RAPPORT PERIODIEK KWALITEITSONDERZOEK R.K. BASISSCHOOL KLAVERTJE VIER

(1)

RAPPORT

PERIODIEK KWALITEITSONDERZOEK R.K. BASISSCHOOL KLAVERTJE VIER

School : R.K. Basisschool Klavertje vier

Plaats : Hoofddorp

BRIN-nummer : 27NT

Onderzoeksnummer : 90434

Datum schoolbezoek : 23 januari 2007 Datum vaststelling : 19 maart 2007

(2)

(3)

Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek R.K. Basisschool Klavertje vier - 23-1-2007 3

INHOUDSOPGAVE

1 INLEIDING ... 5

2 KWALITEITSPROFIEL... 7

3 BESCHOUWING ... 11

4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT... 15

(4)

(5)

1 INLEIDING

Het periodiek kwaliteitsonderzoek

Op 23 januari 2007 bezocht de Inspectie van het Onderwijs R.K. Basisschool Klavertje vier in het kader van een periodiek kwaliteitsonderzoek (PKO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de kernindicatoren van een aantal kwaliteitsaspecten, op grond van het door de inspectie gehanteerde

toezichtkader primair onderwijs 2005.

Bij dit PKO doet de inspectie onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs door zich te richten op de kern van goed onderwijs op de school. Het gaat hierbij om kernindicatoren die betrekking hebben op het aanbod, de

onderwijstijd, het pedagogisch handelen van leraren, het didactisch handelen van leraren, de afstemming op de onderwijsbehoeften van leerlingen, de actieve en zelfstandige rol van leerlingen, het schoolklimaat, de begeleiding, de zorg, de resultaten en de ontwikkeling van leerlingen.

In de brochure 'Toezichtkader PO 2005' vindt u achtergrondinformatie over de indicatoren die de inspectie bij haar toezicht in ogenschouw heeft genomen. U kunt deze brochure downloaden van de website van de inspectie:

www.onderwijsinspectie.nl.

Op grond van het kwaliteitsprofiel van de school dat naar aanleiding van een vorig inspectiebezoek is opgemaakt, op basis van risicofactoren die bij de inspectie bekend zijn of afspraken die met de school zijn gemaakt, of op basis van de informatie die door de school is toegestuurd kan de inspectie besluiten om niet alleen de kernindicatoren te onderzoeken maar meer indicatoren bij het onderzoek te betrekken.

Dit is bij uw school niet aan de orde geweest.

Indien de school in het kader van zelfevaluatie over een bepaalde indicator of over een bepaald kwaliteitsaspect voldoende betrouwbare en valide gegevens heeft verzameld kan in overleg tussen school en inspectie besloten worden om de oordelen uit de zelfevaluatie alleen te verifiëren en deze niet zelf opnieuw te onderzoeken. Zo sluit de inspectie niet alleen aan bij de specifieke situatie van de school, maar wordt de school bovendien niet onnodig belast.

Uw school heeft naast de schoolgids en het schoolplan de volgende

documenten ingestuurd die op uw zelfevaluatie activiteiten betrekking hebben.

- Meerjaren kwaliteitsbeleidsplan 2005;

- Rapport Risico-inventarisatie en evaluatie;

- Jaarverslag Interne Begeleiding Klavertje vier 2005-2006;

- Notulen 1e vergadering kwaliteitszorg samenwerken d.d. 17 oktober 2006;

- Kwaliteitskaart 'Samenwerken' Klavertje vier, versie juli 2006;

- Management contract van Klavertje vier met bestuur voor het schooljaar 2005-2006;

- Het veiligheidsverslag schooljaar 2005-2006;

- Anti-pest beleid (preventief en curatief)

De inspectie heeft het systeem van kwaliteitszorg van Klavertje vier in 2006 als voldoende beoordeeld. Met behulp van bovenstaande documenten is de inspectie nagegaan of de school zich vanuit dit systeem verder ontwikkelt.

