RAPPORT
PERIODIEK KWALITEITSONDERZOEK BASISSCHOOL DE GROTE LIER
School : Basisschool De Grote Lier
Plaats : Molenhoek
BRIN-nummer : 05IA
Onderzoeksnummer : 88772
Datum schoolbezoek : 8, 9 en 16 januari 2007 Datum vaststelling : 21 maart 2007
Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Basisschool De Grote Lier - 8-1-2007 3
INHOUDSOPGAVE
1 INLEIDING ... 5
2 KWALITEITSPROFIEL... 7
3 BESCHOUWING ... 11
4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT... 15
Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Basisschool De Grote Lier - 8-1-2007 5
1 INLEIDING
Het periodiek kwaliteitsonderzoek
Op 8, 9 en 16 januari 2007 bezocht de Inspectie van het Onderwijs
Basisschool De Grote Lier in het kader van een periodiek kwaliteitsonderzoek (PKO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de kernindicatoren van een aantal kwaliteitsaspecten, op grond van het door de inspectie gehanteerde toezichtkader primair onderwijs 2005.
Bij dit PKO doet de inspectie onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs door zich te richten op de kern van goed onderwijs op de school. Het gaat hierbij om kernindicatoren die betrekking hebben op het aanbod, de
onderwijstijd, het pedagogisch handelen van leraren, het didactisch handelen van leraren, de afstemming op de onderwijsbehoeften van leerlingen, de actieve en zelfstandige rol van leerlingen, het schoolklimaat, de begeleiding, de zorg, de resultaten en de ontwikkeling van leerlingen.
In de brochure 'Toezichtkader PO 2005' vindt u achtergrondinformatie over de indicatoren die de inspectie bij haar toezicht in ogenschouw heeft genomen. U kunt deze brochure downloaden van de website van de inspectie:
www.onderwijsinspectie.nl.
Op grond van het kwaliteitsprofiel van de school dat naar aanleiding van een vorig inspectiebezoek is opgemaakt, op basis van risicofactoren die bij de inspectie bekend zijn of afspraken die met de school zijn gemaakt, of op basis van de informatie die door de school is toegestuurd kan de inspectie besluiten om niet alleen de kernindicatoren te onderzoeken maar meer indicatoren bij het onderzoek te betrekken. Dit is bij uw school niet aan de orde geweest.
Indien de school in het kader van zelfevaluatie over een bepaalde indicator of over een bepaald kwaliteitsaspect voldoende betrouwbare en valide gegevens heeft verzameld kan in overleg tussen school en inspectie besloten worden om de oordelen uit de zelfevaluatie alleen te verifiëren en deze niet zelf opnieuw te onderzoeken. Zo sluit de inspectie niet alleen aan bij de specifieke situatie van de school, maar wordt de school bovendien niet onnodig belast.
Uw school heeft naast de schoolgids en het schoolplan documenten ingestuurd die op uw zelfevaluatie-activiteiten betrekking hebben. Het betrof onder meer de volgende documenten:"Schoolspecifiek verbeterplan"; "Analyse score cito- eindtoets"; "Analyse Entree gegevens 2006"; "Evaluatie methode".
Op grond van de gegevens uit die documenten heeft de inspectie besloten om toch alle kernindicatoren te onderzoeken omdat er behoefte bleef bestaan aan voldoende betrouwbare en objectieve onderzoeksgegevens en oordelen.
De opzet van het onderzoek
Het periodiek kwaliteitsonderzoek bestond uit de volgende activiteiten.
• Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn.
• Analyse van documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie- activiteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd. Ook de vragenlijst periodiek kwaliteitsonderzoek is bij de analyse betrokken.
Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Basisschool De Grote Lier - 8-1-2007 6
• Schoolbezoek, waarbij in een aantal groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal en rekenen en wiskunde.
• Bovendien heeft de inspectie over de kwaliteit van de kernindicatoren gesprekken gevoerd met de directie en de intern begeleiders.
• Op uw school zijn verder vragenlijsten ingevuld door leerlingen,leraren en ouders en deze vragenlijsten zijn door de inspectie geanalyseerd.
• Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de
kwaliteitsoordelen en de conclusies van het schoolbezoek besproken met directie en team. Daarbij was de bovenschoolsmanager aanwezig.
