vir ter

(1)

ONTWIKKELING

VAN

In GROEP

AFRIKAANSSPREK~NDE

MIDDELBARE

SKOOLLEERLINGE.

DEUR

J.

S. BARNARD,

M.A.,

B. Ed.

Proefskrif voorgele ter gedeeltelike voldoening

aan die vereistes vir die graad

DOCTOR

EDUCATIONIS

van

die Potchefstroomse Universiteit vir C.H.O.

Promotor:

Prof. dr. H.

J. J. BINGLE

(2)

Hoofstuk I~

AFDELING A

Die geskiedkundige verband van die resultate van ondersoekingswerk oor die sosiale ont-wikkeling van die adolessent

1. Geskiedkundige oorsig

Vroegate benaderinge van die adolessensie Mediese benaderingvan die adolessensie PSigologiese benadering van die adolessensie Sosiale benadering Bladsy. 1 - 51 1 - 13 1 - 3 3 - 4

4

11 11 - 13

2. Die adolessent se sosiale ontwikkeling en opvoeding 14 - 19

(a) (b) (c) Die adolessent Sosiale ontwikkeling Opvoading

3. Die sosiale gameenskappe waarin die adolessent beweeg (a) (b) (c) (d) (a) (f) (g)

Die ouerhuis as sosiale gemeenskap Die ekool as sosiale gemeenskap Ouderdomsgroapa of klieka as sosiale gemeenskap

Sportklubs as sosiale gemeenskap Verenigingslewe as sosiale gemeenskap Die kerklika lewe as sosiale gemeenskap Die aamelewing daarbuite as sosiale gemeenskap

4. Persone met wie die ado1essent in aanraking kom

(a) Volwassenes

(i) Die ouers van die adolessent

(ii) Die onderwysers van die ado1essent (iii) Die adolessent en vreemde volwassenes

Kinders en jeugdiges met wie die ado1essent in aanraking kom

(i) Die rol van broers en susters in die sosia1e ontwikkeling van die ado1essent

(ii)/ • •• 14 - 16 16 - 17 17 - 19 19 - 35 20 - 27

27 -

28 28 -

31 31 - 32 32 - 33 33 34 34 - 35 35 51 35 - 45 35 41 41 - 43 43 - 45 45 - 51 45 - 46

(3)

(ii) Die rol van jongmense van dieselfde geslag in die sosia1e ontwikkeling van die adolessent

(iii) Die rol van jongmense van die teenoor-gestelde geslag in die sosiale

ontwik-Bladsy.

46 -

47

keling van die ado1essent

47 ( !,,)-5

~ Samevattingg Opvoeding en die sosiale vorming van die adolessent in die gemeen-skappe waarin hy hom bevind

AFDELING B EIE ONDERSOEK

Hoofstuk IIg Uiteensetting van die eie ondersoek I. Die doe1 van hierdie ondersoek

II. Die proefnemer III. Die proefpersone

IV. Metodes van ondersoek 1. Die keuse van proefpersone

2. Die keuse van 'n geskikte metode

(a) Lengtedeursneestudies

(i) Stelse1matige waarneming of die biografiese met ode

(ii) Graderingska1e

(iii) Studie van dagboeke van ado1essente (iv) Persoonlike onderhoud

(v) Geva11estudies

(vi) Natuurwetenskaplike metode (vii) Introspeksie

(viii) Eksperimentele retrospeksie Dwarsdeursneestudies

(i) Toetsing (toetsmetode) (ii) Skrywe van opste11e (iii) Die vraelysmetode

vi· ..

48 -

51

52

82 52 -

53 53 -

54 54 -

58 58 -

59 59 -

60

60 60 -

69 60 -

61 62 -

63 63 -

65 65 -

66 66 -

67 67 -

68

68 69 -

71 69 -

79 70 -

71

(4)

V. Navorsing deur middel van 'n vraelys

1. Navorsingswerk van ander ondersoekers deux middel van In vraelys

2. Voordela van die vraelys as met ode van ondersoek

3. Nadele verbonde aan die vraelysmetode 4· Pogings van die skrywer om die nadele te

oorbrug

5· Die opatelling van die vraelys 6. Die voortoets

7· Die finale vraelys

8. Metode gevolg by die voltooiing van die vraelyste

9. Kontrole van die voltooide vraelyste

AFDELING C

RESULTATE IN DIE ONDERSOEK BEREIK

Hoofstuk IIIg Die rol van volwassenes in die opvoeding en sosiale ontwikkeling van die adolessent I. Die adolessent se verhouding tot sy ouers

2.

