Het paradys der geestelijcke en kerckelijke lof-sangen, op de principaelste feest-dagen des gheheelen jaers

(1)

lof-sangen, op de principaelste feest-dagen des gheheelen jaers

Aegidius Haeffacker

bron

Aegidius Haeffacker, Het paradys der geestelijcke en kerckelijke lof-sangen, op de principaelste feest-dagen des gheheelen jaers. Z.n., Amsterdam 1679 (7de druk)

Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/haef004para03_01/colofon.php

© 2013 dbnl

(2)

Approbatie.

DEse Geestelijke ende Kerckelijke Lof-sangen van de principale Feest-dagen des geheelen Jaers, gedicht om den mensch tot devotie te brenghen, ende 't hert met den geest door dancksegginge in den Heer te verheugen, zijn bequaem om gedruckt, en tot dien eynde gesongen te worden. Den V I I. Maert, M. DC. XXI.

C

H R I S T O P H O R U S

F

A B E R

, Lovaniensis S. Theol. Licent. lib. Cens.

HEt geene in desen tweeden, derden, vierden, ende vijfden Druck hier by ghevoeght is, vinden wy mede bequaem en weerdig om in 't openbaer ghesongen te worden.

C

H R I S T O P H O R U S

F. Lovaniens. qui supra. I I. Octob.

M

.

DC

.

XXVI

. Jac. 5: 13. Is'er yemand onder u-lieden. welgemoet? die singe.

Psal. 46: 7. Singht lof onsen Gode, singht lof; singht lof onsen Koningh, singt lof.

Aegidius Haeffacker, Het paradys der geestelijcke en kerckelijke lof-sangen, op de principaelste feest-dagen des gheheelen jaers

(3)

Aenspraeck tot den Leser, Van den Inhoudt deses Boecks.

GHy hebt hier (gunstighe Leser) ter eeren Godts, ende sijner Heyligen, eenige Lof-sangen, op de uytnementste tijden des Jaers, bynae gestelt in sulcken vervolgh, als gestelt zijn de Ghetijden ofte Lessen in 't Roomsche Brevier. Te weten, eerst als Proptium de tempore, nopende de eygenschap des Heyligen tijdts: daer na, als Proptium Sanctorum, eenige Heyligen in 't particulier aengaende. Ten derden, als Commune Sanctorum, van verscheyden staten der Heyligen in 't gemeyn handelende.

Hier na volgen noch eenige Lof-sangen, betreffende de Christelijcke devotie tot verscheyden deughden, als breeder vertoont is in 't nieuwe Register.

Op dat U E. dan dese Lof-sangen te bequaemer soudt kunnen gebruycken, hebben wy tot desen Druck, een nieuw Register gemaeckt, alwaer de Lof-sangen, die overmidts verscheyde byvoeghselen waeren verspreyt en moeyelijck te soecken, nu altemael zijn ghestelt op ordre van haer tijdt, Feesten of Deughden daer sy by passen.

(4)

Niet wetende dan wat ghy sult singen, soeckt in dit register 't geen den tijdt medebrenght, of de matery die u behaeght. 't Selve sal U E. oock dienen om de Lof-sangen te passen op al de Sondaghen des geheelen Jaers, want voor de Sondagen van den Advent, Kers-tydt, na drie Koningen, van de Vasten en Paesch-tyd vind ghy in 't selve, op de ordre van haer tydt overvloedigh by een gestelt: voor de Sondagen van Septuagesima tot de Vasten, dienen de Lof-sangen van penitentie. Ten laetsten, voor de Sondaghen na Pincxter, kiest van die geen, die de Christelijcke devotie betreffen.

't Oude Register sal U E. dienen, soeckende na de ordre der eerste letteren, wanneer ghy weet wat Lof-sangh ghy singen wilt.

Vorder hebt ghy in desen Druk een Register der Vesper-Psalmen, die op ieder Feest des Jaers gesongen worden; als mede een kort byvoeghsel van twee oude Lof-sangen, die overmits haer oudt en gemeen gebruyck, niet dienden achter gelaten.

Ontfanght dan, gunstighe Leser, en ghebruyckt dese Lof-sangen ter eeren Godts, en sijner Heyligen, hier leerende den toon, van dat wy namaels hopen te singen, het Hemelsch Alleluja.

(5)

Geestelycke Ende Kerckelycke Lof-sangen, onderscheyden na de veranderinge des tijdts.

Eerst beginnende van den Advent, ofte Toekomst des Heeren, door sijne Mensch-wordinghe.

(6)

OSchepper aller sterren klaer Een licht der Christelijcker schaer, Christe onsen Verlosser goet:

Hoort dat wy bidden met ootmoet.

Ghy waerd bedroeft dat door de doodt De werelt was in grooten noot:

Ghy quamt ons maken al gesont, Die nae der ziel waren gewont.

Doen 's Wereldts avont - stondt verscheen, Quamt gy ons Bruydegom aentreen

Uyt uwe Moeder eerbaerlijck, Die Maget oock bleef suyverlijck.

Voor u gewelt en sterke kracht, De Kni'en moet buygen all' geslacht, In Hemel en in 't Aerdsche dal, Die u zijn onderdanigh al.

Heylighen Heer gebenedijt, Rechter van toekomenden tijt, Wy bidden u doet ons bystant, Tegen 't gewelt van den vyant.

Lof, eere, kracht en glori' schoon Sy Godt den Vader, en sijn Soon, Die met den heyl'gen Geest divijn Eeuwigh, Eenigh, Drievuldigh zijn.

(7)

COnditor alme siderum, AEterna lux credentium, Christe redemptor omnium:

Exaudi preces supplicum.

Qui condolens interitu Mortis perire saeculum.

Salvasti mundum languidum, Donans reis remedium.

Vergente mundi vespere;

Uti sponsus de thalamo Egresius honestissimâ Virginis matris clausulâ.

Cujus forti potentiae Genu curvantur omnia:

Caelestia, terrestria;

Nutu fatentur subdita.

Te deprecamur agie Venture judex saeculi, Conserva nos in tempore, Hostis à telo perfidi.

Laus, honor, virtus gloria Deo Patri & Filio,

Sancto simul Paraclito, In saeculorum saecula.

(8)

Meditatie van de H. Maeghet Maria, in de welke haer den Enghel quam groeten.

Op de wijse: Het viel een Hemels douwe, &c. Ofte: Als het hier op Noten begint.

(9)

O Eeuwigh Godt Almachtig, Tot u so roepen wy:

Wilt ons eens zijn gedachtig, Maekt Israel eens bly;

(10)

Wilt haest Messias senden Die ons verlossen sal Van alle ons' ellenden, Gheschiet door Adams val.

Wilt haest, &c.

Och moght ick eens aenschouwen Die schoone jonghe Maeght, Die edel Vrouw der Vrouwen, Die Godt soo heeft behaeght:

Dat sy eens sal ontfangen Den Salichmaker soet.

Naer hem staet mijn verlangen Hy is dat eeuwigh goet.

Dat sy, &c.

Ik wensch met herten seere, Dat ick haer dienen mocht, Die tot soo grooter eere Van Godt sal zijn besocht.

Want sy is uyt-ghelesen Van alder eeuwigheydt, Om eens Moeder te wesen Van zijnder Majesteyt.

Want sy, &c.

Den Engel.

Ick groet u Maget schoone, Ghebenedijt zijt ghy:

Den Vader uyt den throone Die is u altijdt by:

Hy heeft u uytverkooren, Want ghy vol graci' zijt.

