H1. Inleiding

(1)

Sportiviteit & Respect op nummer één.

‘Een beleidsplan met betrekking tot sportiviteit en respect binnen de vereniging V.V. Gendringen’

2013

Bram Schweckhorst (505005), Wout Veldhuis (510280), Ruben Veenstra (507394), Tom Dinnessen (510133) en Randy Ophof HAN, sport, gezondheid en management 25-1-2013

(2)

1

Voorwoord

Voor de opleiding sport, gezondheid en management (SGM) hebben we de opdracht gekregen om groepjes te vormen en met dat groepje een beleidsplan te schrijven voor een vereniging naar keuze.

Ons groepje bestaat uit Bram Schweckhorst, Ruben Veenstra, Randy Ophof, Tom Dinnessen en Wout veldhuis. De keuze voor de sportvereniging is al snel gevallen op V.V. Gendringen. We hebben de club benaderd en ze stonden er direct voor open. Het schrijven van een beleidsplan is iets compleet nieuws voor een ieder in ons groepje, toch verwachten we er een goed en veelzeggend plan van te maken, door middel van sterke analyses en het opstellen van interessante instrumenten. We verwachten een goede samenwerking omdat er een goede sfeer in het groepje hangt, iedereen is bereidt voor elkaar te werken. Tevens is iedereen in staat elkaars werk op een goede manier te bekritiseren, dat zal de kwaliteit van het eindproduct en stimulans geven.

December 2012, Nijmegen

(3)

2

Inhoud

H1. Inleiding Blz. 3

1.1 Analyse van de opdracht tot het ontwerpen van beleid Blz. 4 H2. Beschrijving, beoordeling en verklaring van het probleem Blz. 5

2.1 Analyse van de probleemsituatie Blz. 5

2.2 Analyse van de oorzaken en gevolgen van de probleemsituatie

H3. Formulering van te bereiken doelen Blz. 11

H4. Beschrijving van de mogelijke maatregelen Blz. 13 4.1 Overwegen van de beleidsinstrumenten en hun effecten Blz. 13

4.2 Ontwerpen van de beleidsuitvoering Blz. 20

H5. Beoordeling van de mogelijke maatregelen Blz. 23

H6. Conclusie Blz. 27

H7. Aanbevelingen Blz. 29

H8. Nawoord Blz. 33

H9. Literatuurlijst Blz. 34

H10. Bijlagen: Blz. 35

10.1 Enquête Blz. 36

10.2 Interviewvragen Blz. 37

10.3 SPSS beleidsanalyse Blz. 38

10.4 Plan van aanpak Blz. 47

10.5 Samenvatting raadsvergadering per student Blz. 63

(4)

3

H1. Inleiding

Voetbal is een van de populairste sporten van de wereld, in alle ‘lagen’ van de samenleving wordt deze sport beoefend. Buiten alle positieve punten, zoals het samen komen van mensen, brengt het ook maatschappelijke problemen met zich mee. De koninklijke Nederlands voetbalbond (KNVB) is zich hier uiterst bewust van en hamert op sportiviteit en respect binnen de voetbalsport, dit doen ze o.a. door in te zetten op samenwerking, het waarborgen van plezier en een positieve aanpak (KNVB, 2012). De aanleiding van het schrijven van dit beleidsvoorstel is simpel: sportiviteit en respect zijn met regelmaat ver te zoeken in de voetbalsport.

Een zeer bekend voorbeeld van een actualiteit, wat betreft onsportief en respectloos gedrag binnen het voetbal, is het tragische voorval met grensrechter Richard Nieuwenhuizen in Almere. Richard Nieuwenhuizen was grensrechter bij de wedstrijd Sloten – Buitenboys, hij is zo zwaar mishandeld door jongens van 15 en 16, dat hij even later aan zijn verwondingen is overleden (nu.nl, 2012). Dit trieste voorval tekent de ‘donkere kant’ van deze prachtige sport. Het zijn natuurlijk niet alleen de spelers die zich misdragen. De rellen veroorzaakt door de supporters zijn natuurlijk ook een groot probleem. Bij de wedstrijd NAC – MVV op 4 augustus 2012, zijn 3 gewonden gevallen en 23

arrestaties verricht (AD, 2012). Deze voorvallen alleen al zijn voldoende redenen om stil te staan bij sportiviteit en respect in de voetbalwereld.

Het voorstel zal uitgewerkt worden in opdracht van V.V. Gendringen. Eerst zal er een

probleemanalyse worden uitgevoerd, om problemen die te maken hebben met sportiviteit en respect aan het licht te brengen. Vervolgens zullen er einddoelen worden opgesteld. Als de

einddoelen bekend zijn kunnen hier de juiste beleidsinstrumenten bij gezocht worden. Het plan zal worden afgesloten met een conclusie en een duidelijke aanbeveling, om de vastgestelde problemen te bestrijden. Om dit te realiseren zal het ontwerp van Hoogerwerf (2008) als opbouw worden gebruikt, dit ontwerp kent de volgende acht stappen:

o Stap 1: analyse van de opdracht tot het ontwerpen van een beleid;

o Stap 2: analyse van de probleem situatie;

o Stap 3: analyse van de oorzaken en gevolgen van de probleemsituatie;

o Stap 4: formuleren van het einddoel;

o Stap 5: overwegen van de beleidsinstrumenten en hun effecten: het instrumentenmodel;

o Stap 6: ontwerpen van beleidsuitvoering;

o Stap 7: afwegen van de kosten en baten;

o Stap 8: uiteindelijke formulering van het beleidsontwerp.

Nu de opdracht duidelijk is, kan er een centrale vraag gesteld worden, deze luidt als volgt: ‘Zijn er problemen met betrekking tot sportiviteit en respect bij V.V. Gendringen en zijn deze door middel van bepaalde beleidsinstrumenten en beleidsuitvoering oplosbaar’?

(5)

4

1.1 Analyse van de opdracht tot het ontwerpen van een beleid

Onvoldoende sportiviteit en respect zijn over het algemeen veel voorkomende problemen binnen de sportwereld. De opdracht luidt: ‘Ontwerp een beleid ter bevordering van de sportiviteit en respect binnen een sportvereniging naar keuze’. In het geval van deze opdracht is de desbetreffende

voetbalvereniging: V.V. Gendringen. V.V Gendringen is een voetbalvereniging in de gemeente Oude Ijsselstreek, gelegen in Gelderland. De vereniging is vrij in het hanteren van beleid en is wat dat betreft onafhankelijk van gemeenten en hogere overheden.

Om een beeld te creëren van het probleem is de beleidsvisie wat betreft sportiviteit en respect van de vereniging van belang, wat/wie ziet de vereniging als probleem en wat moet er verbeterd worden in de ogen van de vereniging. Dit is het best weer te geven in een ‘doelboom’ (zie figuur 1.1).

De opdracht is in principe vrijblijvend, de vereniging heeft geen specifieke eisen gesteld. De

doelgroep zijn alle mensen die betrokken zijn bij de club, van ouders en spelers tot vrijwilligers en het bestuur. De termijnen waarbinnen de doeleinden bereikt moeten worden zijn in eerste instantie vrijblijvend, omdat ze sterk afhankelijk zijn van de activiteiten, die pas uitgewerkt worden in een verder stadium. Er is budget voor activiteiten, aan de hand van de noodzaak in de ogen van het bestuur, zal worden bepaald over de grootte van het budget dat zal worden vrijgesteld voor bepaalde activiteiten.

Verbeteren van sportiviteit en respect binnen V.V. Gendringen

Actiever beleid op het gebied van sportiviteit en

respect

Optreden indien regels overtreden

worden

Borden langs het veld

Posters in de kantine

Leden betrekken en bewust maken van sportiviteit en

respect

Gedragsregels opstellen Straffen door het

uitvoeren van activiteiten binnen de

club die betrekking hebben tot de

overtreding

(6)

5

H2. Beschrijving, beoordeling en verklaring van het probleem

2.1 Analyse van de probleemsituatie

Om een probleem vast te stellen is het natuurlijk van belang een goed beeld te hebben van wat er speelt binnen V.V. Gendringen. Wie kunnen dat beter vertellen dan de leden en betrokkenen zelf? Er is daarom een enquête gehouden, waarin de leden hun ei kwijt konden wat betreft sportiviteit en respect binnen V.V. Gendringen (de opbouw van de enquête is terug te vinden in bijlage hoofdstuk 10.1). De uitslagen zijn verwerkt in het statistisch computerprogramma SPSS, hieruit zijn

verschillende resultaten gerold, oftewel de uitkomsten van de enquête zijn duidelijk in kaart gebracht. De opvallende/aansprekende uitkomsten zijn onderstaand in beeld gebracht, hier zal tevens het probleem uitrollen.

Een groot deel van de geënquêteerde was man, dit komt o.a. door het feit dat er nou eenmaal meer mannen betrokken zijn bij een voetbalvereniging en door de lage response van o.a. het dames team. Van de 66 geënquêteerde is 89,4% man en slechts 10,6% is vrouw (zie figuur 2.1). de

gemiddelde, minimale en maximale leeftijd van de geënquêteerde personen zijn te zien in figuur 2.2.