De inhoud van het rapport
Het onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs levert een kwaliteitsprofiel op van de school (hoofdstuk 2). In hoofdstuk 3 wordt een beschouwing gegeven over de geconstateerde kwaliteit en wordt deze onder andere bezien in relatie tot de context of uitgangssituatie van de school. Indien van
toepassing worden in deze beschouwing ook de toegevoegde indicatoren betrokken.
In hoofdstuk 4 is het vervolgtoezicht aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet.
Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Basisschool De Grote Lier - 8-1-2007 7
2 KWALITEITSPROFIEL
Het kwaliteitsprofiel geeft een overzicht van de waarderingen die de inspectie heeft toegekend aan kernindicatoren die betrekking hebben op belangrijke kenmerken van goed onderwijs. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs.
In de waardering is tot uitdrukking gebracht in welke mate de indicatoren bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs:
1. draagt niet of nauwelijks bij;
2. draagt onvoldoende bij;
3. draagt voldoende bij;
4. draagt in hoge mate bij;
5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van
leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school over bepaalde indicatoren geen betrouwbare en valide gegevens beschikbaar heeft.
Het kwaliteitsprofiel van Basisschool De Grote Lier Kwaliteitszorg
1 2 3 4
1.1 De school heeft inzicht in de verschillen in
onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. l 1.2 De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van
haar opbrengsten. l
1.3 De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen. l 1.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. l 1.5 De school borgt de kwaliteit van het leren en onderwijzen. l 1.6 De school rapporteert aan belanghebbenden inzichtelijk over
de gerealiseerde kwaliteit van het onderwijs. l
1.7 De school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en
personeel. l
1.8 De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van sociale integratie en actief
burgerschap, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit in de samenleving.
l
Leerstofaanbod
1 2 3 4
3.1 De aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en voor
rekenen en wiskunde zijn dekkend voor de kerndoelen. l 3.4 De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en
wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en
met het niveau van leerjaar 8. l
3.5 De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar
aan. l
3.6 De leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde zijn afgestemd op de onderwijsbehoeften van
individuele leerlingen. l
3.8 De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerlingengewicht biedt leerinhouden aan bij Nederlandse taal die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een taalachterstand.
l
Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Basisschool De Grote Lier - 8-1-2007 8 Tijd
1 2 3 4
4.4 De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande
onderwijstijd. l
4.5 De school stemt de hoeveelheid tijd voor leren en
onderwijzen bij Nederlandse taal en rekenen en wiskunde af op
de onderwijsbehoeften van leerlingen. l
Pedagogisch handelen
1 2 3 4
5.3 De leraren zorgen ervoor dat leerlingen op een respectvolle
manier met elkaar omgaan. l
Didactisch handelen
1 2 3 4
6.1 De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. l
6.3 De leraren leggen duidelijk uit. l
6.5 De leraren geven expliciet onderwijs in strategieën voor
denken en leren. l
Afstemming
1 2 3 4
7.1 De leraren volgen de vorderingen van hun leerlingen
systematisch. l
7.3 De leraren stemmen de instructie en verwerking af op de
verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. l
Actieve en zelfstandige rol leerlingen
1 2 3 4
8.1 De leerlingen zijn actief betrokken bij de
onderwijsactiviteiten. l
8.3 De leerlingen hebben verantwoordelijkheid voor de organisatie van hun eigen leerproces die past bij hun
ontwikkelingsniveau. l
Sfeer op school
1 2 3 4
9.3 De ouders/verzorgers tonen zich betrokken bij de school door
de activiteiten die de school daartoe onderneemt. l
9.5 De leerlingen en het personeel voelen zich aantoonbaar veilig
op school. l
Begeleiding
1 2 3 4
10.1 De school gebruikt een samenhangend systeem van instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en
de ontwikkeling van de leerlingen. l
Zorg
1 2 3 4
11.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens,
bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. l
11.3 De school voert de zorg planmatig uit. l
11.4 De school gaat de effecten van de zorg na. l
Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Basisschool De Grote Lier - 8-1-2007 9 Resultaten
1 2 3 4 5
12.1 De resultaten van de leerlingen aan het eind van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht.
l
12.2 De sociale vaardigheden van de leerlingen liggen op
een niveau dat mag worden verwacht. l
Ontwikkeling van leerlingen
1 2 3 4 5
13.1 De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht.
l
13.2 Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften
ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden. l
13.3 De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de
verwachte periode van 8 jaar. l
Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Basisschool De Grote Lier - 8-1-2007 11
3 BESCHOUWING
In dit hoofdstuk beschrijft de inspectie haar oordeel over de kwaliteit van het onderwijs op basisschool De Grote Lier en geeft een toelichting op het kwaliteitsprofiel. Daarbij legt de inspectie zo mogelijk verbanden tussen de verschillende onderzochte indicatoren onderling en - voor zover relevant- tussen indicatoren en de schoolcontext en eerdere inspectiebezoeken.
