• No results found

ULTUUR OLITIEK

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "ULTUUR OLITIEK"

Copied!
52
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

OLITIEK

EN

ULTUUR

Eensgezinde actie van communisten

en sociaal-democraten

De oorlogseconomie van Amerika

T olstoj en wij

Jaargang No. 1 0

economische toestand in ons land de noodzaak van eensgezinde actie

IOnd!!rhan,delinaen - de weg naar de N. Luirink . . . • . . . 445 3de congres van het WVV,

Brandsen . • . • , . • , . 45 2

October 19 5 3

De oorlogseconomie van Amerika,

A. Kasjkarow . • . . . . • • 457 A. A. Zjdanow: Over letterkunde, philosophie en muziek, B. W. . 465 Ochtend in het dorp, P. Neruda . . 471 Tolstoj en wij, J. Fréville • 47 4 Conferentie van sterrekundigen in Nederland, B. Koecharkin . • . . . 478

I I

(2)

Andrej Zjdanow

Over letterkunde, Philosophie en

Muziek

Dit we11k, dat onontbeerlijk is voor allen die zich bezig houden met vraagstukken van kunst en cultuur ver-schijnt thans voor het eerst in Nederlandse vertaling. De inhoud:

Rede op het le Congres van de Sowjet-schrijvers Over de tijdschriften "Zwesda" en "Leningrad"

Over Philosophie Over muziek 102 blz. geb:11ocheerd met omslag .

Gebonden . . . .

Verkrijgbaar bij:

1.25 1.75

BOEKHANDEL PEGASUS

LEIDSESTR. 25, AMSTERDAM. GIRO 1731 27

~·---==---__)

POLITIEK EN CULTUUR verschijnt maandelijks bij Uit-geverij Pegasus, Leidsestraat 25, Amsterdam-C., (Tel. 30822, girorekening 173127 ). De abonnementsprijs per jaar is

f

3.50, per halfjaar f 1.75. Losse nummers: 30 cent.

(3)

Bste JAARGANG (Nieuwe reeks) No. 10 OCTOBER l953

Politie/a

en Cultuur

Maandblad gewijd aan de theorie en practijk van het marxisme-leninisme onder leiding van het Partijbestuur der C.P.N.

DE Et::ONOMISCHE TOESTAND IN ONS

LAND EN DE NOODZAAK ·VAN

EENS-GEZINDE ACTIE VAN COMMUNISTEN

EN SOCIAAL-DEMOCRATEN

D

e afgelopen maanden geven een opleving van de activiteit van de arbeidersmassa voor loonsverhoging te zien. De wens tot loonsverhoging is algemeen.

In een hele reeks van bedrijven vonden stakingen plaats, die bijna alle met succes eindigden, kort duurden en in vele gevallen tot directe loonsverhoging leidden.

In die stakingen is een opmerkelijke eenheid van de arbeiders te constateren.

Hoewel de leidingen van de bedrijfsbonden van de E.V.C. niet altijd tijdig initiatief nemen, treden de EVC-ers en NVV-ers eendrachtiger dan vroeger met elkaar op tegen de ondernemers. Een typisch voorbeeld daarvan was de actie in de Amster-damse haven tegen de oplegging van een derde taak, in feite werktijdverlenging. De NVV-leden volgden hierbij algemeen het parool van de EVC en dwongen hun bestuur, dat de werk-tijdverlenging al had geaccepteerd, zijn toestemming daartoe in te trekken.

Deze ontwikkeling is een bevestiging van de uitspraak in de resolutie van het Dagelijks Bestuur van 7 Juni, waar gezegd wordt:

"De eenheid van actie, dat is de massabeweging, dat is de actie

zelf."

De weg naar de eenheid van de arbeidersklasse is de actie en de organisatie van de actie voor haar onmiddellijke belangen! Het Dagelijks Bestuur heeft deze aloude wijsheid van het Marxisme-Leninisme nog eens onderstreept en in een paar ar-tikelen in De Waarheid verder verdiept, om de partij te waar-schuwen tegen nog bestaande neigingen om het werk aan de eenheid van de arbeidersklasse en het nationale eenheidsfront

(4)

te vervangen door surrogaten, o.a. door een critieklaas achterna lopen van de PvdA- of VVD-leiders.

De resolutie zegt, dat de spil van een nationaal eenheidsfront niet anders kan zijn, dan de eenheid van de arbeidersklasse, dat dus het streven naar een eenheidsfront voor de nationale zelf-standigheid en de vrede a 11 e r e e r s t op de groei van de een-heid van actie der arbeidersklasse moet zijn gericht.

Als wij uit de waarneembare activiteit van de arbeidersklasse nu een richtlijn voor de toekomst willen aangeven, dan rijst eerst de vraag: waar komt die beweging vandaan en wat is de diepere drijfveer er van?

De economische toestand

Het antwoord daarop moeten we zoeken in de ontwikkeling van de economische toestand.

Wij hebben het in het Dagelijks Bestuur nodig geoordeeld om nog eens na te gaan hoe die ontwikkeling is geweest sedert ons congres in 1950.

Het is bekend, dat op het congres te Rotterdam door ons is gezegd:

"Nederland bevindt zich aan het begin van een nieuwe econo-mische crisis."

"Het vooruitzicht voor ons land is een verdieping van de crisis-verschijnselen en een toenemende doorwerking daarvan."

Deze ontleding steunde op een verzwakking van de conjunc-tuur in Nederland en het reeds aanwezig zijn van een crisis van overproductie in de Verenigde Staten, welke onvermijdelijk in ons land moest doorwerken.

Wij hebben toen de verwachting uitgesproken dat de kapita-listen daartegen maatregelen zouden pogen te treffen, o.a. dat zij hun toevlucht zouden zoeken in de oorlogseconomie.

Hoe heeft zich nu de ontwikkeling in werkelijkheid vol-trokken?

Ik geloof niet dat het nuttig is in deze zitting het gedetailleer-de cijfermateriaal te geven dat in het Dagelijks Bestuur is on-derzocht en dat steunt op de gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek, het Centrale Plan Bureau van de regering en particuliere gegevens en beschouwingen van de laatste weken van dr. Milius, de president van de Utrechtse Jaarbeurs en van mr Van Leeuwen, de ouddirecteur van de Twentse Bank. Ontleding van ons partijcongres bevestigd

Het resultaat van de onderzoekingen van het Dagelijks Be-stuur was het volgende:

(5)

Reeds voor het uitbreken van die oorlog gaf een snelle stijging van de invoer van hamstergoederen het bewijs dat de Neder-landse kapitalisten deze oorlog hadden "voorzien".

De oorlog ging gepaard met een opleving in de productie, vooral in de metaalindustrie voor militaire doeleinden, en zij

ging tevens gepaard met een sterke prijsstijging in 1950-'51. Daardoor kwam in 1950 de industriële productie iets boven die van 1949 uit maar zij daalde daarna weer en was in 1952 alweer beneden die van 1949.

De investeringen in de industrie gingen in de periode van 1949-'52 geregeld achteruit, zeer sterk in de productie van ver-bruiksartikelen, slechts ten dele opgevangen door de oorlogs-economie.

De werkloosheid steeg regelmatig van 110.000 op 1 Januari 1950 tot 183.000 op 1 Februari 1953, de dag van de ramp en van de grote demonstratie in Den Haag.

Daarna daalde de werkloosheid plotseling tot 103.000 in April en tot het peil van 1951 in Augustus j.l.

De daling van de werkloosheid

De werkloosheid daalde niet als gevolg van een opleving in de economische toestand, maar doordat de economische toestand juist ernstig aan het verslechteren was, en de regering moest ingrijpen. En verder, als gevolg van de ramp. Dit is door profes-sor Tinbergen van het Centrale Plan Bureau met dezelfde woor-den verklaard in zijn rapport 1953. Hij becijferde de uitgaven voor het werkgelegenheidsplan op 286 millioen gulden voor het uitvoeren van de openbare werken in de drie maanden voor de verkiezingen. Verder heeft het herstel van de rampschade in de maanden voor de verkiezingen voor 275 millioen gulden werk verschaft, en dit gaat, hoewel in mindere mate, thans nog door. Het verbruik van de bevolking daalde van 1950 tot op heden in aanzienlijke mate.

Zelfs de burgerlijke economen: Tinbergen, Van Leeuwen en Milius geven toe dat de productie in de periode 1950-1952 niet vooruit ging.

Professor Tinbergen geeft in zijn rapport 1953 toe dat in de helft van 1951 een inzinking in de totale productie begon, die ook bleef aanhouden en die de eerste onderbreking was van de stijgende lijn sinds de tweede wereldoorlog.

