RAPPORT
PERIODIEK KWALITEITSONDERZOEK BASISSCHOOL BERG EN BOS
School : Basisschool Berg en Bos
Plaats : Apeldoorn
BRIN-nummer : 17NG
Onderzoeksnummer : 92816
Datum schoolbezoek : 10 mei 2007 Datum vaststelling : 18 juli 2007
Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Basisschool Berg en Bos - 10-5-2007 3
INHOUDSOPGAVE
1 INLEIDING ... 5
2 KWALITEITSPROFIEL... 7
3 BESCHOUWING ... 11
4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT... 15
Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Basisschool Berg en Bos - 10-5-2007 5
1 INLEIDING
Het periodiek kwaliteitsonderzoek
Op 10 mei 2007 bezocht de Inspectie van het Onderwijs Basisschool Berg en Bos in het kader van een periodiek kwaliteitsonderzoek (PKO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de kernindicatoren van een aantal kwaliteitsaspecten, op grond van het door de inspectie gehanteerde toezichtkader primair onderwijs 2005.
Bij dit PKO doet de inspectie onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs door zich te richten op de kern van goed onderwijs op de school. Het gaat hierbij om kernindicatoren die betrekking hebben op het aanbod, de
onderwijstijd, het pedagogisch handelen van leraren, het didactisch handelen van leraren, de afstemming op de onderwijsbehoeften van leerlingen, de actieve en zelfstandige rol van leerlingen, het schoolklimaat, de begeleiding, de zorg, de resultaten en de ontwikkeling van leerlingen.
In de brochure 'Toezichtkader PO 2005' vindt u achtergrondinformatie over de indicatoren die de inspectie bij haar toezicht in ogenschouw heeft genomen. U kunt deze brochure downloaden van de website van de inspectie:
www.onderwijsinspectie.nl.
De inspectie kan besluiten om niet alleen de kernindicatoren te onderzoeken, maar meer indicatoren bij het onderzoek te betrekken. Dat kan op grond van het kwaliteitsprofiel van de school zijn dat naar aanleiding van een vorig schoolbezoek is opgesteld. Ook risicofactoren die bij de inspectie bekend zijn, afspraken die met de school zijn gemaakt of door de school toegestuurde informatie kunnen daar aanleiding toe zijn. Omdat bij een vorig inspectiebezoek niet alle indicatoren van kwaliteitszorg zijn onderzocht, is dat nu gebeurd.
Daarnaast beoordeelt de inspectie op alle scholen de waarborg voor de sociale veiligheid en het beleid over burgerschap en sociale integratie. De toegevoegde indicatoren staan cursief vermeld in het kwaliteitsprofiel van hoofdstuk 2.
Indien de school in het kader van zelfevaluatie over een bepaalde indicator of over een bepaald kwaliteitsaspect voldoende betrouwbare en valide gegevens heeft verzameld kan in overleg tussen school en inspectie besloten worden om de oordelen uit de zelfevaluatie alleen te verifiëren en deze niet zelf opnieuw te onderzoeken. Zo sluit de inspectie niet alleen aan bij de specifieke situatie van de school, maar wordt de school bovendien niet onnodig belast.
Uw school heeft naast de schoolgids en het schoolplan geen documenten ingestuurd die op uw zelfevaluatie-activiteiten betrekking hebben. Wel zijn documenten toegestuurd die betrekking hebben op de schoolontwikkeling. Het gaat daarbij met name om de uitwerking van de leerlijnen in groep 1 en 2 en over rapportage. Tijdens het schoolbezoek is tenslotte kennisgenomen van de eerste uitkomsten van een recent gehouden ouderenquête.
Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Basisschool Berg en Bos - 10-5-2007 6 De opzet van het onderzoek
Het periodiek kwaliteitsonderzoek bestond uit de volgende activiteiten.
• Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn.
• Analyse van documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd. Ook de jaarlijkse vragenlijst is bij de analyse betrokken.
• Analyse van de door ouders, leraren en leerlingen ingevulde vragenlijsten.
• Schoolbezoek, waarbij in een aantal groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal en rekenen en wiskunde. Deze lesbezoeken vonden plaats in de groepen 1, 2, 4, 6 en 8.
• Gesprekken met de directie en de coördinator van de leerlingenzorg over de kwaliteit van de kernindicatoren.
• Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de kwaliteitsoordelen en de conclusies van het schoolbezoek besproken met de directie en het team. Daarbij was de unitdirecteur als vertegenwoordiger van het bevoegd gezag aanwezig.