Min. Max. Gemiddelde St. dev.

Wat is uw leeftijd

16 80 38,09 15,474

Figuur 2.2 de gemiddelde leeftijd

Uit de enquête zijn de volgende ‘positieve antwoorden’ gekomen, deze stellingen kunnen dus direct worden afgeschreven als eventueel probleem (Het is handig te weten dat als uitgangspunt in de enquête de volgende waarden gebruikt zijn: 1= zeer eens, 2= eens, 3= oneens, 4= zeer oneens, indien het gemiddelde 1,50 is, ligt het gemiddelde antwoord dus tussen zeer eens en eens in):

o Men vindt dat de spelers onderling goed met elkaar omgaan, dit blijkt uit het gemiddelde van 1,65.

o Men vindt dat mensen binnen de club (leden, vrijwilligers, trainers) goed met elkaar omgaan, dit blijkt uit het gemiddelde van 1,59.

o Er is binnen de club totaal geen sprake van het categorisch buiten sluiten van mensen, dit blijkt uit het gemiddelde van 3,33.

o Een groot deel van de geënquêteerde personen voelt zich verantwoordelijk voor de waarden en normen binnen de vereniging, dit blijkt uit het gemiddelde van 1,62. Tevens vindt een

Figuur 2.1 Mediaan = 1 Modus = 1

(7)

6

groot deel dat het bestuur ook verantwoordelijk is, dit blijkt uit een gemiddeld antwoord van 2,02.

o Men vindt dat er gedragsregels horen te zijn voor de leden, dit blijkt uit het gemiddelde van 1,80.

o Tot slot vind men, dat iedereen binnen de vereniging anderen hoort aan te spreken op onbehoorlijk gedrag, dit blijkt uit het gemiddelde van 1,52.

Men vindt dat ouders zich teveel bemoeien met hun zoon/dochter waardoor het plezier in het spelletje verminderd, tevens is men van mening dat ouders zich regelmatig onsportief uitlaten jegens scheids- en grensrechters. Dit blijkt uit de gemiddelden te zien in figuur 2.3 en 2.4. Het gemiddelde is overduidelijk meer ‘eens’ dan ‘oneens’. Het eerste aandachtspunt komt in deze staafdiagrammen dus aan het licht. De uitkomsten zijn terug te vinden in de onderstaande staafdiagrammen (zie figuur 2.3 en 2.4).

Opvallend is wel dat de geënquêteerden over het algemeen niet vinden dat hier maatregelen tegen moeten worden genomen, dit blijkt uit het onderstaande figuur 2.5.

Ouders zijn natuurlijk niet de enige potentiele ‘probleemgroep’ wat betreft sportiviteit en respect binnen een sportvereniging, spelers nemen een zeer belangrijke positie in wat betreft

sportiviteit en respect. Uit figuur 2.6 (te zien op de volgende pagina) blijkt dat de meningen over agressiviteit van spelers jegens scheids- en/of grensrechters sterk verdeeld zijn, het is zo goed als half om half. Wat betreft maatregelen tegen agressiviteit jegens scheids- en/of grensrechters zijn de meningen ook sterk verdeeld, dit is te zien in figuur 2.7 (zie volgende pagina). Het komt erop neer dat er niet van een probleem gesproken kan worden, maar wel degelijk van een aandachtspunt. Het zou natuurlijk wenselijker zijn dat de uitkomsten overtuigend positief zijn.

Figuur 2.3

Gem. = 2,34 (sd=0,66) Mediaan = 2 Modus = 2

Figuur 2.4

Gem. = 2,31 (sd=0,727) Mediaan = 2

Modus = 2

Figuur 2.5

Gem. = 2,68 (sd=0,709) Mediaan = 3

Modus = 3

(8)

7

De bovenstaande analyses zijn vrij oppervlakkig, het is natuurlijk ook interessant om eventuele verbanden boven water te krijgen. De meest interessante uitkomsten zijn de uitkomsten met betrekking tot het gedrag van spelers richting scheids- en grensrechters en de uitkomsten met betrekking tot ouders langs de lijn, omdat hieruit tenslotte de aandachtspunten zijn gekomen.

Hierop zal nu verder worden geborduurd in diepgaandere analyses.

Allereerst zal gekeken worden of er een verbinding ligt tussen de functie van de geënquêteerde en het antwoord, met betrekking tot de stellingen die bovenstaand uitgewerkt zijn in de grafieken.

Wat is uw functie Gemiddelde Aantal St. deviatie

Ouder 1,90 10 ,568

Trainer 2,67 9 ,866

Bestuur 1,75 4 ,500

Speler 2,59 27 ,694

Vrijwilliger 2,00 15 ,535

Figuur 2.9: Ouders langs de lijn zijn met enige regelmaat onsportief richting scheidsrechters/grensrechters.

Ouder 2,00 10 ,816

Trainer 2,44 9 ,882

Bestuur 2,00 4 ,816

Speler 2,56 27 ,577

Figuur 2.10: Ouders bemoeien zich teveel met hun zoon/dochter en laten ze niet genieten van het spelletje.

Ouder 2,40 10 ,699

Trainer 2,78 9 ,833

Bestuur 2,00 4 ,816

Speler 2,89 27 ,577

Figuur 2.11: Er moet wat gedaan worden aan het gedrag van ouders langs de lijn bij V.V. Gendringen.

Figuur 2.6 Gem. = 2,31 (sd=0,705) Mediaan = 2 Modus = 2

Figuur 2.7 Gem. = 2,65 (sd=0,668) Mediaan = 3 Modus = 3

(9)

8

Opvallend uit de bovenstaande tabellen (allen hebben ze te maken met ouders langs de lijn) is dat de bestuursleden het constant sterker eens zijn met de stelling, dan geënquêteerde met een andere functie. Of dit verrassend is, is een tweede, het bestuur is waarschijnlijk ten alle tijden kritischer dan de leden.

Ouder 2,22 10 ,833

Trainer 2,56 9 ,882

Bestuur 2,00 4 ,816

Speler 2,25 27 ,645

Figuur 2.12: Spelers reageren vaak te agressief tegen scheidsrechters/grensrechters.

Ouder 2,50 10 ,527

Trainer 2,89 9 1,054

Bestuur 2,25 4 ,500

Speler 2,79 27 ,568

Figuur 2.13: Er moet wat gedaan worden aan het gedrag van spelers van V.V. Gendringen richting de scheidsrechters/grensrechters.

De bovenstaande tabellen (beide hebben ze te maken met het gedrag van spelers) tonen met name de kloof, tussen het bestuur en trainers, wat betreft de mening over het gedrag van spelers. Dit is te zien, doordat het verschil in het gemiddeld gegeven antwoord, het grootst is tussen deze twee actoren. Deze kloof is ook te zien in de schema’s met betrekking tot ouders langs de lijn (zie figuur 2.9, 2.10 & 2.11).

Nu alles is uitgewerkt kunnen de ‘problemen/verbeterpunten’ aangegeven worden, bovenstaand is het uitgebreid uitgewerkt, om het overzichtelijk, kort en krachtig te houden is er onderstaand een probleemdefinitie uitgewerkt. Meegegeven moet wel worden dat er eigenlijk niet van echte problemen gesproken kan worden, eerder van aandachtspunten, omdat de antwoorden niet zo overtuigend waren dat een sterk begrip als ‘probleem’ op zijn plaats is:

Wat is het probleem/aandachtspunt?

o Ouders langs de lijn vertonen slecht gedrag jegens scheids- en grensrechters en laten hun kinderen niet genieten van het spelletje.

o Spelers vertonen slecht gedrag jegens scheids- en/of grensrechters.

Waarom is het een probleem/aandachtspunt?

o Ouders langs de lijn horen zich niet te bemoeien met de scheidsrechters en al helemaal niet op negatieve wijze. Ze halen de kinderen uit hun spel, het spelplezier van de kinderen verdwijnt hierdoor.

o Spelers horen zich goed te gedragen op het veld en zich niet bezig te houden met de scheids- en/of grensrechters.

(10)

9

2.2 Analyse van de oorzaken en gevolgen van de probleemsituatie

In het de vorige paragraaf zijn de problemen/verbeterpunten geanalyseerd, er zijn een aantal aandachtspunten aan het licht gekomen, van echte problemen was geen sprake vandaar dat het aandachtspunten genoemd worden. Om het nog even kort en krachtig op te helderen, luiden de aandachtspunten die aan het licht gekomen zijn als volgt:

o Ouders langs de lijn vertonen slecht gedrag jegens scheids- en grensrechters en laten hun kinderen niet genieten van het spelletje.

o Spelers vertonen slecht gedrag jegens scheids- en/of grensrechters.

Hier moet natuurlijk op verder worden geborduurd, dit wordt gedaan door het analyseren van de oorzaken en gevolgen van de probleemsituatie. Om een sterk beleid te vormen voor V.V.