(6)

Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek R.K. Basisschool Klavertje vier - 23-1-2007 6 Daarnaast heeft uw school de volgende documenten ingestuurd:

- Toetskalender 2006-2007;

- Dyslexiebeleid groep 1 t/m groep 4;

- Protocol lezen;

- Zorgbeleid op rkbs Klavertje vier;

- Verslag van een bijeenkomst met de schoolbegeleidingsdienst over het leesonderwijs in groep 3 en 4 d.d. 24 november 2006;

- Deel 1 handleiding, katern 1, Ontwikkelings Volgsysteem voor Kleuters (GOVK);

- Overdracht leerlingdossiers;

- Offerte KPC advies; teamonderwijs op maat d.d. 10 september 2006;

- Nascholingsplan 2006-2007;

- Integraal personeelsbeleidsplan op bovenschools- en schoolniveau, SKOH; versie mei 2005;

- Tijdpad ontwikkeling schoolplan 2007-2011;

- Plan van aanpak ARBO 2005-2006;

- Plan van aanpak ouderbetrokkenheid 2006-2009.

De opzet van het onderzoek

Het periodiek kwaliteitsonderzoek bestond uit de volgende activiteiten.

• Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn.

• Analyse van, indien beschikbaar, documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie-activiteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd. Ook de vragenlijst periodiek kwaliteitsonderzoek is bij de analyse betrokken.

• Schoolbezoek, waarbij in een aantal groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal en rekenen en wiskunde. Deze lesbezoeken vonden plaats in de groepen 1/2A, 1/2E, 3C, 4B, 6C.

• Bovendien heeft de inspectie over de kwaliteit van de kernindicatoren gesprekken gevoerd met de directie en intern begeleider.

• Op uw school is verder een gesprek gevoerd met leerlingen, leraren en ouders.

• Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de

kwaliteitsoordelen en de conclusies van het schoolbezoek besproken met directie en team. Daarbij was een vertegenwoordiger van het bevoegd gezag aanwezig.

De inhoud van het rapport

Het onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs levert een kwaliteitsprofiel op van de school (hoofdstuk 2). In hoofdstuk 3 wordt een beschouwing gegeven over de geconstateerde kwaliteit en wordt deze onder andere bezien in relatie tot de context of uitgangssituatie van de school. Indien van

toepassing worden in deze beschouwing ook de toegevoegde indicatoren betrokken.

In hoofdstuk 4 is het vervolgtoezicht aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet.

(7)

2 KWALITEITSPROFIEL

Het kwaliteitsprofiel geeft een overzicht van de waarderingen die de inspectie heeft toegekend aan kernindicatoren die betrekking hebben op belangrijke kenmerken van goed onderwijs. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs.

In de waardering is tot uitdrukking gebracht in welke mate de indicatoren bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs:

1. draagt niet of nauwelijks bij;

2. draagt onvoldoende bij;

3. draagt voldoende bij;

4. draagt in hoge mate bij;

5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van

leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school over bepaalde indicatoren geen betrouwbare en valide gegevens beschikbaar heeft.

Het kwaliteitsprofiel van R.K. Basisschool Klavertje vier Kwaliteitszorg

1 2 3 4

1.8 De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van sociale integratie en actief

burgerschap, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit in de samenleving.

l

Leerstofaanbod

1 2 3 4

3.1 De aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en voor

rekenen en wiskunde zijn dekkend voor de kerndoelen. l 3.4 De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en

wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en

met het niveau van leerjaar 8. l

3.5 De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar

aan. l

3.6 De leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde zijn afgestemd op de onderwijsbehoeften van

individuele leerlingen. l

3.8 De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerlingengewicht biedt leerinhouden aan bij Nederlandse taal die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een taalachterstand.

l

Tijd

1 2 3 4

4.4 De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande

onderwijstijd. l

4.5 De school stemt de hoeveelheid tijd voor leren en

onderwijzen bij Nederlandse taal en rekenen en wiskunde af op

de onderwijsbehoeften van leerlingen. l

(8)

Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek R.K. Basisschool Klavertje vier - 23-1-2007 8 Pedagogisch handelen