Gelijktijdig met dit PKO heeft de inspectie in het kader van een landelijk onderzoek de kwaliteit van het onderwijs in rekenen-wiskunde beoordeeld.
Hiervan verschijnt een afzonderlijk verslag. De informatie die uit dit onderzoek voortkwam is voor een belangrijk deel ook betrokken bij het reguliere PKO.
De inhoud van het rapport
Het onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs levert een kwaliteitsprofiel op van de school (hoofdstuk 2). In hoofdstuk 3 wordt een beschouwing gegeven over de geconstateerde kwaliteit en wordt deze onder andere bezien in relatie tot de context of uitgangssituatie van de school. Indien van
toepassing worden in deze beschouwing ook de toegevoegde indicatoren betrokken.
In hoofdstuk 4 is het vervolgtoezicht aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet.
Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Basisschool Berg en Bos - 10-5-2007 7
2 KWALITEITSPROFIEL
Het kwaliteitsprofiel geeft een overzicht van de waarderingen die de inspectie heeft toegekend aan kernindicatoren die betrekking hebben op belangrijke kenmerken van goed onderwijs. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs.
In de waardering is tot uitdrukking gebracht in welke mate de indicatoren bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs:
1. draagt niet of nauwelijks bij;
2. draagt onvoldoende bij;
3. draagt voldoende bij;
4. draagt in hoge mate bij;
5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van
leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school over bepaalde indicatoren geen betrouwbare en valide gegevens beschikbaar heeft.
Het kwaliteitsprofiel van Basisschool Berg en Bos Kwaliteitszorg
1 2 3 4
1.1 De school heeft inzicht in de verschillen in
onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. l
1.2 De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van
haar opbrengsten. l
1.3 De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen. l 1.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. l 1.5 De school borgt de kwaliteit van het leren en onderwijzen. l 1.6 De school rapporteert aan belanghebbenden inzichtelijk over
de gerealiseerde kwaliteit van het onderwijs. l
1.7 De school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en
personeel. l
1.8 De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van sociale integratie en actief
burgerschap, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit in de samenleving.
l
Leerstofaanbod
1 2 3 4
3.1 De aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en voor
rekenen en wiskunde zijn dekkend voor de kerndoelen. l 3.4 De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en
wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en
met het niveau van leerjaar 8. l
3.5 De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar
aan. l
3.6 De leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde zijn afgestemd op de onderwijsbehoeften van
individuele leerlingen. l
3.8 De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerlingengewicht biedt leerinhouden aan bij Nederlandse taal die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een taalachterstand.
l
Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Basisschool Berg en Bos - 10-5-2007 8 Tijd
1 2 3 4
4.4 De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande
onderwijstijd. l
4.5 De school stemt de hoeveelheid tijd voor leren en
onderwijzen bij Nederlandse taal en rekenen en wiskunde af op
de onderwijsbehoeften van leerlingen. l
Pedagogisch handelen
1 2 3 4
5.3 De leraren zorgen ervoor dat leerlingen op een respectvolle
manier met elkaar omgaan. l
Didactisch handelen
1 2 3 4
6.1 De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. l
6.3 De leraren leggen duidelijk uit. l
6.5 De leraren geven expliciet onderwijs in strategieën voor
denken en leren. l
Afstemming
1 2 3 4
7.1 De leraren volgen de vorderingen van hun leerlingen
systematisch. l
7.3 De leraren stemmen de instructie en verwerking af op de
verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. l
Actieve en zelfstandige rol leerlingen
1 2 3 4
8.1 De leerlingen zijn actief betrokken bij de
onderwijsactiviteiten. l
8.3 De leerlingen hebben verantwoordelijkheid voor de organisatie van hun eigen leerproces die past bij hun
ontwikkelingsniveau. l
Sfeer op school
1 2 3 4
9.3 De ouders/verzorgers tonen zich betrokken bij de school door
de activiteiten die de school daartoe onderneemt. l
9.5 De leerlingen en het personeel voelen zich aantoonbaar veilig
op school. l
Begeleiding
1 2 3 4
10.1 De school gebruikt een samenhangend systeem van instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en
de ontwikkeling van de leerlingen. l
Zorg
1 2 3 4
11.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens,
bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. l
11.3 De school voert de zorg planmatig uit. l
11.4 De school gaat de effecten van de zorg na. l
Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Basisschool Berg en Bos - 10-5-2007 9 Resultaten