Gendringen, is het van belang het beleid te richten op de oorzaak van het ‘probleem’ en niet op de symptomen of gevolgen. Dit omdat een beleid gericht op de oorzaak meer fundamenteel is en het meer blijvend helpt dan bij het verhelpen van symptomen en gevolgen. De oorzaken en gevolgen zijn in overleg met de voorzitter vastgesteld. Dit is gedaan tijdens een interview, de reden dat er pas in dit stadium is gekozen voor een interview is als volgt: de bestuursleden hebben allen een enquête ingevuld, dus op de enquête vragen zijn de antwoorden vanuit hun perspectief reeds beschikbaar. In dit stadium kan het interview gericht worden op de uitkomsten en de mogelijke oorzaken en

gevolgen ervan.

Oorzaken en gevolgen zijn goed in kaart te brengen door middel van een causaal veldmodel. Een causaal veldmodel maakt het niet alleen overzichtelijker, maar zorgt er ook voor dat er dieper wordt nagedacht over de oorzaken en gevolgen van een probleemsituatie. Omdat er twee aandachtpunten onderscheiden zijn, zijn er ook twee modellen gemaakt (zie figuur 3.1 en 3.2).

Ouders langs de lijn vertonen slecht gedrag jegens scheids- en grensrechters en laten hun kinderen niet

genieten van het spelletje.

Trots Fanatisme Uitlaatklep Bescherming

Afkomst Problemen

op het werk

Ouders zijn in de veronderstelling dat kinderen

zichzelf niet kunnen beschermen Drang

om beter te zijn dan anderen

Altijd willen winnen

Problemen in de thuissituatie Aanmoedi

gen van zoon/doch

ter Figuur 3.1: Causaal

veldmodel ouders langs de lijn

(11)

10 De opbouw van het causaal veldmodel is als volgt:

o De onderste laag geeft de mogelijke oorzaken van het aandachtspunt weer;

o De middelste laag geeft de mogelijke gevolgen van de oorzaak weer;

o De bovenste laag geeft het uiteindelijke probleem weer.

Spelers vertonen slecht gedrag jegens scheids- en/of grensrechters.

Emoties Volggedrag Drang om te bewijzen Haantjesgedrag

Opvoeding Invloeden

uit de omgeving

Bepaalde spelers willen laten zien wat ze kunnen en

durven Intense

beleving in het spelletje

Samenst elling van de teams

Druk van medespelers Macht van

bepaalde spelers Figuur 3.2: Causaal

veldmodel spelers in het veld

(12)

11

H3. Formuleren van te bereiken einddoel

Nu het ‘probleem/aandachtspunt’, de oorzaak en de gevolgen in kaart zijn gebracht, kunnen er einddoelen worden opgesteld, aan de hand van de naar voren gekomen aandachtspunten. Het doel van dit voorstel is het verbeteren van de aspecten sportiviteit en respect binnen V.V. Gendringen, dit doel is natuurlijk te oppervlakkig en vraagt om meer diepgang. Daarom zal in dit hoofdstuk voor beide aandachtspunten een einddoel geformuleerd worden. Het causale veldmodel uit hoofdstuk 2 heeft hierin haar bijdrage, het model zal zorgen voor meer diepgang, hierin zijn namelijk de

hoofdzakelijke oorzaken en gevolgen van de aandachtspunten geformuleerd. Het causale veldmodel draagt dus bij aan een specifiekere formulering. De aandachtspunten zullen apart behandeld

worden, om zo geen verwarring te veroorzaken, te beginnen met het eerste aandachtspunt:

‘Probleem’:

‘Ouders langs de lijn vertonen slecht gedrag jegens scheids- en grensrechters en laten hun kinderen niet genieten van het spelletje’.

Een manier om het einddoel vast te stellen is het causale veldmodel te gebruiken als richtlijn. Het is van belang om het ontstaan van een probleem tegen te gaan, er zal dus moeten worden ingegrepen in een vroeg stadium. Het einddoel zal dus niet simpelweg gericht moeten zijn op het verbeteren van het ‘probleem’, het einddoel moet deels gezocht worden tussen de oorzaak en het gevolg in. De gevolgen van verschillende oorzaken die aangegeven zijn in het causaal veldmodel (zie figuur 3.1) zijn als volgt: trots, fanatisme, uitlaatklep en bescherming, deze facetten staan het dichts bij het

probleem. Het voetbal van de kinderen gebruiken als uitlaatklep is totaal overbodig en zou nooit mogen gebeuren, de problemen van ouders moeten zich natuurlijk niet uiten op het voetbalveld. de drang van ouders om eigen kinderen te beschermen door zich onbehoorlijk uit te laten richting trainers, scheids- en/of grensrechters is ook totaal niet nodig, het beschermen van de kinderen is een taak van de trainer, niet van de ouders. Trots en fanatisme zijn een ander verhaal, de voetbalsport moet natuurlijk niet haar passie en trots verliezen. Echter moet het binnen de perken blijven, het komt te vaak voor dat de grens overschreden wordt en dat trots en fanatisme omslaan naar vervelend gedrag, hierbij ontstaat dus de probleemsituatie.

Einddoel:

‘Het verbeteren van het gedrag van ouders langs de lijn, door middel van interventies, in een vroeg stadium, gericht op signalen van de gevolgen: trots, fanatisme, uitlaatklep en bescherming, de verbetering moet aan het einde van voetbalseizoen 2013/2014 aan te tonen zijn aan de hand van enquêtes’.

Er zijn natuurlijk meerdere facetten die eventueel invloed hebben op het einddoel dan alleen de opdracht, de probleemsituatie en het causale veldmodel, deze overige facetten zijn voornamelijk randvoorwaarden. Deze randvoorwaarden zijn op te delen in politieke, juridische, ethische en financiële randvoorwaarden. Het einddoel komt niet in gevaar door een van deze aspecten. Het enige relevante aspect voor de vereniging is het financiële plaatje. Het einddoel zal niet veel kosten met zich meebrengen, het zal voornamelijk moeite (dus menskracht) kosten, er zullen natuurlijk kleine investeringen gedaan moeten worden in bijv. materialen als informerende posters, maar V.V.

Gendringen is bereidt investeringen als deze te doen.

Het is natuurlijk van belang maatstaven aan te wijzen, om te kunnen evalueren of het doel gerealiseerd is. In het geval van ouders langs de lijn zijn enquêtes de beste maatstaaf, ze moeten

(13)

12

meerdere malen afgenomen worden verdeeld over een seizoen, in dit geval seizoen 2013/2014. Met de enquête uitgevoerd voor het schrijven van dit voorstel, is reeds een nulmeting gedaan. Als tussenevaluatie zal in het midden van het voetbalseizoen 2013/2014 opnieuw een enquête

afgenomen worden, een laatste meetmoment zal plaats vinden aan het eind van seizoen 2013/2014.

De enquête zal constant door dezelfde mensen ingevuld moeten worden. Op deze manier kan het nut van de interventies geëvalueerd worden.

‘Probleem:’

‘Spelers vertonen slecht gedrag jegens scheids- en/of grensrechters’.

Zoals het eerste einddoel is vastgesteld, kan er voor het tweede ‘probleem’ opnieuw een einddoel worden bepaald, dezelfde stappen zullen dus doorlopen worden. Als het causale veldmodel (zie figuur 3.2) bekeken wordt kunnen opnieuw de gevolgen, die leiden tot het probleem, vastgesteld worden: Emoties, volggedrag, drang om te bewijzen en haantjesgedrag. Volggedrag en

haantjesgedrag zijn volkomen overbodig binnen het voetbal en binnen onze samenleving, toch is het aan de orde van de dag, deze aspecten moeten, indien er signalen van zijn, hard aangepakt worden om ze in het geheel te voorkomen. Emoties en drang om te bewijzen zijn een ander verhaal, ze kennen een positieve kant. Wat zou voetbal zijn zonder emoties en drang om te bewijzen? In een bepaalde mate zijn deze facetten noodzakelijk. Helaas zijn het tegelijkertijd ‘problemen’ omdat ze, indien de spelers er te ver in gaan, een aandeel hebben in onsportief gedrag richting scheids- en grensrechters.

Einddoel:

‘Het gedrag van spelers richting scheids- en grensrechters verbeteren, door middel van interventies, in een vroeg stadium, gericht op signalen van de gevolgen: emoties, volggedrag, drang om te bewijzen en haantjesgedrag, de verbetering moet aan het einde van voetbalseizoen 2013/2014 aan te tonen zijn aan de hand van enquêtes en wedstrijdverslagen van scheidsrechters’.

Qua randvoorwaarden met betrekking tot dit einddoel, kan hetzelfde worden aangehouden als voor de eerst genoemde ‘probleemgroep’: ouders langs de lijn. De randvoorwaarden zijn uitgewerkt op pagina 11.