1 2 3 4

5.3 De leraren zorgen ervoor dat leerlingen op een respectvolle

manier met elkaar omgaan. l

Didactisch handelen

1 2 3 4

6.1 De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. l

6.3 De leraren leggen duidelijk uit. l

6.5 De leraren geven expliciet onderwijs in strategieën voor

denken en leren. l

Afstemming

1 2 3 4

7.1 De leraren volgen de vorderingen van hun leerlingen

systematisch. l

7.3 De leraren stemmen de instructie en verwerking af op de

verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. l

Actieve en zelfstandige rol leerlingen

1 2 3 4

8.1 De leerlingen zijn actief betrokken bij de

onderwijsactiviteiten. l

8.3 De leerlingen hebben verantwoordelijkheid voor de organisatie van hun eigen leerproces die past bij hun

ontwikkelingsniveau. l

Sfeer op school

1 2 3 4

9.3 De ouders/verzorgers tonen zich betrokken bij de school door

de activiteiten die de school daartoe onderneemt. l

9.5 De leerlingen en het personeel voelen zich aantoonbaar veilig

op school. l

Begeleiding

1 2 3 4

10.1 De school gebruikt een samenhangend systeem van instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en

de ontwikkeling van de leerlingen. l

Zorg

1 2 3 4

11.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens,

bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. l

11.3 De school voert de zorg planmatig uit. l

11.4 De school gaat de effecten van de zorg na. l

(9)

Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek R.K. Basisschool Klavertje vier - 23-1-2007 9 Resultaten

1 2 3 4 5

12.1 De resultaten van de leerlingen aan het eind van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht.

l

12.2 De sociale vaardigheden van de leerlingen liggen op

een niveau dat mag worden verwacht. l

Ontwikkeling van leerlingen

1 2 3 4 5

13.1 De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht.

l

13.2 Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften

ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden. l

13.3 De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de

verwachte periode van 8 jaar. l

(10)

(11)

3 BESCHOUWING

Dit hoofdstuk beschrijft het oordeel van de inspectie over de kwaliteit van het onderwijs op de rooms katholieke basisschool Klavertje vier en geeft een toelichting op het kwaliteitsprofiel uit het vorige hoofdstuk. Daarbij legt de inspectie zo mogelijk verbanden tussen de verschillende indicatoren onderling en voor zover relevant tussen de indicatoren en de context van de school, de specifieke doelstellingen van Klavertje vier en eerdere inspectieonderzoeken.

Tot slot bevat dit hoofdstuk enkele aandachtspunten voor de toekomst.

Algemeen beeld

In het onderzoek van de inspectie stond de vraag centraal of het onderwijs van basisschool Klavertje vier van voldoende kwaliteit is. De inspectie komt tot de conclusie dat dit zo is en beoordeelt bijna alle indicatoren die in het onderzoek centraal hebben gestaan als voldoende. Basisschool Klavertje vier is in 2002 gestart en in korte tijd uitgegroeid tot een grote school met 18 groepen. De school is er in geslaagd om de opbouw en de sterke groei van de school te verbinden met de ontwikkeling van een positief kwaliteitsprofiel. Sinds dit schooljaar is de school gehuisvest in een nieuw gebouw, dat gebouwd is vanuit het concept van een brede school.

Toelichting

Basisschool Klavertje vier werkt sinds de start van de school op een systematische manier aan de opbouw en verdere ontwikkeling van het onderwijs en de schoolorganisatie. De school heeft een visie ontwikkeld op basis waarvan de school beleid maakt. Tevens heeft de school een systeem van kwaliteitszorg ontwikkeld. Zoals hiervoor al werd aangegeven, is dit systeem door de inspectie in 2006 als voldoende beoordeeld. De inspectie heeft vastgesteld dat de school zich vanuit dit systeem verder ontwikkelt.

In de visie van de school staan actief leren en samenwerking centraal. In de onderwijspraktijk is duidelijk te zien dat deze visie richting geeft aan het onderwijs en de schoolorganisatie. Voorbeelden hiervan zijn het werken met combinatiegroepen en het personeelsbeleid waarin veel aandacht wordt geschonken aan de vaardigheden van leerkrachten om samenwerking tussen leerlingen te bevorderen en binnen een team samen te werken.