1 2 3 4 5
12.1 De resultaten van de leerlingen aan het eind van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht.
l
12.2 De sociale vaardigheden van de leerlingen liggen op
een niveau dat mag worden verwacht. l
Ontwikkeling van leerlingen
1 2 3 4 5
13.1 De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht.
l
13.2 Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften
ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden. l
13.3 De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de
verwachte periode van 8 jaar. l
Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Basisschool Berg en Bos - 10-5-2007 11
3 BESCHOUWING
Dit hoofdstuk beschrijft het oordeel van de inspectie over de kwaliteit van het onderwijs op de Openbare Basisschool Berg en Bos in Apeldoorn en geeft een toelichting op het kwaliteitsprofiel. Daarbij legt de inspectie zo mogelijk verbanden tussen de verschillende onderzochte indicatoren onderling en -voor zover relevant- tussen de onderzochte indicatoren en de context van de school, de specifieke doelstellingen van de school en eerdere
inspectieonderzoeken.
Algemeen beeld
De inspectie concludeert dat het onderwijs op de Berg en Bosschool van voldoende kwaliteit is. De opbrengsten liggen ruim op het niveau dat verwacht mag worden op basis van de samenstelling van de leerlingenpopulatie. Dit geldt met name voor de opbrengsten aan het eind van de basisschoolperiode, maar ook voor de opbrengsten op tussengelegen momenten.
Kwaliteitszorg maakt in voldoende mate deel uit van de schoolorganisatie. De school volgt daarbij de lijn die op bestuursniveau is uitgezet. Uitkomsten van evaluaties spelen in toenemende mate een rol bij de concretisering van de kwaliteitszorg. Dat komt met name bij de leerlingenzorg en de contacten met de ouders tot uiting.
Alle indicatoren die betrekking hebben op leren en onderwijzen dragen
tenminste in voldoende mate bij aan de kwaliteit van het onderwijs. Twee van de onderzochte indicatoren dragen daaraan in hoge mate bij. Deze hebben betrekking op de taakgerichte werksfeer die is waargenomen en op de actieve betrokkenheid van de leerlingen bij de onderwijsactiviteiten.
De school heeft in vergelijking met het periodiek kwaliteitsonderzoek in 2003 de toen vastgestelde kwaliteit weten te behouden en op het gebied van de kwaliteitszorg vooruitgang geboekt. Dit betreft vooral de wijze waarop de school de resultaten analyseert, de borging en de rapportage over de gerealiseerde kwaliteit van het onderwijs. Ook de samenhang in het
leerstofaanbod is zichtbaar verbeterd door het vastleggen van de leerlijnen in groep 1 en 2 en de aansluiting naar groep 3.
De context van de school kan als gunstig worden aangeduid. Dat geldt voor de aansturing van de school nu de directie de aandacht binnenkort niet meer over meerdere scholen hoeft te verdelen. Het geldt ook voor de sinds het vorige schoolbezoek gerealiseerde uitbreiding van het schoolgebouw met enkele lokalen voor de onderbouw.
Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Basisschool Berg en Bos - 10-5-2007 12 Toelichting
Opbrengsten
De opbrengsten aan het eind van de basisschoolperiode liggen tenminste op het niveau dat verwacht mag worden op basis van de kenmerken van de leerlingpopulatie. De inspectie baseert dit oordeel op de uitkomsten van de Eindtoets Basisonderwijs van het Cito van de laatste drie jaar (2005 - 2007).
In deze drie jaren lagen de opbrengsten drie keer boven het landelijk
gemiddelde van vergelijkbare scholen en twee keer ook boven de bovenmarge die de inspectie hanteert.
De resultaten gedurende de schoolperiode liggen eveneens tenminste op het te verwachten niveau. De inspectie baseert dit oordeel op de resultaten in het schooljaar 2006-2007 van de meest recent afgenomen toetsen voor technisch lezen in groep 3 en 4, rekenen-wiskunde in groep 4 en 6 en begrijpend lezen in groep 6. De resultaten op alle vijf toetsen zijn voldoende niveau en dragen daarmee in voldoende mate bij aan de kwaliteit. De resultaten in groep 4 voor zowel rekenen-wiskunde als technisch lezen springen in positieve zin in het oog.
De school gebruikt aan het einde van het basisonderwijs geen genormeerde vragenlijst of instrument om de sociale vaardigheden van de leerlingen te bepalen. Om deze reden is van een beoordeling van indicator 12.2 afgezien.
Indicator 13.2 is niet van een waardering voorzien omdat er geen leerlingen zijn waarvoor een aangepast eindniveau is vastgesteld.