(11)

Van u sal zijn gebooren Christus gebenedijt.

MARIA.

Wat zijn dit voor nieuw-maren, Seght my t verstant hier van, Hoe is 't dat ick sou baren, Daer ick noyt kende man?

Ick heb Godt op-gedragen Van joncks mijn suyverheyt:

Om hem soo te behagen, Tot mijnder saligheyt.

Den Enghel.

Schoon' Maegt wilt u verblyden, En zijt toch niet bevreest:

Den Heer sal u bevrijden, En senden sijnen Gheest.

Sijn kracht sal u omschijnen, Van hem sult zijn vervult, En baren sonder pijnen:

Moeder Godts wesen sult.

MARIA.

Mijn hert is seer ontsteken Als ick u heb gehoort:

Met blijdschap wil ick spreken:

My geschied' naer u woort:

Mijn ziel maeckt groot den Heere, Ick wil hem roepen aen,

Want hy sijn' Dienstmaeght teere Veel graci' heeft gedaen. Mijn ziel, &c.

(12)

Den Dichter.

Ter eeren laet ons singhen Van die schoon' Maget reyn:

Op dat sy ons wil bringhen In dat schoon Hemels pleyn, Daer vreught is boven maten, Voor die tot Godt hem keert.

Geen hert en kanse vaten, Soo die Schriftuere leert.

Daer vreught, &c.

Engelsche Groet, ende Avont-gebedt, tot de H Moeder Godts ende Maghet Maria.

(13)

WEest ghegroet Maget Maria verheve, Ghebenedijde boven alle Vrouwe;

Ghy zijt alleene die ons brenght het leve.

Soete Landouwe.

Ghy zijt, &c.

Gratien veele uyt des Hemels throone Zy u geschoncken, minnelijck, en blye.

(14)

Der Heeren Heere is met u; o schoone Maghet Marye.

Der Heeren, &c.

Hoort, wat een boodtschap, Gabriel geprese Is van den hooghsten brengende; beminde, Gy sult ontfangen, ende Moeder wese

Van eenen kinde.

Ghy sult, &c.

Ghy sult hem geven eenen name schoone, Dat sal zijn Jesus na des Vaders wensche:

Hy werckt des Werelts saligheydt ydone Godt ende mensche.

Hy werckt, &c.

Troost ons, Maria, helpt ons, Maget reyne:

Laet desen bode spoedig weder keere:

Seght, soo geschiedet: seght siet hier de kleyne Dienstmaeght des Heere.

Seght, &c.

Wilt nu van boven Hemelen bedouwen Ende gy wolcken regent den verkoren.

Die om de menschen so van eender vrouwen Wilt sijn gheboren.

Die om, &c.

(15)

Lof Godt den Vader, lof den Soone mede:

Lof zy u heyligh Geest in allen tijde.

Lof u Maria, laet ons eens in vrede Met u verblijde.

Lof u, &c.

In den Advent. Op de toekomste van onsen Salighmaker.

Op de wijse: O Heer aensiet doch Sion teer.

NU laet

Niet meer droef gewaet O Juda treuren, Want siet de deuren

Des Hemels sullen nu haest open scheuren.

Dus laet mijn Herpe der Vermaeckingh oock van ver Wat vreughts gebeuren.

Dus laet, &c.

En siet,

Godt heeft aen Achas yet Belooft te vooren;

(16)

Dat hy sijn ooren

Voortaen sal neygen neer, om ons te hooren:

En seynden ons dien Heyl, Die Satans wegh onveyl Heel sal verstooren.

En senden, &c.

Hy sal

Hier in dit aertsche dal Oprecht'lijck weten Al ons secreten:

Want honing ende mellik sal hy eeten, Waer door dat hy het goet

Sal weten metter spoet Van 't quaet te meten.

Waer door, &c.

Een maeght

Sal haest, want sy al draeght Ons dit kint baren:

Dat ons haren

Wel tellen kond' eer wy geboren waren.

Dus maeckt u ziel perfeckt, Want vint het die bevleckt 't Sal u beswaren.

Dus maeckt, &c.

(17)

Op den vierden Sondagh van den Advent.

Stemme: Conditor alme siderum. Pag. 1.

O Alderbesten Jan Baptist!

Die oyt van vrou gebooren bist, Maeckt my des Heeren wegh bekent, In desen heyligen Advent

Leert my, dat krom is, maken regt, d Oneffen paden glad en slecht, De dalen vol, de bergen laegh;

Op dat mijn leven Godt behaegh

Krijgt my, tot dwangh van 't snoode vlees, Voor 't oordeel Godts een stage vrees:

Op dat ick wie en wat ick ben Gedachtigh, my tot JESUMwen.

Tot JESUM, door wiens heyligh woordt, Den blinden siet, den doven hoort, Den stommen spreeckt, den kreupel gaet Den Lazarus sijn sweeren laet.

Godt Vader, die ten Hemel leeft, End' ons uw' Soon uyt liefden geeft, Gunt dat ick met een waar berouw U Vlees-geworden woordt aenschouw.

(18)

Gunt dat die reyne Maegde-vrugt, Mijn ziel vervult met alle tucht:

En die 'k nu als Verlosser wacht, My spare van sijn Rechters macht.

Van de Geboorte ons Heeren Jesu Christi, Op Kers-nacht.

Magnum nomen Domini Emmanuel.

Quod annunciatum est per Gabriel.

Hodie, Hodie, apparuit, apparuit in Is-rael.

(19)

Sunt impleta, quae praedixit Daniel.

De Maria Virgine natus est El.

Eia, Eia. Virgo Deum genuit sicut divina voluit clementi-a.

Gaudete, gaudete, Christus natus hodie.

Gaudete, gaudete, Ex Maria Virgine, Gaudete, gau-

(20)

dete, Christus natus hodie.

Gaudete, gaudete. Ex Maria Virgine.

[Nu zijt wellekome Jesu lieven Heer]

(21)

Nu zijt wellekome Jesu lieven Heer.

Gy komt van alsoo hooghe, van alsoo veer.

Nu zijt wellekome van den hoogen Hemel neer.

Hier al in dit Aerdtrijck zijt ghy ghesien noyt meer.

Kyrieleys

Christe Kyrieleyson laet ons singen bly, Daer meed' oock onse Leysen beginnen vry:

(22)

Jesus is ghebooren op den Heylighen Kers-nacht, Van een Maghet reyne, die hoogh moet zijn geacht.

Kyrieleys.

d'Herders op den Velde hoorden een nieuw liedt, Dat Jesus was gebooren, sy wisten 't niet:

Gaet aen geender straten, en ghy sult hem vinden klaer, Beth-lem is de stede, daer 't is geschiedt voorwaer.

Kyrieleys.

d'Heylige drie Koon'gen uyt so verren lant.

Sy sochten onsen Heere met Offerhant:

S'Offerden ootmoedelijck Myrrh', Wieroock en Gout, t'Eeren van dat Kindt, dat alle dingh behout.

Kyrieleys.

[Dies est laetitiae]

(23)

DIes est laetitiae.

Nam processit hodie, Christus Rex de Virgine.

Sine viro, sine viro.

(24)

Virgula de flore modo miro.

Natus est Emmanuel.

Quem praedixit Gabriel Ut testatur Daniel,

Sine viro, &c.

Castitatis lilium.

Peperit nunc filium.

Christus Coeli Dominum.

Sine viro, &c.

Res miranda creditur Virgo nihil laeditur, Verbum hanc ingreditur.

Sine viro, &c.

