Hendrick Jansz. Prins, Medenblicker scharre-zoodtje · dbnl

(1)

Hendrick Jansz. Prins

bron

Hendrick Jansz. Prins, Medenblicker scharre-zoodtje. Hendrick Jansz. Prins, Medemblik 1650

Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/prin015mede01_01/colofon.php

(2)

Hendrick Jansz. Prins, Medenblicker scharre-zoodtje

(3)

Opdrachts-brief,

Aen de Gunst-biedende en Kunst-lievende Jonghe-dochters Diewertje Waeckers,

Maria Schaghen, Maria de Groot, Cornelia Pluvier.

NOyt vvas'er vvisser vvoordt, als 'et vvel-oude seggen; Elck sijn lust: Want gelijck'er in onse lichamen altijdt een vochtigheydt is die vocht blijft, soo oock yet in ons gemoedt, daer het voornamelijck mee

(4)

bevangen is. Daerom seyde de jonge Plinius; Laet ons anderer menschen vermaeck met een veerdigh verlof bejegenen, ten eynde wy oock in onse verlustinge verlof mogen verwerven. My quam te vooren de bekentenis van den Hoogh-edelen Scaliger:

Ick schep. seydt hy, een sonderlinge behagen in de Musijcq, en verheugh my in de schoonheydt van bevallige Ioffers.Dat, dacht ick, past wel tot mijn voornemen: want mijn uytsteck en gebreck heeft my een heymelijcke toe-ghenegenheyt gegunt tot beyde;

de Sangh-kunst bemin ick, ende Joffer-gunst soeck ick. De Sangh-kunst was by d'Oude in grooter achtinghe. De sangh deur onse ooren in dringende, kabast ons herte, bemachtight onse ziel, en doet de menschen in een aenminnighe opgetogenheyt van vreucht (om soo te segghen) als verparadijst staen. Mijn voornemen lijdt niet langh van dit Zielgenucht te spreecken, ick verval dan tot de schoonheydt der bevallighe Dochters,en meen niet haer lodderlijcke oogen en lieflijck enghesichte, (want dat te beschouwen my is verboden) maer haer hoorwaerdighe sangerigheydt, en

spraecks-minnelijckheyt, die my soo heeft wech ghedruckt, dat ick dit mijn Scharre-zoodtje eenighe weynighe van dese sex hebben willen op-draghen.

Ghy dan, Hooch-geachte Ioffrouwen, weet dat ick niet Hovelinghs ghenoegh ben,om wel te kunnen vleyen: Daerom, om de waerheydt te seggen, ben ick hier toe bewoghen, door uwe sonderlinge gunst en aerdighe kunst, tot en in 't singhen. 'k Ver-

(5)

trouw vastelijck, dat ghy sult gheneghen zijn dit mijn scharre-zoodtje gunstelijck te ontfanghen, by andere smaeckelijck te maken, en teghen de keffinge der verachters,na vermoghen, te verdedighen.

Ick twijfel niet, of dit Werckje sal veel opspraecks onderworpen zijn, vermidts veel de Gedichten van H. dinghen onnut ende vruchteloos achten; ofte om dat men met de Hebreeusche ende Griecksche Talen de Geleerde moet laten om-gaen,

en de Gesangen in die beschreven, niet behoort in d'onse ghemeen te maken; ofte om dat de selve, soo sanghs-wijse in ghedicht gestelt, schijnen een misbruyck te zijn der heyliger dinghen, dewijlse van Jonghe-lieden vaeck tot tijdt-kortinghe. sonder aendacht, ofte opsicht op Godts eer, gesonghen werden: Antwoordt de sulcke met I.

Corinth. 14. d'Andere, die niet lijden mogen dat de woorden Godts, in ghedichten geset, gesonghen worden, vreesende datse souden ontheylight werden, wijs tot

Coloss. 3. 16. Soo'se het doen uyt yver, tot Godts eere, datse die op alle plaetsen niet willen ghesongen hebben, laetse haer sin volgen, en bidse alle Christelijcke billicheyt te ghebruycken, in de herten van andere te oordelen, dewijle Godt dickwijls in allerley plaetsen en gheselschappen, der menschen herten tot aendacht verweckt, als wy't alderminst vermoeden. Menighmael geschiedt het, dat die uyt gewoonte en sonder aendacht de heylighe Woorden in de mondt nemen, onverhoedts ofte selve

(6)

beroert werden, ofte andere herten beroeren. Het was te wenschen, dat in alle Gesanghen het herte altijdt tot Godt wierdt op-gheven, maer nadien dat een ghenadige gave Godts is, moeten-we den Geest, die menighmael schijnt te slapen, met allerley middelen, die ons de Schrift voor-draeght, verwecken.

Neem dan, Hoogwaerdige Dochters, dit mijn Gunst-bewijs, gunstelijck aen, en soo 't U E . gelieft my yetwes ghebieden, sekerlijck (soo dienen in gehoorsamen bestaet) niemandt sal boven my naer de kroone staen, vermidts ick ben, meer dan yemandt anders,

Uwer E: E: Hoogh- en Diep-gedachte Dochteren Alder-overbodighste Dienaer

Hendrick Janß Prins.

(7)

Aenspraeck tot den Kooper.

SIet Vrienden, hier wat nieuws, ey! komt toch haestigh loopen, Wilt voor een slechte prijs dit Scharre-zoodtje koopen.

Hier hebt ghy schoone kost: veranderingh van spijs Den mensch wel eeten doet; maer weest toch niet te wijs.

Komt, koopt wat, brenght ons geldt, het sal soo louter smaecken Als ghy slechts met u mondt aen 't kluyven komt te raecken.

Het is een noble Zoö, van Schartjes toe-gemaeckt, Haer lieffelijcke smaeck u maegh niet uyt en braeckt.

Dit Zoodtjen is gekoockt, komt draeghtet in uw' huysen, Ghy meught van stonden aen beginnen wat te pluysen:

Gheen keetel maeckt ghy vuyl; onnoodigh eenigh brandt;

V keeltjes maeckt geree, den winckel is soo kant.

Een deel heeft d'Organist dit Zoodtjen over-goten Met smaeckelijcke doop, ghekocht van Tubals-Noten.

Hierom, mijn lieve Vriendt, gaet peuselt wat u lust, Hebt ghy gheen held're keel, met lesen weest gherust.

(8)

Maer valtet u wat slecht, en sober dese Sanghen, Weet dat me by de Schar oock wel een Bottje vanghen.

Den Visscher haelt al op dat in sijn Netten raeckt,

Elck soeckt daer uyt sijn lust, en wat hem lieflijck smaeckt.

Ick hoop dit Zoodtje sal veel soeter zijn als Salmen.

Laet Lecker-beck ons Visch u aesem niet beswalmen, Om dattet u niet lust, en ghy soo spijtigh vraeght,

Waerom dit boeck den naem van 't Scharre-zoodtje draeght.