Hoedanig die ouer die adolessent en sy probleme begryp

(a) Dit voal vir adolessente of hulle ouers hulle nie reg verstaan nie (b) Omsta.ndighede waaronde~~ dit voel asof

adolessente se ouars hulle nie reg verstaan nie

Die liefde van die ouer tot die adolessent (a) Adolessente se twYfel aan die liefde

van hulle ouers

(b) Omstandighede waaronder dit vir adoles-sente voel asof hulle ouers hulle nie liefhet nie

3. Die adolessent se opvatting oor hoe sy ouers

Bladsy 71 - 82 72 - 74 74 - 75 75 76 76 78 78 - 79 79 - 80 80 - 81 81 - 82 82 83 - 163 83 144 84 - 94

84 -

88

88 - 94 94 - 102 94 - 96

97 -

102 hom behandel 102 - 110

(a) Meen die adolessent dat sy ouers hom

onregverdig behandel? 102 - 105

(b) Onder watter omstandighede die ouers die

adolessent onregverdig behandel 106 - 110

(5)

4.

Vertroue wat die adolessent in sy ouers atel

(a) Verhouding van diG adolessent tot

Bladay

110 - 135

ay vader 110 - 113

(b) Soorte vreugde of smart wat adolessente

aan hulle vaders vertel 113 - 121

(c) Verhouding van die adolessent tot ay

moeder 121 - 135

(1) Vertel die adolessent aan sy

moeder van sy vreugde en smart 121 - 124 (2) Soorte vreugde of smart wat

adoles-sente aan hulle moeders vertel 124 - 134

(3) Vergelyking van vader- en

moeder-vertroue 134 - 13

5

Die ouer en die vriende van sy adolessente kind

(a) Was adolessente se ouers al ontevrede met hulle keuse van vriende van

dieselfde geslag?

(b) Was adolessente se ouers al ontevre~e met die keuse van vriende(-inne) van die teenoorgestelde geslag?

(c) Bet adolessente die raad van hulle ouers aangeneem oor die keuae van vriende(-inne)?

11. Verhouding van die adolessent tot sy onderwysers Ill. Die adolessent se verhouding tot vreemde

volwassenes

(a) Graad van moeilikheid vir adolessente om gesprekke met vreemdelinge te voer (b) Waarom dit moeilik is om In gesprek met

In vreemdeling te voer IV. Samevatting en slotsom

1. Samevatting

(a) Verhouding tot ouers

(b) Verhouding tot onderwy.sers

(c) Verhouding tot vreemde volwassenes 2. Slotsom Hoofs tuk IV / ••• 135 - 144 135 - 138 138 - 141 141 - 144 144 148 148 - 157 148 - 152 152 - 157 157 163 157 161 158 - 160 160 160 - 161 161 - 163

(6)

Hoofstuk IVg Die rol van gelykes van die adolessent in sy opvoeding en sosiale ontwikkeling 1. Die adolessent se verhouding tot lade van

dieselfde geslag

(e)

Waaroor die gesprekke van adolessente gaan as net seuns bymekaar is

Waaroor meisies onderling gesels

Behoefte van adolessente aan tn getroue vriend van eie geslag

Hoe oud die intieme vriend(-in) van die eie geslag moet wees waaraan adolessente

'n behoefte voel

Het die adolessente so In intieme vriend (-in) van die eie geslag?

2. Die adolessent se verhouding tot lede van die teenoorgestelde geslag

(a) Sal die ppe. intieme omgang met mekaar, bv. soen, toelaat?

(b) Redes waarom hulle intieme omgang nie sal toelaat nie

(c) Bedes waarom die ppe. intieme omgang wel sal toelaat

(d) Of die ppe. tn intieme vriend(-in) van die teenoorgestelde geslag het

(e) Hou die ppe. meer as een intieme vriend(-in) van die teenoorgestelde geslag aan?