Het inzicht van de partij-congressen is in het algemeen juist gebleken, hoewel de Korea-oorlog en de daarop gevolgde be-wapeningswedloop aanvankelijk het doorzetten van de crisis hebben tegengehouden, zonder deze echter geheel te kunnen overwinnen.

Integendeel, het is juist gebleken, dat de aanvankelijke op-leving door de oorlog en de bewapening al spoedig gevolgd werd door een diepere inzinking. Wat wij naar aanleiding hiervan hebben verzuimd is het verklaren van de kortstondige opleving

(6)

van 1950 en van de "wonderbaarlijke" daling van het werklozen-cijfer in Februari van dit jaar, ondanks een slechter wordende economische toestand.

Uitgaande van die toestand hebben wij op het congres van November 1952 de waarschuwing laten horen dat het werk-lozencijfer in de winter boven de 200.000 zou stijgen, indien de seizoenstijging dezelfde zou zijn als tot dusver. Onder druk van deze dreiging, die fataal voor Drees zou zijn geworden, en onder druk van de werklozenactie, is Drees genoodzaakt ge-weest honderden millioenen uit te geven voor werkverschaf-fing. En daarbij kwam nog de ramp.

De vooruitzichten voor ons land

Wat zijn nu de vooruitzichten? Volgens alle economen zijn deze zorgelijk, vooral in de industrieën voor verbruiksartikelen en voedingsmiddelen.

In de aardolieverwerking wordt een opleving verwacht en in de metaalnijverheid voorziet men een gelijkblijvende bedrij-vigheid, benevens een grotere bedrijvigheid in het bouwvak. Doch alle economen maken het voorbehoud dat er dan ook in Amerika geen nieuwe crisis-uitbarsting moet komen. En ook daar zijn de verwachtingen pessimistisch.

De regering heeft nog 125 millioen van het werkgelegen-heidsprogram in petto gehouden: Die zullen weer tegen de pro-vinciale staten-verkiezingen gebruikt worden om een even-tuele nieuwe stijging van de werkloosheid kunstmatig op te vangen.

Ook zal men meer geld in de bewapeningsindustrie willen steken.

Door dit alles zullen echter de duurte en de lasten nog meer toenemen.

Het optreden van de massa

Deze dreigingen zijn het, die de massa voelt aankomen en die tot grote activiteit en eenheid drijven, tegen verslechteringen als de huurverhoging en verscherpte uitbuiting in de bedrijven door werkclassificatie en andere maatregelen.

Ook de ontspanning in de internationale toestand en het afne-men van de angst voor oorlog heeft de afne-mensen "losser" gemaakt.

De versterkte positie van de Sowjet-Unie en de verzwakte positie van de kapitalistische staten met hun onderlinge tegen-stellingen geven ook de Nederlandse arbeiders instinctmatig meer moed, hen die uit onbewustheid nog tegen onze politiek

zijn, inbegrepen. ·

(7)

de massa veroorzaakt wordt, doordat alle tegenstellingen van de Marshall-politiek bezig zijn tot uitbarsting te komen.

Dat wil zeggen: de tegenstellingen tussen de Westeuropese Marshall-landen en Amerika, de tegenstellingen tussen de wer-kende massa en de Marshall-regering als gevolg van de verlaging van het levenspeil ten gunste van de bewapening, de tegenstel-lingen tussen de koloniale imperialisten en de onderdrukte vol-ken van Azië en Afrika.

In Frankrijk heeft dit tot de grote millioenen-stakingen geleid, omdat in Frankrijk de toestand het scherpst is van heel West-Europa, waarbij de open oorlog in Indo-China en de open con-flicten in Noord-Afrika komen.

Het conflict in de regeringscoalitie

In ons land zijn zeker dezelfde krachten in werking.

Zij staan op de achtergrond van het conflict dat bezig is te rijpen in de regeringscoalitie, tussen de P.v.d.A. en kringen der grote ondernemers van de K.V.P. en andere rechtse partijen.

Zij staan op de achtergrond bij de eis van de ondernemers tot belastingverlaging voor hun bedrijven en tot de zogenaamde vrije loonvorming, dat wil zeggen de vrijheid voor de onderne-mers om, los van regeringsvoorschriften, in elke industrietak afzonderlijk het geven van loonsverhoging te betwisten.

Deze omstandigheden zullen in de naaste toekomst de gedach-te van eenheid onder de arbeiders doen groeien.

Het Partijbestuur van de P.v.d.A. bereidt zich hierop voor. Zijn oproep, die dezer dagen is gepubliceerd, betekent dat men deze drang naar eenheid wil afleiden door de leuze van een "progressief eenheidsfront" zonder de communisten.

Het werk in de vakverenigingen

Wat moeten wij nu doen om de groei van de eenheid van actie te stimuleren en te organiseren?

Hierover heeft de resolutie van het Dagelijks Bestuur van 7 Juni gezegd:

"Er moet een einde komen aan de verwaarlozing van het werk in de vakverenigingen.

De partijleiding moet de waarborgen scheppen dat de voor-naamste krachten van onze partij gericht worden op het werken voor de belangen van de arbeiders en hun vakorganisatie, voor-namelijk in het NVV en de andere Uniebonden.

Daarnaast moet de EVC ondersteund worden bij haar taak, het georganiseerde steunpunt te zijn voor de eenheid van de vakbe-weging op de grondslag van de vakverenigingsdemocratie en de klassenstrijd."

(8)

de eenheid van actie is in ons land voor 80 procent: het werk in de vakverenigingen.

Dat wil zeggen: de communisten moeten werken voor de be-langen van de arbeiders, voor verbetering van loon en arbeids-voorwaarden. Zij moeten vooral werken voor de bonden zelf, zij moeten werkers en vertrouwenslieden zijn van de bond en zo het vertrouwen van hun medeleden verdienen door toegewijd werk.

Vanzelfsprekend vermindert het werken in het NVV niet de rol van de EVC als georganiseerd steunpunt voor de eenheid van de arbeidersklasse.

De voornaamste actie die de EVC thans op stapel heeft gezet, is de landelijke demonstratieve bijeenkomst in de Apollohal op 11 October a.s. Dit zal een mobilisatie-bijeenkomst zijn aan de vooravond van het te verwachten grote sociale debat in de Tweede Kamer.

Alle partij-afdelingen zullen de voorbereiding van de 11 Oc-tober daadkrachtig moeten ondersteunen.

Zo zullen wij de groei van de eenheid van actie kunnen be-vorderen en vooral in de loop van de actie die eenheid van onderop organisatorisch vastleggen in de vorm van strijdleidin-gen en stakingscomité's. Daarnaast is het nodig de werklozen en DUW-arbeiders te organiseren in de werklozencomité's.

De wethoudersverkiezingen

Over de verhouding tot de P.v.d.A. zeiden wij in onze resolu-tie van 7 Juni het volgende:

"De partijleiding heeft bij het benaderen van de aanhangers van de P.v.d.A. en van de modern-georganiseerden ook in deze verkiezingscampagne tactische fouten gemaakt. Anders dan bij

de Tweede-Kamerverkiezingen, werd ditmaal onvoldoende de nadruk gelegd op de strijd tegen de katholieke en christelijke reactie. De partij mag geen ogenblik verflauwen in haar critiek op de politiek van de rechtse P.v.d.A.-leiders; maar zij moet deze critiek brengen in verband met de dienstbaarheid van de rechtse P.v.d.A.-leiders aan deze reactionnaire groeperingen.

In het algemeen moet de wijze waarop de partU zich wendt tot de sociaal-democratische en bij het NVV aangesloten massa's, herzien worden. Onze taak is uitsluitend het geduldige overtui-gen van deze massa van onze juiste inzichten en van het doel-matig optreden van onze partij voor het volk, aan de hand van haar eigen ervaringen.

Wij mogen ons niet door de rechtse P.v.d.A.-leiders laten lok-ken naar het terrein van heftige disputen over vèrafliggende vraagstukken".

Bij de voorbereiding van de wethoudersverkiezingen hebben wij gepoogd in de hiergenoemde geest op te treden.

(9)

opgetreden tegen de K.V.P. en de rechtse P.v.d.A.-leiders, en zijn met onze steun linkse P.v.d.A.-wethouders gekozen, onder andere in Oude Pekela, Purmerend en Jisp.

Enkele partijafdelingen echter hebben in hun brieven aan de P.v.d.A. en de V.V.D. opportunistische fouten gemaakt.

Zij gingen uit van de idee de K.V.P. uit de wethouders-colleges te weren, daarbij steunende op de mogelijkheid van een raads-meerderheid voor een college, ;samengesteld uit P.v.d.A. en V.V.D., met onze steun. Dit was het geval o.a. in Den Haag, Haarlem en V eisen.

