder vinden die weer alles komt controleren. Maar uiteindelijk is het nodig en snapt men het ook wel.
Kunnen jullie onafhankelijk werken van de beleidsmakers?
Ja absoluut. Ik heb tot nu toe nog nooit een situatie meegemaakt waarbij ik beinvloed werd door beleidsmakers of andere ambtenaren van het ministerie. Wat dat betreft kunnen wij binnen de ACM zeer onafhankelijk ons werk doen.
Op welke manier zijn jullie transparant over de manier waarop er toezicht gehouden wordt? Binnen de ACM hanteren we, vind ik, een zeer transparant beleid omtrent ons toezicht. Er worden allerlei rapporten en onderzoeken online gezet en die zijn ook makkelijk in te zien. Daarnaast hebben nog wat maandelijkse bladen voor onze markten waarin we ook informatie geven en uitleggen wat wij verwachten dat er komen gaat.
Op wat voor een manier publiceren jullie over het toezicht? Wat ik zei, via krant of online.
Wat voor een mogelijkheden bestaan er voor medewerkers op zichzelf te ontwikkelen?
Er bestaan veel mogelijk moet ik zeggen. Ik heb zelf ook al een aantal cursussen en trainingen mogen volgen. Daarnaast zijn er ook veel doorgroeimogelijkheden en wordt hard werken ook beloond. Dus wat dat betreft zit dat wel goed.
Respondent 5– Inspectie van het Onderwijs Introductie
Mijn functie binnen de inspectie is dat van inspecteur. In deze functie ben ik verantwoordelijk voor de inspectie bij onder andere middelbare scholen en basisscholen.
Effectief toezicht
Bestaat er binnen uw organisatie een bepaalde missie waaruit jullie handelen en zo ja, wat is die missie en op wat voor een manier handelt uw organisatie daar naar?
De missie van de inspectie is Effectief toezicht voor beter onderwijs. Het goede aan deze missie vind ik dat het duidelijk is en het laat zien waar wij als inspectie waarde aan hechten, namelijk effectief toezicht. Daar moeten wij ons als inspectie elke dag weer bewust van zijn en ook blijven nadenken over wat deze missie nou eigenlijk betekent. Wij zien effectief toezicht als een vorm van toezicht waarbij je dicht bij de instellingen staat waar je als inspectie toezicht over houdt. Wij zijn van mening dat je dan snel en effectief toezicht kan verlengen zonder daar veel middelen aan kwijt te zijn. Je ziet dit ook wel terug bij ons, ik vind dat wij als inspectie heel dicht op de instellingen staan.
Bent u als toezichthouder actief als beleidsadviseur en zo ja, hoe komt dat tot uiting?
Ik denk dat we hier gelijk een probleem hebben. Mijn ervaring is dat ik als inspecteur nog te weinig mag optreden als adviseur en nog te veel moet handelen als inspecteur. Daardoor zie je ook dat scholen vaak niet begrijpen wat zij verkeerd doen of wat de reden is dat zij bijvoorbeeld onder verscherpt toezicht komen te staan. Helemaal gezien het feit dat effectief toezicht natuurlijk meer is dan alleen inspecteren en controleren. Ik zou dat graag anders zien binnen de Inspectie.
Bent u als toezichthouders actief als voorlichter en zo ja, hoe komt dat tot uiting?