Ook bij dit probleem zijn er maatstaven nodig, om te kunnen evalueren in verschillende stadia van de campagne. Een goede richtlijn zijn wedstrijdverslagen van scheidsrechters, aan de hand hiervan kan verbetering zichtbaar zijn. Het afnemen van enquêtes is tevens een goede richtlijn, om te kijken hoe de leden zelf aan kijken tegen het gedrag jegens scheids- en grensrechters. Deze enquête zal net als bij het eerste ‘probleem’, op de helft en aan het einde van het voetbalseizoen 2013/2014 worden uitgevoerd. Op deze manier kan de invloed van het beleid zo betrouwbaar mogelijk vastgesteld worden.

(14)

13

H4. Beschrijving van de mogelijke maatregelen

4.1 Overwegen van de beleidsinstrumenten en hun effecten

Nu de oorzaken, gevolgen, problemen en het einddoel zijn vastgesteld, is het zaak om te bepalen op welke manier de oorzaken, gevolgen en/of problemen worden aangepakt om het einddoel te realiseren. Het samenstellen van beleidsinstrumenten moet zorgvuldig gebeuren, hiervoor worden een aantal vragen gesteld, die luiden als volgt:

o Op welke plaats in het causaal veldmodel moet worden ingegrepen?

o Welke typen beleidsinstrumenten zijn interessant?

o Welke randvoorwaarden moeten in acht genomen worden?

Te beginnen met de plaats in het causaal veldmodel (zie hoofdstuk 2) waar moet worden ingegrepen.

Er zijn zoals bekend twee ‘aandachtspunten/problemen’ vastgesteld, voor beide aandachtspunten geldt hetzelfde: De vereniging zal in moeten grijpen tussen de oorzaak en het gevolg in. Het meest wenselijk zou natuurlijk zijn dat er bij de oorzaak ingegrepen kon worden, echter is dit niet

realistisch, omdat het vaak over oorzaken als de thuissituatie, de cultuur en de situatie op het werk gaat, de vereniging is niet capabel hier interventies op toe te passen. Een logisch gevolg is dus in te grijpen zo snel als het mogelijk is, deze mogelijkheid zal waarschijnlijk plaatsvinden tussen de oorzaak en het gevolg in. Voor beide aandachtspunten is onderstaand een voorbeeld uitgewerkt ter

verduidelijking en ter onderbouwing van de keuze:

Ouders langs de lijn:

‘Problemen in de thuissituatie kunnen ervoor zorgen dat ouders het voetbal van hun kinderen gebruiken als uitlaatklep, met als gevolg storend gedrag langs de lijn. Aan de thuissituatie kan de vereniging niets veranderen, maar het gedrag langs de lijn kan in een vroeg stadium opgemerkt worden, dus voordat het gevolg echt tot uiting komt moet er ingegrepen worden, om het uiteindelijke probleem vroegtijdig de kop in te drukken’.

Spelers op het veld:

‘Voor spelers kan de druk van medespelers leiden tot een bepaalde drang om zich te bewijzen, met als gevolg dat spelers zich slecht gedragen tegenover scheids- en grensrechters. De druk van medespelers is nooit helemaal weg te nemen en zal altijd aanwezig zijn. Op het moment dat men bij de vereniging merkt dat deze druk spelers beïnvloed, zal hier tegen moeten worden opgetreden. In deze situatie zit men tussen de oorzaak en het gevolg, waardoor de gevolgen beperkt blijven en het eventuele probleem voorkomen wordt. ’

Nu het moment van het toepassen van interventies is vastgesteld, is het tijd om de typen beleidsinstrumenten vast te stellen, welke typen beleidsinstrumenten zijn interessant? Typen beleidsinstrumenten zijn onder te verdelen in juridische, economisch en communicatief. Om de beste optie boven water te krijgen, is het wenselijk om alle opties uit te werken en vervolgens de meest bruikbare beleidsinstrumenten vast te stellen. Onderstaand zijn eventueel bruikbare beleidsinstrumenten uitgewerkt en onderverdeeld in de eerder genoemde typen

beleidsinstrumenten (juridisch, economisch, communicatief).

(15)

14 Communicatief

Voorlichting in de kantine gericht op trainers/leiders

Drie keer per seizoen worden er voorlichtingsavonden gehouden met betrekking tot sportiviteit en respect, deze avond is gericht op trainers/leiders. In deze voorlichting zullen verschillende

actualiteiten aangehaald moeten worden, ter introductie. De trainers/leiders krijgen instructies en informatie over hoe zij zich moeten profileren langs de lijn en in de kleedkamer om een voorbeeld te vormen voor de spelersgroep. Tevens zullen ze instructies krijgen over hoe ze negatief gedrag van spelers op het veld kunnen vermijden en hoe ze indien het toch voorkomt in moeten grijpen.

Uiteindelijk wordt er tijd vrij gemaakt voor inbreng van de trainers/leiders zelf. De indeling van de voorlichting is uitgewerkt in figuur 4.1.

Indeling voorlichting Tijd in minuten

Introductie (actualiteiten aanhalen) 10

Trainers langs de lijn en in de kleedkamer 15

Voorkomen van slecht gedrag van spelers 20

Inbreng van trainers/leiders +/- 15

Figuur 4.1: Indeling voorlichting voor trainers/leiders.

Voorlichting in de kantine gericht op ouders

Aan het begin van het seizoen 2013/2014 zal eenmalig een voorlichtingsavond gehouden worden, ouders zullen vriendelijk verzocht worden om te komen via verschillende media zoals het clubblad en de website. Er zal eerst een introductie plaats vinden, hierin zullen actualiteiten worden aangehaald met betrekking tot ouders langs de lijn. De sport waaruit de actualiteiten worden gehaald is

irrelevant, het gaat om het principe. Vervolgens zal er uitleg komen over het positief ‘supporten’ van de kinderen, zonder het plezier van de kinderen te schaden. Daarna zal er aandacht worden besteed aan het gedrag van ouders richting scheidsrechters, ze moeten geconfronteerd worden (dus niet aangevallen) met hun gedrag, of het gedrag van anderen. Het is belangrijk dat ze bewust worden gemaakt van het feit dat ze zelf een aandeel hebben in het verbeteren van dit ‘probleem’. Ouders krijgen tot slot de gelegenheid voor eigen inbreng, met als hopelijke uitkomst discussies en

oplossingen/afspraken. Het is van uiterst belang dat de voorlichting een positieve wending heeft en dat ouders zich niet aangevallen voelen. De indeling van de voorlichtingsavond is te zien in figuur 4.2.

Indeling voorlichting Tijd in minuten

Introductie (actualiteiten aanhalen) 10

Het supporten van kinderen 20

Gedrag richting scheidsrechters 15

Inbreng van ouders +/- 15

Figuur 4.2: Indeling voorlichting voor ouders.

Posters met cartoons/strips die het gedrag van ouders langs de lijn vertalen

In de kantine moeten posters komen te hangen, hierop zullen cartoons/strips te zien zijn, die op een attractieve manier het gedrag van ouders langs de lijn vertalen. De poster moet het onderwerp bespreekbaar maken onder de ouders. De boodschap zal op een attractieve en natuurlijke manier haar weg vinden naar de ‘probleemgroep’.

Aanvoerdersband met een boodschap

De Koninklijke Nederlandse Hockeybond (KNHB) heeft het voortouw genomen wat betreft het ontwikkelen van een aanvoerdersband met daarop een pakkende tekst gericht op sportiviteit en respect (Hockey.nl, 2012). Dit is een zeer bruikbaar instrument voor V.V. Gendringen, het wiel hoeft tenslotte niet opnieuw uitgevonden te worden. Aanvoerders moeten het voorbeeld geven voor de

(16)

15

rest van het team, daarom zullen er aanvoerdersbanden ontwikkeld worden, geadviseerd wordt daarop de volgende tekst te verwerken: ‘In de strijd voor sportiviteit, laten we voetbal leuk houden’.

Deze aanvoerdersbanden zullen verspreidt worden over alle teams, tevens moeten de aanvoerders de band verplicht dragen tijdens wedstrijden.

Juridisch

Straffen bij een kaart

Buiten de boete die betaald moet worden voor het pakken van een kaart, zal de vereniging nog een extra straf uitdelen. Deze extra straffen zullen bestaan uit het draaien van een extra kantinedienst en het fluiten van wedstrijden bij jeugdelftallen, om zo zelf te beleven hoe het voelt om als

scheidsrechter in het veld te staan.