Dat was een gezonde gedachte.

K.V.P., de hoofdvijand

De fout zat hem echter hierin dat onze kameraden niet uit-gingen van de verwezenlijking van de onder de bevolking leven-de eisen, doch zich op leven-de grondslag stelleven-den van progressiviteit contra clericalisme.

Zodoende kwamen zij op het idee onvoorwaardelijk voor P.v.d.A.- en V.V.D.-wethouders te willen stemmen, ook als dezen met de reactie heulden.

Dat is fout, omdat de partij haar eigen betekenis te grabbel gooit wanneer zij wethouders steunt die niet voor de eisen van de bevolking willen optreden, en omdat zij zich dan van tevoren de weg afsnijdt om deze rechtse wethouders te ontmaskeren.

Maar in het algemeen is het juist, alle vuur te concentreren op de ergste vijand in onze verhoudingen, de K.V.P.

Dit zal ook ons richtsnoer moeten zijn bij het positie kiezen in de regeringskwesties en bij de komende botsing tussen de rege-ringspartijen inzake de huurverhoging, belastingverlaging, loon-politiek en andere sociale vraagstukken.

Wij zullen ons daarbij tot de P.v.d.A.- en N.V.V.-leden richten met de opwekking om gezamenlijk de aanval van de reaction-nairen af te slaan en om gezamenlijk door massa-actie de gerecht-vaardigde eisen van het werkende volk te verwezenlijken.

Ik wil aan deze beschouwingen ook enige woorden verbinden over de methode van benaderen van de massa in het algemeen.

Onze partij voert een juiste, op het hoogste belang van ons volk gerichte politiek. Doch wij stuiten vaak op veel wanbegrip, ook bij diegenen die belang hebben bij deze politiek, doordat wij soms te snel en te ver op het begripsvermogen van de massa vooruit lopen.

Ons optreden bij de ramp

In dit verband moeten wij ook de lessen trekken uit ons op-treden bij de overstromingsramp.

Er is in de partij terecht uit de ledenvergaderingen critiek geoefend op het te bruusk optreden van de partij in de eerste dagen van de ramp.

Ook was onze taal in De Waarheid de eerste dagen te fel en te

(10)

agressief, in een situatie waarin de bevolking in de grootste op-winding verkeerde en ook bij velen in onze partij gevoelsover-wegingen overheersten.

Onze stellingname was op zichzelf absoluut juist en werd naderhand door steeds meerderen, vooral in het rampgebied zelf als zodanig erkend.

Doch het gaat om de manier waarop wij de massa met ons juiste inzicht en onze gerechtvaardigde critiek benaderen.

Onze vijanden hebben van de opwinding onder de massa ge-bruik gemaakt voor het voeren van een cynische en demagogi-sche ophitsing tegen onze partij.

Wij hadden daar bedacht op moeten zijn en we moeten er de les uit trekken, dat wij in een volgende overeenkomstige situatie hierop bedacht zullen moeten zijn.

(Paul de Groot staat dan uitvoerig stil bij de werkzaamheden van de partij-organisatie en hij wijdt een grondige bespreking aan de successen en tekortkomingen daarvan. Daarbij komt hij te spreken over het punt van de collectiviteit in de leidingen.)

De collectiviteit

De strijd voor de collectiviteit is een van de belangrijkste elementen bij de politieke opvoeding van de partij, van haar geslotenheid en versterking.

De collectiviteit, of, anders gezegd, de collegialiteit, bestaat in de eerste plaats hierin dat er volkomen gelijkheid en even-waardigheid bestaat van alle leden van een bestuurslichaam, ook al is er natuurlijk verschil in de functies en de verantwoorde-lijkheid.

Zij betekent, dat de besluiten gemeenschappelijk besproken en genomen worden en niet door één persoon of enkele personen. Ook al bestaat er uiteraard een groot verschil in de kennis en ervaring van de verschillende leden van een bestuurslichaam, toch is voor het nemen van zo juist mogelijke besluiten de som van de gemeenschappelijke kennis en ervaring nodig. Want, zoals Stalin terecht heeft gezegd, besluiten die door één persoon genomen worden, zijn meestal eenzijdige en onjuiste besluiten. Een andere zijde van de collectiviteit is dat alle leden van een bestuurslichaam en alle leden van de partij zich collectief verantwoordelijk voelen voor het gehele werk.

Wanneer er een lid van een leiding ziet dat een ander fout handelt, dan moet hij onmiddellijk al het mogelijke doen om de fout te herstellen, de zaak organisatorisch aan de orde stellen en voor een onmiddellijke ver betering st rij den.

Wanneer een lid van een leiding zich echter alleen voor zijn eigen onderdeel verantwoordelijk voelt en als hij meent dat een collega fout handelt, denkt: dat moet hij zelf maar verantwoor-den - dan wordt de collectiviteit verbroken tot schade van de partij.

(11)

strijd en in de strijd en langs die weg zal onze partij ook steeds nieuwe krachten voor haar leiding uit de masi;a putten.

Wij moeten de mensen nemen zoals ze zijn, elkaars zwakten en fouten leren kennen en deze kameraadschappelijk, door een-drachtige en collegiale samenwerking, opheffen en verbeteren.

(Tot slot van dit gedeelte toonde Paul de Groot met een aantal voorbeelden aan, dat het vooral de methode van werken is die verbeterd moet worden.)

De vredeskrachten groeien

Aan het einde van zijn rede gaf Paul de Groot nog een over-zicht van de algemene situatie. Hij herinnerde nogmaals aan de resolutie van het Dagelijks Bestuur van 7 Juni, waarin stond:

"Onder leiding van de Sowjet-Unie is de kracht en het gewicht van het kamp van het socialisme en de mede zodanig toege• nomen, dat dit het initiatief in de wereldat·ena geheel in handen heeft kunnen nemen. De internationale toestand begint zich daardoor in gunstige zin te wijzigen. De oorlog in Korea nadert zijn einde, de strijd in Indo-China dwingt het Franse imperia-lisme op de terugtocht, het Duitse vraagstuk gaat in de richting van zijn oplossing in democratische zin.

Dit alles zijn wereldomvattende successen van het communis-me. In de Sowjet-Unie, in China en de Volksdemocratische landen brengen de communistsiche partijen hun volkeren on-afgebroken stijgende welvaart en culturele bloei.

Door de strijd van de wereldbeweging voor de vrede, met het Sowjetvolk aan het hoofd, is een algemene internationale ont-spanning bereikbaar geworden en kan de slag om de vrede ge-wonnen worden."

Oorlogsstokers geven plannen niet op

Sinds dit geschreven werd is de wapenstilstand in Korea een feit geworden. De ontspanning heeft zich doorgezet. De bekend-making dat de Sowjet-Unie over de waterstofbom beschikt en dat ook deze troef uit handen van het Amerikaanse imperialis-me is geslagen, heeft het gewicht van het wereldkamp voor de vrede nog vermeerderd.

Onze strijd voor onderhandelingen ter oplossing van de han-gende internationale strijdvragen heeft daardoor de grootste kansen gekregen. De leuze van "onderhandelingen" biedt ook de mogelijkheid om in de binnenlandse politiek een brede grond-slag tot samenwerking te scheppen, vóór uitbreiding van de handel met het Oosten en vóór de nationale zelfstandigheid, tegen Amerika.

(12)

Ook in West-Europa hebben de Amerikanen zich ingespannen om nieuwe spanningen te verwekken.

De Westduitse verkiezingen

De wijze waarop de Westduitse marionet van Amerika, Ade-nauer, zijn verkiezingen heeft gevoerd, geheel volgens de me-thode van Hitier en Goering, met terreur en corruptie, zijn daar-van een bewijs.

Niet zozeer de stemmen- en zetelwinst van Adenauer, die voor het grootste deel door het opslokken van de kleine reactionnaire groepen en openlijke nazi's is verkregen, vormt het gevaar, maar meer nog de directe steun die hij van Amerika krijgt voor zijn plannen tot het openlijk herstel van de Duitse Wehrmacht en het monddood maken van de communisten in het parlement. Adenauer heeft direct na zijn verkiezingssucces alle gepraat over hereniging van Duitsland over boord geworpen en ver-kondigt thans openlijk dat hij Oost-Duitsland wil "bevrijden."

Hoe gevaarlijk dit op zichzelf reeds is, wij mogen niet ver-geten, dat ook Hitler, in wiens voetstappen Adenauer zo ge-trouw voortstapt, de strijd tegen het Oosten aankondigde, doch eerst zijn Wehrmacht tegen het Westen richtte.