Wel, hebt ghy noyt ghesien (die alles wilt door-soecken) Hoe dat oneygentlijcke de naem is van veel boecken:

Het Speel-jacht, Rommel-zoö? Ick segh' tot mijn bewijs, Dat goede leere wordt dickmaels ghenoemt een spijs.

En om dat onse Schar van menigh' wordt gepresen, Soo wensch ick, dat dit Werck alsoo by u moet wesen.

Ontfanghtet dan in danck; en weest soo langh ghesont, Tot ghy een beter Zoö vanght voor een yeders mondt.

A. H. Niemandt siet sijn eygen bult.

(9)

Eer-sonnet, Op 't Medenblicker Scharre-Zoodtje.

GHy die loopt na de banck om koopen u begheeren, Ghy die wel menighmael vergheefs quam aen de stal, Kom hier, hier is u gaingh, hier is een goedt ghetal Van Visch, waer me'e ghy meught u Tafelen stofferen.

Hier hebtge voor u selfs, en oock de Jeught te leeren Musijcq, door hem die noch schrijft Saligheyt voor al.

Hier hebtge Scharre-visch die niet beswaren sal Het Christelijck gemoedt, maer licht is te verteeren.

Wat hebtge veel te doen? S' is voor u al ghevaen, Ontweyt, ghekoockt, gesaust; alleen ghebreeckt'er aen Dat ghy'se toe-past, als yet niet om te missen.

Dit doende, sal 't u zijn een smakelijck ghericht;

Dit doende, werdt de vracht van Scharre-schuytje licht, En 't sal de Visscher-man te eerder we'er doen vissen.

F. G. Drie-duyn.

(10)

Sonnet; Ghemaeckt en toe-gepast Op 't Medenblicker Scharre-Zoodtje.

KOmt Sanghers die den Geest meer als het lichaen achten, Siet hier een brave Zood, op 't drooghe landt ghevist, Berydt en toe-ghemaeckt, ghekoockt en op-gedist:

Op dat u waerde Ziel van lust niet soud' versmachten.

't Is gheestelijcke spijs, en daerom is 't betrachten Te meer noodtsakelijck, want die sulck voedsel mist, Al had' hy thien-mael meer aen d'yle romp verquist Heeft niet dan het vergaen van hongher te verwachten.

En nademael ons Godt noch sulcke Mannen geeft,

Die schaffen 't gheen waer door ons Geest in vreughde leeft.

Soud' dat gheen dwaesheyt zijn dat wy daer slim op saghen?

Wel koopt dit Zoodtje dan, dat ghy'er vast aen kleeft;

En danckt haer die dit schreef, en die 't ghesongen heeft;

Soo doende, dan sult ghy en Godt en Mensch' behaghen.

Liefd' doet hake.

(11)

Op ’t Medenblicker scharre-zoodtje.

SCharre-vangers, kloecke Vissers, Saus-bereyders, milde Dissers,

Maeckt je soet Zoodtje ree, T'wijl het versch komt uyt'er zee.

Wilt het wel te deghen zieden Om de Gasten aen te bieden, In de Keetel van Musijcq, Op de maet heel suyverlijck.

Daer zijn immer graghe menschen Die met lust en yver wenschen,

En met wonder groot vermaeck Wachten op de soete smaeck Van dit deftigh Zoodtje Scharre;

Maer gheen Gecken, noch geen Narre Draghen dese Visschers gonst;

't Zijn verachters van de konst.

Maer het zijn al lieve Gasten, Die dus grijpen ende tasten

Na dees' wel-bereyde Vis, Die soo soet begoten is,

(12)

Met des Hemels gulde stralen:

Heer, laet uwen zeghen dalen Uyt uw' mild' en rijcke Throon, Geeft dees' Visschers tot een loon 't Hooghste goedt, daer menigh Zielen Eeuwigh voor haer Schepper knielen:

Datse loven dagh en nacht 't Lam, dat voor haer is gheslacht.

Wel, laet dan de schimpers steecken, Leppich rallen, ende spreken

Van uw' saus, en van uw' Vis Datse niet begoten is, Met gherijm vol Duyvels asen, Daer na Venus wichten rasen.

Och! hoe bitter sondigh sop Daelt ghy op uw' Dienaers kop.

Ghy, daerom wilt heene vare Door de Oceaense bare

Van des Heeren heylich Woort:

Visschers, gaet ghedurigh voort, Om ons noch vry meer te halen Uyt des Hemels rijcke zalen.

Onuytputtigh is die Zee Neemt maer Aes en Angel mee.

(13)

Medenblicks opkomst, veranderingh, vooren tegen-spoedt.

Stem: O! saligh heyligh Bethlehem, etc.

1.

O Medenblick! voormaels gebouwt Van Hoogh-ghebooren Koninghs handen, Door Diederijck, Soon van Radbout, Een Heer en Prins der Noorderlanden.

2.

Sijn hoogen Troon en Konings Hof Was tot cieraet van uwe Steden, Wiens Scepter u met grooten lof En macht regierd', als vrome leden.

3.

Hier door waert ghy seer wijt vermaert, En van sijn Majesteyt verheven,

(14)

Een Gouden Pael in swarte Aerd', V tot een Schildt was toen gegeven.

4.

Recht of hier me'e was voor-gestelt Hoe dat u Stadt soud' rijsen, dalen, En zijn ter aerde ne'er gevelt, Of als een glans van Goude Palen.

5.

Dien was u Zuyd' en Noorder kust Al om beplant met Bosch en Boomen, Des Koninghs en der lieden lust,

Men wist' van gheen Neptunes stroomen.

6.

Tot dat des Alderhoogsten handt Dit heeft vernielt, en uwe gronden Ten deel verspoelt, en met het strandt Der Zee, u Noorder-kust verslonden.

7.

Ja, Godt die 's Konings hert regiert, Aen wie hy wil, het Rijck kan schenken, Heeft hier de Franse macht ghestiert Om 't Rijck der Vriesen so te krencken.

8.

Prins Dagobert een sterck Fortress' Op werpen doet, omtrent u palen, Op dat me soo des Heeren less' In rust en vre'e moght gaen vertalen.

9.

Want toen in 't duyster Heydendom Ons Vaderlandt lagh tot den gronde:

Nu schijnt des Heeren Licht al-om, Die zy ghelooft van dese stonden.

10.

West-Vrieslandt valt daer na ten deel Voor Hollandt, en sijn Edel Graven:

(15)

Graef Floris sticht hier een Kasteel, En vast gebouw, omtrent ons' Haven.

11.

Wat al heeft Medenblick besuert Van verr' en aengeleghen Landen, Om vreemd' en eyghen vyer getreurt, Dat Kerck en huysen ging verbranden.