(f)

( g)

Hoekom die ppe. meer as een intieme

vriend(-in) van die teenoorgestelde geslag aanhou

Hoekom die ppe. net een intieme vriend(-in) van die teenoorgestelde geslag aanhou

Waaroor adolessente gesels as albei geslagte bymekaar is

Waaroor seuns en meisies met mekaar stry

3.

Adolessente in sosiale groepe of klieke georganiseer?

( a)

(b)

(c)

Is daar geslote groepe onder die jeug van die betrokke skole van die ppe.?

Is die ppe. self lade van geslote grospe? Of die pps. graag lede van dergelike groepe wil wees (d)/ .•• B1adsy

164 - 274

164 - 185

164 - 171

171.- 177

177 - 180

180 - 183

183 - 185

185 - 233

185 - 189

189 - 193

193 - 193

198 - 201

201 - 204

204 - 208

208 - 212

212 - 226

226

233 233 - 265

233 - 236

236 - 238

238 - 241

(7)

(e) (f) (g)

Ch)

Uit wie die lede van die geslote groepe bestaan

Wat die geslote groepe doen

Is die groepe geheime organisasies? Hoe iemand In lid van die groep word Of hierdie groepe hulle kenmerkende kleredrag het

Hou die lede van die groep hulle streng by die kenmerkende kleredrag?

Het die groep sy eie manier om dinge te se? Waarom dit die moeite werd is om aan die groep te behoort

4.

Samevattingg Die rol van jongmense in die op-voeding en sosiale ontwikkeling van die

adolessent

(c)

Hoofstuk Vg

Die rol van lede van dieselfde geslag Die rol van lede van die teenoorgestelde geslag

Die rol van geslote groepe in die opvoeding en sosiale ontwikkeling van die adolessent Slotsom

Die sosiale aspek in die emosionele lewe van die adolessent

1. Die adolessent se ontevredenheid oor sosiale verh(:mdings

(a) Oor watter sake die ontevredenheid van die adolessent gaan

(b) Sosiale oorsake van die ontevredenheid van die adolessent

2. Selfbejammering en die gevoel van ongelukkigheid by die ado1essent

(a) Voel die adolessent dat ander mense horn nie reg verstaan nie?

(b) Waarom dit vir die adolessent voel asof ander horn nie rag verstaan nie

(c) Voel dit vir die ado1essent asof niemand horn liefhet nie?

Waarom die ado1essente voe1 asof niemand hulle 1iefhet nie

(e) / •.• :Bladsy

241 - 243

243

248 248 - 250

250 - 253

253 - 255

255 - 257

251 - 260

260 - 265

265 - 214

266 - 261

261 - 211

211 - 213

213 - 214

215 - 356

215 - 288

216 - 282

282 - 288

288 - 310

288 - 291

291 - 294

294 - 296

296 - 300

(8)

(e) Negatiewe instelling by die adolessent waar dit voel of een of ander persoon born doelbewus kwaad wil aandoen

(f) Het adolessente al ooit gewens dat bulle nooit gebore was nie

(g) Hoekom adolessente gewens bet dat bulle nooit gebore was nie

3.

Senuweeagtigbeid wanneer die adolessent voor mense moet optree en met bulle moet praat

(a) By watter geleentbede adolessente senuwee-agtig voel en stotter as bulle moet praat Waarom adolessente so senuweeagtig is

4.

Die sosiale aspek van die emosie van woede by die adolessent

(a)

(0)

Watter sosiale situasies die adolessent in die reel kwaad maak

Uiting van die emosies van die ,adolessent soos weerspieel in wat by doen as by kwaad is

Bedaar die adolessent se bui gou weer nadat by kwaad geword bet?

5.

Verlange by die adolessent na In raadgewer

6.

Die waarde wat die adolessent beg aan die

opin:ies 'Van persone met wie by in aanraking kom

7.