Kwaliteitszorg
Kwaliteitszorg krijgt op de Berg en Bosschool voldoende aandacht. Alle indicatoren dragen daarbij zowel afzonderlijk als in samenhang in voldoende mate bij aan de kwaliteit van het onderwijs.
De school werkt volgens het op bovenschools niveau opgezette
kwaliteitszorgsysteem. Naast periodieke tevredenheidspeilingen onder ouders, leraren en leerlingen werkt de school met de Kwaliteitsmeter. Dit betekent dat periodiek alle relevante onderdelen van de schoolorganisatie en het
onderwijskundig proces geëvalueerd worden.
De uitkomsten worden systematisch besproken op directie- en op teamniveau.
De uitkomsten van de evaluaties en de besprekingen leiden waar nodig tot aanpassingen. Ook de borging van de bestaande kwaliteit en van gerealiseerde verbeteringen krijgt daarbij gerichte aandacht. De verbeteringen in de
samenhang van het onderwijsaanbod in de onderbouw en de invoering van het werken met dag- en weektaken zijn daar een voorbeeld van.
De school legt met behulp van de managementrapportages verantwoording af aan het bevoegd gezag. Alle relevante onderwijskundige en organisatorische ontwikkelingen worden in de medezeggenschapsraad besproken. De
verantwoording zal met het jaarverslag nieuw stijl uitgebreid worden.
Vergeleken met de uitkomsten van het inspectiebezoek in 2003 is er sprake van zichtbare verbeteringen, zowel op papier als in de praktijk.
Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Basisschool Berg en Bos - 10-5-2007 13 De school beschikt over een uitgewerkt beleid voor de sociale veiligheid voor personeel en leerlingen. Dit is op bestuursniveau uitgewerkt en vastgesteld.
Het betreft hier beleid in de preventieve en curatieve sfeer en omvat tevens het periodiek bevragen van personeel en leerlingen van de school op hun
veiligheidsbeleving.
De inspectie heeft de zorg voor de kwaliteit van het onderwijs voor bevordering van actief burgerschap en sociale integratie als voldoende
beoordeeld. De school kan in voldoende mate aantonen dat er aandacht is voor dit onderwerp. In het nieuwe schoolplan zal het beleid en het onderwijsaanbod op dit terrein meer specifiek worden beschreven.
Onderwijs en leren
Alle indicatoren over het pedagogisch en didactisch handelen dragen tenminste in voldoende mate bij aan de kwaliteit van het onderwijs op de Berg en
Bosschool. Dat geldt ook voor de onderlinge samenhang van de verschillende indicatoren die onder andere bij het klassenmanagement tot uiting komt. Een verdere afstemming van onderdelen als leertijd, aanbod en differentiatie bij het didactisch handelen heeft de aandacht van de school omdat de school
mogelijkheden tot verdere ontwikkeling ziet.
De leraren besteden voldoende aandacht aan een respectvolle omgang van de leerlingen met elkaar en ook tussen leraren en leerlingen. De leerlingen kennen de regels die in de groep en in de school gelden en houden zich daar ook aan.
Het onderwijsaanbod is in voldoende mate afgestemd op de onderwijsbehoefte van de leerlingen. De school besteedt daarbij gerichte aandacht aan leerlingen met meer mogelijkheden.
Door de toepassing van gevarieerde werkvormen en een efficiënte besteding van de onderwijstijd weten de leraren een taakgerichte werksfeer te creëren.
Leerlingen zijn actief bij de les betrokken en krijgen ruime gelegenheid om geconcentreerd te kunnen werken. Zij tonen daarbij zowel individueel als op groepsniveau interesse voor de leerstof en de daaraan verbonden activiteiten.
De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten en brengen daarbij elementen van coöperatief leren op een natuurlijke wijze in de praktijk.
Zij tonen daarmee aan actieve leerders te zijn.
De leerlingen krijgen daarbij voldoende ruimte voor het maken van eigen keuzes, passend bij hun ontwikkelingsmogelijkheden. Het werken met vormen van dag- en weektaken is één van de ontwikkelpunten waar de school mee bezig is. Op schoolniveau krijgt dit onderwerp voldoende aandacht, maar er zijn wel verschillen in de bezochte groepen waargenomen. Het realiseren van een doorgaande lijn is op dit punt nog niet afgerond.