Gedragsregels voor ouders en spelers verwerken op een poster

In de kantine zal een poster in de huisstijl van V.V. Gendringen komen te hangen, op deze poster zullen gedragsregels te zien zijn. De regels moeten kort en krachtig uitgewerkt worden, zodat spelers weten wat er van ze verwacht wordt. Je kan er tenslotte niet vanuit gaan dat de spelers bij het drinken van hun biertje een hele poster vol met tekst zullen lezen. Tevens zal er op de poster specifieke aandacht worden besteed aan ouders langs de lijn. Wat de vereniging verwacht van ouders langs de lijn zal kort en krachtig gecommuniceerd moeten worden. De poster zal ook op de website geplaatst moeten worden, om het bereik groter te maken. Een uiterst bruikbaar voorbeeld van een tekst gericht op de ouders lans de lijn is als volgt (SP Teuge, 2013):

o ‘’Geef blijk van belangstelling, ga dus zoveel mogelijk mee;

o Wees enthousiast, stimuleer je zoon of dochter en de medespelers;

o Gebruik geen tactische kreten, want ze hebben het al moeilijk genoeg met de bal, met zichzelf en met de tegenstander;

o Laat het coachen over aan de trainer;

o Blijf altijd positief, juist bij verlies;

o Wordt niet boos, de volgende keer beter;

o De scheidsrechter doet zijn best, bemoei je niet met zijn beslissingen;

o Gun je kind het kindzijn, want het moet nog zoveel leren;

o De wedstrijd is al moeilijk genoeg;

o Winnen, maar ook verliezen hoort nu eenmaal bij voetbal;

o Als je kind talent heeft, wordt dat heus wel opgemerkt;

o Wil je echt met voetbal en/of kinderen bezig zijn, meld je dan bij de jeugdcommissie;

o Wij zitten te springen om vrijwilligers’’.

Handtekening voor goed gedrag aan het begin van het seizoen

In het begin van het seizoen zullen alle spelers een stuk tekst voorgeschoteld krijgen, met wat van hen verwacht wordt op het gebied van sportiviteit en respect. Om deel te kunnen nemen aan het nieuwe seizoen, zal dit stuk tekst ondertekend moeten worden. Spelers worden gedurende het seizoen aan het contract gehouden. Dit houdt echter niet in dat trainers/leiders ten alle tijden moeten dreigen met het contract. Het is een interventie gericht op bewustwording van de spelers met betrekking tot sportiviteit en respect. Het contract kan bij het ontstaan van de vastgestelde gevolgen, tevens dienen als referentiekader.

(17)

16 Economisch

Boetepot

Wanneer spelers een kaart ontvangen dienen ze zelf voor de kosten op te dragen. Hier zal nog een klein bedrag boven op komen, om het in de toekomst te voorkomen. Dit bedrag zal in een boetepot terecht komen, deze boetepot zal gebruikt worden voor o.a. het volgende instrument: de ‘fair play’

prijs.

‘Fair play’ prijs

Het sportiefste team van de vereniging krijgt een ‘fair play prijs’. De maatstaaf is het aantal incidenten dat het team veroorzaakt heeft, het team dat zich het best gedraagt krijgt een prijs. Dit kan variëren van een bijdrage voor het teamuitje tot een gratis middag drinken in de kantine. Dit beleidsinstrument is alleen toe te passen op de teams waar men kaarten hanteert, voor de kleine pupillen zal dit instrument niet van toepassing zijn.

De bovenstaande typen beleidsinstrumenten zijn in figuur 4.3 uitgewerkt, om overzichtelijkheid te creëren.

Type beleidsinstrumenten Voorbeeld

Juridisch - Straffen bij een kaart

- Gedragsregels op posters - Handtekening voor goed gedrag

Economisch - Boetepot

- ‘Fair play’ prijs

Communicatief - Voorlichtingen

- Posters met cartoons/strips - Aanvoerdersband met boodschap

Figuur 4.3: Type beleidsinstrumenten met bijbehorende voorbeelden.

Er is nog een vraag die moet worden gesteld om het beleidsinstrumentarium te kunnen bepalen:

welke randvoorwaarden moeten in acht genomen worden? Dit is in principe al gedaan in hoofdstuk drie. De randvoorwaarden zijn onder te verdelen in politieke, juridische, ethische en financiële randvoorwaarden. Voor de gekozen beleidsinstrumenten is alleen de financiële kant van belang. De vereniging is bereidt te investeren in stimulerende middelen ten aanzien van sportiviteit en respect.

De kosten van de uitgewerkte beleidsinstrumenten zullen geen obstakel vormen voor de vereniging.

in principe zullen alleen de posters en de aanvoerdersbanden kosten met zich mee brengen, de overige instrumenten vragen vooral om menskracht, deze menskracht zal veelal geleverd worden door de vele vrijwilligers.

Nu de relevante vragen zijn beantwoord kunnen de te overwegen beleidsinstrumenten overzichtelijk worden samengevat in een instrumentenmodel. Voor beide ‘problemen’ is een instrumentenmodel uitgewerkt, de uitwerkingen zijn te vinden op de volgende pagina, in figuur 4.4 en 4.5.

(18)

17

Figuur 4.4: Instrumentenmodel ouders langs de lijn.

Doel: ‘Het verbeteren van het gedrag van ouders langs de lijn, door middel van interventies, in een vroeg stadium, gericht op signalen van de gevolgen: trots, fanatisme,

uitlaatklep en bescherming, de verbetering moet aan het einde van voetbalseizoen 2013/2014 aan te tonen zijn aan de hand van enquêtes’.

Voorlichting voor ouders, gericht op het ‘supporten’ van hun kinderen en het gewenste

gedrag richting scheidsrechters

Het ontwikkelen van posters met daarop cartoons/strips die het gedrag van ouders langs

de lijn vertalen

Gedragsregels van de club communiceren via

posters in de kantine

Ouders doordringen van hun invloed op het

kind

Ouder bewust maken van hun gedrag, zonder ze direct aan te

vallen

Een referentiekader creëren waarop ouders gewezen kunnen worden Ouders bewust maken

van hun voorbeeldfunctie

Het onderwerp bespreekbaar maken

onder de ouders

Kennis Communicatief

Bespreekbaar maken Communicatief

Referentiekader Communicatief/juridisch

(19)

18

Figuur 4.5: Instrumentenmodel gedrag van spelers richting scheids- en grensrechters.

Doel: ‘Het gedrag van spelers richting scheids- en grensrechters verbeteren, door middel van interventies, in een vroeg stadium, gericht op signalen van de gevolgen: emoties, volggedrag, drang om te bewijzen en haantjesgedrag. de verbetering moet aan het einde

van voetbalseizoen 2013/2014 aan te tonen zijn aan de hand van enquêtes en wedstrijdverslagen van scheidsrechters’.

Voorlichting in de kantine (gericht op trainers/leiders)

:

Aanvoerders band met een

boodschap

Gedragsregels voor spelers verwerken op

een poster Straffen

bij een kaart

Boetepot Handtekening

voor goed gedrag aan het begin van

het seizoen

Een referentieka der creëren

Kennis Communicatief

Confrontatie Communicatief

Spelers

‘waarschuw en’ in een

vroeg stadium

Een extra reden om slecht gedrag achterwegen

te laten Spelers

bewust maken van hun daden Het team elk

weekend confronteren

met sportiviteit en

respect Trainers/leiders

bewust maken van hun voorbeeldfunctie

Trainers/leiders tips geven over het ‘opvoeden’

van spelers

Straffen

Juridisch Referentieka der Juridisch/co mmunicatief

Waarschu wen Juridisch

Straffen Economisch

/juridisch

‘Fair play’

prijs

Belonen van goed

gedrag

Motivatie Economisch

(20)

19

Nu alle instrumenten in kaart zijn gebracht, kan er een afweging worden gemaakt wat betreft de meest geschikte instrumenten. Om alle gevolgen uit het causale veldmodel aan te pakken, zijn er keuzes gemaakt. Er wordt opnieuw onderscheidt gemaakt tussen de twee einddoelen, om

verwarring te voorkomen. Te beginnen het eerste einddoel met betrekking tot ouders langs de lijn:

o Voorlichting in de kantine gericht op ouders: voor dit instrument is gekozen, omdat het veelzijdig is, de vereniging heeft de mogelijkheid om elk willekeurig onderwerp te belichten.

Gekeken naar het causale veldmodel kan dit instrument in principe zinvol zijn in het vroegtijdig tegengaan van de gevolgen: trots, fanatisme, uitlaatklep en bescherming.

o Posters met cartoons/strips die het gedrag van ouders langs de lijn vertalen: dit instrument is voornamelijk zinvol voor het tegengaan van de gevolgen ‘fanatisme’ en ‘uitlaatklep’. Door de posters wordt er bewustwording gecreëerd onder de ouders, zonder ze direct aan te vallen. Dat ze zich niet aangevallen zullen voelen, komt door de indirecte benadering. Door de posters worden de gevolgen ‘fanatisme’ en ‘uitlaatklep’ bespreekbaar, dit moet leiden tot gedragsverbetering.

o Gedragsregels voor ouders op posters verwerken: voor dit instrument geldt hetzelfde principe als voor de voorlichting in de kantine, het kan betrekking hebben tot alle gevolgen die zijn opgesteld in het causale veldmodel. Met deze gedragsregels wordt er een

referentiekader gerealiseerd, waarop ouders gewezen kunnen worden door trainers, leiders en/of andere betrokkenen. Voor dit instrument is gekozen, vanwege de veelzijdigheid dat het biedt. De gedragsregels voor ouders zullen op dezelfde poster gedrukt worden als de gedragsregels voor spelers.