Samevattingg Die sosiale aspek in die emosionele lews van die adolessent

(a)

(b)

(0)

(e)

Ontevredenbeid met sosiale verboudings Selfbejammering en die gevoel van ongeluk-kigbeid by die adolessent

Senuweeagtigbeid wanneer die adolessent voor mense moet optree en met bulle moet praat

Opwekking van die adolessent se emosies deur sosiale prikkels

Die waarde wat die adolessent beg aan die menings van persone met wie by in aan-raking kom Hoofstuk VII ••• Bladsy

300 - 303

303 - 306

306 - 310

311 - 325

311

319

325 325 - 339

325 - 331

331 - 336

336

339 339 - 343

343 - 347

347

356

349

350 350 - 353

353 - 354

354 - 356

356

(9)

Hoofstuk VI~ Optrede van die adolessent in die samelewing

(a) Nooi die adolessent se kennisse uit sy eie ouderdomsgroep horn na hulle geselskap of nie? (b) Word adolessente gou moeg in teenwoordigheid

van mense en verlang na stilte?

(c) Wat die adolessente moeg maak in die teen-woordigheid van mense

(d) Is dit vir adolessente moeilik om vriende te maak?

(e) Is dit vir adolessente maklik of moeilik om aan te pas by vreemde mense en nuwe omgewings? (f) Wat adolessente verkies om te doen en hoe hulle

optree by sosiale byeenkomste

(g) Waarom adolessente verkies om so op te tree by sosiale byoenkomste

(h) Eienskappe wat die adolessente vir hulleself begeer

(i) Hou adolessente daarvan om stil te sit en net te droom?

(j) Waaroor die dagdrome van adolessente gaan (k) WatteI' invloed die dagdrome op adolessente het (1) Samevattingg Optrede van die adolessent in

die samelewing

Hoofstuk VII: Samevatting van die resultate, die opvoedkundige en sosiaIe implikasies daarvan en kritiek op die ondersoek

1. Die rol van volwassenes

(a) Verhouding van adolessente tot hulle ouers

(b) VeI'houding van adolessente tot hulle onderwysers

(c) Verhouding van adolessente tot vreemde volwassenes

2. Die rol van jongmense in die opvoeding en sosiaIe ontwikkeling van die adolessent (a) Verhouding van die adolessent tot lede

van dieselfde geslag

Verhouding van die adolessent tot die teenoorgestelde geslag

(c)/ •..

Bladsy

357 - 409

357 - 360

360 - 3

363 - 367

367 - 369

369 - 372

372 - 375

375 - 379

380 - 391

391 - 393

393

400 400 - 404

404 - 409

410 - 434

410 - 413

410 - 412

412 - 413

413 . 413 - 419

414 414 - 416

(10)

(c) Die adolessent se verhouding tot geslote groepe of klieke waarvan hy lid is of nie lid is nie

3. Die sosiale aspek in die emosionele lawe van die adolessent

(a) Die adolessent se ontevredenheid met sosiale verhoudings

(c)

(e)

Selfbejamme~ing en die gevoel van ongelukkigheid by die adolessent

Senuweeagtigheid wanneer die adolessent voor mense moet optree en met hulle moet

praat

Opwekking van die adolessent se woede deur sosiale prikkels

Die waarde wat die adolessent heg aan die opiuies van persone met wie hy in

aanraking kom

4. Optrede van die adolessent in die samelewing (a)

(c)

Nooi kennisse die adolessent na hulle geselskap?

Word adolessente gou moeg in die teen-woordigheid van mense?

Is dit vir adolessente maklik om vriende te maak?

(d) Adolessente se optrede by sosiale byeenkornste

(e) (f)

Eienskappe wat die adolessente vir hulleself begeer

Adolesseute en hulle dagdrome

5.

Die opvoedkundige en sosiale implikasies van hierdie ondersoek

6. Kritiek op en waarde van hierdie ondersoek

(0)

(d)

Die reaksie van die ppe. op die vrae Was die ppe. in staat tot die mate van

introspeksie wat by die beantwoording van die vrae vere"is word

Die rol van suggestie

Tekortkominge in die vraelys self

7. Waarde van die ondersoek

Bylaes/ •••

417 - 419

419 - 424

419 - 421

421 - 422

422 - 423

423 - 424

424 424 - 428

425 425 - 426

426

426 426 - 428

428

429

431 431 - 434

432 432 - 433

433

433 433 - 434

(11)