12.

Maer Godt, die alle dinghen kent, Schenkt Medenblick sijn milde zegen, En heeft dit swaer verdriet gewent, Sendt tot ons ne'er sijn gulden regen.

13.

De bracke Zee is als een schrick, Maer geeft nochtans veel schoone Waren:

En nu ghebroken is ons' strick, Ter Zee soo mach men veylich varen.

14.

Onlanghs is Medenblick vergroot Met schoone havens en ghebouwen, Daer menich mens door wint sijn broot Om wijf en kinders t'onderhouwen.

15.

O Heer! als ghy ons' niet bewaert, Vergeefs ist dat de Wachters waken:

Als ghy met ons ter zee-waert vaert Sal ons geen tegenspoedt ghenaken.

A. H. Durate.

(16)

Aenmaninghe der Jeucht, tot het bevlijtighen der Christelijcke Oeffeninghe, in de gronden der religie.

Stem: o! salutaris Hostia.

O Jonge Jeught! niet als het Vee,

Hebt u ge-neught in 't Aer-de-rijck gestelt, Want boven Wolk en Sterren-stee, Heeft Godes Volck een beter re'e,

Van hoogher vreught: daer heen uw' oogen velt.

(17)

2.

Dit wit beschiet, spant in uw' kracht, Van d'Aerde vliedt, ten Hemelwaert gekeert:

Want wat is d'Aerd'? Wat d'aerdsche pracht By d'Hemel waerd'? S'is niet geacht, Ja min dan niet: sy werdt'er uyt-geweert.

3.

Maer tot die vreught, men komt ten toon Niet sonder deught, en goede werckenvlijt:

Want die de Crans, die d'Eeren-kroon Be-ooght althans 't genaden-loon,

Moet met gheneucht volharden in de strijt.

4.

Wel dan besint, en vroegh en spaed', Dat ghy bemint de Goddelijcke Leer, Van onderscheydt van goedt en quaed', Van saligheyt, van schand' en schaed', Op dat ghy vint en deught, en vreught, en eer.

5.

Gedenckt, elck is een reed'lijck dier.

De reden fris betoon de geestigheyt Van uw' verstandt: en 't Hemels vyer Oock by der handt op aerd' alhier Verdrijf 't gemis der domme beestigheyt.

6.

Zijt Peert noch Muyl gelijck, in weet;

Noch als den Uyl in duyster' hoecken vlieght:

(18)

Maer uw' gemoedt ter leer besteet, Wat Godt u doet, noyt en vergeet.

De trage Guyl sijn Meesters hoop bedrieght.

7.

Geen werelts moy, gecier, of pronck, Noch opgetoy betoover uw' verstandt:

Want al haer drift, en soet gelonck Is maer vergift, en als een vonck

Der lichte koy, die brenght ter Hellenbrant.

8.

Verkrijght vernuft, na wijsheydt speurt, Sit niet verbluft, maer soeckt'er in 't geheel, Houdts' in het oogh, haer Edel keurt, Verheft haer hoogh: en watter beurt Zijt niet versuft, sy is het beste deel.

9.

Sy sal u zijn een Hooft-cieraet, Een Silver-mijn, een kostelijcken schat, Een Diamant in uwen staet,

Een Eeren-plant, een toe-verlaet,

Die vrijt van pijn, en voert ter Vredenstadt.

(19)

Ghebedt der jeught, om Godes bystandt in haer oeffeninghe.

Stem: de son heeft my berooft.

Groote goede Godt!

Navolgens uw' ghebodt, Wy in u Tempel treden, Ghelijck de Kinders deden Der heylighe Propheten;

Om uwe Wet te weten.

(20)

Doch kleyn is ons' verstandt, En swack des Geestes handt, Om Hemelsch heyl te vatten;

't Zijn grondeloose schatten Die wy gheringe menschen Voor onze Ziele wenschen.

Dies bidden wy, o Heer?

Dat ghy met uwe Leer, En Geest, ons arme wichten Genadigh wilt verlichten;

Op dat met open ooren Wy 't goede moghen hooren.

Regier, bestier de mond' Van hem, die ons verkond' Vw' woorden, en ghesetten, Wilt hem de tonghe wetten, Om suyver voor te snijden De som' van ons belijden.

De kool van uw' Altaer Ontsteeck hem, dat hy klaer En vyerigh onderwijse Tot uwen opper-prijse, Tot onser saligheden Het wit van onse beden.

Maer ons ghenadigh jonn' Dat yeder veerdigh konn' Verstaen, om op het vraghen Goed' antwoordt op te draghen;

Dat niet in uwe Scholen Den Echo zy verholen.

Gheef dat ons hert en sin Vw' heyligh Woordt bemin, En uw' ghenaed' begeere, Van uwen Geest wil leere, Ten Hemel he'en sich keere, De deuchtsaemheydt vermeere.

(21)

Maer, Heer, het alderbest Wy wachten op het lest, Een saligh eeuwigh leven:

Wilt dan ghenade geven, Dat wy 't beginsel houwen Om 't eynde te vertrouwen.

Kort onderwijs in de eerste gronden der christelijcke religie

Stemme: Psalm 6. of, schoon lief wilt my troost geven.

WAt is, o Christen-menschen, Na veel vergeefsche wenschen, Dat uwe Ziele troost

In leven en in sterven, In heen en we'er te swerven, Na Westen en het Oost.

't Is dat ick niet de mijne, Noch d'uwe, noch de sijne, Maer Jesu Christi ben;

Des trouwen Salighmaeckers, Des lijf en Ziel-bewaeckers, Die 'k voor de mijne ken.

(22)

Die met sijn dierbaer bloede Voor my, te mijnen goede Den Rechter heeft betaelt:

Mijn vyandt overwonnen, Doodt, Duyvel, Hel verslonnen, De saligheyt behaelt.

Die my noch komt bewaren, Dat geene mijner haeren Vergeefs op aerden val:

Die alle mijne quaden Van hinder ende schaden Ten besten wenden sal.

Die mij van 't eeuwigh leven Heeft sekerheyt ghegeven, Door sijnen goeden Gheest:

Om my alsoo te leyden Dat lijf en Ziele beyde Hem dienen onbevreest.

Wat is u dan al noodigh, Om levendigh, niet doodigh, In alle levens pijn,

In alle Ziels-beswaren, In alle doodts-ghevaren Dus wel ghetroost te zijn?

Tot desen troost, onweerdigh, Gheraeck ick, als ick veerdigh Bekenne mijn ellendt;

Gheloove mijn bevrijden;

En ben tot allen tijden Tot danckbaerheydt gewendt.

d'Ellende van mijn sonde Ick uyt de Wet verstonde, Door gheestelijck ghesicht:

Hoe verr' ick ben gheweken In veelderley ghebreken, Van mijn gheboden plicht.