Het Adenauer-gedoe is een nieuwe bedreiging voor de vrede in Europa en moet een zweepslag zijn voor alle vredelievende Nederlanders, allereerst voor ons communisten, om thans het uiterste te doen om de verwerping van de EDG in de Eerste Kamer te bereiken door massadruk op de partijen.

1933 komt niet terug

Hoewel echter Adenauer graag zou willen doen zoals Hitler, is de toestand thans geheel anders dan in 1933.

Er staan tegenover een oorlogszuchtige bourgeoisie in West-Duitsland, ook al wordt zij nog zozeer door Amerika gesteund, thans enorme krachten, waarvan wij slechts de Duitse Democra-tische Republiek willen noemen.

De reactionnaire opmars in West-Duitsland is een ernstige belemmering voor internationale ontspanning, doch zij zal deze niet kunnen tegenhouden.

Deze ontspanning immers berust niet op de goede wil van de Amerikaanse imperialisten en de Westduitse militaristen, doch op de kracht van de Sowjet-Unie, China en de volksdemocrati-sche staten en op de groeiende tegenstellingen in het Atlantivolksdemocrati-sche blok.

Deze tegenstellingen zullen door de verkiezingsuitslag in West-Duitsland nog toenemen.

De kracht van de Sowjet-Unie

Vooral ook de krachten van de Sowjet-Unie zijn toegenomen en zullen verder groeien.

(13)

Het eerste is het besluit van de Hoge Sowjet op voorstel van Malenkow, om over te gaan tot belangrijke uitbreiding der lichte industrie voor de voorziening van de bevolking met ge-bruiksartikelen. en allerlei maatregelen tot opvoering van de landbouw en het scheppen van een overvloed aan levensmid-delen.

Hoezeer de zware industrie zich ontwikkeld heeft, bleek uit de mededeling van Malenkow, dat thans zeventig procent van alle industrie-arbeiders in de zware industrie werkzaam zijn. Dat is belangrijk meer dan in enig ander land ter wereld.

Nu zal een groot deel van de enorme productiekrachten van de Sowjet-Unie op het verbruik worden gericht.

De tweede belangrijke gebeurtenis is de ontmaskering van Beria en de versterking van de eenheid van de Communistische Partij van de Sowjet-Unie en van de Sowjet-staat.

Naar de leiding van de partij van de Sowjet-Unie heeft mede-gedeeld, had Beria plannen gesmeed om, steunende op het ap-paraat van het ministerie van Binnenlandse Zaken, de collec-tiviteit van de partijleiding en de regering te verbreken en de macht aan zich persoonlijk te trekken.

Dat deze poging verijdeld werd door de actieve politieke waak-zaamheid van de partij is een grote overwinning van de commu-nistische beweging in de gehele wereld en vooral van de krach-ten van de vrede.

De Communistische partij van de Sowjet-Unie zet de politiek onwankelbaar voort waarvoor de grondslagen zijn gelegd door Lenin en waarop door de partij met zoveel succes in de lange jaren dat Stalin algemeen secretaris was, is voortgebouwd.

Onze krachten groeien overal

Doch niet alleen in het Oosten, ook in het Westen ontwikkelen zich de vooruitstrevende krachten.

De millioenen-staking in Frankrijk heeft de reactie in dit land en in Amerika een krachtige slag toegebracht. Deze machtige strijd heeft de eenheid van de Franse arbeidersklasse en het groeiende volksfront met reuzenschreden vooruitgebracht, het volksfront dat, volgens de woorden van Maurice Thorez, binnen-kort onvermijdelijk zal worden.

Wat het meest verheugende hierbij is, dat is het feit dat de Franse stakingen de enorme, door onze vijanden niet vermoede krachten hebben geopenbaard die er in de arbeidersklasse van de kapitalistische landen schuilen.

En wij mogen zonder kunstmatige vergelijkingen te treffen, gerust zeggen dat deze krachten ook in onze arbeidersklasse schuilen en dat wij met goed vertrouwen ons werk kunnen voort-zetten om die krachten ook hier tot ontwaking en tot ontplooi-ing te brengen.

Het Partijleven bloeit op

Aan het slot van de zitting beantwoordde Paul de Groot de

' I

I

(14)

discussie. Aan het einde van deze rede zei hij o.m.:

We hebben na de verkiezingen en ook in deze zitting zeer veel en critisch gesproken over de fouten in het werk van de partij, van de leiding en van de organisatie.

Maar, partijgenoten, wat was het beeld van de verkiezingen? Dat was, dat wij als partij in een strijd gewikkeld waren tegen een heel sterke reactie. En een sterke rechtse sociaal-democratie en een zeer geraffineerde, demagogische en listige bourgeoisie, die zeer handig heeft weten te manoeuvreren om onze partij zo-veel mogelijk slagen toe te brengen. En onze partij heeft siagen gekregen in die verkiezingen, die we beter hadden kunnen op-vangen, door beter te werken en die we in de toekomst ook beter zullen opvangen door beter te werken.

We mogen niet vergeten dat de terugslag, die er bij de ver-kiezingen is geweest, niet alleen het werk is van onze tekort-komingen, maar dat het in hoofdzaak het werk is van de reactie. Dat het het werk is van onze klasse-vijanden, van de grote bour-geoisie en de rechtse sociaal-democratie. En daarom mogen we ons niet laten verleiden door onze zelfcritiek ons zelfvertrouwen te laten ondermijnen. We moeten uit de critiek leren, zoveel mogelijk, en verbeteren, onophoudelijk verbeteren de methodes van ons werk, de samenstelling van onze leidingen, de inhoud van onze propaganda, onze strijd, enz. Maar we moeten en we zullen ons niet in een hoek laten drukken.

"We laten ons niet kisten"

Partijgenoten, we moeten ons hier ook in de partijbestuurs-zitting laten inspireren door de geest, die onder de kameraden in de afdelingen heerst. Ik heb op het Waarheid-Zomerfeest, helaas in de Apollohal, verscheidene partijgenoten gesproken uit het land en uit districten en ook uit afdelingen, waar we nogal verloren hebben bij de gemeenteraadsverkiezingen. En ik heb aan een aantal van hen gevraagd: "Nou, doet het nog pijn, ben je er al over heen, en hoe nemen we het op?" Die partijge-noten bleken er allang overheen te zijn en hun antwoorden waren helemaal in de geest van: "We laten ons niet kisten: we hebben het verkeerd gedaan en we hebben schade geleden en we zijn achteruitgegaan, maar we denken er niet aan ons ver-trouwen in onszelf te verliezen; integendeel, op het ogenblik gaat het al weer veel beter, er is een veel betere stemming onder de mensen."

Die stemming moet ook ons inspireren. Daarom zou ik willen voorstellen, partijgenoten: We hebben de discussie over de ge-meenteraadsverkiezingen nu gehad, we hebben de discussie hierover gehad in het partijbestuur, laten we die discussie af-sluiten. Laten we de blik vooruitrichten en nu naar de nieuwe verkiezingen, maar vooral naar de nieuwe acties toegaan. Laat ons zorgen dat we het beter gaan doen dan we het in de afge-lopen tijd hebben gedaan.,

(15)

Onderhandelingen • de weg

naar de vrede

D

E wapenstilstand in Korea heeft een nieuwe periode inge-luid in de strijd der volken voor het behoud van de vrede. Deze wapenstilstand was het resultaat van de heldhaftige strijd van het Koreaanse volksleger en de Chinese vrijwilligers, van de consequente vredespolitiek van de Sowjet-Unie en de massale acties voor vrede in Korea, die in de gehele wereld wer-den gevoerd.

Hij heeft de mensheid getoond, dat conflicten door onderhan-delen tot een oplossing gebracht kunnen worden.

Deze gedachte was ook de leidraad van de discussies tijdens de zitting van de .Wereldvredesraad, gehouden te Boedapest van 15 tot 20 .T uni j .1.

Deze zitting leverde op zichzelf al een bewijs van de gegroei-de kracht van het Wereldvregegroei-desfront. Meer dan 400 gegegroei-delegeer- gedelegeer-den en gasten uit ruim 60 langedelegeer-den waren aanwezig, waarvan tien-tallen het woord voerden.

De sprekers waren vertegenwoordigers en aanhangers van verschillende economische stelsels.

Hier werd in de practijk de mogelijkheid bewezen van het vreedzaam naast elkaar bestaan van landen met verschillende economische stelsels, wanneer zij zich niet mengen in elkaars interne aangelegenheden en hun souvereinHeit eerbiedigen.

De gedelegeerden en gasten konden terugzien op een succes-rijke strijd.