A. Vraelys in die ondersoek gebruik

B. Bykomstige instruksies aan hulpproefleiers C. Voorbeeld van In masker Om die kontrolewerk

by gedrukte vraelyste te vereenvoudig

D. Formule vir bepaling van reeelheid van verskille E. Bibliografie Bladsy

435 - 445

446

447

448 449 - 462

(12)

TABEL

I 11

III

IV

V

VI

VII

VIII

IX

x

XI

XII

XIII

XIV

XV

Medewerkers in die ondersoek, ingedeel volgens geslag en kwalifikasies

Verspreiding van die ppe. oor die geweste waar die skole gelee is

Verspreiding van die ppe. (seuns) oor leeftye en standards

Verspreiding van die ppe. (meisies) oor leeftye en standerds

Tuiste, plek in die gesin en ouers van die p~e.

(seuns, meisies en totaal vir albei geslagte) uitgedruk in persentasies

Persentasie ppe. deur die verskillende suggesties bi! vraag 15 getrek, ingedeel vo1gens geslag en leeftyd

Fersentasie ppe. deur die verski11ende suggesties by vraag 16 getrek, ingedee1 vo1gens ges1ag en 1eeftyd

Persentasie ppe. deur die verski11ende suggesties byvraag 17 getrek, ingedeel vo1gens ges1ag en 1eeftyd

Persentasie ppe. deur die verski11ende suggesties by vraag 18 getrek, ingedeel volgens geslag en leeftyd

Persentasie ppe. deur die verski11ende suggesties by vraag 19 getrek, ingedeel vo1gens geslag en leeftyd

Persentasie ppe. deur die verski11ende suggesties by vraag 20 getrek, jngedeel volgens geslag en leeftyd

Persentasie ppe. deur die verskillende suggesties by vraag 21 getrek, ingedee1 volgens geslag en 1eeftyd

Persentasie vpe. deur die verskil1ende suggesties by vraag 22 getrek, ingedeel volgens geslag en 1eeftyd

Persentasie ppe. deur die verskil1ende suggesties by vraag 23 getrek, ingedeel volgens ges1ag en 1eeftyd

Persentasie ppe. deur die ver~killende suggesties by vraag 24 getrek, ingedeel vo1gens ges1ag en leeftyd

XVII·· •

B1adsy

54

55

56 84 88 94

97

103 106 I I I 113 121 125

(13)

B1adsy

XVI

Persentasie ppe. deur die verski11ende suggesties by vraag 25 getrek, ingedeel vo1gens geslag en

leeftyd 135

XVII

Persentasie ppe. deur die verskillende suggesties by VTaag 26 getrek, ingedeel volgens geslag en

leeftyd 138

XVIII

Persentasie ppe. deur die verskillende suggesties by vraag 27 getrek, ingedeel volgens geslag en

leeftyd 141

XIX

Persentasie ppe • deur die verskillende suggesties . by VTaag 40 getrek, ingedeel volgens geslag en

leeftyd 144

XX

Persentasie ppe. deur die verskillende suggesties by vraag 5 getrek, ingedeel volgens geslagen

leeftyd 149

XXI

Persentasie ppe. deur die verskillende suggesties by vraag 6 getrek, ingedeel volgens ges1ag en

leeftyd 152

XXII

Persentasie' ppe. deur die verskillende suggesties by VTaag 64 getrek, ingedeel volgens geslag en

1eeftyd 165

XXIII

Persentasie ppe. deur die verskillende suggeeties by VTaag 65 getrek, ingedeel volgens geslag en

leeftyd 171

XXIV

leeftyd 177

XXV

leeftyd 180

XXVI

Persentasie ppe. deur die verskillende suggesties by vraag 36 ge: trek , ingedeel volgens geslag en

leeftyd 183

XXVII

PeI'sentasie pps. deur die verskillende suggesties by vraag 46 getrek, ingedeel volgens geslag en

leeftyd 186

XXVIII

Persentasie ppe. deur die verskillende suggesties by VTaag 47 getrek, ingedeel volgens geslag en

leeftyd 189

XXIX

leeftyd 193

XXX Persentasie ppe. deur die verskillende suggesties by VTaag 49 getrek, ingedeel volgens geslag en

leeftyd 199

(14)