(23)

Dus was ick niet gheschapen;

Maer door 't verboden gapen Van Adam. is het beeldt Der deuchd' in hem versturven;

En mijn natuer bedurven;

Als van hem voort gheteelt.

Soo dat met hert, en sinnen, Ick niet en kan beminnen Het Geestelijcke goedt;

Veel minder doen: al vooren Ick weder werd' ghebooren, Van herten en ghemoedt.

>Hier over was de Heere Vertoorent, wonder seere, En dreyghde my den vloeck:

Om dat ick niet ghebleven Was, in het gheen geschreven Is, in sijn Wetten-boeck.

Hy is ja wel ghenadigh, Maer sijn gherecht gestadigh, Wil een gherechte straf:

Dies moest' ick of betalen, Of sulcken Borghe halen Die mijne schuldt deed' af.

Gheen Engel in den Hemel, Geen mensch, noch aerdt-gewemel, Dat machtigh was te doen.

Reyn-Mensche-Godt ghepresen, Most mijne Heylandt wesen, Die my met Godt versoen.

Reyn, om voor my te goeden;

Mensch, om voor my te bloeden;

Godt, om voor my te staen:

Dat sijn goedt, bloedt en krachten My 't leven weder-brachten, Dat van my was vergaen.

(24)

Sulck eenen quam verklare De blijde tijdinghs mare, Te zijn Godts eyghen Soon;

Die daer toe was verkooren, En reyne Mensch gebooren Om draghen 't sonden-loon.

Hy salight my alleene, Als ick met hem vereene Door een oprecht gheloof.

Hy doet my door vertrouwen, Door vast aen hem te houwen, Niet werden tot een roof.

Het geen ick moet ghelooven, Dat is van Godt hier boven, En van sijn waerde Kerck.

Godt, Vader, Soon en Geeste, Sijn Kercke, die de meeste Is, in sijn Gunsten-werck.

Ick gh'loof van Godt den Vader Dat hy is mijn Weldader,

Om Jesu Christi wil:

Die 't goede my sal gheven En doen in 't quade leven, Van herten vroet en stil.

Ick g'loof van Godt den Sone, Dat hy mijn sal verschoone Voor Godes swaer Gerecht:

Want Jesus is sijn Name, Dies werdt door hem bequame Mijn saeck by Godt beslecht.

Hier toe was hy ghesonden, En werdt van mijn bevonden Mijn Leeraer, Priester, Heer;

Die met sijn Leer, en Lijden, En Scepter, doet verblijden, Mijn droeve Ziele we'er.

(25)

Gheen beter kan ick wensche, Want hy is Godt en Mensche, In wien gheen sonde stack:

Die leven kond', en sterven, En hy den Heer verwerven Het gene my ontbrack.

Dit Ampt hy gingh volbrengen, Door doen, en door ghehengen Van Godes recht en straf.

In 't vleesch heeft hy geleden, Met Doodt en Hel gestreden;

Geleghen in het graf.

Maer is ten derden daghen Verresen; Op-gedraghen Ten Hemel, daer hy sit, By sijn en mijnen Vader, En als een Sond'-ontlader Voor mijnen sonden bidt.

Hy sal oock weder-komen, Op dat ick op-genomen Word', daer hy is gehuyst:

Dan sal mijn lijf van slijcke, Hy maeckten 't sijn gelijcke, Al was het gantsch vergruyst.

Ick g'loof van Godt den Geeste, Dat hy is d'aldermeeste,

Die mijne Ziel verquickt:

Die mijn gemoedt verfrissen, En mijnen voet bewissen Sal, dat ick gae geschickt.

Ick g'loof van Godts Gemeynte, Niet tegen-staend' haer kleynte, Dat sy is Christi Bruyt:

Welck onder hare Leden, Die vry voor Gode treden, My oock onwaerdigh sluyt.

(26)

Dees' Bruydt heeft hy beschoncken, Soo datse staet te proncken

Wel heer'lijck toe-bereyt;

Met heylige ghemeynheyt, Met sonderlinghe reynheyt, Verrijsingh, saligheyt.

Door 't loven van dit allen, Is mijn het lodt gevallen, In 't alderbeste deel:

Want vry werd' ick ghesproken, Al heb ick schoon verbroken Godts Wetten in 't geheel.

Niet mijner deuchden weerde Soo hooghe my ver-eerde;

Maer des gheloovens handt:

Waer deur ick heb ontfanghen, Met hertelijck verlanghen, Mijn weedigen Heylandt.

Dit vry-ghenaeds geweten, En maeckt my niet vermeten;

Maer tot de deught bereydt:

Want onverdiende gaven Doen 't herte wacker draven, Tot ware danckbaerheyt.

't Geloof heb ick verkreghen Uyt Godes milden Zeghen, Door werckingh van den Geest:

Die 't herte my door-boorde, Als ick van sijnen Woorde Toe-hoorder ben geweest.

Door dit gheloove levend', Maer door sijn swackheyt bevend', Heb ick een rechten treck

Na beyde Sacramenten;

Die daer als Zegel-prenten Verstercken mijn ghebreck.

(27)

Den Doop heb ick ghenoten, Met Water over-goten

In mijne jonghe Ieught:

En ben met Christi bloede, Gewassen van Ghemoede, Verbonden tot de deucht.

Het Avondtmael des Heeren Dat houd' ick oock in eeren, Om deur het Broodt en Wijn Aen Christi doodt te dencken, Om d'oude Mensch te krencken, En meer vernieuwt te zijn.

Noch heb ick goedt behaghen, Te doen, en te verdraghen, De goede Kercke-tucht:

Als die voor d'onderhouwingh Der Kerck, en haer opbouwingh' Van herten ben beducht.

Door dees' ghenaeds bekennen, Soo wil ick my gewennen, Tot sonden haet en laet;

Tot deuchden, lust, en daden, Ter eer van Godts ghenaden, Tot mijn en 's naestens baet.

Dies sal ick my Godts Wetten Altijdt voor ooghen setten, Tot Spiegel en Lanteern;

Op datse my doen swichten Van sonden, en verlichten Te gaen Godts weghen geern.

Hier word' ick dan besteeden, Weshalven in Gebeden

Ick my tot Godt begeef, Dat ick in sijne krachten Het goede mach betrachten, Tot dat ick eeuwigh leef.

(28)

Ick ben oock wel ghenegen Gerechtigheyt te plegen, Met een bekeerde sin.

Doch al mijn neerstigh poogen, Dat is voor Godes oogen Een kleyn en slecht begin.

Ick bid', O Hemels-Vader, Weest ghy mijn Herts-berader, Ter eer van uwen Naem:

Wilt met u Rijcke komen, Op dat ick sonder schromen V wille gehoorsaem.

