PER POST EN PER E-MAIL
Dienst uitvoering en Toezicht energie projectnummer 101991
t.a.v. mevrouw Van Beek, mevrouw De Groene en de heer Groenhuijse
Postbus 16326
2500 BH DEN HAAG
Datum 22 april 2005
Kenmerk L05-177/SFO/DVU/RRE/JAA
Betreft Onderzoek marktwerking groothandelsmarkt gas
Geachte mevrouw Van Beek, mevrouw De Groene en heer Groenhuijse,
Allereerst willen wij u namens Endex European Energy Derivatives Exchange N.V. (Endex) complimenteren met het “Onderzoek marktwerking groothandelsmarkt gas”. Het is een zeer helder rapport dat duidelijk de huidige marktsituatie weergeeft. Wij hebben het met veel genoegen gelezen.
Graag maken wij gebruik van de mogelijkheid om een korte reactie te geven op de vier open vragen uit het onderzoek van DTe.
Vraag 1
Hoe beoordeelt u de analyses van DTe over de marktstructuur op de groothandelsmarkt en de conclusies in de tabel met indicatoren?
De door DTe beschreven marktstructuur is een goede weerspiegeling van de huidige markt in ontwikkeling, waarbij er nog geen sprake is van een level playing field. De hoge concentratiegraad aan de aanbodzijde van de markt, zowel bij de producenten als de overige groothandelaren is belemmerend voor de ontwikkeling van het TTF als marktplaats. Het TTF is een transparante, eenvoudig toegankelijke en non-discriminatoire marktplaats in ontwikkeling. Verdere standaardisatie van contracten en publicatie van referentieprijzen en verhandelde volumes zal de transparantie en liquiditeit van TTF vergroten.
Om belemmeringen in de handel weg te nemen door gebrekkige transparantie op het TTF is Endex gestart met het dagelijks publiceren van TTF gas referentieprijzen van acht gestandaardiseerde lange termijn (> 1 week) contracten1.
De toegenomen vraag naar transport en kwaliteitsconversie door de stijging van gasexport en gasopslag vraagt om investeringen in het netwerk en conversiediensten om toekomstige knelpunten te voorkomen. De analyses van DTe over de marktstructuur van de gas- groothandelsmarkt zijn volgens ons zeer waardevol.
1
-2-Vraag 2
Hoe beoordeelt u de analyses van DTe over de marktuitkomsten op de groothandelsmarkt en de conclusies in de tabel met indicatoren?
Hoewel de volatiliteit van prijzen voor de spotmarkt (< 1 week) is toegenomen, constateren wij ook, op basis van historische data, dat de volatiliteit van lange termijn contracten afneemt. De afgenomen spread voor de (gestandaardiseerde) lange termijn contracten zal een duw in de rug zijn voor de liquiditeit van deze verhandelde producten op het TTF. De Endex TTF Gas referentieprijzen, die dagelijks rond 17.30 uur op onze website (www.endex.nl) worden gepubliceerd, leveren hier een belangrijke bijdrage aan.
Endex heeft in dit stadium geen zicht op de verhandelde volumes in de Nederlandse gasmarkt. In de loop van dit jaar zal Endex naast de referentieprijzen voor de Nederlandse gasmarkt, ook Zeebrugge gas referentieprijzen voor de Belgische gasmarkt gaan publiceren. Eventuele prijsverschillen tussen beide gasmarkten zal verdere arbitrage tussen beide markten mogelijk maken.
Vraag 3
In hoeverre bent u van mening dat er ten aanzien van de eerste sleutelfactor beleidsmaatregelen moeten worden getroffen en welke zouden dat naar uw voordeel moeten zijn?
Een hoge concentratiegraad kan worden verholpen door de toegang tot de markt laagdrempelig te maken. Kernvoorwaarde daarbij is een level playing field met name met betrekking tot de toegang tot transport, opslag en kwaliteitsconversie. Een centrale marktplaats zoals Endex kan een belangrijke rol spelen bij het creëren van een level playing field door haar onafhankelijke governance, productstandaardisatie, regelgeving en toezicht. Endex onderschrijft dat het TTF als alternatieve afnemersplaats moet dienen voor het doorverkopen van gas afkomstig van de GOS-en. De secundaire handel van de GOS-en zorgt hierdoor voor meer liquiditeit op het TTF.
Vraag 4
In hoeverre bent u van mening dat er ten aanzien van de tweede sleutelfactor beleidsmaatregelen moeten worden getroffen en welke zouden dat naar uw voordeel moeten zijn?
-3-De volgende stap is verhandeling van futures op een elektronisch handelsscherm waarbij door middel van ‘liquidity providers’ er gegarandeerde liquiditeit wordt geboden en daarnaast anonimiteit voor de marktpartijen. De transparantie zal hierdoor verder toenemen, doordat Endex nu naast referentieprijzen ook de verhandelde volumes van producten kan gaan publiceren. Marktpartijen hebben dan tevens vertrouwen in deze centrale marktplaats vanwege de gewaarborgde organisatiestructuur en het onafhankelijke overheidstoezicht daarop. Endex zou graag zien dat grote marktpartijen, zoals GuTS, zich vrijwillig (of aangespoord door de Overheid) als actief deelnemer aansluiten bij de Pricing Panels en in een later stadium als ‘liquidity provider’ op de Endex Futures Exchange voor gas. Mocht dit laatste niet haalbaar blijken of onvoldoende liquiditeit genereren, dan zou het verplicht veilen van productiecapaciteit overwogen kunnen worden (VGF, het veilen van Virtual Gas Fields). In het vertrouwen uw vragen hiermee naar behoren te hebben beantwoord en gaarne bereid tot nadere toelichting, verblijven wij,
Met vriendelijke groet,
Endex European Energy Derivatives Exchange N.V.
Stephan Follender Grossfeld Dirk van Vuuren