Opbrengsten

Op basis van de resultaten die basisschool Klavertje vier de afgelopen drie jaar heeft behaald op de Eindtoets Basisonderwijs van het Cito komt de inspectie tot de conclusie dat de eindopbrengsten voldoende zijn. Klavertje vier beschikt pas over drie jaren van eindopbrengsten en heeft te maken met veel zij-

instromers die maar gedurende een (heel) korte periode op deze school onderwijs hebben genoten. In de eerste twee jaren van het bestaan van de school ging het bij de eindopbrengsten om heel kleine groepen (3 en 8 leerlingen) en lagen de opbrengsten onder de norm. In 2006 betrof het 21 leerlingen en lagen de opbrengsten binnen de norm.

(12)

Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek R.K. Basisschool Klavertje vier - 23-1-2007 12 De tussenopbrengsten zijn voldoende. De school is op basis van een analyse van de tussenopbrengsten tot de conclusie gekomen dat 'technisch lezen' en 'spelling' meer aandacht behoeven. Aan schooldocumenten als 'kleuters en dyslexie', 'protocol lezen voor groep 3' en 'protocol lezen voor groep 4' is te zien dat de school hier direct op inspeelt en interventies voorbereidt en uitvoert.

Voor het vaststellen van de sociaal-emotionele ontwikkeling van de leerlingen gebruikt de school in de groepen 3 t/m 8 Viseon. Omdat de inspectie voor dit instrument geen norm hanteert om tot een oordeel te kunnen komen over de resultaten van de school op dit gebied, beoordeelt de inspectie deze indicator niet.

Organisatie van het onderwijs

Een belangrijk onderdeel van het positieve kwaliteitsprofiel van basisschool Klavertje vier is de aandacht voor samenwerking, zowel tussen leerlingen als binnen het team. De aandacht voor samenwerking binnen het team is onder meer terug te zien in het scholingsaanbod voor leerkrachten (team teaching), in de begeleiding van nieuwe leerkrachten en in de manier waarop de school het onderwijs organiseert. Klavertje vier werkt met heterogene groepen. De benodigde differentiatie in het aanbod die voortkomt uit de heterogeniteit van de groepen en uit de verschillen in ontwikkeling tussen leerlingen, wordt op schoolniveau georganiseerd en gepland. Hiervoor stelt de school speciale roosters op. Onderwijsassistenten en de intern begeleider spelen hierin een belangrijke rol. De groepen worden regelmatig opgesplitst of uitgerust met een extra onderwijskracht, zodat de vereiste differentiatie (pré teaching, verlengde instructie, verdieping en verrijking e.d.) kan worden gerealiseerd. Het vergt een behoorlijke inspanning en discipline van teamleden om het te realiseren

onderwijsaanbod met elkaar af te stemmen en elkaar op de hoogte te houden van de vorderingen van de leerlingen. Het team slaagt hierin, onder meer door (naast de gebruikelijke documenten) gebruik te maken van een scala aan registratie-instrumenten zoals een kinderdagboek, een didactische agenda en overdrachtsformulieren.

Onderwijsleerproces

Leerkrachten bieden leerlingen de mogelijkheid om samen te werken. Dit is terug te zien in de lesvoorbereiding van de leerkrachten en in de onderwijs praktijk. Ook het bevorderen van de zelfstandigheid van leerlingen is een belangrijk onderdeel van het onderwijsconcept, dat ten grondslag ligt aan de keuze voor het werken met heterogene groepen. Naast het zelfstandig verwerken van opdrachten leren leerlingen ook het zelfstandig plannen van deze opdrachten. Hieruit blijkt dat de school de volgende stap in de

ontwikkeling heeft gezet naar het geven van meer eigen verantwoordelijkheid van leerlingen voor het eigen leerproces. Deze ontwikkeling kan nog verder worden versterkt door leerlingen nog meer keuzes te leren maken op het terrein de inhoud van het werk, het kiezen voor samenwerken en het leren reflecteren op het eigen gedrag.

(13)

Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek R.K. Basisschool Klavertje vier - 23-1-2007 13 Onderwijsaanbod

Het beredeneerde aanbod voor de kleutergroepen voldoet nog niet aan de gestelde eisen. De school gebruikt het GOVK om leerlingen te observeren en deze observaties vast te leggen. Dit systeem biedt leerkrachten de nodige houvast voor het verzorgen van het onderwijs aan kleuters. De relatie tussen het aanbod en de gestelde tussen- en einddoelen en de opbouw daarin zijn echter nog onvoldoende transparant uitgewerkt en vastgelegd. De school heeft dit onderdeel wel al opgepakt.