Wilt mijn oock kost en kleeren, O! goede Godt vereeren,

Bewaren dach en nacht:

Vergeven mijn misdaden;

Verlossen van den quaden;

Want ghy hebt wil en macht.

Dit's mijn Geloofs belijden, Terwijl ick heb te strijden In 't aerdtsche droeve dal:

Waer op ick wil verhopen, Na dese tijdts verloopen, Des Hemels bly gheschal.

(29)

Lof van een goede vrouwe.

Stemme: O! schoon die my dus mart'liseert.

1.

GElijck een Vrouw' haer Man behaeght, Die op haer dinghen past,

En met de Man eenparich draegt De Huys-ghemeene last:

Alsoo een Vrouw', in tegen-deel,

Baert staed'ge twist, en bitter huys-krakeel.

2.

Een goede Vrouw' is eere waert, Sy doet haer Man gherief;

En wat hy wint, sy wel bespaert;

Dies heeft hy haer oock lief.

Ia, soo een Vrouw' daer siet de Man Sijn lust en vreught, sijn welgenoegen an.

3.

Al treckt hy verr' tot sijn bejach, Hy later soo een t'huys

Daer hy hem op verlaten mach, Die zedigh is en kuys;

En schoon hy toeft, de waerde Vrouw' Blijft in, en uyt, haer lieve Man getrou.

4.

Hy keert we'erom: en met een lach Heet sy hem wellekom;

(30)

Sy kust, sy biedt hem goeden dach;

En hy haer wederom.

Een Lust-hof is den Echten-staet,

Als 't tusschen Man en Wijf soo vredigh gaet.

5.

De Kinders die haer Godt verlient Neemt sy seer vlijtigh waer,

Sy geeft hun 't geen al wat hun dient, En houdt'se net en klaer:

Ia met den aenwas van de Ieught Weckt sy'se op, en stiertse tot de deught.

6.

Geluckigh is de jonge Quant, Die soo een lieve Bruyt,

Soo braven Vrouw', soo E'elen pant In sijnen armen sluyt.

Hy dancke Godt, en geef hem eer:

Want wel ghetrouwt te zijn komt van den Heer.

7.

Was ick met soo een Vrou gepaert, Ick prees haer noch veel meer:

Had' ick een Vrouw' van sulcken aert, Ick sou haer, ja soo seer,

(En sonder oyt te worden moe) Verhoogen tot den Hemel toe.

8.

Ghy Mannen dan, soo wel getrout, Schouwt alle vuylen brandt:

V Vrouwen doch in eeren houdt, Woont by haer met verstandt, Soo langh u Godt het leven gunt:

Die geven wil dat ghy het volgen kunt.

C. P. Rhijnenburgh.

(31)

Op den dronck.

Stemme: Als ick uyt wandelen gae, &c.

1. VAn allerleye quaedt, bedroch, en snoo fenijn Dat op der Aerden is, en mach gheen slimmer zijn Als van het Druyven-sap, ghebruyckt in overvloedt, Want uyt, want uyt den Dronck komt noyt sijn leven goedt.

2. De wijn is anders wel, wanneer men die met maet Gebruyckt, en dat men 't noyt soo verre komen laet Dat sy ons Meester wordt, en rijdt door vleesch en bloedt, Want uyt, want etc.

3. Wat mach'er grooter sond' voor Gode zijn begaen, Dan dat de Name Gods wordt oneer aenghedaen

En schandelijck misbruyckt, ghelijck de Dronckaert doet, Want uyt, want etc.

(32)

4. Wat is'er noch al meer daer hy hem niet in quijt:

Hy staet sijn huys niet voor, maeckt dat sijn Vrouwe lijt, Sijn kinders hy in 't quaedt, en niet in 't goede, voedt, Want uyt, want etc.

5. Hy schendt den Echten-staet, en breeckt de reyne Trouw', De Hoeren hanght hy aen, en keert hem van sijn Vrouw', Al isse noch soo wel, soo moy, soo schoon, soo soet, Want uyt, want etc.

6. De vreemden gheeft hy 't al, en deylt sijn eyghen mis, En als'er dan voor hem niet meer ten besten is

Soo gelt'et hem sijn Vrouw', die dan sijn schade boet, Want uyt, want etc.

7. De Vrouwe doet haer werck, sy nayt, of sit en spint, Hy is noch niet in huys het schelden dat begint;

Hy schopt, hy slaet, hy smijt, de Vrouw raeckt onder voet, Want uyt, etc.

8. Hy vat'se by de hayr, en sleept'se langhs de vloer, 't Is al du vuyle Slord, houd' daer du slimme Hoer:

(33)

En hoe hy met haer leeft sy noch al swijghen moet, Want uyt, want etc.

9. Wel hem die nuchter is, en wacht hem wel voor dien, Diens ooghen sullen niet na vreemde Vrouwen sien.

Gelukigh is de Maeght die soo een Ionghman groet, Want uyt, want etc.

10. Een Drockaert wat hy weet dat moet'er met hem uyt, Al waer'et oock een moordt, hy krijt'et over-luyt;

Ia voor hem-selven me'e en is hy wijs noch vroedt, Want uyt, want etc.

11. Dewijle dan den Dronck is soo een leelijck quaet, Soo laet hem by ons zijn in een ghesta'gen haet.

Dies my, mijn leven langh, o! Heer, daer voor behoedt, Want uyt, want uyt den Dronck komt noyt sijn leven goedt.

(34)

Ziels vreuchde-liedt, over de gheboorte onsen Heeren Jesu Christi.

Stemme: Lestmael in 't kriecke van den dagh, &c.

MYn Ziele wat een groote vreught Dat ons nu wedervaert,

Een Maghet vol van deucht, Heeft ons een Soon ghebaert;

Ia heeft in volle dracht Een Sone voort-gebracht, Door Godes

(35)

kracht,

En wonder wijs beleyt, Want hy heeft daer door bereyt 't Middel onser saligheyt, Door Godes kracht En wonder wijs beleyt,

Want hy heeft daer door bereydt 't Middel onser saligheydt.

2.

Den Hemel, als het was geschiedt, Scheen oock te zijn verheucht, Men hoordde straks een vrolijck Liedt,

Een Lof-sangh vol gheneucht, Een soete harmony

Van 's Hemels Burghery, Vol melody

En aenghename toon,

Singhende seer hoogh en schoon;

Eer zy Godt in sijnen Throon:

(36)

3.

Op aerden vreed', en aen den mensch Een wel vernoeght gemoedt.

Wat liever dingh, wat hooger wensch, Wat aengenamer goedt

Kon gheven ons de Heer?

Dan dat hy ons oneer Wech doet, en we'er Neemt in ghenaden aen In sijn Soon, die hy doet gaen En in onse plaetse staen.

4.

Siet hier, mijn Ziel, en wilt bevroen Hoe lief dat Godt ons heeft, Dat hy voor ons tot een randtsoen

Sijn eyghen Sone geeft.