De acties, die de afgelopen jaren op initiatief van de Wereld-vredesraad werden gehouden hebben millioenen mensen in be-weging gebracht en de Wereldvredesraad een enorme autoriteit gegeven.

Herinneren we ons de campagne rondom de oproep van Stockholm, voor het verbod van de atoombom. Het was een appèl aan het geweten van de mensheid tegen de oorlog in zijn afschuwelijkste vorm. Ze leidde tot een eerste mobilisatie van honderden millioenen voorstanders van de vrede, die actief voor het behoud ervan optraden.

Het was de eerste uitspraak van wereldformaat, die de vre-deskrachten de mogelijkheden van succes liet zien en de oor-logskrachten deed terugdeinzen.

De oproep van de Wereldvredesraad voor een vredesverdrag tussen de Grote Vijf was een verder perspectief. Zij toonde de vredelievende mensheid de weg, die gegaan moest worden om tot een duurzame vrede te komen.

(16)

De campagne rondom het vredesverdrag tussen de grote Vijf vond zijn hoogtepunt in het Volkerencongres voor de Vrede, dat op voorstel van de Wereldvredesraad in December 1952 te Wenen plaats vond. Daar kwamen voor het eerst bijeen vertegen-woordigers van verschillende economische systemen, aan-hangers van regeringen, die een zeer verschillende politiek voeren, maar die trachtten elkaar te vinden om gezamenlijk de weg te gaan, die leidt naar het behoud van de vrede. Dit volke-rencongres voor de vrede heeft ongetwijfeld bijgedragen tot het sluiten van de wapenstilstand in Korea.

Dat was de grote overwinning van de vredeskrachten, die actief in het wereldgebeuren ingrepen en de internationale spanning deden verminderen.

T

ijdens de zitting van de Wereldvredesraad zei de woord-voerder van de Indische delegatie, de beroemde geleerde, lid van het Indische parlement voor de Congrespartij, Sir Sahib Singh Sokhey, die aan het eind van de zitting tevens tot lid van de wereldvredesraad gekozen werd:

"Op dit ogenblik zijn de ogen van de gehele wereld op ons gericht. De mensheid verwacht van de Wereldvredesraad concrete richtlijnen, die de stappen op de weg naar de vrede kunnen bespoedigen. De Indische dele-gatie doet deze bijeenkomst een voorstel, dat zeker de wens van alle aan-wezigen zal zijn.

Uit deze schone stad van de vrede, vanuit deze zitting moet een appèl uitgaan, dat in zeer eenvoudige woorden de mensheid oproept, de grote strijd te ondersteunen, die ertoe leidt dat de geest van onderhandelen over de oorlog triomfeert. Deze oproep moet de goede boodschap verbreiden, dat geen geschilpunt, geen probleem, dat op dit moment een atmosfeer van terreur schept, niet door onderhandelingen zou kunnen worden opgelost.

Korea heeft ons allen de werkelijke macht van onderhandelingen getoond. De roep vanuit Boedapest moet zijn: onderhandelt, onderhandelt, onder-handelt.

Onderhandelt over ieder vraagstuk, dat op dit ogenblik wrijvingspunten schept. We behoeven niet te proberen nu absoluut voor alle problemen oplossingen te vinden; ons appèl aan de grote mogendheden ten gunste van onderhandelingen mag niet met welke voorwaarden dan ook '1.'erbonden zijn

Iedere regeling, die naar de vrede leidt, iedere stem die tot vrede oproept, vanwaar ze ook komt, moet door ons zonder voorbehoud worden begroet Een ieder van ons moet in zijn land zijn eigen regering ertoe brengen om alles te doen wat in haar vermogen ligt om het beginnen van dit onderhan-delen te bespoedigen, dat aan de mensheid de vrede zal brengen."

Uit dit principe groeide dan ook het met algemene stemmen aangenomen appèl, waarin de Wereldvredesraad tot een cam-pagne op wereldschaal voor onderhandelingen oproept.

Wederom heeft de Wereldvredesraad de direct begaanbare weg naar de vrede gewezen en heeft de vredesstrijders een krachtig wapen gegeven om de strijd voor de vrede in eigen land breder dan ooit te ontplooien. Zij zegt tot de mensen de een-voudige waarheid dat praten beter is dan schieten en dat het mogelijk is om aan de koude oorlog een einde te maken.

(17)

op basis van eigen verhoudingen en mogelijkheden, zal de mensen tevens zeer duidelijk aantonen wie de oorlogsbrand-stichters zijn, wie degenen zijn die schieten prefereren boven praten, om de eenvoudige reden dat zij aan schieten verdienen.

I

n vele landen is de campagne voor het oplossen van conflicten door middel van onderhandelingen reeds begonnen.

Ook in ons land staan we aan de vooravond van een grote beweging. Enige weken geleden is een oproep bekend geworden, ondertekend door arbeiders, kunstenaars, middenstanders· en in-tellectuelen, waarin het houden van een opinieonderzoek over een aantal vragen is aangekondigd. Deze vragen luiden:

1. Bent U van mening, dat alle strijdvragen tussen Oost en West door on-derhandelingen tot een oplossing moeten worden gebracht?

2. Bent U van mening, dat dit bevorderd kan worden door een conferentie tussen de leidende staatslieden der grote mogendheden?

Deze oproep richt zich tot het Nederlandse volk, dus tot alle organisaties en groeperingen van de meest uiteenlopende poli-tieke en religieuze richtingen.

Ze richt zich tot alle mensen om een uitspraak over het meest brandende probleem van onze tijd.

Het gaat hier dus blijkbaar niet alleen om een uitspraak à la NIPO, waarbij een beperkt aantal onbekenden wordt gevraagd en waarvan de uitslag dan als "de mening van het volk" wordt voorgesteld.

Het gaat om een bredere uitspraak onder alle lagen van de be-volking.

De communisten antwoorden volkomen bevestigend op de vragen. Zij staan immers op het standpunt dat alle strijdpunten tussen Oost en West door onderhandelingen kunnen en moeten worden opgelost, omdat zij er van uitgaan "dat een vreedzaam naast elkaar bestaan van deze landen met verschillende politieke en sociaal-economische stelsels mogelijk en wenselijk is." (Be-ginselprogramma, blz. 10).

Maar het is niet voldoende om alleen maar ja te zeggen. Het gaat er thans om er aan mee te werken dat zoveel mogelijk Nederlanders zich over deze vragen uitspreken.

Om de strijd voor onderhandelingen met succes te voeren, is het nodig, deze te maken tot een strijd van het gehele volk.

Daarbij is het noodzakelijk die vormen van actie toe te passen, die inderdaad tot het bereiken van dit doel bijdragen.

Er zijn nog steeds bepaalde opvattingen, ook in de rijen van de communisten, die een brede ontwikkeling van de strijd voor de vrede in de weg staan.

Een van deze opvattingen, die een ernstige rem voor de ont-wikkeling van de vredesbeweging tot een waarlijke volksbe-weging zijn, is om de strijd voor de vrede binnen het keurslijf van een organisatie te persen.

De mensen, die dat willen, menen dat organisatorische

(18)

sterking van de vredesbeweging betekent, dat er een organisatie moet zijn met leden, leden-lezers of wat dies meer zij. Op deze wijze wordt dan de strijd voor vrede min of meer tot het mono-polie van een vereniging gemaakt.

De communisten zullen zich echter moeten laten leiden door datgene wat Stalin in zijn boek "De economische vraagstukken van het Socialisme in de Sowjet-Unie" op blz. 37 heeft gezegd,

nl.:

"de huidige vredesbeweging heeft ten doel de volksmassa's tot de strijd voor het behoud van de vrede, ter voorkoming van een nieuwe wereldoor-log te mobiliseren. Derhalve heeft zij niet ten doel het kapitalisme ten val te brengen en het socialisme te vestigen, zij beperkt zich tot de democratische doeleinden van de strijd voor het behoud van de vrede."

Dit betekent dus, dat de strijd voor de vrede op het breedst mogelijke vlak gevoerd moet worden, overal waar mensen zijn en in elke organisatie waarin zij zijn georganiseerd.

Op dit moment, nu de strijd voor het behoud van de vrede zich zeer concreet beweegt rondom de actie voor onderhandelingen, zal het er dus om gaan steeds nieuwe initiatieven tot ontwik-keling te brengen, die geheel verschillende lagen van de bevol-king interesseren en in beweging brengen.

Het vraagstuk draait er thans om of men vóór of tegen onder-handelingen is, als middel om conflicten op te lossen. Zij, die voor onderhandelingen zijn, spreken zich uit voor het behoud van de vrede.