Nu de keuze voor het beleidsinstrumentarium voor het eerst einddoel belicht is, kan hetzelfde gedaan worden voor het tweede einddoel met betrekking tot slecht gedrag van spelers op het veld:

o Voorlichting in de kantine gericht op trainers/leiders: Voor dit instrument is gekozen door de veelzijdigheid van het instrument. Het is in principe zo in te delen dat ieder willekeurig gevolg uit het causale veldmodel kan worden behandeld. Interventies in de gevolgen

‘emoties’, ‘volggedrag’, ‘drang om te bewijzen’ en ‘haantjesgedrag’ zijn dus allen bereikbaar met dit instrument. Trainers hebben een grote invloed op hun spelers en moeten getraind worden, om de spelers ‘op te voeden’.

o Aanvoerdersband met een boodschap: de aanvoerdersband is gekozen, om voor iedere wedstrijd bewustzijn onder de spelers te creëren, ook zorgt het instrument voor elke wedstrijd voor een confrontatie met het onderwerp. Met dit instrument zal voornamelijk in worden gespeeld op het gevolg ‘emoties’, door de aanvoerdersband zijn de spelers zich tijdens de wedstrijden hopelijk bewuster van hun gedrag jegens scheids- en/of

grensrechters.

o Handtekening voor goed gedrag aan het begin van het seizoen: dit instrument heeft bewustwording en een bepaalde vorm van waarschuwing in een heel vroeg stadium als kracht. Dit instrument kent net als ‘de voorlichting in de kantine’ een grote veelzijdigheid. Op het formulier waar de handtekening moet worden gezet, kan informatie worden vrijgegeven met betrekking tot alle ‘gevolgen’ uit het causale veldmodel.

o ‘Fair play’ prijs: voor dit instrument is gekozen, om positivisme te creëren rondom het beleid. De ‘fair play’ prijs maakt het voor leden aantrekkelijker om zich goed te gedragen, het is een extra stimulans. Het is in principe gericht op alle ‘gevolgen’ uit het causale veldmodel.

o Gedragsregels voor spelers op posters verwerken: bovenstaand, bij het eerste einddoel, is het eerste deel van de poster reeds uitgelicht, het tweede deel van de poster is gericht op gedragsregels voor spelers. Uiteraard gelden dezelfde motieven, voor de keuze van dit instrument.

De instrumenten ‘straffen bij een kaart’ en de ‘boetepot’ zullen geen doorgang vinden in dit beleidsvoorstel, ze roepen een te vijandige sfeer op, zo zal de vereniging alleen maar hinder ondervinden van spelers die ontevreden zijn door de veel te strenge regels. Alle ‘gevolgen’ uit het

(21)

20

causale veldmodel zijn gelinkt aan een instrument, sommige maatregelen zijn preventief, anderen zijn te gebruiken indien het slechte gedrag ontstaat en met de ‘fair play’ prijs moet er een stuk positivisme gecreëerd worden omtrent het beleid. Het bovenstaande instrumentarium moet genoeg handvat bieden om de aandachtspunten te behandelen. De vereniging moet in staat zijn in een vroeg stadium de ‘gevolgen’ te voorkomen, door de ruimte tussen de oorzaken en gevolgen te zien als het

‘werkveld’. In paragraaf 4.2 en hoofdstuk 5 zal het huidige instrumentarium verder worden

beoordeeld aan de hand van andere factoren, er kunnen dus nog verschuivingen plaats vinden. Het bovenstaande instrumentarium is slechts een voorlopige keuze. Het definitieve instrumentarium zal in hoofdstuk 5 vermeldt worden.

4.2 Ontwerpen van de beleidsuitvoering

Nu de beleidsinstrumenten in kaart zijn gebracht, moeten ze toegepast worden. Het is belangrijk dat er wordt besloten wie er verantwoordelijk zijn voor de uitvoering. Een belangrijke vraag die gesteld moet worden luidt als volgt: door wie en hoe kan elk instrument worden toegepast? De organisatie en het proces wordt in dit hoofdstuk ontworpen (Hoogerwerf, 2008). De organisatie en het proces van de beleidsuitvoering zullen per instrument behandeld worden, om zo duidelijkheid te creëren, behalve onderscheid in de instrumenten, zullen de twee einddoelen onderscheiden worden.

‘Het verbeteren van het gedrag van ouders langs de lijn, door middel van interventies, in een vroeg stadium, gericht op signalen van de gevolgen: trots, fanatisme, uitlaatklep en bescherming, de verbetering moet aan het einde van voetbalseizoen 2013/2014 aan te tonen zijn aan de hand van enquêtes’.

De voorlichtingen voor ouders zullen moeten worden uitgevoerd door een willekeurig bestuurslid.

Dit bestuurslid zal, worden bijgestaan door een trainer/leider van een jeugdteam, omdat de

trainer/leider het wangedrag van ouders langs de lijn wekelijks meemaakt. Zo staat er tevens iemand met praktijkervaringen voor de groep, dit zal de geloofwaardigheid kracht bijzetten. De

bestuursleden van de vereniging zijn allen in staat om overtuigend te presenteren, de vereniging zal hier een trainer/leider bij moeten zoeken die tevens over overtuigingskracht beschikt. Er moet een sterk en bovenal capabel tweetal staan, om bewustwording te creëren. De middelen die noodzakelijk zijn voor deze voorlichting zijn reeds voorhanden. Er moet een overtuigende PowerPointpresentatie gemaakt worden door het bestuurslid (hierbij moet de indeling uit figuur 4.2 aangehouden worden).

Om deze presentatie te projecteren zal de projector in de kantine gebruikt moeten worden. De avond is compleet kosteloos voor de vereniging, daar de bestuursleden en trainers/leiders vrijwillige taken verrichten.

Posters met daarop cartoons/strips die het gedrag van ouders langs de lijn vertalen

Het bestuur zal vast moeten stellen welke cartoons/strips geschikt zijn voor het te bereiken doel. Om keuzemogelijkheden te creëren en andere vrijwilligers te betrekken in het proces, kan het bestuur de keuze maken om vrijwilligers te vragen, te helpen bij de zoektocht naar de meest geschikte

cartoons/strips. De vrijwilligers zijn dus in principe het creatieve brein, maar de bestuursleden zullen de definitieve keuze maken om orde te houden. Dit ‘team’ moet zeer zeker in staat zijn het

instrument succesvol te maken. Als het/de ontwerp(en) klaar zijn zal het naar de drukker van de vereniging, Wink, moeten worden gestuurd om het op A1 formaat af te drukken. De kosten per poster zullen +/- €10,- bedragen. Dit zijn tevens de enige financiële middelen die een rol spelen met betrekking tot dit instrument, daar de bestuursleden en overige vrijwilligers, vrijwillige taken

verrichten.

(22)

21 Gedragsregels voor ouders op posters

De tekstkeuze zal uiteraard uitgevoerd worden door het bestuur, dit zal in overleg gebeuren met trainers/leiders, omdat zij wekelijks betrokken zijn bij het ‘probleem’. Dat er meer mensen betrokken worden, zal het draagvlak alleen maar ten goede komen. Het bestuur en de trainers/leiders

beschikken over de juiste capaciteiten, om doordacht de gedragsregels voor ouders langs de lijn op te stellen. Wanneer de gedragsregels zijn opgesteld en uitgewerkt, kan het ontwerp naar Wink worden gestuurd om het op A0 formaat af te drukken. De Kosten per poster zullen +/- €10,- bedragen. Financieel gezien is dit het enige dat relevant is voor de vereniging, er zullen verder geen kosten gemaakt worden. De gedragsregels met betrekking tot de ouders zullen samengevoegd worden op een poster met de gedragsregels voor de leden.

In figuur 4.2.1 is een schematisch overzicht te zien van de afzonderlijke instrumenten, om een duidelijk overzicht te creëren.

Instrument Uitvoerder Middelen Kosten

Voorlichting Bestuursleden &

trainers/leiders

PowerPoint, projector

NVT Posters met cartoons/strips Bestuursleden &

willekeurige vrijwilligers

Word, posters van A1 formaat

+/- € 10,- per poster

Posters met gedragsregels Bestuursleden &

trainers/leiders

Word, posters van A0 formaat

Figuur 4.2.1: schematisch overzicht instrumentarium ouders langs de lijn.

‘Het gedrag van spelers richting scheids- en grensrechters verbeteren, door middel van interventies, in een vroeg stadium, gericht op signalen van de gevolgen: emoties, volggedrag, drang om te bewijzen en haantjesgedrag, de verbetering moet aan het einde van voetbalseizoen 2013/2014 aan te tonen zijn aan de hand van enquêtes en wedstrijdverslagen van scheidsrechters’.