Virgo mater nescia Corruptelae, gratiâ Spiritus sit gravida.

Sine viro, &c.

Een ander Kers-Liedeken.

Op de wijse. O schoonste Personagie, &c.

(25)

(26)

O Soete Harmonye!

Van my verdrijft ghy smert, Door reyner minnen.

O Choor der Eng'len blye;

Ghy steelt van my mijn hert, En al mijn sinnen.

Uyt liefd' divijn Ick heel verdwijn,

Om dat ick hoor van vrede, Die my aendienen

Des Hemelsch Cherubinen, Godt ook mede.

O Jesu minnelijke, Die mensch geworden zijt

En Godt gebleven:

In Aerde en Hemelrijcke Weest nu gebenedijt

Van al die leven.

Mijn Godt, mijn Heer, Mijn hoop, mijn eer, Met u soo wil ick sterven:

Als werelts lusten

En vreughden, vol onrusten Voort-aen derven.

Ghy zijt den aldermeesten, Den hoogsten Heer van al,

Rijck, Schoon, Almachtigh.

Nochtans hier voor de beesten Leght ghy in eenen stal,

(27)

Arm, teer en klachtigh.

O Godt seer groot, Mensch naeckt en bloot, Wilt my u wijsheyt schenken:

Dat ick met vreughden Magh alle dese deughden Overdencken.

[Een Kindeken is ons gebooren in Bethlehem]

Nota. Dit Liedeken staet in 't Appendix op de oude manier.

(28)

EEn Kindeken is ons gebooren, In Bethlehem,

Des hadd' Herodes thooren, Dat scheen aen hem.

(29)

Drie Koningen eendrachtigh Tot Jerusalem zijn

Komen soecken aendachtigh Den nieuwen Koninck fijn.

In Orienten lande Hadden sy klaer

Sijn sterre met verstande Gesien voorwaer.

Een kindeken, &c.

Te Jerusalem binnen Zijnde, hebben geseyt

Met kloecken moet, en sinnen, Wy zijn hier wel bereyt, Gekomen van soo verre, Om 't kindt vol deughdt T'aenbidden, door sijn sterre Beweeght met vreught.

Een kindeken, &c.

Maer doen Herodes hoorde, En die stadt dit vernam, Sy haer geheel verstoorde, Hy vreesd' en wiert seer gram, Dat hy verliesen soude Sijn Rijcke groot:

Daerom hy brengen woude Het kint ter doodt.

Een kindeken, &c.

Hy vraeghde vol onvrede, Waer 't kint ghebooren was.

In Bethlehem die stede.

(30)

Soo was dat men daer las;

Dus hebben 't die Propheten Beschreven net,

En klaerlijck laten weten In d'oude wet.

Een kindeken, &c.

Hy seyde tot de Wijse Met een gheveynst gelaet, Gaet met goeden advijse, Soeckt neerstigh met der daet Dat kindt, den Heer der Heeren Soo groot gheacht:

Men seght hy sal vermeeren Sijn rijck met kracht.

Een kindeken, &c.

En als ghy 't kint gepresen Hebt vonden, keert tot my, Met goet beright van desen, Op dat ick 't selve vry Aenbidden magh, na reden In korter stondt:

Het heeft mijn hert door-sneden, En seer ghewondt.

Een kindeken, &c.

Maer als de Wijse quamen Buyten die stadt ghegaen, Met vreughde sy vernamen De sterre voor hen staen, Soo langh tot dat sy vonden Het kindt soo kleen

(31)

By sijn' Moeder, ghewonden In doeckskens reen.

Een kindeken, &c.

Die Koningen aenbaden Het kint soo menighfout, Offerden, wel beraden, Myrrhe, Wieroock en Gout:

Sy eerden oock sijn' Moeder Die suyver Maeght:

Dit heeft onsen Behoeder Al wel behaeght.

Een kindeken, &c.

Den Enghel heeft by nachte Hen gedaen sulck bevel:

Te keeren, elck hem wachte Weer tot Herodes fel.

Dies door verscheyden weghen Sijn sy ghekeert

Naer huys, al met Godts seghen, Als men ons leert.

Een kindeken, &c.

Wy bidden nu, en singhen;

Wy bidden met ootmoet, Dat Jesus ons wil bringhen Al in sijn rijcke soet,

Daer hem sijn Eng'len looven, Tot aller tijdt.

Dat gun ons Godt van boven, Ghebenedijdt.

Een kindeken, &c.

(32)

[Exulta parva Bethlehem]

Exulta parva Bethlehem, Bethlehem, Et tu gaude Jerusalem.

Alleluja, Alleluja.

Allel. &c.

Nam puer natus hodie, hodie, Qui Rex est coeli curiae.

Allel. &c.

Hic jacet in praesepio, praesepio, Qui regnat sine termino.

Allel. &c.

(33)

Cognovit bos & asinus, asinus, Quod puer erat Dominus.

Allel. &c.

Reges de Saba veniunt, veniunt, Aurum, thus, myrrham offerunt.

Allel. &c.

In hoc natali gaudio, gaudio, Benedicamus Domino.

Allel. &c.

[O saligh heyligh Bethlehem]

(34)

O Saligh, heyligh Bethlehem, O onder duysent uytverkooren, Ver-eert boven Jerusalem, Want Jesus is in u ghebooren.

Ver-eert, &c.

O Bethlehem kleyn-groote stadt,

Kleyn van begrijp, maer groot van weerden.

Ghy zijt dat alder-eelste vat, En d'alder-rijckste Stad der eerden.

Ghy zijt, &c.

Verheught u dan o Israel,

Hoe moght m'u blijder boodtschap bringhen?

Tot u soo komt Emmanuel:

Wilt uyt der sonden slaep ontspringen.

Tot u, &c.

O Koninck Christus Prince groot,

(35)

Hoe wordt ghy hier aldus gevonden, In hoy en stroy, in sulcken noodt, In arme doeckskens teer gewonden.

In hoy, &c.

Ghy hebt het Firmament ghemaeckt, Al waer u loven 's Hemels gheesten:

Maer nu gheheel bloodt ende naeckt, Leght ghy in 't midden van de Beesten.

Maar nu, &c.

Ghy wordt gebooren in een stal, Niemandt bekent in der nacht stille:

Maer d'Engelen singen over al,

Peys met den Mensch van goeden wille.

Maer, &c.

O machtigh Godt, o Jesu soet, Wat liefd' heeft u daer toe getrocken, Dat ghy aen-neemt ons Vleesch en bloedt.

Om ons tot u alsoo te locken?

Dat ghy, &c.

Komt tot dit Kindt, ghy Adams Kindt, Hoe kunt gy noch die werelt minnen?

Siet hoe Jesus hem met u bindt.

Offert hem heel u hert en sinnen.

Siet hoe, &c.

(36)

[Beata immaculata virgo puerpera]

Beata immaculata virgo puerpera.

Quam pura sunt creatura, tam digna viscera

(37)

Concipere, induere lucem paternae gloriae.

Concipere, &c.

O matrem, quae tuum patrem fundis in aethera!

O florem, quae coeli rorem trahis ad ubera!

Lactas Deum, infantulum, caeli terrae que Dominum.

Lactas, &c.

O nate pro nobis date noster Emmanuel De fruge Mariae suge butyrum lac & mel, Sunt dulcia, sunt lactea, sunt pura matris ubera.

Sunt dulcia, &c.

Primaeva seduxit Eva, Dux morientium:

Tu plena salutis vena, mater viventium:

Tu reseras; tu revocas ad Paradisi januas.