Daarbij is niet de vraag of zij zich bij een of andere organi-satie of vredesvereniging willen aansluiten, daarbij gaat het er in de allereerste plaats om, dat de voorstanders van onderhan-delen binnen hun eigen kring en binnen hun eigen rijen voor deze opvatting aan de slag gaan.

Door deze gedachte zullen de communisten zich in de komende periode moeten laten leiden.

Het Volkerencongres voor de Vrede te Wenen heeft wel zeer duidelijk bewezen, dat de Wereldvredesraad zelf erin geslaagd is allerlei groeperingen te interesseren en in de strijd te betrek-ken, zonder voorwaarden tot aansluiting te stellen.

Het resultaat is niet alleen geweest een machtige uitbreiding van de strijd voor de vrede maar ook een buitengewone ver-breding van de W eredvredesraad zelf.

D

e ,grote zwakte van de strijd voor de vrede in ons land ligt in het feit, dat de arbeiders hier in onvoldoende zijn be-trokken.

(19)

verzamelden zij practisch alle arbeiders achter zich en behaal-den een klinkende overwinning.

Door de strijd van de arbeiders werden ook de andere bevol-kingslagen aangetrokken en werd deze 5de Mei een waarlijke volksbeweging.

Dit was ook het geval met de Februaristaking 1941, alsmede met de herdenkingen daarvan, in het bijzonder in Amsterdam. De arbeiders moeten dan ook de spil zijn, waaromheen de strijd voor de vrede zich ontplooit.

Zij vormen als de meest vooruitstrevende en als de best ge-ODganiseerde klasse de kracht, die in staat is de andere bevol-kingslagen om zich heen te verzamelen en zodoende inderdaad te bereiken, dat het Nederlandse volk de strijd voor de vrede in eigen handen neemt.

Het verwerkelijken van de eenheid van optreden van de ar-beidersklasse voor het behoud van de vrede is dan ook de eerste plicht van de vredesstrijders, in het bijzonder van de commu-nisten.

Op basis van de campagne voor onderhandelingen zal het er thans om gaan vooral in de bedrijven massale uitspraken te or-ganiseren.

Daarbij dient opgemerkt te worden dat een dergelijk opinie-onderzoek zich in zeer vele bedrijven op geen enkele wijze richt tegen de belangen van de ondernemers.

Integendeel, vreedzame oplossingen van de strijdvragen tussen Oost en West is zeer zeker ook de wens van zeer vele fa-brikanten.

We moeten daarbij steunen op de ervaringen van vroegere acties.

In de voorbereiding van het Volkerencongres te Wenen zijn er vele comité's gevormd. Zij werden samengesteld op de grondslag van de oproep van Wenen om mensen van verschillende opvat-tingen naar dit Congres af te vaardigen, en hiervoor gelden bij-een te brengen. Andere zaken werden hierbij niet aan de orde gesteld en waren ook niet aan de orde. Ongetwijfeld zal dit ook het richtsnoer moeten zijn bij de doorvoering van het opinie-onderzoek in de bedrijven.

Brede aanbevelingscomité's bestaande uit arbeiders van ver-schillende vakorganisaties en ongeorganiseerden, die gevormd worden op basis van het doorvoeren van een actie teneinde de mening van de arbeiders vast te stellen over het vraagstuk van onderhandelingen, zijn een waarborg voor succes. Andere pro-blemen zijn hierbij niet aan de orde. Het gaat om de vraag of de arbeiders in een bepaald bedrijf vóór of tegen onderhande-lingen zijn.

Ofschoon dergelijke comité's de beste vorm zijn, mogen we onze ogen niet sluiten voor het feit, dat nog vele leden van het

N.V.V. niet bereid zijn binnen comité-verband met E.V.C.-ers of anderen samen te werken. ,

(20)

gebeuren. Deze N.V.V.-ers zijn jarenlang door hun bestuurders verkeerd voorgelicht en misleid. Zij wensen echter net zo goed de vrede als ieder ander.

Met alle kracht en energie, maar ook met zeer veel geduld, zal nagegaan moeten worden in hoeverre deze makkers binnen hun etgen rijen samen met andere N.V.V.-ers de vredesgedachte, de gedachte van onderhandelingen, aan de orde kunnen stellen.

Op ledenvergaderingen, conferenties en congressen van N.V.V.-bonden kunnen verlangens geformuleerd worden, die door alle N.V.V.-leden onderschreven kunnen worden. Bedrijfs-uitspraken van N.V.V.-ers, Bedrijfs-uitspraken van kernleden, moties en voorstellen aan besturen, het zijn allemaal mogelijkheden, die onderzocht moeten worden en, indien zij juist zijn, moeten wor-den toegepast. Al deze vormen zullen er ongetwijfeld toe leiwor-den dat vele leden van het N.V.V., alsmede ook kaderleden, zich op concrete wijze voor onderhandelingen gaan uitspreken.

De communisten moeten deze strijd vooruithelpen, door in kameraadschappelijke discussies te wijzen op de grote betekenis van onderhandelingen ten einde het uitbreken van een nieuwe oorlog te voorkomen. Zij kunnen daarbij wijzen op de schade, die de oorlogspolitiek toebrengt aan de economische belangen en aan de democratische rechten en het levenspeil van de ar-beidersklasse.

Daarbij mogen we niet vergeten om steeds weer opheldering te brengen over de rol die sommige N.V.V.-leiders spelen en die een directe ondersteuning is van de oorlogspolitiek.

Ons doel moet zijn om er aan mee te werken, dat het N.V.V. een bolwerk wordt in de strijd voor het behoud van de vrede. Dat willen ongetwijfeld de N.V.V.-leden en ook zeer vele kader-leden.

B

innen het raam van de campagne voor onderhandelingen is thans de ,gelegenheid daar om te bereiken dat de arbeiders-klasse in grote getale en in grote eensgezindheid aan de strijd voor de vrede zal deelnemen.

Dat is de waarborg voor het succes van de komende actie. Het gaat dus nu om het organiseren van een volksuitspraak in ons land, in bedrijven, in buurten en steden rondom een twee-tal vragen, die precies aangeven waar het op aankomt en waar over geen misverstand mogelijk is.

In verband met de uitslag van de verkiezingen in West-Duits-land, die grote gevaren voor ons land inhouden, is de betekenis van de campagne voor onderhandelingen nog meer gestegen.

Het zal betekenen, dat het Nederlandse volk zich zal uitspre-ken voor vreedzame onderhandelingen, dus ook voor een vreed-zame oplossing van het Duitse vraagstuk.

(21)

Duitsland te ondernemen, die zal leiden tot burgeroorlog in Duitsland en oorlog in Europa.

Dat zijn de bedoelingen van de Westduitse regering, maar we leven niet meer in 1933.

Onder leiding van de Sowjet-Unie groeien de vredeskrachten. De redevoering van Malenkow, die hij ter gelegenheid van de zitting van de Opperste Sowjet hield, het feit dat de Sowjet-Unie in het bezit is van de :S:~böm, zijn een waarschuwing aan de nazi's in West-Duitsland;..(ie enorme vooruitgang op alle gebie-den in de S.U. en in de volksdemocratische langebie-den, laten geen twijfel bestaan aan de grote kracht van de S.U. en de volksde-mocratische landen.

Gesterkt door deze wetenschap, gaat het er thans voor ons om, leiding te geven aan de ontwikkeling van de strijd voor de vrede in ons land, ervoor te zorgen dat Nederland zijn waardig aandeel bijdraagt in de wereldcampagne voor onderhandelingen. Het gaat er nu om de strijd voor het behoud van de vrede in ons land inderdaad te maken tot de strijd van ons gehele volk.

Hieraan te werken is in de komende periode onze grote taak. NIEK LUIRINK

(22)

HET 3de CONGRES

VAN HET WVV

E

en uitermate gewichtige gebeurtenis op het gebied van de vakbeweging staat voor de deur. Het Wereldvakverbond zal van 10 tot 21 October te Wenen een congres houden. Dit zal de derde maal zijn, dat het WVV sinds zijn oprichting congresseert. De geschiedenis van het WVV is in verschillende perioden te verdelen. Om deze perioden duidelijk te kunnen onderscheiden, is het nodig nog eens achterom te zien.

Het WVV werd geboren in de Tweede wereldoorlog, een van de grootste stormen die de mensheid ooit heeft gekend. Deze oorlog bracht niet alleen legers in beweging, maar deed gehele volken marcheren. Sterk leefden onder de volken de ge-dachten, dat na de oorlog een gelukkiger maatschappij zou op-bloeien en de krachten der arbeiders zouden worden ingescha-keld voor de verzekering van een duurzame vrede en sociale ge-rechtigheid.