De voorlichtingen gericht op trainers/leiders zullen moeten worden gegeven door bestuursleden, eventueel ondersteund door een speler die praktijkervaringen heeft met de gang van zaken in de kleedkamer. De bestuursleden zijn allen in staat overtuigend te presenteren en dus de juiste informatie en tips over te brengen op het publiek. Het bestuur zal een PowerPoint presentatie moeten opstellen, met de opbouw die aangegeven is in figuur 4.1. Om de presentatie te kunnen geven en zichtbaar te maken voor het gehele publiek, moet gebruik gemaakt worden van de projector in de kantine. Financiële middelen zijn voor dit instrument irrelevant, de presentatie, de projector, de bestuursleden en een eventuele speler zijn allen kosteloos of reeds voorhanden.

Het ontwikkelen van een aanvoerdersband met een boodschap is de taak van het bestuur, dit zal in samenwerking worden gedaan met aanvoerders van alle teams, om zo draagvlak te creëren onder de genen die de band moeten dragen, dat is zeker niet onbelangrijk. Het is de taak van het bestuur om in overleg de aanvoerders een boodschap te creëren die op de band moet komen te staan. Het advies dat eerder in dit voorstel gegeven is luidde als volgt: ‘In de strijd voor sportiviteit, laten we voetbal leuk houden’, het bestuur is in staat om zelf af te wegen wat de beste tekst is, dus het gegeven advies is optioneel. Het drukken en bestellen van de aanvoerdersbanen brengt natuurlijk een kostenplaatje met zich mee. De aanvoerdersbanden kunnen ontworpen en besteld worden op de website www.sportcreations.nl, de prijs per aanvoerdersband is € 9,95. Geadviseerd wordt om er 35 te bestellen, om zo alle teams te voorzien en een aantal reserve aanvoerdersbanden achter de hand te hebben.

(23)

22 Handtekening voor goed gedrag

Bestuursleden zullen verantwoordelijk zijn voor het opstellen van de gedragsregels, het bestuur is capabel om dit uit te voeren, omdat men weet wat het verwacht van spelers, men zal met deze kennis een pakkende tekst kunnen ontwerpen. Het gedrag van spelers jegens scheids- en

grensrechters moet natuurlijk een centrale rol krijgen in het ontwerp. Financieel gezien brengt het geen kosten met zich mee, het kost alleen tijd en menskracht om een ontwerp te maken.

De ‘fair play’ prijs is allereerst een kwestie van het bijhouden van het gedrag van de teams.

scheidsrechters moeten na elke gefloten wedstrijd een kort ‘verslag’ uitbrengen van eventuele voorvallen. Het bestuur heeft hierin een sturende functie, zij moet er voor zorgen dat er altijd iemand aanwezig is op de club die in staat is het verslag in ontvangst te nemen. In de loop van het seizoen wordt er op deze manier een bestand opgebouwd, aan de hand van dit bestand, kan het bestuur aan het eind van het seizoen, bepalen wie in aanmerking komen voor de ‘fair play’ prijs. Het proces zelf brengt geen kosten met zich mee, de ‘fair play’ prijs uiteraard wel. De prijs voor het sportiefste team zal rond de € 300,- liggen, dit zijn dus de enige kosten die het instrument met zich meebrengt.

Gedragsregels voor spelers op posters

Het tweede deel van de gedragsposter, heeft betrekking tot gedragsregels voor de spelers. Het eerste deel is reeds besproken: gedragsregels voor ouders langs de lijn (kopje: ‘gedragsregels voor ouders op posters’, p.20). Voor het tweede deel van de poster zijn het bestuur en de commissies verantwoordelijk. Er zullen waardige gedragsregels voor op de poster bedacht moeten worden, indien nodig wordt hier een vergadering voor ingepland. Het bestuur en de commissies zijn, in samenwerking, capabel om overtuigende gedragsregels op te stellen en hiermee draagvlak te creëren. Het ontwerp moet vervolgens naar Wink worden verstuurd om het op A0 formaat af te drukken. De kosten zijn reeds besproken, ter herhaling: de poster waarop de gedragsregels gedrukt worden, kost +/- 10,- per poster.

In figuur 4.2.2 is een schematisch overzicht te zien van de afzonderlijke instrumenten, om een duidelijk overzicht te creëren.

Instrument Uitvoerder Middelen Kosten

Voorlichting Bestuursleden &

eventueel een speler

PowerPoint, projector

NVT Aanvoerdersband Bestuursleden &

aanvoerders

Aanvoerdersband € 348,25 Handtekening voor goed

gedrag

Bestuursleden A4 blad met gedragsregels

NVT

‘Fair play’ prijs Bestuursleden &

scheidsrechters

+/- € 300,- Gedragsregels voor spelers

op posters

Bestuursleden &

commissies

Word, poster van A0 formaat

Figuur 4.2.2: schematisch overzicht instrumentarium spelers op het veld.

(24)

23

H5. Beoordeling van de mogelijke maatregelen

Om een verantwoorde keuze te maken tussen de overwogen beleidsinstrumenten, moet de

volgende stap worden uitgevoerd: het inventariseren en afwegen van de kosten en baten van elk van de afzonderlijke instrumenten. Het gaat hierbij om kosten en baten in de ruimste zin (Hoogerwerf, 2008). Elk instrument zal afzonderlijk bekeken worden, tevens zullen de doelstellingen opnieuw onderscheiden worden, op deze manier wordt er duidelijkheid gecreëerd.

‘Het verbeteren van het gedrag van ouders langs de lijn, door middel van interventies, in een vroeg stadium, gericht op signalen van de gevolgen: trots, fanatisme, uitlaatklep en bescherming, de verbetering moet aan het einde van voetbalseizoen 2013/2014 aan te tonen zijn aan de hand van enquêtes’.

Gekeken naar het opgestelde programma van de voorlichtingsavond, kan de effectiviteit in beeld worden gebracht. De voorlichting wordt gestart met verschillende actualiteiten, dit is om het onderwerp in te leiden. Deze actualiteiten zullen opgevolgd worden door de onderwerpen: het

‘supporten’ van kinderen en het gedrag van ouders richting scheidsrechters. Hierin zal een stuk bewustzijn gecreëerd worden over het onderwerp en over de manier hoe het wel moet. Van deze onderwerpen kan gezegd worden dat ze doeltreffend zijn, ze creëren namelijk bewustzijn en geven informatie over het ‘probleem’. Het laatste onderdeel van de voorlichting is, een mogelijkheid voor eigen inbreng van ouders, dit zal discussies en mogelijk afspraken als resultaat hebben. Tevens is het een goede pijler voor de club, wat betreft het perspectief van de ouders zelf. Het creëren van bewustzijn, discussies, afspraken en het creëren van een pijler wat betreft het perspectief van ouders, zullen allen een positieve invloed hebben op de doelstelling, doeltreffendheid is er dus zeker bij dit instrument. Een gevaar schuilt echter in de manier waarop de presentatie wordt overgebracht, het moet duidelijk zijn dat de vereniging de ouders wil helpen en niet aanvalt. Ouders langs de lijn zullen de veranderingen in hun gedrag, zeer waarschijnlijk ook meenemen de maatschappij in. Zo zullen ze bijvoorbeeld bewuster bezig zijn met de manier van het ‘supporten’ van hun kind in de samenleving, een kind heeft niet alleen steun nodig op, maar zeker ook buiten het veld. Dit

verschijnsel kan geschaard worden onder de positieve neveneffecten van het instrument. Negatieve neveneffecten zijn er niet met betrekking tot dit instrument. Financieel gezien brengt het instrument geen kosten met zich mee, de benodigdheden: PowerPoint, projector en een locatie brengen geen nieuwe kosten met zich mee, omdat ze reeds aanwezig zijn. De betrokken actoren: ouders,

bestuurslid en een trainer/leider brengen financieel gezien ook geen kosten mee. Het kost natuurlijk wel menskracht en tijd, er moet een presentatie gemaakt worden en men moet aanwezig zijn op de avond van de voorlichting. Het instrument is aanvaardbaar, het past binnen de mogelijkheden, waarden en normen van V.V. Gendringen.

Posters met daarop cartoons/strips die het gedrag van ouders langs de lijn vertalen

De posters, met daarop cartoons/strips die het gedrag van ouders langs de lijn vertalen, zullen het onderwerp op een attractieve manier bespreekbaar maken. De ouders zullen zich niet direct

aangevallen voelen, maar de boodschap bereikt ze toch. Ze zullen er met andere ouders over praten, op deze manier wordt bewustzijn gecreëerd. Door het bespreekbaar maken en het bewustzijn, zijn ouders op z’n minst op de hoogte van hun invloed op het ‘probleem’, dit zullen ze, al dan niet

onbewust, meenemen in hun gedrag langs de lijn. Er kan dus gesteld worden dat de doeltreffendheid van het instrument groot is en zeker een bijdrage kan leveren aan het behalen van de doelstelling.