Tu reseras, &c.

Nos dentis mali serpentis morsus invaserat;

Divina sed medicin venena dissipat:

Tu medicum das puerum, cujus est nomen oleum.

Tu medicum, &c.

(38)

Laudemus, & invocemus fortem mulierem, Mariam dulcem & piam, quae vicit daemonem, Hanc cordibus, hanc vocibus, hanc veneremur moribus.

Hanc cordibus, &c.

Sis bona nobis patrona in ista Bethlehem, Regina, ô Heroina, novae Jerusalem:

Te Cherubim, te Seraphim laudent Maria perpetim.

Te Cherub. &c.

[Dulcis Jesu, dulce nomen, dulcis]

(39)

DUlcis Jesu, dulce nomen, dulcis Dei genetrix:

(40)

Dulce coelum, dulce solum, dulce mortis gaudium, Dulcis natus, nobis datus dulcis Dei Filius, Dulcis thorus, dulcis chorus, & dulce praesepium.

Dulcis thorus, &c.

Pulchrum numen, pulchrum lumen noctis in solatium:

Pulchrum flamen, pulchrum stramen, & pulchrum palatium:

Antrum pulchrum, pulchrum fulcrum, & pulchrum tugurium:

Pulchrae cunae, ut lux lunae: sed puellus pulchrior.

Pulchrae cunae, &c.

Salve virgo, salve virga quae de Jesse floruit:

Salve nate, nobis date, quem Maria genuit:

Felix tellus, quae per vellus, roro coeli maduit:

Felix homo, qui pro pomo vitae panem accipit.

Felix homo, &c.

(41)

Jesu veni, flatu leni cor nostrum refrigera:

Carnis estus, orci quaestus, cessent mundi praelia:

Cor devotum te vult totum, nam tu solus omnia.

Ergo veni, simus pleni fontis tui copia.

Ergo veni, &c.

Pie Jesu qui pro esu mali per te vetiti, Nudus nasci, lacte pasci, voluisti perpeti:

Da salutem, per virtutem, qua polles divinitus, Ut hic donum, illic bonum, acquiramus coelitus.

Ut hic, &c.

Tuus fletus, Jesu laetus maestum mundum recreans, Ejulatus tuus gratus, Patri nos concilians:

Sed da vere tecum flere causam mali, crimina:

Ut post mortem caeli sortem nobis des in saecula.

Ut post, &c.

(42)

[Noyt sulcken Liefde op Aerdtrijck werdt gevonden]

(43)

NOyt sulcken Liefde op 't Aerdrijck werd gevonden,

(44)

Noyt sulcken Liefde en hoorde men vermonden, Noyt sulcken Liefde in 't Herte was ontsteken, Noyt sulcke Liefde ter wereldt was gebleken:

Dat 't schoon al sou worden niet, en Godt sou worden Eerde.

Om een broos vuyl sondigh vat, een vat van geender weerden.

Amor, amor, amor, amor, Amor quam dulcis est amor!

Amor, amor, amor, amor, Amor quam fortis est amor.

O wonder Liefde, ons Vader wort ons Broeder!

O wonder Liefde, sijn' Dochter wort sijn' Moeder!

O wonder liefde, al uyt den schoot sijns Vaders Komt hy betalen de schuldt van sijn' verraders:

D'Eeuwigheydt komt in den tijt, Schepper wort creatuere.

't Woordt wort Vleesch, Godt wort een kindt, en al uyt liefde puere.

Amor, amor, &c.

O saligh Bethlehem, dat hier toe was verkooren:

(45)

O saligh stall'ken daer Christus wort gebooren:

Salighe Kribbe die Christum moghte dragen:

Salige oogen, die hem daer leggen sagen.

Salig is sy boven al die schoone Violette,

Die daer baerde sonder pijn', Jesum van Nazarette. Amor, amor, &c.

Maer lieven Jesu, O kleynen grooten Heere, Hoe is uw' machte geworden nu soo teere?

Hoe is uw' Wijsheydt geworden nu so stomme?

Hoe zijt ghy Koninck soo bloodt en naeckt al-omme?

Is 't om onse sonden Heer dat ghy soo groot wort kleene?

Ja 't voorwaer. Daerom O mensch houd u van sonden reene.

Amor, amor, &c.

Reene van sonden so wil ick my bewaren, Ende met Jesus voortaen wil ick my paren:

Ick gev' U over Heer Jesu al mijn sinnen, Buyten U, Heere, en wil ick niet beminnen.

Komt dan Jesu lieven Broe'r, en wilt my niet verachten,

(46)

Hemels vyer vervult my heel, verslint alle mijn krachten Amor, amor, &c.

Hard is den marmer, hard is een yser plaete, Hardt zijn de sarcken en steenen van der strate, Koudt is het Ys, en de huydt des Salamanders, Kouder en harder soo weet ick noch wat anders, Kouder en harder acht ick alsulcke persoonen,

Die voor Gods liefde soo groot, geen weder-liefd' en thoonen.

Amor, amor, &c.

[Puer nobis nascitur]

(47)

PUer nobis nascitur, Rector Angelorum, In hoc mundo pascitur

Dominus Dominorum. In hoc, &c.

In praesepi ponitur, Sub foeno asinorum, Cognoverunt Dominum

Christus regem coelorum. Cognover. &c.

Nunciat Pastoribus, Angelus de coelis, Ipsum quem in Betlehem:

Natum ostendit eis. Ipsum, &c.

Hunc Herodes timuit Magno cum livore:

Infantes & pueros

Occidit cum dolore. Infantes, &c.

Qui natus est ex Maria, Die hodierna,

Perducat nos cum gratia:

Ad gaudia superna. Perducat, &c.

Laus & jubilatio, Nostro fit in ore, Et semper Angelicas:

Deo dicamus gratias. Et semper, &c.

Nos de tali gaudio, Cantemus in choro, In choreis & organo:

Benedicamus Domino. In choreis, &c.

(48)

Een anderen Lof-sangh van Kers-mis.

Van oudts in 't Latijn ghesteldt. Ende nu versch in 't Duytsch overgeset op de selve wijse als sy begint.

(49)

(50)

'T Is een dagh van vrolijckheydt In 's Koninghs gheboorte.

Want heden seer wel bereydt, Uyt des Hemels poorte, Is ghekomen wonderlijck, Een kindt seer gheneughelijck Na der Mensch'lijckheden:

Maer 't is onuytsprekelijck, En oock onwaerdeerelijck, Na sijn' Godd'lijckheden,

Moeder is de Dochter hier, Vader is de Sone,

Wie hoord' oyt van sulck bestier?

Godt werdt Mensch ydone.

Hy is Knecht en daer toe Heer, Hy is over-al, dat 's meer;

Nochtans niet te grijpen:

Teghenwoordigh ende veer, Wonder over wonder seer!

Wie kan dit begrijpen?

Als niet wordt gequetst een glas Daer het licht gaet doore,

G'loov' ick dat Maria was Reyn Maeght na en voore.

Saligh is dees' Kraem-vrouw bly, Wiens gesloten Lichaem vry Den Heer heeft gedragen.

Saligh die borsten daer by Die Godt heeft gesogen bly In sijn jonghe daghen.

(51)

DIes est laetitiae In ortu regali Nam processit hodie, Ventre virginali, Puer admirabilis, Vultu delectabilis In humanitate:

Qui est ineffabilis, Et inestimabilis, In divinitate.