'B1adsy

XXXI

Pe~'sentasie ppe. deur die verski11ende suggesties by v:raag 50 getrek, ingedee1 vo1gens ges1ag en

1eeftyd 201

XXXII

Persentasie ppe. deur die verski11ende suggesties by vraag 51 getrek, ingedee1 vo1gens ges1ag en

1eeftyd 204

XXXIII

1eeftyd 208

XXXIV

Persentasie ppe. deur die verski11ende suggesties by vraag GG getrek, ingedee1 vo1gens ges1ag en

1eeftyd 213

XXXV

1eeftyd 226

XXXVI

1eeftyd 233

XXXVII

1eeftyd 236

XXXVIII

1eeftyd 238

XXXIX

1eeftyd 241

XL

1eeftyd 244

XLI

1eeftyd 248

XLII

1eeftyd 250

XLIII

1eeftyd 253

XLIV

1eeftyd 255

(15)

XLV

XLVI

XLVII

XLVIII

XLIX

L

LI

LII

LIII

LIV

LV

LVI

LVII

LVIII

LIX

LX

Persentasie ppe. deur die verskil1ende suggesties by vraag 62 getrek, ingedeel volgens ges1ag en 1eeftyd

Persentasie ppe. deur die verski11ende suggestiea by vraag 63 getrek, ingedee1 volgens geslag en 1eeftyd

Persentasie ppe. deur die verski11ende suggesties by vraag 1 getrek, ingedee1 vo1gens ges1ag en 1eeftyd

Persentasie ppe. deur die verski11ende suggesties by vraag 28 getrek, ingedeel volgens ges1ag en leeftyd

Persentasie ppe. deur die verski1lende suggesties by vraag 29 getrek, ingedeel vo1gens ges1ag 8n 1eeftyd

Persentasie ppe. deur die verski11ende suggesties by vraag 31 getrek, ingedee1 vo1gens ges1ag en leeftyd

Persentasie ppe. deur die verski11ende suggesties by vraag 38 getrek, ingeqee1 vo1gens ges1ag en 1eeftyd

Persentasie ppe. deur die verski11ende suggesties

by vraag 39 getrek, ingedee1 vo1gens ges1ag en 1eeftyd

Persentasie ppe. deur die verski11ende suggesties by v!'aag 3 getrek, ingedee1 vo1gens ges1ag en 1eeftyd

Persentasie ppe. deur die verski11ende suggesties by vraag 4 getrek, ingedeel vo1gens ges1ag en 1eeftyd

Persentasie ppe. deur die verski11ende suggesties

by vraag 7 getrek, ingedee1 volgens ges1ag en 1eeftyd

Persentasie ppe. deur die verski11ende suggesties by vraag 8 getrek, ingedee1 volgens ges1ag en 1eeftyd

LXI/ .••

B1adsy 257 260 276 282 288 291 294 297 301 304 306

311

319 326 331 336

(16)

LXI

LXII

LXIII

LXIV

LXV

LXVI

LXVII

LXVIII

LXIX

LXX

LXXI

LXXII

LXXIII

LXXIV

LXXV

Persentasie ppe. deur die verskillende suggesties by vraag 33 getrek, ingedeel volgens geslag en leeftyd

Persentasie ppe. deur die verskillende suggesties. by vraag 30 getrek, ingedeel volgens geslag en leeftyd

Persentaaie ppe. deur die verskillende suggesti~s

by vraag 10 getrek, ingedee1 volgens geslag en leeftyd

Persentasie ppe. deur die verski11ende suggesties by vraag 11 getrek, ingedee1 volgens geslag en 1eeftyd

Fersentasie ppe. deur die verskillende suggesties

by vraag 44 getrek, ingedee1 volgens ges1ag en leeftyd

Persentasie ppe. deur die verski1lende suggesties by vraag 45 getrek, ingedeel volgens ges1ag en 1eeftyd

Fersentasie ppe. deur die verski1lende suggesties by vraag 42 getrek, ingedeel vo1gens geslag en leeftyd

Persentasie ppe. deur die verskil1ende suggesties by vraag 43 getrek, ingedee1 vo1gens geslag en leeftyd

Persentasie ppe. deur die verski1lende vo1gordes by vraag 68(a) getrek, ingedeel vo1gens geslag en leeftyd