3.1 Het algemene beeld van de kwaliteit van het onderwijs
De inspectie komt tot de conclusie dat het onderwijs op basisschool De grote Lier in algemene zin van voldoende niveau is. De eindopbrengsten van de laatste drie jaren zijn van gemiddeld niveau en ook de tussenopbrengsten voldoen aan de verwachtingen.
Het leerstofaanbod voldoet aan de normen. Zo werkt de school voor
Nederlandse taal en rekenen en wiskunde met methoden die voldoen aan de kerndoelen. Ook investeert de school in het versterken van het beredeneerd aanbod in de kleutergroepen hetgeen onder meer blijkt uit het schema met tussendoelen dat de school hanteert. Het in de praktijk brengen van de ideeën en afspraken met betrekking tot de tussendoelen verdient echter nog de nodige aandacht. Tevens stelt de inspectie vast dat het systeem van kwaliteitszorg beneden de maat is. Hierbij speelt wellicht een rol dat de school de laatste jaren te maken heeft gehad met meerdere ingrijpende wisselingen in het management en dat de bovenschoolse ondersteuning in dit opzicht pas recent voldoende gestalte krijgt.
Belangrijke onderdelen van het didactisch proces voldoen goed. Zo laten de leerlingen duidelijk een taakgerichte houding en een geslaagde onderlinge samenwerking zien. Er zijn echter ook enkele indicatoren van het didactisch proces die verbetering behoeven. Te denken valt aan de te bescheiden wijze waarop de meeste leraren tegemoet komen aan de verschillen tussen leerlingen en de beperkte wijze waarop de gemiddelde en de meer begaafde leerling verantwoording krijgt voor de organisatie van het eigen leerproces.
De zorg en begeleiding van leerlingen die meer aandacht verdienen is in algemeen zin op niveau, maar de inspectie heeft met het zorgteam diverse mogelijkheden besproken om de leerlingenzorg te verbeteren. Zo beschikt de school over een samenhangend systeem om de ontwikkeling van leerlingen te volgen, maar blijft de evaluatie van de effecten van de zorg achter.
Uit de gegevens die de school en de inspectie hebben verzameld blijkt dat de leraren en de leerlingen zich veilig en prettig voelen op de school. De
schoolleiding investeert in de professionalisering van het team door onder meer het voeren van gesprekken en het afleggen van klassenbezoeken. De leraren geven aan dat dit leidt tot een meer open houding van leraren, waardoor de samenwerking in het team een impuls krijgt. Bij de inspectie bestaat echter de indruk dat het professionele klimaat in het team nog enige achterstand heeft.
Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Basisschool De Grote Lier - 8-1-2007 12 Tot slot kan gezegd worden dat de Grote Lier voldoende kwaliteit levert, maar dat er voor de nieuwe directeur, het managementteam en de leraren meerdere uitdagingen liggen om het onderwijs verder te verbeteren. Onder meer de ondersteuning van het bovenschoolsmanagement en een mogelijk vooruitzicht op een nieuw schoolgebouw zullen hierbij een stimulans kunnen zijn.
3.2 Toelichting
De opbrengsten van het onderwijs
Nadat de school op de Eindtoets enige jaren hoger scoorde dan het gemiddelde van scholen met een vergelijkbare leerlingenpopulatie, presteerde de school in 2004 duidelijk te laag. De laatste twee jaren scoort de school rond het gemiddelde. De school voldoet daarmee aan de verwachtingen, zeker ook omdat alle leerlingen aan de toets deelnemen. Uit de analyses van de school blijkt overigens dat de Grote Lier de laatste jaren voor wereldoriëntatie boven gemiddeld presteert.
Tijdens het jaarlijks onderzoek van de inspectie in 2004 kwam de inspectie tot de conclusie dat de school voor de tussentoetsen beter scoorde dan
vergelijkbare scholen. Momenteel zijn de resultaten op de tussentoetsen van voldoende niveau.