Mater hîc est Filia, Pater hîc est Natus, Quis audivit talia, Deus homo datus, Servus est 7 Dominus, Qui ubique cominus, Nescit apprehendi, Praesens est & eminus.

Stupor iste geminus Nequit comprehendi.

Ut vitrum non laeditur Sole penetrante,

Sic illaesa creditur Virgo post & ante.

Felix est puerpera, Cujus clausa viscera Deum portaverunt.

Et beata ubera.

Quae aetate tenera Deum lactaverunt.

(52)

In der nacht gheboren wort Der Sonnen Verlichter.

In een stal ter ne'er ghestort Alle werelt Stichter.

Die hant wort ghebonden vast Die ghemaeckt heeft 's Hemels last, En de sterren schoone.

Hy schreyt oock seer jammerlijck Die daer dondert vreeselijck Van des Hemels throone.

Als ghebooren wierd Gods Soon Van een Maget pure:

Een Roos van een Leli' schoon, Verschrickt de nature,

Dat een' Maeght hem weder baerd, Die geboren was voor d'Aerd', Die het al moet dragen:

Dat haer borsten suyverlijck Geven Mellick eerbaerlijck Den Ouden der dagen.

D'Engel heeft de Herders ras 's Nachts by hare beesten

Verkondight wat vreught daer was Op des Konincks feeste:

Gaet en soeckt het kindeken:

Het leyt in een kribbeken In doeckskens gewonden:

Hy is aller werelt Heer, Van gedaenten schoonder meer Als yemant gevonden.

(53)

In obscuro nascitur Illustrator solis, Stabulo reponitur Princeps terrae molis.

Fasciatur dexterra Quae creavit sidera, Dum caelos extendit.

Concrepat vagitibus, Qui tonat in nubibus Et dira portendit.

Orto Dei Filio Virgine de pura,

Ut rose de lilio, Stupescit natura;

Quod parit juvencula, Natum ante saecula Creatorem rerum:

Quod uber munditiae Lac dat pudicitiae Antiquo dierum.

Angelus pastoribus Juxta suum gregem Nocte vigilantibus, Natum caeli regem

Nunciat cum gaudio Jacentem praesepio Infantem pannosum.

Et cunctorum Dominum.

Ac prae natis hominum, Forma speciosum.

(54)

Doen men die wereldt beschreef Ginck een' Maeght met kinde Na Bethlem daer sy doe, bleef Baerend' haer beminde:

Die ons wil beschrijven mee, In der heyl'ger Eng'len stee, Die hem loven stille.

Godt een Heer der Heeren fijn Schenckt ons al den vrede zijn Die goet zijn van wille.

Orbis dum describitur, Virgo praegnans ibat, Bethlehem, quo nascitur Puer, qui nos scribat In illorum curia, Qui canebant Gloria Novae dignitatis.

Deus in sublimibus Det pacem hominubus:

Bonae voluntatis.

[Het viel een Hemels douwe]

Op de wijse: O eeuwigh Godt Almachtigh, &c. pag. 4.

(55)

(56)

HEt viel een Hemels douwe In een kleyn Maeghdeken.

't En was noyt beter Vrouwe, Dat deed' een Kindeken, Dat van haer was gebooren:

En sy bleef Maget fijn.

O Maghet uytverkooren.

Lof moet u altoos zijn.

Dat van, &c.

Die Maghet ging met Kinde, Geen swaerheyt gingh haer an.

Als Joseph dat versinde, Dien goeden weerden Man:

Hy docht: ick wilse laten, Den Vader ben ick niet, En trecken mijnder straten, Eer my dees' Schand' geschiet.

Hy docht, &c.

Al van des Hemels Throone

(57)

Sprack hem den Engel an, O Joseph Davids Soone, O uytverkooren Man, Blijdt doch beyde te gader, 't Is boven Menschen kracht, Dat Godt Almachtigh Vader In haer dus heeft gewracht.

Blijft, &c.

Den Keyser groot van machte, Heeft een Gebod gedaen, Dat volgend' het Geslachte, Elck nae die Stadt most gaen, Van daer hy was geboren, En brengen sijn Tribuyt:

Dat dede men daer hooren, En roepen overluyt.

Van daer, &c.

Maria, Joseph mede, Quamen te Bethlem-waert, Want daer was Joseph Stede, Soo de Schriftuer verklaert.

Maer sy moght nieuwers inne, Men wees haer altoos voort:

Der Eng'len Koninginne En wierd daer niet gehoort.

Maer, &c.

Daer naer hebben sy vonden Een Huys seer dun gedaeckt, En binnen korten stonden Daer hun Logijs gemaeckt:

(58)

Doen wierd de Maget Moeder (Al sonder wee of pijn)

Van 's menschen Soon en Broeder, Mocht hy ons naerder zijn?

Doen, &c.

Hoe bly was sy van binnen Aensiend, haer kint minjoot!

Sy was vervult met minnen En leyd' hem op haer schoot.

Sy kust' hem aen sijn' wanghen, Sy kust' hem menighfout, Dat hy quam sijn gevanghen Verlossen jonck en out.

Sy kust', &c.

Maria schoon' fonteyne, Daer Godt sijn rust in nam:

Bidt voor ons al-gemeyne Jesus dat soete Lam:

Dat hy ons in wil laten In 't Hemelse palleys, Daer vreught is boven maten, En liefd' en soeten peys.

Dat hy, &c.

[Puer natus in Bethlehem]

(59)

PUer natus in Bethlehem Unde gaudet Jerusalem.

Amor, amor, amor, amor.

Amor quam dulcis est amor, Assumpsit carnem filius Dei Patris altissimus.

Amor, &c.

Per Gabrielem nuncium Virgo concepit filium.

Amor, &c.

Tanquam sponsus de thalamo, Processit matris utero.

Amor, &c.

(60)

Hic jacet in praesepio, Qui regnat sine termino.

Amor, &c.

Cognovit bos & asinus, Quod puer erat Dominus.

Amor, &c.

Gaudet chorus angelicus, Fit gaudium pastoribus.

Amor, &c.

Et in terris hominibus AEterna pax fidelibus.

Amor, &c.

Reges de Saba veniunt, Aurum, thus, myrrham offerunt.

Amor, &c.

Intrantes domum invicem Salutant Deum hominem.

Amor, &c.

Unde semper angelicas Deo dicamus gratias.

Amor, &c.

[Verblijdt u nu ghy Abrams zaet]

Op de voorgaende wijse:

VErblijdt u nu ghy Abrams zaet:

Die droevigh waert door Adams quaet:

(61)

Siet nu een suyver licht op-gaet, Bekeert u die in sonden staet.

Siet, &c.

Die Roe van Jesse heeft gebloeydt, Uyt haer is een schoon blom gegroeyt, Die ons met haren reuck besproeyt Als een fonteyn die over-vloeydt

Die ons, &c.

Een wonder saeck is openbaer:

Een Maeght is moeder nu voorwaer.

De Godtheydt en de Menscheyt klaer Vereenight zijn beyde te gaer.

De Godheyt, &c.

Het Woord dat is nu Vleesch certeyn Gebooren van een Maget reyn:

Hy heeft gewoont met ons gemeyn, Daerom verblijt u groot en kleyn.

Hy heeft, &c.

Een blijde Maer' wort ons verklaert Een suyver Maghet heeft gebaert Den Sone Godts van hooger aert, Komt en aenbidt hem onvervaert.

Den, &c.

In 't kribbeken is hy geleyt, Met alsoo groot' ootmoedigheyt, Hy is soo die Schrifture seyt, Een Heer van alle heerlijckheyt.