Persentasie p~e. deur die verski11ende vo1gordes by vraag 68(b) getrek, ingedee1 volgens geslag en 1eeftyd

Persentasie p~e. deur die verskillende volgordes

by ~Taag 68(0) getrek, ingedee1 vo1gens geslag

en 1eeftyd

Persentasie p~e. deur die verski1lende volgordes by vraag 68(d) getrek, ingedeel volgens geslag en 1eeftyd

Persentasie p~e. deur die verskil1ende volgordes by vraag 68(e) getrek, ingedeel volgens geslag en leeftyd

Persentasie p~e. deur die verski11ende vo1gordes by vraag 68(f) getrek, ingedeel vo1gens ges1ag en 1eeftyd

LXXVI/ •••

B1adsy 339 343 357 361 363 367 369 373 375 381 383 384 386 387

(17)

LXXVI LXXVII LXXVIII LXXIX LXXX LXXXI

Persentasie ppe. deur die verskillende volgordes by vraag 68(g) getrek, ingedeel volgens geslag en leeftyd

Persentasie ppe. deur die verskillende volgordes by vraag 68(h) getrek, ingedeel volgens geslag en leeftyd

Volgorde van voorkeur vir die verskillende suggesties ingedeel volgens geslag en totaal-persentasies vir eerste twee sowel as al agt plasings

leeftyd

Persentasie ppe. deur die verskillende suggesties by vraag 14 getrek, ingedeel volgens geslag en leeftyd Bladsy 388 389 390 391 394 401

(18)

V 0 0 R WOO R D

Onder In studie oor die sosiale ontwikkeling van die middelbare skoolleerling word ingesluit 'n studie van die algemene kenmerke van hierdie leeftyd, In studie van die gemeenskappe waarin hierdie leerling hom bevind en ook van die mensemet wie hy in sosiale verband staan. Die skrywer het aanvanklik gemeen om hierdie hele veld te dek maar al gou was dit duidelik dat so In werkstuk te omvattend is en op aanbeveling van sy promotor is sekere dele weggelaat. Hoewel dit dus nie in hierdie werk opgeneem is nie was In

wyere studie van die adolessente fase noodsaaklik om die sosiale ontwikkeling van die middelbare skoolleerling in sy

bre~re perspektief te sien. Deurgaans word in hierdie studie van die adolessent gepraat terwyl ons by die bespre-king van die resultate veral die middelbare skoolleerling in gedagte het.

Graag wil ek my gelowige dank betuig aan die Ho~r

Hand vir kennelike leiding in my lewe en met hierdie studie in die besonder. Ek wil ook graag verskeie persone wat regstreeks of onregstreeks bygedra het om hierdie ondersoek moontlik te maak, hartlik bedank. Aan my promotor, prof.

dr. H.J.J. Bingle, my hartlikste dank vir leiding, raad en bemoediging tydens die lang tydperk van studie en navorsing. Aan prof. dr. J.M. Hattingh, onder wie se leiding ek die studie vir M.A.-sielkunde gedoen het my dank vir die belang-stelling in sielkunde wat hy by my gewek het. Aan wyle dr. M.J. Coetzee In dankbare hulde vir die eerste belangstelling in die sielkunde van die kind wat hy as my dosent in sielkunde aan die Pretoriase Normaalkollege by my ingeskerp het. Aan die hoofde van skole en hulle assistente wat in die ondersoek behulpsaam was, aan die duisende leerlinge wat die vraelyste voltooi het, asook aan die persone wat gehelp het met die kon-trolewerk, tikwerk, taalkundige versorging, afrol en bind van

(19)

die proefskrif my opregte dank.

Ek wil ook in die eng familiekring waar verskeie persone noodwendig opofferings moes doen en

in

die besonder my vroutjie hartlik bedank vir die geduld, liefde en

bemoediging oor baie jare. Ten slotte bring

ek

my

liefdevolle hulde aan my vader, wyle Marthinus Christoffel Barnard, wie se groot begeerte en verlange dit was om

hierdie studie afgerond te sien maar wat hierdie vreugde nie k~n smaak

nie.

PRETORIA.

Desember 1956.

- - - 000 - - - -