De uitleg door de leraren voldoet aan de eisen die daaraan gesteld mogen worden. Zij spelen in voldoende mate in op de verschillen in ontwikkeling tussen leerlingen. Er is sprake van voldoende aandacht voor de afstemming op de verschillen in onderwijsvragen van de leerlingen. De leraren bieden
voldoende variatie aan bij de instructievormen. Leerlingen die met een korte instructie aan de slag kunnen, krijgen daarvoor de ruimte. Leerlingen die meer of andere instructievormen nodig hebben, krijgen die ook. Ook bij de
verwerkingsopdrachten houden de leraren voldoende rekening met de mogelijkheden van de leerlingen.
Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Basisschool Berg en Bos - 10-5-2007 14 Tijdens de instructiemomenten is er voldoende aandacht voor strategieën voor denken en leren. De mogelijkheden die in de bezochte lessen aanwezig waren, werden over het algemeen op een passende wijze benut.
Zorg en begeleiding
De kwaliteit van zorg en begeleiding draagt in voldoende mate bij aan de kwaliteit van de school.
De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures om de ontwikkeling van de leerlingen te volgen. De signalering bij de cognitieve ontwikkeling vindt plaats met methodegebonden en methode- onafhankelijke toetsen. Voor het volgen van de sociaal-emotionele
ontwikkeling zijn zelfontwikkelde observatielijsten in gebruik. De lijst 'pedagogische kenmerken' is gericht op het verkrijgen van een algemene indruk over persoonlijkheid, werkhouding en gedrag. Van een gerichte signalering om in voorkomende gevallen handelend te kunnen optreden is minder sprake. De school oriënteert zich daarom terecht op een nieuw signaleringsinstrument dat aansluit op het methodische aanbod voor de sociaal-emotionele ontwikkeling van de leerlingen.
De organisatie van de leerlingenzorg is beschreven in een zorgdocument. De interne begeleider heeft naast de coördinerende taken vooral een
ondersteunende en coachende rol. De ondersteunende rol komt met name t ot uiting in het schrijven van de handelingsplannen die in gebruik zijn. De
uitvoering van de extra hulp en begeleiding wordt in principe in de groep door de groepsleraar gegeven.
De interne begeleider bespreekt de ontwikkeling van de leerlingen meerdere keren per jaar met de groepsleraren. Bij het maken van analyses komen ook in toenemende mate trendanalyses aan de orde. Daarmee worden ook afwijkende ontwikkelingslijnen van leerlingen in beeld gebracht. De bespreking van de signaleringsuitslagen leidt tot een omschrijving van de zorgbehoefte op leerlingniveau.
Leerlingen die extra zorg en/of begeleiding nodig hebben, krijgen die ook. Dat geldt zowel voor leerlingen met een vertraagde ontwikkeling als voor leerlingen die meer mogelijkheden hebben. De school gebruikt daarbij in toenemende mate vormen van pre-teaching waardoor leerlingen niet in achterstandsituaties belanden.
Voor het opstellen van een handelingsplanning is een vast format in gebruik dat de gebruikelijke onderdelen bevat. De doelen zijn over het algemeen in voldoende mate in concrete en meetbare termen geformuleerd. De
leerinhouden en de daarbij behorende werkwijze zijn eveneens voldoende concreet beschreven. Daardoor is duidelijk wat van de leraar wordt verwacht.
De uitvoering vindt conform de beschrijving in het handelingsplan plaats. De invoering van vormen van zelfstandig werken waaraan de school werkt, geeft nieuwe mogelijkheden om het werken aan het handelingsplan te integreren in de reguliere weektaak van de leerlingen.
De effecten van de handelingsplanning worden volgens afspraak geëvalueerd.
Dat geldt vooral voor de gemaakte vorderingen maar in mindere mate voor de procesmatige kant van de uitvoering. De uitkomsten van de evaluaties bepalen het eventuele vervolg. De kwaliteitscyclus bij de leerlingenzorg is daarmee voldoende mate aanwezig.
Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Basisschool Berg en Bos - 10-5-2007 15
4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT
Bij dit PKO heeft de inspectie ook een onderzoek gedaan naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften. Dit onderzoek betrof de wettelijke
voorschriften over de geplande onderwijstijd en over een door het bevoegd gezag vastgestelde schoolgids en schoolplan.
Op basis van dit onderzoek concludeert de inspectie dat de school aan deze wettelijke bepalingen voldoet.
De bevindingen van dit PKO leiden tot het volgende arrangement voor het vervolg van het toezicht (toezichtarrangement):
De aangetroffen kwaliteit van het onderwijs op de school vraagt geen
aanpassing van de reguliere onderzoeksplanning van de inspectie. Op basis van risicoanalyses die de inspectie jaarlijks van de school maakt, stelt de inspectie het toezichtarrangement jaarlijks opnieuw vast.