Hy is, &c.

Gods Engels voor sijn aenschijn staen,

(62)

Sy zijn hem altijts onderdaen:

Wy die met Sonden zijn belaen, 't Is recht dat wy hem bidden aen.

Wy die, &c.

Als nu soo komt den Herder koen, Die daer sijn Schaepskens sal behoen:

Hy sal haer voe'en met weyde groen, En geven dat haer is van doen.

Hy sal, &c.

't Is nu voorwaer den soeten tijt, In welcken dat wy zijn verblijt, Met dit kleyn Kint gebenedijt, Dat ons van Sonden heeft bevrijt.

Met dit, &c.

Dit Kint ghy al wel prijsen meught, Want 't is schoon, en vol aller deught;

Dus singht hem een schoon Liedt met vreught, Soo wordt sijn' Moeder oock verheught.

Dus, &c.

[Jure plau-dunt omnia]

(63)

Iure plaudunt omnia Coelica clementia,

Quia reddit gaudia laetitiae, Jesus Christus nobis natus hodie.

Jesus, &c.

Ex Maria genitus, Ope sancti Spiritus,

Risu mutans gemitus, laetitiae

(64)

Jesus Christus nobis natus hodie.

Jesus, &c.

Pietate solita Solvit Adae debita,

In hac valle subdita miseriae Jesus Christus nobis natus hodie.

Jesus, &c.

[Alle die peys dorstigh zijt]

Op de wijse: Dies est laetitiae in ortu, &c. pag. 44.

ALle die peys dorstigh zijt, Verheught nu u leven:

Want ons wort op desen tijdt Een Prince ghegeven.

Een Prince ghenaden-rijck, Die den vyandt vromelijck, Sal met voeten treden:

En op-rechten Adams val, Oock sijn volck verlossen al, En brengen in vreden.

Desen Prince hoogh befaemt, Weerdigh t'exalteren,

Wort des hoogstens Soon genaemt, Die oock sal regneeren

In 't huys van Jacob eerbaer, In der eeuwigheydt voorwaer

(65)

Sal sijn Rijcke wesen:

Hy sal door den rooden vloedt Van sijn heyligh dierbaer Bloet Ons' wonden ghenesen.

Looft hem dan met blijden sanck, En met grooter eere:

Hoort hoe soet is dit geklanck:

Glori' Godt den Heere

Zy in d'alderhooghsten throon, Want den Soone Godts ydoon Menscheyt heeft verkooren, En is in den kouden nacht

(Soo 't was van 't begin voor-dacht) Van een Maeght ghebooren.

Eer en danck moet dan ontfaen 't Kindt en sijne Moeder:

Die heeft sonder weedoms traen Ghebaert ons Behoeder:

Sy is die wortel propijs Van Jesse, dat schoone rijs, Waer uyt is ghesproten Die blomme die altijt bloeyt, Wien 't bloeyen niet en vermoeyt, Met liefd' overgoten.

(66)

[Laet ons met Herten reene]

(67)

LAet ons met Herten reene Loven dat soete Kindeken kleene, Het brenght ons uyt den weene.

Ons is een Kint gebooren, Een Soon gepresenteert, Hy komt de Hell verstooren, Als Mensch gefigureert.

Godt ende Mensch met eene, Onsen Verlosser goet alleene

(68)

Wort hier met ons gemeene.

Laet ons, &c.

Dies moghen wy wel eeren De Maeghet die hem droegh, Den grooten Heer der Heeren, Die haer niet en verwoegh;

Sy is 't, en anders geene,

Moeder en suyver Maeght alleene:

Godt is met haer gemeene.

Laet ons, &c.

Groet alle vrindelijcke De schoone suyver jeught:

Men vont noyt haers gelijcke, Sy magh wel zijn verheught, Sy is, en anders geene,

Laet ons, &c.

Ge-eert soo moet dan wesen Nu en tot aller tijt,

Die Moeder Godts gepresen Al is 't de Ketters spijt, Sy is, en anders geene,

Laet ons, &c.

(69)

[Waer is de Dochter van Syon?]

WAer is de Dochter van Syon?

Ick soud' haer bleyde maken.

(70)

Ick soude haer een boodtschap doen Van alsoo groote saken.

Ick soude, &c.

Als men de wereldt heel beschreef Soo wierdt de Maghet Moeder Te Bethlehem, daer sy doe bleef, Van 't kint, onsen Behoeder.

Te Bethlehem, &c.

Een Glas, al is 't dat 't schijnt daer door, 't En breeckt niet van der Sonnen:

Soo heeft sy Maghet naer en voor, Dat saligh kint gewonnen.

Soo heeft, &c.

Een duysternis is ons verklaerdt, Een licht is op-geresen:

Een Maghet heeft een kindt gebaert, Een kindt schoon uytgelesen.

Een Maget, &c.

O wonder Moeder, wonder Kint, Moeder en Maeght ghepresen:

Maer 't Kint dat sy in doeckxkens wint, Komt ons sonden ghenesen.

Maer 't kindt, &c.

Maria nam hem op den schoot Sy kust hem aen sijn monde:

Die liefde hadde sy seer groot, Tot hem in allen stonde.

Die liefde, &c.

(71)

Lof moet u altoos zijn:

Wilt ons (o Heer) geleyden, Met Maria de Moeder dijn, Als wy eens van hier scheyden.

Met, &c.

Christus gebooren in Bethlehem.

Op de wijse: Beata immaculata. pag. 32.

TOt Bethlehem wilt u spoeden Mijn geest, en sien het woort 't Welck d'Engelen aen die vroeden.

Verthoonden, soo ghy hoort:

Sy songhen bly Met melody:

Lof Godt, den menschen Vrede zy.

Ick groet U, o Maget schoone, 'k Aenbidd' u kleyne Kint.

O Koningh, is uwen throone Een' Kribb', soo ick hier vind'?

Uw' diep ootmoet My booghen doet,

Dus ick uw' hoogheyt vall' te voet.

(72)

Wat Liefde heeft u gedronghen Te komen in dit dal,

Daer Armoed u heeft ghedwongen Te leggen en een Stal!

't Is noyt gheschiedt 't Welck men hier siet:

Die 't al verleent, en heeft nu niet.

De Hemelen met haer salen Sijt ghy, Heer, veel te groot:

Hoe laet ghy u dan bepalen In eener Maeghden schoot?

O suyver' Maeght!

God, dien ghy draeght,

Heeft niemant meer als ghy behaeght.

De loven U 's hemels Geesten Met negen-voudigh Choor:

Hier loeyen twee stomme beesten, My schrickt, als ick 't aenhoor.

Is dit den Lof In 't Koning Hof,

Daer men aenbidt uw' voeten stof!

O luyster der Heerlijckhede, O glans van 't eeuwigh Licht, Hoe duyster zijt ghy van kleede!

Ja sondigh na 't ghesicht!

Dus wel te recht, Is veel verslecht

Den Heer geworden als een Knecht.

(73)

Fonteyne, daer wy na dorsten, O Broodt der Eng'len soet, Hoe snackt ghy dus na de borsten

Eens Magets, die u voet!

O Wonder groot Des Hemels Broot Te sien nu lijden hongers noot.

De sterckheyt, Heer, uwer Handen Heeft al, dat is, gemaeckt;

Nu zijnse gehecht met Banden, Kranck, teeder ende naeckt.

O Samson kloeck, Dit 's mijn versoeck:

Kan u dan binden Woll' en doeck?