Onder die omstandigheden werd in October 1945 te Parijs door vertegenwoordigers van meer dan 65 millioen arbeiders uit 45 landen - waaronder ook die van Nederland - het WVV op-gericht.

Door hen werd met algemene stemmen, ook met die van de NVV-vertegenwoordiger, E. Kupers, de beginselverklaring van het WVV aangenomen.

Daarmee begon de eerste periode van het WVV. Het spreekt vanzelf, dat het ontstaan van deze machtige, strijdbare, wereld-omspannende arbeidersorganisatie de reactie met een grote ·schrik vervulde. Zij was niet van plan deze

eenheidsantwikke-ling onder de arbeiders werkeloos gade te slaan. Zij nam zich voor de eenheid, die de arbeiders in het WVV hadden gevonden, ten koste van alles te breken.

(23)

Om die reden waren zij ook genoodzaakt met de EVC onder-handelingen te voeren, over het samensmelten van de EVC met het NVV tot één vakcentrale.

Deze onderhandelingen werden door hen met dezelfde onop-rechte bedoelingen gevoerd als waarmee zij aan het WVV deel-namen.

Niet de eenheid, maar de verdeeldheid van de arbeiders was voor hen het uitgangspunt. Daarom werden in 1947, nadat uit-eindelijk! over een gemeenschappelijk opgesteld fusie-rapport overeenstemming was bereikt, door hen plotseling, zonder meer de besprekingen afgebroken.

Dit viel samen met het uitdrijven van de vooruitstrevende krachten uit de besturen van het Belgisch Vakverbond en het oprichten van de Force Ouvrière in Frankrijk. , Door splitsing en een offensief tegen de progressieve bestuur-ders in de nationale vakcentrales in verschillende landen werd door de tegenstanders van de eenheid in de vakbeweging, de scheuring van het internationale Vakverbond voorbereid. ·

Door de scheurmakers in het WVV werd op instructie van Amerika in 1947 het Marshall-plan als breekijzer gehanteerd. Zij verlangden dat het WVV zich voor het Marshallplan zou uit-spreken. Daarmee strekte het Amerikaanse grootkapitaal de be-gerige handen naar het WVV uit om het te gebruiken als een instrument voor zijn plann.en tot wereldoverheersing. De opzet mislukte. Ze liep te pletter op de krachten in het WVV, die de zaak van de arbeidersklasse niet wilden verraden.

De rechtse vakbondsleiders zochten daarna nieuwe "kwes-ties". Tenslotte werd door de vertegenwoordigers van de Engel-se vakbeweging (TUC) op 27 October 1948 geëist "dat het WVV ieder activiteit zou staken en dat "beheerders" zouden worden aangesteld om de bestaande fondsen te beheren."

Natuurlijk werd dit afgewezen. Daarop verlieten op die datum de vertegenwoordigers van de TUC Deakin, en Tewson, Carey en Cope van de Amerikaanse vakbeweging de CIO en de Nederlander Kupers van het NVV zonder hun leden hierin te kennen, de zitting van het uitvoerend bureau. Zij betreurden het, zoals door hen werd gezegd, dat "het WVV zo vroeg moest sterven .... " Maar het WVV stierf niet.

Na de scheuring stroomden bij het WVV de telegrammen binnen van de aangesloten organisaties, waarin de houding van de uitgetreden vakbondsleiders werd veroordeeld. Verschillende nog niet aangesloten vakverbonden verzochten om bij het WVV te worden aangesloten. Onder die omstandigheden vond het tweede congres van het WVV op 30 Juni 1949 te Milaan plaats.

D

it congres bracht vertegenwoordigers van 71,5 millioen vak-verenigingsleden bij een .. Met voldoening kon worden vast-gesteld dat de poging om het WVV door een scheuring te ver-nietigen op een mislukking was uitgelopen. De aanval was af-geslagen en een nieuwe periode was aangebroken. Vanaf dit

(24)

congres kon worden begonnen met het uitvoeren van de taken, die het WVV zich bij de oprichting had gesteld, maar waarvan de uitvoering door de scheurmakers steeds was gesaboteerd.

Het WVV heeft hierdoor een grote bijdrage gelever:d tot de ontspanning, die momenteel is ingetreden in de internationale politieke toestand.

Met grote energie werd steun verleend aan de vakvereni-gingen in de koloniale en half-koloniale landen. Door die steun heeft de vakbeweging in die landen zich tegen de meest brute terreur in, ontwikkeld en werd de strijd voor de nationale onaf-hankelijkheid op een hoger plan gebracht.

Tezelfdertijd was de activiteit bij het uitvoeren van de taken voortdurend gericht op het versterken van de vriendschap tussen de volken.

Het 2e congres gaf de weg aan om de gevolgen van de scheu-ring ongedaan te maken. De weg die werd aangegeven was: het in practijk brengen van de eenheid van actie voor de gezamen-lijke verlangens van alle werkers.

De massale strijd voor de verdediging van het levenspeil van de Italiaanse, en kort geleden de in grote eenheid gevoerde strijd van de Franse arbeiders, bewijst dat het WVV hiermee de juiste weg - ook voor de arbeiders en andere werkers van ons land -heeft aangegeven.

Overal waar successen werden bereikt, was dit steeds het re-sultaat van de eenheid van actie.

Eenheid van actie betekent: het gezamenlijk optreden aan de basis, dus in fabriek en kantoor, op grondslag van de gezamen-lijke belangen.

Het betekent: samenwerking tussen alle werkers, van welke vakorganisaties zij ook deel uitmaken, of ongeorganiseerd zijn. Zulk een samenwerking beoogt het WVV. En in dit teken staat het komend congres.

Het zal geen bijeenkomst zijn van een aantal uitgezochte per-sonen, zoals dat het geval is bij congressen van het IVV, dat door de scheurmakers werd opgericht als tegenhanger van het

wvv.

Integendeel.

Dit congres staat ook open voor vertegenwoordigers van vak-verbonden, die niet bij het WVV zijn aangesloten, en voor hen die nog niet de weg naar een vakorganisatie hebben gevonden. Zonder onderscheid zullen allen, die dit congres bijwonen, in de gelegenheid worden gesteld het woord te voeren en voorstellen te doen. Met recht kan gezegd worden, dat geen spreekgestoelte zo vrij zal zijn voor de vertegenwoordigers van de arbeiders als dat van het 3e congres van het WVV.

De vraagstukken die aan de orde zullen komen zijn:

(25)

ver-betering van het levensonderhoud en voor de verdediging van de vrede.

2. De taken van de vakcentrales in de strijd voor nationale zelf-standigheid en democratische vrijheden in de kapitalistische en koloniale landen.

3. Ontwikkeling van de vakbeweging in alle koloniale en half-koloniale landen.

Deze vraagstukken zijn ook voor de Nederlandse werkers van uitzonderlijke betekenis en daarom zal op deze bijeenkomst eveneens een Nederlandse delegatie aanwezig moeten zijn.

De EVC is de enige Nederlandse vakcentrale die bij het WVV is aangesloten. Het zou echter in strijd zijn met het karakter van het congres wanneer de delegatie uit ons land uitsluitend uit leden van de EVC zou bestaan. Op haar rust wel de verantwoor-delijkheid dat aan deze internationale bijeenkomst een delegatie deelneemt, waarin ook representatieve NVV-ers en anders-ge-organiseerden zijn opgenomen. Daardoor zal de samenwerking van de arbeiders in ons land worden bevorderd en door de uit-wisseling van de ervaringen die in de strijd werden opgedaan, zullen nieuwe perspectieven zich . openbaren voor de eenheid van actie.

Dit is voor de arbeiders van ons land van uitzonderlijke bete-kenis. De lonen die worden betaald zijn zeer laa1g. Het lage loon-peil vormt dan ook een bron van grote zorgen in de gezinnen van de arbeiders en andere loontrekkenden, als ambtenaren, leraren enz. Daarbij komt dat de koopkracht steeds verder wordt aangetast door de stijging van de prijzen der meest noodzake-lijke levensmiddelen, terwijl een huurverhoging van gemiddeld 22Yz% in het vooruitzicht ligt, die de regering slechts gedeel-telijk wil vergoeden door loonsverhoging. Verder zijn er nog de brutale plannen van de ondernemers, die zij "vrije loonvorming" noemen en die er op berekend zijn, door het uit elkaar trekken van de lonen en het afschaffen van algemene loonsverhogingen, nog meer profijt te trekken uit de arbeid van anderen.

Dit tezamen verklaart de algemene drang naar loonsverho-ging en het hand over hand toenemen van de strijd voor meer loon. Dat hierbij de strijdervaringen van de arbeiders in andere landen van veel waarde zijn spreekt vanzelf.