De school volgt de sociale ontwikkeling van de leerlingen op individueel niveau.
Algemene conclusies op schoolniveau worden niet getrokken, maar uit de beschikbare gegevens overheerst de indruk dat de sociale vaardigheden van de leerlingen gemiddeld liggen op het niveau dat mag worden verwacht.
Aan leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften biedt de school gerichte hulp, waarbij ook externe expertise wordt ingeschakeld. Bij het beoordelen van de ontwikkeling van deze leerlingen kan nog winst geboekt worden indien de school voor deze leerlingen een helder ontwikkelperspectief opstelt.
De schoolloopbaan van de leerlingen verloopt volgens de verwachtingen. Dat bekent dat er weinig leerlingen doubleren en de school weinig leerlingen verwijst naar een school voor speciaal basisonderwijs. Ook verlengt de school voor slechts een zeer beperkt aantal leerlingen de kleuterperiode en stroomt er relatief een gering aantal leerlingen uit naar het leerwegondersteunend
onderwijs en het praktijkonderwijs.
De kwaliteitszorg
Tijdens het jaarlijks onderzoek in maart 2004 kwam de inspectie tot de
conclusie dat de school in onvoldoende mate gericht werkte aan de verbetering van de kwaliteit van het onderwijs. Nu komt de inspectie tot dat zelfde oordeel en is er dus geen sprake van verbetering. Hierbij speelt wellicht een rol dat door de vele wisselingen in het management van de school er minder aandacht is geweest voor de kwaliteitszorg.
Niet alleen zijn de verschillende aspecten van de kwaliteitszorg onvoldoende tot wasdom gekomen, ook vormen de aspecten geen samenhangend geheel.
Inmiddels werkt de school, in samenwerking met de andere scholen van de stichting, in het kader van de opzet van het nieuwe schoolplan aan de opzet van een integraal en hoogwaardig systeem van kwaliteitszorg.
Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Basisschool De Grote Lier - 8-1-2007 13 Op enkele onderdelen van de schoolontwikkeling beschikt de school over een jaarplan. Dit is het geval voor de opzet van het coöperatief werken en de implementatie van de weektaak. Deze verbeterplannen zijn echter maar in beperkte mate specifiek uitgewerkt en zijn niet geplaatst in een planning voor de langere termijn. Ook heeft de school de opbrengsten van
schoolontwikkelingen onvoldoende samengebracht in beleidsdocumenten, waardoor het borgen van verworvenheden onvoldoende is gegarandeerd.
Onder meer door het ontbreken van een jaarverslag schiet de school tekort bij haar rapportage aan ouders en bevoegd gezag over de gerealiseerde kwaliteit.
Hierbij moet wel opgemerkt worden dat de school door middel van
nieuwsbrieven de ouders in zekere mate op de hoogte houdt van bepaalde schoolontwikkelingen.
De school heeft nog niet de gewoonte om de kenmerken en de daarmee samenhangende onderwijsbehoeften van de leerlingen van de school in kaart te brengen. Hierdoor koppelt de school niet expliciet de inrichting van haar
onderwijs aan de specifieke leerlingenpopulatie.
Ondanks dat deze nog zeker niet optimaal is honoreert de inspectie de evaluatie van het onderwijs als voldoende. Hierbij weegt onder meer mee dat de school de opbrengsten van de Eindtoets en Entreetoets evalueert en tijdens teamvergaderingen met regelmaat de balans opmaakt ten aanzien van de effecten van schoolverbeteringen op de lange en de korte termijn.
Mede doordat de school zich aan de hand van vragenlijsten op de hoogte stelt van het welbevinden van leerlingen en leraren waarborgt de school de sociale veiligheid voldoende. De school staat voor de taak om verder te investeren in het formuleren van een uitgewerkt veiligheidsbeleid dat onder meer gericht is op de preventie van incidenten. Nu reeds hanteert de school gedragsregels en een pest en gedragsprotocol dat zelfs in kleutergroepen door leerlingen
ondertekend is. Mede naar aanleiding van incidenten kan de school sociale vaardigheidstraining inzetten om positief sociaal-emotioneel gedrag te bevorderen.
Hoewel het oordeel over de aandacht voor sociale cohesie en burgerschap positief is, stelt de inspectie wel vast dat de beleidsmatige onderbouwing van dit thema duidelijk ruimte bevat voor verbetering.