Die d'Engelen eens verheughde, Door weedom Tranen stort Hoe is doch, O Heer, de Vreugde

Verandert en verkort?

Is 't tot een Boet' Mijns quaets onvroet?

My oock dan Tranen storten doet.

O Prince, O Heer der Heeren, Mijn Godt, mijn hoochste Goet, Laet my toch eens van u leeren,

Wat ghy al voor my doet:

Uw' heete min En sachten sin,

Hoe goet ghy zijt: hoe snoot ick bin.

P. M. H.

(74)

Van de Geboorte Christi.

Op de wijse. Blydschap van my vliet, &c.

(75)

GOdes waerden Soon Is gedaelt van boven, Uyt sijn Vaders throon,

(76)

Komt en' wilt hem loven, Traegheyt van ons vliet, Laet ons doch ontwaecken, Mits nu is geschiet, 't Grootst' van alle saecken, Godt wort 's Menschen Kint:

Hy den Mensch so mint Dat hy laet sijn hooghste Hof.

Soo dat hy verwint, 's Duyvels listen blindt.

Komt en singht hem eeuwigh Lof.

Sou die in ons niet duren, Siet alle Creaturen

Kennen hem als haren Heer.

Wat souden wy dan Menschen Gestadigh doen, of wenschen Dan dat streckt tot sijnder Eer.

Siet de Schepsels sijn, Soo wy mogen lesen, Vijfderley in scheyn:

Maer d'eerste van een wesen Hebben anders niet

Tot haer selfs behoeven, Soo men klaerlijck siet, En wel kan beproeven, Aen Gout, Silver, Stael, Son, Maen, Sterren-strael, Dese deden Christo Eer.

Goden al te mael, 't Zy van wat Metael

(77)

Vielen al van selfs om veer.

By Nilus, en te Romen, Doen d'Heer was gekomen Op de ronde aertsche kloot, En oock de nieuwe sterre, Brochte de drie van verre Tot loff van den Schepper groot.

God heeft me gedeelt Eenige twee saken, Die by 't wesend' beelt.

Oock het leven maken, Boomen, bloemen, kruyde, Die in 't bloeyen leven, Maer als sy gaen uyt Haer tot sterven geven;

Hoort eens wat sy doen;

Dese planten groen

Toonen eer' aen onsen Christ, In het koudt saysoen, Bloot van 't gunt kan voen, En omringht met sneeu en mist, Zijn veele Roose-boomen, By Jericho gekomen

In haer bloeyens fleur playsant;

Thebeus boom med' eerde:

Onsen Christ, doen hy keerde Na het Egyptische lant.

Die noch boven dat Hebben een ghevoelen Op dees aertsche stadt

(78)

Roeren en woelen, Ghelijck als daer zijn Onverstand'ge dieren, Doch noch meer in schijn, Als dees twee manieren.

Os, en Esel grof, Hun tot Christus lof Toonen willen en bereyt, Doen uyt 's Hemels hoff, Hy op 't aerdtsche stoff In een kribbe wert geleyt, In plaets van Moeders armen, Hem met haer adem warmen:

In dees felle koude nacht Sien wy dees stomme beesten Dienen hem 't aldermeesten, Wee dan, die hem niet en acht.

Die hy heeft beplant Met noch meerder gaven Kennis, re'en, verstant.

Heer maeckt van dees slaven;

Menschen, ick meen u, Om wie al de dingen Zijn gemaeckt, wilt nu Loff u Schepper singen, Eert hem als uw' Godt, Acht op schimp, noch spot, Noch op 's vyandts quaden raet;

Treedt in 's Hemels rot, Ende Godts gebodt

(79)

Goddeloos niet nae en laet.

t Was een vermaerde Heyden, Soo wijs en soo bescheyden Dat hy dees hoogheyt bekent.

Wy die Christenen hieten, Laet ons niet verdrieten, Hem te dienen tot het end.

Het onsienlijck heyr, Dat met snelle drayen Over 't wijde meyr,

En 't woest-wout kan zwayen!

Dat noch boven al Klaer verstant en weten Meer dan in 't aertsch' dal, Heeft van d'Hooghst' geseten, Meer als de eerste vier, Soo dat niemant hier By haer te gelijken is Met een groot playsier, Met getuygh, gezwier Tuyghen Christi geboortenis Met haer sang sy betoogen:

Loff zy Godt in den hoogen, Laet ons soo na Christum gaen:

Dat wy moghen hooren Komt hier mijn uytverkooren En niet droevigh blijven staen.

(80)

Herders Vreught-liedt, op den wegh zijnde na Bethlehem.

Op de wijse: O soete Harmonye. pag. 20.

O Hoogh gesternde wooningh!

Verciert u blauw' gewelf met witte wolcken:

Want siet der Engh'len Koningh

Komt ond'r u woonen, by ons aertsche volcken Tot Bethlehem,

Soo als van hem Geseyt is, in voortijden.

Dus laet ons singhen,

En geest'lijck vrolijck springhen Met verblijden.

Tot Bethlehem, &c.

Het is een kint ootmoedigh,

Op hoy geleyt, in doeckskens arm ghewonden, Met stroo gedeckt weemoedigh

Om aen te sien, en dat om onse sonden Doch liefdens kracht,

(81)

Heeft hem gebracht, Dat hy dus wilde komen.

Dus laet ons heenen,

Gaen sonder meer te weenen, Oft te schromen.

Doch liefdens, &c.

Een wonderlijcke mare Is dit, o Israel, om aen te hooren:

Een' Maeght een Soon te baren,

En Godt wordt selver in den tijt gebooren Dat noyt en was,

Soo langh' het glas

Des tijdts heeft door gelopen, Komt nu gebeuren,

Waer door des Hemels deuren Weer gaen open.

Daer noyt, &c.

Dus Juda wilt niet suchten,

Want het verwachte Woort is Vleesch geworden:

Dat Satan sal doen vluchten

Van ons, dus wilt u blijdschap kleed'ren gorden, En vreughdigh gaet,

Met soet gelaet,

Wat buyten Beth'lems wallen, Tot dat gh' een Kinde

Sult by twee beesten vinden.

(82)

In een stallingh.

En vreughdigh, &c.

Daer leyt hy als Behoeder

Van onse ziel, in eene kreb op d'aerde.

En sijn beminde Moeder

Salmen daer vinden, die hem voor ons baerde.

Noch salmen daer Een groote schaer

Van Eng'len sien heen zwerven, Die met veel wenschen

Vast singhen, dat wy menschen, Vreed' be-erven.

Noch salmen, &c.

In 't alderhooghst', wiens Soon ons is gegeven:

Die ons al t'samen komt nooden

Tot sijn geboort, om ons weer te doen leven, Op dat ons ziel

Uyt het gekriel

Van Satans strick mach rusten:

Dat elck als Herders,

De deught mach soecken verders, Met goe lusten.

(83)

Herders Scheydt-liedt, wederom gaende na haer Schapen.

Op de wijse: Puer natus in Bethlehem. pag 54. Ofte: Verblijt u nu gy Abrams saet. pag. 56.

ONs God, ons Al // is na ons wensch, In 't aertsche dal // geworden mensch:

Alleluja, Alleluja, Alleluja, Alleluja.

Alleluja, &c.

't Is veel, dat so // Gods rijcken Soon Komt in een stroo // gemaekten throon.

Noël, noël, noël, noël, noël, noël, noël, noël, Noël, &c.

Twee beesten gaen ronts-om hem heen, Sy moghen aen haer kreb niet tre'en.