Roem van sijn goedigheyt, Die sonder onderscheydt Sich wijdt uyt-breydt, En schijnt in volle kracht Over 't menschelijck gheslacht, Midden in de droeve nacht.

5.

Geen schoonder Naem mach zijn ghehoort, Die Sathans Rijck beschaemt.

Hoe heet hy dan? Ey! segh doch voort Hoe dat hy wordt ghenaemt:

Jesus. O! Jesu mijn, Du wilst' mijn Jesus zijn, Want ick ben dijn:

Wel duer genoegh gekocht, Want du hebst' my op-gesocht En we'er op den wegh gebrocht.

6.

O Jesu! Mensch, en Godes Soon, Weest vriend'lijck wellekoom.

(37)

Ia wellekom met dijne woon, Hier by dijn Eyghendom.

Mijn Vriendt, mijn Bruydegom, Ick segghe wederom

Weest wellekom, O! aldersoetste soet,

Dat mijn Ziel ten leven voedt, En den vloeck te niete doet.

7.

Wel aen mijn Ziel, de nacht verdwijnt, De Morgen-sterre rijst;

De Son, de gulde Sonne schijnt, Die ons aen licht, en wijst Wat wegh, tot ons ghewin, Nu dient gheslagen in.

Gheef ons den sin,

Daer toe het recht verstandt, Heere, dat wy naderhandt Komen in 't Beloofde Landt.

't Is noyt te degen.

(38)

Een ander Kers-liedt.

1.

KOmt wilt u spoeyen na Bethlehem, Hoort als de vroede der Engh'len stem', Vervoeght u mede by 't soet accoort, 't Is pays en vrede dat men daer hoort.

Nu is verdwenen de duyster nacht:

't Licht is verschenen Adams geslacht:

Een douwe ne'er daelt, Die rouwe wegh haelt.

Siet een Iongh-

(39)

vrouwe heeft Godt bepaelt 2.

Een suyver Moeder heeft nu gebaert Een Kint ons hoeder, jongh' oud' gejaert:

Van haren Broeder, een wonder re'en, Een Maegt is Moeder, en in haer le'en Draegt haren Vader van eeuwigheyt, Die 's werelts ader eerst heeft geleyt, En minde met kracht// Ons' blinde geslacht, Trock sijn gesinde uyt Satans macht.

3.

Den Heer der Geesten van 's Hemels Hof, Leyt voor de Beesten in dreck en stof.

Die alle gaven en rijckdom geeft Een Maegt moet laven, van koude beeft:

En Godt der Vreuchden, nu tranen schreyt, Om ons ondeuchden in 't krebje leyt.

Sijn handen zijn vast// Ons banden ontlast, Sijn Ziel te pande stelt desen gast.

4.

Sijn teere leden, acht dagen oud', Worde besnede, na Wets inhoud'.

Een klare Sterre uyt Iacobs stam

(40)

Rees op, en verre sach men haer vlam', Die trock die Wijsen uyt Oosten-landt Om Godt te prijsen met Offerhandt.

Sy eeren dit Wicht// En Heere van 't Licht.

Mensch gaet u keeren van 's Werelts plicht.

5.

Komt wilt beminnen den Iongen Prins, Sijn sachte sinnen vergramt geensins:

Begeef u leden tot sijner eer',

Sijn Wet en Zeden volgt meer en meer.

Wilt u verkloecken dagh en nacht Om hem te soecken met al u kracht.

Sijn paden zijn slecht// Sijn reden oprecht, Al komt gy spade ghy wort sijn knecht.

Salomons ghebedt.

Stemme: Polephemus aen de strande, &c.

1.

HEere, goe ghetrouwe Vader, Ick kom nader

Voor u hooghe Majesteyt, Wilt doch achten op mijn reden

En Ghebeden,

(41)

Na u groote goedigheyt.

2.

Geef dat ick, na u Gheboden, Gheen Afgoden My op aerden maecken laet, Maer dat ick mach gaen ter deghen In u weghen,

En den valschen Godts-dienst haet.

3.

Hoed mijn tongh voor leugen-spreken, Valsche treken,

Die ghy hooghelijck verbiet:

Want de mondt geneyght tot lieghen En bedrieghen,

Baret eeuwigh Ziel-verdriet.

4.

Ghy en wilt oock in dit leven My niet gheven

Al te groot of kleyn-beslagh, Maer verleen my middelmatigh,

Dat ick statich, En met eeren, leven mach.

5.

Grooten rijckdom maeckt hooghmoedigh, Overvloedigh

Ick van u gantsch niet begeer;

Anders mocht ick my op-maecken, V versaecken,

Segghende: Wie is de Heer?

6.

Ghy en wilt my oock niet laten, Boven maten,

Met armoede zijn besocht, Anders mocht ick zijn ghenegen,

Dinghen plegen

Die ick noyt mijn leven docht.

(42)

7.

Ick mocht teghen u beveelen Lopen steelen,

Loeren op mijns naesten goedt:

Daerom laet my, Godt der vromen, Doch niet komen

Tot ghebreck, noch overvloedt.

8.

Want armoede, swaer om daghen, Maeckt verslaghen,

Overvloedt verheft ghewis:

Wilt my dan alleene schencken, En bedencken

Met soo veel my noodigh is.

9.

Hierom bidd' ick u, o Heere!

En begheere

Dat ghy my de gunste doet, Dat ick dit van u verwerve

Eer ick sterve,

Daer ick een-mael henen moet.

(43)

Vasten troost der gheloovigen.

Stem: Mijn ziele vvilt den Heer met lof-sangh prijsen.

1 GHelooft zy Godt, die my heeft laten werven Dien troost, dat ick in leven of in sterven, Met Lijf en Ziel, mijns Heeren eyghen ben:

Die met sijn bloedt, mijn schulden heel volkomen Heeft af betaelt, mijn sonden wech ghenomen;

Die ick hem voor mijn Heylandt oock beken.

2 Ghelooft zy Godt, die na sijn welbehagen, My van 't ghewelt des Duyvels heeft ontslaghen, En soo bewaert, dat niet een enckel haer, Dat weynich is en slecht, ja niet van waerde, Van mijnen kop af-vallen, kan op aerde, Ten ware dat het sijn believen waer.

(44)

3 Gehlooft zy Godt, die my soo veel weldaden Bewesen heeft, om niet, en uyt ghenaden, Dat alle dingh tot mijner saligheyt

My dienen moet: Die my tot 't eeuwigh leven Verzeghelt door den Gheest, die my daer neven Voortaan om hem te leven maeckt bereydt.

4 Ghelooft zy Godt, die 't steenen hert verdreven, My wederom een vleeschen heeft ghegeven.

Ia soo een hert, dat ick nu heel en al Oprecht te gaen, van herten ben ghenegen, Niet na het vleesch, maer in des Heeren weghen, Die met sijn Gheest my onderhouden sal.