Het onderwijsleerproces
De leraren tonen op de meeste onderdelen didactisch en pedagogisch vakmanschap. Dit leidt onder meer tot een goede taakgericht werksfeer. De leraren werken met een onderwijsaanbod dat voldoet aan de kerndoelen en door goed klassenmanagement gaat er geen onderwijstijd verloren.
De actieve en betrokken werkhouding van de leerlingen wordt bevorderd door de wijze waarop de school de samenwerking van de leerlingen stimuleert. De prettige interactie tussen leraren en leerlingen draagt bij tot een klimaat waarbij zowel leerlingen als leerlingen zich thuis voelen. Ook de ouders tonen zich in algemene zin tevreden over en betrokken bij de school, temeer omdat het team de laatste tijd extra aandacht heeft voor het onderhouden van constructieve contacten met de ouders.
Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Basisschool De Grote Lier - 8-1-2007 14 De school hanteert een adequaat leerlingvolgsysteem om de prestaties en ontwikkelingen van de leerlingen te volgen. Zo brengt de school de sociaal- emotionele ontwikkeling van alle leerlingen in kaart en krijgt de school sinds kort ook relevante informatie over de vierjarigen van de peuterspeelzaal. Voor bepaalde leerlingen hanteert de school een handelingsgerichte proces diagnose en maken de leraren handelingsplannen, die zowel binnen als buiten de groep worden uitgevoerd.
Ondanks dat het onderwijsleerproces in grote lijnen van voldoende niveau is staat de school voor de opgave het leerproces op belangrijke onderdelen verder te verbeteren.
Het vaststellen van tussendoelen voor de kleutergroepen is een duidelijke impuls voor de kwaliteit van het beredeneerd aanbod. De inspectie heeft echter vastgesteld dat deze doelen slechts een geringe rol spelen bij de voorbereiding van de thema's. Verder werken de betrokken leraren slechts in beperkte zin samen bij de inhoudelijke voorbereiding van de thema's.
Het team kan nog winst boeken bij het omgaan met verschillen tussen
leerlingen. Verlengde instructie voor individuele leerlingen of groepen leerlingen kan meer worden ingezet. Ook is het, mede gezien de leerlingenpopulatie, van belang meer aandacht te schenken aan het aanbieden van uitdagende
verdiepingstof aan leerlingen die meer aankunnen. Het verder uitwerken van de weektaak biedt hiertoe goed kansen. Ook staat de leraar nu nog betrekkelijk centraal in het onderwijsleerproces en kunnen de meeste leerlingen meer verantwoordelijkheid krijgen voor de organisatie van het eigen leerproces. Dat betekent ook dat leraren minder uit naam van de leerlingen hardop denken maar uitdrukkelijker dan nu het geval is leerlingen kunnen aanzetten tot denken. Dat neemt niet weg dat de inspectie ook goede voorbeelden heeft waargenomen van interne differentiatie. Hierbij kan onder meer gewezen worden op de organisatie van het onderwijs in rekenen en wiskunde in groep 8.
Nog niet alle leerlingen die daar voor in aanmerking komen krijgen op
planmatige wijze extra ondersteuning aangeboden. Indien leerlingen wel hulp krijgen volgens een handelingsplan geldt dat de school over het algemeen onvoldoende de effecten van deze hulp analyseert en in kaart brengt.
Tenslotte merkt de inspectie nog op dat de leerlingenzorg zich nu met name richt op het belang van het individuele kind, terwijl ook groepsanalyses en schoolanalyses van groot belang zijn om de kwaliteit van het
onderwijsleerproces op een hoger niveau te brengen.
Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Basisschool De Grote Lier - 8-1-2007 15
4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT
Wettelijke voorschriften:
Bij dit PKO heeft de inspectie ook een onderzoek gedaan naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften. Dit onderzoek betrof de wettelijke
voorschriften over de geplande onderwijstijd en over een door het bevoegd gezag vastgestelde schoolgids en schoolplan.
Op basis van dit onderzoek concludeert de inspectie dat de school aan deze wettelijke bepalingen voldoet.
Volgend toezichtsarrangement:
De bevindingen van dit PKO leiden tot het volgende arrangement voor het vervolg van het toezicht (toezichtarrangement): De aangetroffen kwaliteit van het onderwijs op de school vraagt geen aanpassing van de reguliere
onderzoeksplanning van de inspectie.