Alleluja, &c.

Want hy, die 't moy vercierden, al Leyt in haer hoy, haer kreb, haer stal.

Noël, &c.

O wonder! 't is te wonder groot!

Dat Godt ons Herders tot hem noot.

Alleluja, &c.

Wy hebben hem dus selfs gesien, Tot Bethlehem op onse knien.

Noël, &c.

(84)

Nochtans zijn wy // vol vrolijckheyt.

Alleluja, &c.

Want d'Eng'len self, die komen meed', Van 't hoogh gewelf // ons brengen vreed' Noël, &c.

Hoe souden dan // ons stemmen niet Blijd' singhen, van // dat ons geschiet.

Alleluja, Alleluja, Alleluja, Alleluja.

Noël, Noël, Noël, Noël, Noël, Noël, &c.

Volgen de Lof-sangen van de Besnijdenisse onses Heeren, Ende van het Nieuwe Jaer.

Op de wijse: Ick slaep ick waeck.

(85)

(86)

'T Nieuw' Jaer begint, Het oud' is gepasseert.

Mensch wel versint Wat Jesus u nu leert:

Hy dus besneden jonck, Toont u een vonck Van sijn' groote vyer, Daer hy me' komt hier,

Van sijn' groote vyer der minnen.

O mensch, o edel mensch, bruyckt sinnen.

O mensch, &c.

O Jesu soet,

Met schaemt' ick van u leer, Hoe jonck men moet Sijn vleesch betemmen teer.

Ick bidd' u Heere kleyn, Maeckt my toch reyn, Van all' ydelheyt, Mijn hert is bereyt.

Van all' ydelheyt bevrijt // my O kint, o soete kint besnijt // my.

O kint, &c.

O Jesu kleyn,

My nu eens Jesus weest:

Mijn ziel maeckt reyn, Mijn sonden oock gheneest, Dat ick dit nieuwe jaer Mach leven klaer.

U leven, uw' leer, Ick bidd' u, o Heer,

(87)

U Leven, uw' Leer verklaert // my.

O Kindt, O soete Kindt bewaert // my.

O Kindt, &c.

Lof-sangh. Op het Nieuwe Jaer.

(88)

ONtwaeckt nu al Ghy Isralijtsche scharen, Die noch in 't beswaren, Des doods gheleghen zijt, Met bly gheschal

Komt hem nu openbaren

(89)

Christus, als verklaren Propheten Godts met vlijt.

Hier is in 't dal Ghekomen nu ter tijdt, Die Adams val Wegh nemen sal subijt.

Door hem bevrijdt Wy sullen zijn al t'samen, Loven sijne name Met herten seer verblijdt.

Door hem, &c.

Nu is volbracht

't Verbondt (na Moyses leere) Dat den Heer der Heeren Met Abram heeft ghedaen.

Op wien 't geslacht Van David hoopte seere, Komt nu met begheeren Om ons van druck t'ontlaen.

Sijn Godd lijk' kracht Geen sondaer wil versmaen, Maer met aendacht

Komt lieff'lijck ons ontfaen.

Dies neemt toch aen

't Woort zijnde Vleesch waerachtigh, Dat ghy mooght deelachtigh, Met hem in vrede gaen.

Dies, &c.

Dit is het licht

't Welck Balam tuyght ghepresen,

(90)

Dat ons sal ghenesen Van alle sond' onreyn:

't Serpent heel swicht, Verwonnen en verwesen.

't Licht seer klaer gheresen Komt ons uyt 's Hemels pleyn, 't Enghels gesicht

Wordt openbaer certeyn, 't Godd'lijck ghesicht

Brenght ons al uyt 't gheweyn, Om ons alleyn

Hy komt by ons van boven:

Dus soo wilt hem loven

Ghy Christ'nen al-gemeyn. Om, &c.

Prins overschoon, U zy lof uytverkooren, Die des Vaders tooren Uyt liefde van ons scheydt:

Die 't eeuwigh loon,

Nu zijnde versch-ghebooren, Voor ons arm' verlooren, Hebt met u bloedt bereydt:

Uw' naem ydoon Is onse saligheydt, Des levens kroon' Tot in der eeuwigheydt.

Sijn lof verbreydt,

O mensch, op hem wilt bouwen.

Sijnen Geest vol trouwen

In 't nieuwe Jaer verbeydt. Sijn, &c.

(91)

[Hoort Zion, wat ick ons heb vernomen]

(92)

HOort Syon, wat ick ons heb vernomen, Van een Hemels boode, die my heeft verklaert, Dat ons Salighmaker is gekomen:

En een suyver Maget heeft hem nu ghebaert:

Dus en weest niet meer beswaert, Gaet met vreught te Bethlem-waert:

Met uw' stemme klaer, Met uw' stemme klaer,

(93)

Singt den jongen Koningh lof in 't Nieuwe Jaer.

Emmanuel is nu ons Behoeder:

Want hy is ghekomen in dit Aerdtsche pleyn.

Den Soone Godts is nu onsen Broeder Siet hy is gebooren van een' Maget reyn.

Hierom looft hem al ghemeyn Met Lof-sanghen groot en kleyn, Met der Eng'len schaer,

Met der Eng'len schaer,

Singt den jongen Koningh lof in 't nieuwe Jaer.

Laet ons hem gaen soecken sonder flouwen, En besien waer onsen jongen Koningh woondt.

En laet ons devotelijck aenschouwen

Met wat kroone hem sijn' Moeder heeft gekroont.

Ootmoedigheyt hy betoonde:

Denckt dan hoe ghy u vertoont, Ghy hoveerdigh' schaer, Ghy hoveerdigh' schaer,

(94)

Tot Bethlehem moeten wy hem soecken, In de stadt van David, so den Engel seyt, Gewonden in arme kleyne doecken, Is hy in een enge kribbeken gheleydt.

Aensiet sijn ootmoedigheydt, En sijn' groote Majesteyt, En aenbidt hem daer, En aenbidt hem daer,

Princesse Syon door dese dinghen

In den Heere weest verblijt met groote vreughdt, En wilt eenen nieuwen Lof-sang singhen Desen Koningh, die u alsoo heeft verheught.

Want ghy hem wel loven meught, Van sijn' gratiose deught,

En sijn' liefd' eerbaer, En sijn' liefd' eerbaer,

(95)

[Met desen nieuwen Jare]

(96)

MEt desen nieuwen jare Soo wort ons openbare

Hoe dat een Maeght vruchtbare De werelt heeft verblijt.

Gelovet moet zijn Dat soete kindekijn, Ghe-eeret moet zijn Dat soete Maegdekijn,

Nu en eeuwelijck tot aller tijdt.

Gelovet, &c.

Hoe wel was sy te moede,

(97)

Doen sy in vleesch en bloede Aensagh haer 's herten hoede, Den Heer der werelt wijt?

Gelovet, &c.

Sy baerd' hem sonder pijne, En bleef een' Maget fijne, Des sondaers medecijne:

Dies is den Joden nijt.

Gelovet, &c.

De Engels songhen schoone:

Glori' in 's Hemels throone, Ter eeren en ter kroone, Des kindts gebenedijt.

Gelovet, &c.

Naer acht daghen geleden, Soo wiert Jesus besneden, Al naer de Joden seden, 't Welck ons van sonden vrijt.

Gelovet, &c.

Dat soete kindekijn, Ghe-eert moet zijn Dat soete Maeghdekijn, Nu en eeuwelijck tot aller tijt.

Gelovet, &c.