5 Wie wil my dan voor Gods Gerechte daghen Om my voor Godt van sonden te beklaghen?

Sal 't Sathan doen? Ick bender me'e te vre'e.

Ick heb dien troost; Het bloedt uyt Christi wonden Dat wascht my af, dat reynight my van sonden, En maeckt my wit ghelijck een vallend' snee.

(45)

6 Al woeden dan de Zee met hare baren, En dreyghden my t'saem over 't hooft te varen, Ick heb dien troost die nerghens op en past, Die allesins mijn Ziele kan verquicken, Soo dat my niet ter werelt mach verschricken, Want door 't gheloof is sy aen Christo vast.

7 Hoe sal ick dy, o Heer! ten vollen prijsen?

Dus sterffelijck, kan ick u niet bewijsen Alsulcken lof ghelijck ghy waerdigh zijt:

Maer als ick door u goedtheyt op-gheresen By 't soet ghesangh der Engelen sal wesen, Dan sal ick u lof singhen, Heer, altijt.

(46)

Christelijcke meditatie, op het nieuwe-jaer.

Stemme: Poliphemus aen de strande, &c.

1.

HEer, hoe snel vergaen de Iaren, Als de baren

Snedigh volgen op malka'er:

Soo is nu dit Iaer verscheenen, En verdweenen

Als of 't noyt gheweest en waer.

2.

Als de pijlen van de Boghen, Af-gevloghen,

Schielijck dringhen door de lucht;

Even soo, ja noch veel snelder, Tien-mael felder,

Is de tijdt in hare vlucht.

3.

Hebben wy geen vrucht ghesneden 't Jaer voor-leden,

Die voor Gode mach bestaen:

Laet ons nu met alle krachten Vlijtigh trachten, Dat wy beter ganghen gaen.

4.

Siet eens, dat in d'aerd' besturven Scheen verdurven,

(47)

Sal haest komen voor den dach, Aenghenamer dan te vooren,

Nieu-ghebooren,

En veel schoonder als het plach.

5.

Laet ons met dees' nieuwe tyen Ons oock vlyen,

Om te werden jongh en nieu:

Alle boosheyt van ons legghen, En gaen segghen

's Werelts ydelheydt Adieu.

6.

Dat wy namaels niet en klaghen, Want de daghen

Zijn gaer weynigh, boos en kort.

Denckt, hoe menigh in het bloeyen, En het groeyen

Van sijn Ieucht, geslaghen wordt.

7.

Al hoe moedigh wy nu schijnen, Sonder quijnen,

Sonder letsel, sonder pijn, Wie weet, of wy met malkander,

Tot het ander Iaer, op aerde sullen zijn?

8.

Ia, dat niet en is t'ontvlieden, 't Kan geschieden, Morghen eer de Sonnen rijst, Dat de Wormen, dat de Pieren, En meer dieren,

Van dit lichaem zijn ghespijst.

9.

Siet my aen, al ben ick heden Fris van leden,

Als een varsch ontloocken Roos,

(48)

Eer het swart de Landen decket, En betrecket,

Kan ick legghen ziele-loos.

10.

Dus, al staet u Hof vol Bloemen, Wilt niet roemen,

Want oock op een koude nacht Kan haer luyster, en haer brallen,

Neder-vallen,

En haest zijn tot niet gebracht.

11.

Soo onseecker is het leven Ons gegheven, Dat wy weten niet met al, Op wat uyr, of tijdt, de Koningh

Onse wooningh Van het licht berooven sal.

12.

Dat wy daerom onse saecken Vaerdigh maecken.

Waecken, dat wy onverdacht Niet en werden wegh-genomen,

Als hy komen

Sal, in d'eerst' of tweede wacht.

13.

Hoe de sorgheloose Maeghden Haer beklaeghden, Doe men haer niet in en liet, Kan men dencken uyt de woorden,

Die sy hoorden, Segghend'; Ick en ken u niet.

14.

Om dit onheyl niet te wachten, Laet ons trachten

Dat altijdt de Lampe brandt:

(49)

Dat wy moghen met de Wijse, Eenen prijse,

Krijghen in ons Vaderlandt.

15.

Dit wil ons de Heere gunnen, Dat wy kunnen

Staende blijven met malka'er:

Sijnen Geest wil met ons wercken, En verstercken

Onsen Geest, in 't Nieuwe-Iaer.

Troost voor een benauwt ghemoedt.

Stemme: Schoon diamant.

STil treurigh hert En toom u in de smert Daar me'e ghy zijt benart, En in-ghebonden:

Loopt niet soo vert, De Bruyt was selve swert, Maer haest daer na so wert Sy wit gevonden;

(50)

Met 't Heyl-kleedt om-gewonden:

V sonden zijn, 't is waer, niet sonder klacht, Maar lieve, soet en sacht,

Want u gantsch onverwacht, En buyten u ghedacht Sal hulpe zijn gebracht, En toe-gheson-den.

(51)

2.

Die niet en lijdt, Noch Ridderlijcken strijdt, Die is noch al te wijdt

Van sijn ghenesen.

Hy werdt bevrijdt En raeckt sijn pijne quijt, Die hier een kleyne tijdt

Kan lijdtsaem wesen:

Ghy sult doch haest na desen

Gespresen zijn van uwen Bruydegom:

Gheheeten wellekom;

En voor sijn Eyghendom, Ghelijck de schoone Blom Uyt Saron, wederom Zijn uyt-ghelesen.

3.

Godt heeft bereydt Een vaste saligheydt, En allen toe-gheseyt

Die moedigh stryen:

Daeromme beydt, S' is u oock toe-gheseyt Met seecker goedt bescheyt,

Na dese tyen.

Wilt onghedult af-snyen:

Dit lijen is en gaet wel haest daer heen.

Godt selve heeft ghele'en, Ten bloede toe ghestre'en, Van boven tot bene'en:

Die u na dit gheween We'er sal verblyen.

4.

Troost u ghemoedt Met Christi dierbaer bloedt:

't Is Godt die alles doet

(52)

Na sijn behaghen:

Tot u behoedt

Wordt ghy hier door ghevoedt, Waer voor je 't ware goedt

Sult mede-dragen.

Dan sullen alle vlagen

Van klagen, ja van plagen, zijn gedaen, En vreuchde komen aen

Die eeuwigh sal bestaen.

O! saligh over-gaen:

Hoe wel is 't hier gheraen Te zijn verslaghen.

5.

Oft hem gheliet Dat ghy soo haestigh niet Geholpen wierdt, soo vliedt

De snoode treecken.

Want Godt die siet Op 't innerlijck verdriet, Dat door de sond' geschiet,

Komt uyt te breecken.