Van positieve en negatieve neveneffecten is geen sprake, de posters zullen puur en alleen hun

(25)

24

uitwerkingen kennen in het gedrag van ouders langs de lijn. De posters brengen zoals eerder

vermeldt wel een kostenplaatje met zich mee, de kosten zijn ongeveer € 10,- per poster, dit bedrag is dusdanig laag dat het geen enkel probleem is voor de vereniging hierin te investeren. Onder kosten kan ook de tijd worden geschaard, Het instrument zal worden ontworpen door verschillende vrijwilligers en het bestuur, hier zal tijd in gaan zitten, maar door de samenwerking is deze tijd voor iedereen minimaal. Er kan gesteld worden dat het instrument aanvaardbaar is, er zijn geen blokkades wat betreft het uitvoeren van het instrument en het instrument past binnen de mogelijkheden, waarden en normen van de vereniging.

Gedragsregels voor ouders op posters

De gedragsregels voor ouders op posters, zullen een referentiekader creëren, ouders kunnen hierop gewezen worden, indien ze de regels overtreden. Indien één van de genoemde gevolgen ontstaat en men ziet dit gebeuren, kunnen de ouders niet alleen aangesproken worden op hun gedrag, maar ook ergens op gewezen worden. Het gevaar/nadeel schuilt in de manier van aanspreken, er moet geen vijandige sfeer ontstaan, degene die de ouder aanspreekt moet hier bewust van zijn. Dit referentiekader zal zeer zeker een positief effect hebben, het mag gezien worden als een ’back-up’, voor het geval dat de twee bovengenoemde instrumenten geen effect blijken te hebben op (een) bepaalde ouder(s). Geconcludeerd kan worden dat het instrument voldoende doeltreffend is. Een positief neveneffect is dat ouders die bepaald gedrag langs de lijn verbeteren, dit mee zullen nemen in de dagelijkse samenleving. Negatieve neveneffecten zijn ook bij dit instrument niet te benoemen.

Financieel gezien zit er een klein kostenplaatje aan de poster, zoals eerder vermeldt zijn de kosten voor een poster ongeveer €10,- per stuk. Het opstellen van de gedragsregels kost tijd voor de bestuursleden en trainers/leiders. een vergadering is een goede manier om een duidelijke overeenkomst te bereiken, wat betreft de op te stellen regels voor ouders langs de lijn. Het moet voor de bestuursleden en enkele trainers/leiders geen probleem zijn om kort samen te komen en deze regels op te stellen, tevens past het instrument binnen het budget, de waarden en normen van de vereniging. Gesteld kan dus worden dat het instrument aanvaardbaar is.

‘Het gedrag van spelers richting scheids- en grensrechters verbeteren, door middel van interventies, in een vroeg stadium, gericht op signalen van de gevolgen: emoties, volggedrag, drang om te bewijzen en haantjesgedrag, de verbetering moet aan het einde van voetbalseizoen 2013/2014 aan te tonen zijn aan de hand van enquêtes en wedstrijdverslagen van scheidsrechters.’

Gekeken naar de indeling van de voorlichtingsavond kan de effectiviteit in kaart worden gebracht. De voorlichting begint met een aantal actualiteiten, dit is puur en alleen om het onderwerp in te leiden.

Het volgende onderwerp van de voorlichting is: trainers langs de lijn en in de kleedkamer. De trainers zullen informatie en tips krijgen over hoe ze zich het best kunnen profileren om een voorbeeld te vormen voor de spelers en zo het gedrag van de spelers te verbeteren. Het volgende onderwerp is het voorkomen van slecht gedrag van spelers, trainers zijn hier deels verantwoordelijk voor. Ze zullen training krijgen in het signaleren van het ontstaan van probleemsituaties en hoe ze hierop moeten anticiperen. De trainers kunnen gezien worden als een steun in de rug van de spelers, om goed gedrag te realiseren, spelers kunnen het niet alleen. Dit maakt de doeltreffendheid van het instrument groot. Een gevaar schuilt in de manier van het benaderen van de trainers/leiders, ze moeten het gevoel krijgen dat ze geholpen worden en niet dat ze aangevallen worden. Een positief neveneffect is dat de trainers zich een bepaalde manier van ‘People management ’ aanleren, dit zal van pas komen in de omgang met mensen buiten het veld. Een ander positief neveneffect is het

‘leren luisteren’ van spelers, ze zullen moeten luisteren naar wat de trainer zegt, het ‘leren luisteren’

zullen ze bewust of onbewust meenemen in bijv. hun school of werk. Negatieve neveneffecten zijn er niet, de voorlichting zal niemand kwaad doen of beperkingen opleggen. Financieel gezien brengt het geen kosten met zich mee, de benodigde materialen: projector, PowerPoint en een locatie, zijn reeds aanwezig. Onder kosten kunnen wel een aantal andere aspecten geschaard worden, het kost tijd en

(26)

25

menskracht. Trainers/leiders zullen het publiek moeten vormen en de presentatie moet gemaakt en verzorgt worden door een bestuurslid en eventueel een speler. Het instrument past binnen de mogelijkheden, waarden en normen van de vereniging, kortom: het instrument is aanvaardbaar.

De aanvoerdersband met een boodschap creëert bewustzijn en een confrontatie met het ‘probleem’, op het moment dat de spelers het veld op gaan. De spelers zullen vóór het spelen van de wedstrijd, nadenken over hun invloed op het ‘probleem’. Dit zal ervoor zorgen dat spelers op het veld bewuster bezig zijn met hun gedrag. het bewustzijn en de confrontatie zal bijdragen aan het behalen van de doelstelling, er kan dus gesteld worden dat het instrument doeltreffend is. Voor de aanvoerders is het dragen van de aanvoerdersband met de pakkende boodschap een extra verantwoordelijkheid.

Een positief neveneffect hiervan kan zijn dat de aanvoerder zijn taken met betrekking tot sportiviteit en respect ook uitvoert buiten het veld, hij/zij zal bijv. in de kantine een oogje houden op het gedrag van zijn/haar teamgenoten en dus niet alleen op het veld. Negatieve neveneffecten zijn niet aan te wijzen. De aanvoerdersbanden brengen natuurlijk wel een kostenplaatje en tijd met zich mee. Zoals eerder vermeld zullen er 35 aanvoerdersbanden aangeschaft moeten worden, de kosten hiervoor zijn € 348,25. Er moet tevens een ontwerp gemaakt worden door het bestuur in samenwerking met de aanvoerders, dit zal tijd en menskracht kosten. De tijd en de kosten zullen voor V.V. Gendringen geen probleem vormen indien het instrument doeltreffend is. Tevens past het instrument binnen de normen en waarden van de vereniging, het instrument is dus aanvaardbaar.

Handtekening voor goed gedrag

Het zetten van een handtekening voor goed gedrag aan het begint van het seizoen heeft vele motieven. Er wordt indirect een waarschuwing gegeven, er wordt bewustzijn gecreëerd en het dient als referentiekader, spelers kunnen op hun contract gewezen worden, indien ze zich slecht gedragen op het veld. Deze aspecten zijn allen belangrijk om de doelstelling te verwezenlijken, dus gesteld kan worden dat het instrument doeltreffend is. Een positief neveneffect kan zijn dat spelers het

verbeterde gedrag meenemen in de dagelijkse samenleving en bewuster bezig gaan met de omgang met mensen in het algemeen. Negatieve neveneffecten zijn ook bij dit instrument niet aanwijsbaar.

Financieel gezien brengt het geen kosten met zich mee. Het opstellen van het formulier dat

ondertekend moet worden zal wel enige menskracht en tijd kosten. Deze tijd en menskracht is op te vangen voor de vereniging, de normen en waarden zijn tevens niet in strijd met het instrument, het is dus een aanvaardbaar instrument.

De ‘fair play’ prijs heeft het motiveren van goed gedrag van spelers als doel. Het is niet verkeerd dat er een ‘positieve wending’ aan het beleid zit, dit zal de spelers nog meer aanzetten tot

gedragsverandering. Aangezien gedragsverandering het doel is, is dit instrument uiterst doeltreffend.

Van neveneffecten is bij dit instrument geen sprake, het is meer een onderlinge competitie binnen de vereniging, om een leuke sfeer rondom het beleid te creëren, dit neemt niet weg dat het

instrument zeer doeltreffend is. Het brengt uiteraard kosten met zich mee, de ‘fair play’ prijs zal rond de € 300,- bedragen. Tevens gaat er tijd zitten in het creëren van een bestand en het bijhouden van de ‘fair play’ competitie. Er is voldoende menskracht aanwezig binnen de vereniging om dit op te vangen en het instrument is niet in strijd met de normen en waarden van de vereniging, in tegenstelling zelfs. Geconcludeerd kan worden dat het instrument uiterst aanvaardbaar is.

Gedragsregels voor spelers op posters

Er zullen, gezamenlijk met gedragsregels voor de ouders, gedragsregels voor de spelers worden opgesteld op een poster. Met deze regels wordt een referentiekader gecreëerd waarop spelers gewezen kunnen worden indien ze de regels overtreden. Van belang is wel dat het op een nette manier gebeurt, het is natuurlijk niet de bedoeling dat er een vijandige sfeer ontstaat, daarin zit het gevaar/nadeel van dit instrument. Dit neemt niet weg dat het instrument voldoende doeltreffend is.