Schoolklimaat

De aandacht voor samenwerking tussen leerlingen is terug te zien in de onderwijspraktijk en is ook van invloed op de positieve manier waarop leerlingen met elkaar omgaan. De school versterkt dit door te werken met heldere schoolregels (klaverkapstokken) en dagelijkse klassenvergaderingen waarin leerlingen elkaar zowel complimenten geven als vertellen welk gedrag zij minder leuk vonden. In de groepen 1 en 2 gebeurt dit door middel van de pluim- en duimkring. Ouders en leerkrachten geven aan tevreden te zijn over het schoolklimaat, waarin openheid en laagdrempeligheid centraal staan.

Leerlingenzorg

De leerlingenzorg binnen Klavertje vier is goed georganiseerd en wordt stevig aangestuurd door de intern begeleider in combinatie met de directeur. De school heeft een uitgebreid systeem waarmee de prestaties en de vorderingen worden gevolgd. Naast de methodegebonden toetsen gebruikt de school het Cito leerlingvolgsysteem, waaronder ook de woordenschattoets in groep 3 t/m 7. In de groepen 3 t/m 8 gebruikt de school Viseon om de vorderingen op het terrein van de sociaal-emotionele ontwikkeling te meten. De interne begeleider ziet erop toe dat de gegevens heel nauwkeurig worden bijgehouden en

geadministreerd. Leerkrachten zijn in toenemende mate zelf in staat om op basis van een analyse van de gegevens een handelingsplan op te stellen. De handelingsplannen zijn over het algemeen voldoende concreet uitgewerkt en voorzien van een evaluatie.

Recente wetgeving

Sinds 2006 is er nieuwe wetgeving op het gebied van 'sociale veiligheid' en 'actief burgerschap en sociale integratie'. Deze onderwerpen maken deel uit van het toezicht. Sociale veiligheid heeft de inspectie in 2006 al in positieve zin beoordeeld. In dit verband merkt de inspectie op dat het van belang is dat de directie zich regelmatig op de hoogte stelt van de veiligheidsbeleving op school door leerlingen en personeel hierover systematisch te bevragen.

(14)

Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek R.K. Basisschool Klavertje vier - 23-1-2007 14 Actief burgerschap en sociale integratie

De inspectie heeft de zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van actief burgerschap en sociale integratie als voldoende beoordeeld. Wel constateert de inspectie dat een aantal aspecten nog

onvoldoende zijn uitgewerkt. Het betreft de visie op burgerschap en integratie en de planmatige aanpak daarvan, de verantwoording van de visie en de invulling daarvan en de evaluatie van de resultaten van het onderwijs gericht op burgerschap en integratie. De inspectie heeft zich ook een beeld gevormd van het onderwijsaanbod gericht op bevordering van actief burgerschap en sociale integratie. Elementen van een dergelijk aanbod zijn weliswaar aanwezig, maar er is nog geen sprake van een expliciet uitgewerkt en onderling samenhangend aanbod gericht op het bevorderen van actief burgerschap en sociale integratie.

(15)

4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT

Bij dit PKO heeft de inspectie ook een onderzoek gedaan naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften. Dit onderzoek betrof de wettelijke

voorschriften over de geplande onderwijstijd en over een door het bevoegd gezag vastgestelde schoolgids en schoolplan.

Op basis van dit onderzoek concludeert de inspectie dat de school aan deze wettelijke bepalingen voldoet.

De bevindingen van dit PKO leiden tot het volgende arrangement voor het vervolg van het toezicht (toezichtarrangement):

De aangetroffen kwaliteit van het onderwijs op de school vraagt geen

aanpassing van de reguliere onderzoeksplanning van de inspectie. In beginsel volgt over vier jaar opnieuw een periodiek kwaliteitsonderzoek. In de

tussenliggende periode vindt jaarlijks een onderzoek plaats, waarbij de school eenmaal wordt bezocht.