Hy sal sijn handt uyt-steecken, En spreken: Mijn beminde lieve Bruyt, Mijn uytverkooren Spruyt,

Ick weet wat dit beduyt, En wat ick voort besluyt:

Ick sal u helpen uyt Als u ghebreecken.

6.

Weest dan verheucht, En dencket aen de vreucht, Die by gheen aerdtsch geneucht

En is te lijcken.

Lijdt wat je meucht, Godt sal noch eens u Ieucht, Met vrolijckheyt en deucht,

(53)

Hier na verrijcken.

Ghy sult de Kroone strijcken;

Dat blijcken sal, als ghy uyt dese kluys Gaet naer het vreuchden-huys

Des Hemels, daer 't gheruys, Onlijdelijck ghespuys, Met alle moeyt' en kruys, Van u sal wijcken.

't Is noyt te deghen.

Aendachtigh liedt.

Stemme: O! schoon Jonckvrouw mocht my ghebeuren.

VAn aerden is de mensch ghenomen, En moet oock we'er tot aerde komen:

Hier wel op acht Ghy dwaes gheslacht, Die na gheen saecken Als aerdtsch vermaecken, En weelde tracht.

(54)

2.

Wat sal de mensch sijn rijckdom baten?

Hy moet het doch al blijven laten, Sijn prael en pracht,

Sal op een nacht Met hem vervallen, En niet met allen Meer zijn ghedacht.

3.

Heeft dan de mensch wat goets bedreven Terwijle dat hy was in 't leven,

En niet ghedaen Of 't mocht bestaen, Maer vrucht gedraghen Na Godts behagen, Soo sal 't wel gaen.

4.

Soo sal sijn ziel altijdt na desen, In volle vreught by Gode wesen:

Die met geschal, Van 't soet ghetal, Haer in sijn Troone, Met 's Levens-kroone Vereeren sal.

5.

O grooten loon! Wie daer-en-teghen Gewandelt heeft op quade weghen,

Die sal in pijn Ghedurigh zijn, En moeten wijcken, Met sijns ghelijcken, Van Godts aenschijn.

6.

Laet my, o Heer! dit wel bedencken, En wilt my die ghenade schencken,

Dat ick altijt,

(55)

Met rechten vlijt, Het quaedt mach weeren, Tot uwer eeren

En mijn profijt. AM E N.

Aen de Jeucht.

Stemme: Ontfermt u over my arme sondaer.

1. O Blinde Ieught! die sonder achter-docht V herten weydt in 's werelts lustigheden, Met wat bescheyt, wat glans, of schijn, of reden, Werdt d'aerdtsche vreucht soo seer van u gesocht?

Siet hoeje doolt, en hoe sy u verleydt, Dat ghy haer noemt de borne der ghenuchten:

Maer verr' van daer, want niet dan bitterheyt, Doodtlijck fenijn, en gift zijn hare vruchten.

(56)

2. Doet een-mael op het oogh van u ghemoedt, Soo sulje sien, 't gheen datje noch te deghen En hebt ghesien, en hoe het is gheleghen, En wat een schaed' dat u de wellust doet.

Sy is te recht ghelijck het listigh aes

Der Angelaers, den visschen voor-gehanghen, Waer onder schuylt een haeck, die sy (eylaes!) Niet konnen sien voor datse zijn gevanghen.

3. Hoewel de Bye haer Was en Honigh heeft, Waer by sy oock ten rechten wordt geleecken, Soo heeft sy noch een anghel om te steecken, Daer sy den mensch somwijl een prick me'e gheeft:

De wellust oock haer Honigh niet ontbreekt, Daer sy me'e lockt, en herten soeckt te trecken;

Maer wacht hoe dat sy met haer anghel steeckt, Die sy seer wel en aerdigh weet te decken.

4. De meeste vrucht die oyt uyt haer ontstondt, Is herten-leedt, met een gedurigh knaghen,

(57)

En haer gehuyl, een droef en bitter klaghen, En voor de Ziel een doodelijcke wondt.

Want siet, de Ziel die haer ghenoegen raept In ydelheyt, en lust te speelen ryen,

En die haer tijdt geheel in 't aerdsch vergaept, Die moet dan oock in droefheyt pijne lyen.

5. Doe Simson lagh te slapen in den schoot Van Dalila, aen hen ghevleyt te vooren, Soo wierden hem sijn Locken af-geschooren, En hy met een van sijn ghesicht ontbloot.

Dit selve doet de schadelijcke lust,

En soeckt de mensch in volheyt te verzaden, Als sy hem dan wel heeft in slaep ghesust, Scheert sy hem af de Locken der ghenaden.

6. Het water van een Cristalijne Beeck, Dat siet men vaeck gaen springhen op en neder, Nu loopt het gins, en haest soo keert het weder, Soo dat het langh behoudt sijn oude streeck;

(58)

Maer na 't verloop soo valt'et in de Zee,

Daer wordtet brack, en krijght een ander wesen, Sijn smaeck vergaet, sijn soetigheyt al mee, En is soo niet ghelijck het was voor desen.

7. Wanneer de mensch langh heeft de beest ghespeelt, Sijn vleesch ghedient, den vollen toom gegheven, Soo voort gheleyt een ongebonden leven, 't Pit van sijn Ieught de Werelt me'e ghedeelt:

Soo gaet hy heen in wel een droeve staet, En valt daer na tot in den mondt der Hellen, De groote lust verandert in een haet,

En 't soet ghesangh verkeert in eewigh quellen.

8. Bedenck, o Ieught! wat eeuwigh doch beduyt;

Treet in u self, en wilt het over-legghen Wat eeuwigh is, en wat het is te segghen, Waer heen het streckt, en wat het al besluyt.

Denck om 't verschil; denck om het eeuwigh Wel;

Denck lieve denck! om 't eewigh qualijck varen.

(59)

Groot is 't verschil van Hemel en van Hel,

Wiens vreuchd', wiens pijn, geen tonghe kan verklaren.

9. Wel dan, laet af en betert uwen stant, Eer dan de Doodt u schielijck komt betrapen, Als ghy noch leght ghemackelijck te slapen, En wordt soo gantsch onversiens ghetant.

Ghelijckerwijs de Doodt den mensche laet Soo sal hem oock het laetste oordeel vinden.

Hy is wel wijs die hem in tijds beraedt, En soeckt hem heel met Gode te verbinden.

10. O! goede Godt, gheef my een goede sin, En alle die 't met my van u begheeren,

Dat my de lust en 't vleesch niet over-heeren, Maer dat ick die kloeckmoedigh overwin;

Want sy doch zijn 't verderf van mijn Ziel, En soecken my gestadigh t'overvallen.

Hoor mijn ghebedt, waer op ick neder-kniel, Voor u, mijn Godt, gepresen boven allen.

Rhijnenburgh.