Om nog een reden is het van groot belang, dat een Nederland-se delegatie het WVV -congres zal bijwonen. Het zal namelijk de band tussen de Nederlandse arbeiders en die van Indonesië ver-sterken. De ontmoeting op het WVV-congres van de Nederland-se delegatie met die, welke de arbeiders uit Indonesië zal verte-genwoordigen, zal een nieuwe bijdrage zijn tot de vriendschap-pelijke verhouding tussen beide volken.

(26)

ieder mens recht heeft op arbeid;

alleen door strijd verbetering van de levensvoorwaarden mo-,gelijk is;

de sociale wetgeving verbeterd kan worden;

een eind moet worden gemaakt aan de verscherpte uitbuiting en discriminatie van ras, kleur, sexe of leeftijd;

de volksgezondheid en het onderwijs moeten worden uitge-breid;

niemand het recht heeft de activiteit van de vakbeweging aan banden te leggen en dat de vrede bewaard moet worden. Dit congres zal het inzicht verdiepen, dat er een zeer brede basis is voor de eenheid van actie van alle werkers. Het WVV heeft altijd de strijd voor de internationale eenheid als zijn voor-naamste plicht beschouwd. Het heeft altijd de eenheid en de actie der werkers bevorderd.

Dit is ook het uitgangspunt van dit congres. En daarom kan de betekenis ervan voor de werkers van ons land niet worden overschat.

(27)

DE OORLOGSECONOMIE

VAN AMERIKA

E

ind 1952 werd een officieel overzicht inWashington gepubli-ceerd van de vooruitzichten in de zakenwereld voor de komende jaren, opgesteld door het Amerikaanse Departement van Handel samen met een grote groep economen, die in dienst staan van de monopolie-corporaties. Reeds de titel verraadt be-zorgdheid ten opzichte van de toekómst van de Amerikaanse economie: "Afzetmarkten na de defensie-expansie". De samen-stellers deden natuurlijk hun best om een rooskleurig beeld op te hangen; in feite werd het overzicht gepubliceerd met het vooropgezette doel om de zakenwereld "gerust te stellen" en een atmosfeer van "algemeen vertrouwen" te handhaven. In zijn voorwoord begeeft Charles Sawyer, destijds secretaris van het Departement van Handel, zich zelfs in psychologische uitwei-dingen zoals de volgende:

"Dit document is de meest authentieke en gedetailleerde waardering van de economische vooruitzichten in de komende jaren, die de Amerikaanse zakenman tot nu toe werd geboden. Zijn doel is om te helpen . .. Naast zijn inhaerente kracht, die ligt in het brengen van feiten, hoop ik dat het een zekere psychologisch waarde zal hebben . .. Amerikaanse zakenlieden zijn even emotioneel als welke andere groep dan ook. Zoals elke andere groep zijn zij gemakkelijk vatbaar voor angst. Er is niets dat zo vreeswekkend is als onzekerheid. Zelfs slecht nieuws is beter dan onzekerheid. Elk middel, waarmee wij de onzekerheid in de geest van de zakenman kunnen vermin-deren, kan bijdragen tot een evenwichtigheid in de zakenwereld, die op zichzelf misschien de belangrijkste - tenminste een van de belangrijkste factoren in onze toekomstige welvaart is."

Natuurlijk werd "Afzetmarkten na de defensie-expansie" niet gepubliceerd om te discussiëren over de psychologie van de Amerikaanse ondernemer of bankier, of om uiteen te zetten dat een toekomstige "crisis van vertrouwen" een zekere weg is naar een economische crisis in de Verenigde Staten, maar in de eer-ste plaats om de zakenwereld, die in het proces van winstmaken alleen met feiten rekening kan houden, te oriënteren. Dit ver-klaart waarom de gegevens in het overzicht niet zelden in tegen-spraak zijn met talrijke geschriften van Amerikaanse burger-lijke economen, bestemd voor het algemene publiek, die de economische welvaart van Amerika in schitterende kleuren af-schilderen. Het overzicht brengt hier en daar een realistischer waardering van de feiten en dit heeft ongetwijfeld de algemene toon beïnvloed van de artikelen over economische omstandighe-den, die de laatste tijd in de Amerikaanse pers zijn verschenen.

De stimulans van defensie-orders

(28)

en in de kapitalistische wereld-economie in het algemeen, ge-kenmerkt door een ernstige crisis. Deze werd gevolgd door een depressie van een bizonder soort, die voor het eerst in de ge-schiedenis van het kapitalisme niet werd gevolgd door een nieu-we economische opleving. De USA-economie, evenals de econo-mieën van de meeste min of meer ontwikkelde kapitalistische landen, was er nauwelijks in geslaagd om zich los te maken uit de crisis van 1929-'33, toen de crisis-faze van 1938 intrad. Tien jaren lang was de totale productie van de Amerikaanse indu-strieën (mijnen, industriële bedrijven en bouw) beneden het peil van 1929. Het aantal werklozen rees, volgens de officiële cijfers, van 1,5 millioen in 1929 tot 7,7 millioen in 1937 en 9,5 millioenen in 1939.

In die tijd vonden de Amerikaanse monopolies een uitweg uit deze toestand door Hitier zo goed mogelijk te helpen bij het ont-ketenen van de tweede wereldoorlog. Gedurende de oorlog ge-dijde de Amerikaanse industrie onder de gouden regen van oor-logscontracten en zijn productie werd ongeveer verdubbeld, ver-geleken met het vooroorlogse peil. De monopolie-winsten namen ontzaglijk toe. Voor de Verenigde Staten waren de gevolgen van de oorlog een aanzienlijk tekort aan verbruiksartikelen in het binnenland en een grote vraag vanuit de Europese en Aziatische landen, die onder de oorlog geleden hadden. Dit schiep bizon-der gunstige voorwaarden voor de verkoop van Amerikaanse producten in de eerste na-oorlogsjaren (1946-'48), die het moge-lijk maakten een relatief hoog peil van productie te handhaven, dat slechts ongeveer 20% beneden het peil van de hoogste pro-ductie in de oorlog, van 1943, lag.

Maar eind 1948 had de afzetmarkt van de na-oorlogsjaren gro-tendeels zijn mogelijkheden uitgeput. Een teruggang begon. De heersers van Amerika namen toen weer hun toevlucht tot dras-tische middelen door de agressieve oorlog in Korea te begin-nen en de economie opnieuw in de oude bekende oorlogsbabegin-nen te leiden. De teruggang van 1949 werd gevolgd door een nieuwe, maar kortstondige, economische oorlogsopleving.

Het is een onmiskenbaar feit dat elke toename in de industriële productie in de Verenigde Staten sinds 1929 hetzij verbonden was met het voorbereiden en ontketenen van de tweede wereldoor-log, of met het wegwerken van z~jn gevolgen of met de voorbe-reidingen van een nieuwe oorlog. De Amerikaanse rêactionnaire economen, sociologen en :politici doen de waarheid geweld aan, wanneer zij met het oog op het relatief hoge productie-peil van de na-oorlogse periode beweren dat de USA-economie de normale groei- en ontwikkelingsmogelijkheden heeft verkregen, die ze in de eerste tientallen jaren van deze eeuw bezat. "Afzetmarkten na de defensie-expansie" weerspreekt onwillekeurig deze "theo-rie" wanneer het erkent dat de na-oorlogse opleving in Amerika te danken was aan buitengewone en "voorbijgaande" factoren. In het overzicht staat:

(29)

van de markt. De uitgestelde behoeften uit de kringen van de ondernemers en van verbruikers aan het eind van de oorlog, geruggesteund door grote aandelenpakketten in onlangs verkregen roerende goederen, en de vraag voortkomend uit herstel in het buitenland waren vooral van groot belang. In 1950 gaven de behoeften van het defensie-program een grote nieuwe sti-mulans aan de vraag."

Uit het overzicht blijkt dat de totale verkoop (in prijzen van

1951) van de z.g. niet-duurzame goederen - levensmiddelen, kleding, enz. - in de periode 1946-'48 niet toegenomen is, maar integendeel een absolute daling vertoonde: in 1946 bedroeg deze

108.500 millioen dollar, 1947 107.200 millioen dollar, in 1948 107.700 millioen dollar. De welgestelden kochten natuurlijk niet minder. Terwijl de industriële productie in de jaren 1946-'48

met 13% steeg, werden dus de uitgaven voor dagelijkse behoef-ten van de werkers zelfs lager in absolute maatstaven. Dit heeft in laatste instantie de crisis van overproductie in 1949 bepaald. De nieuwe kolossale toename van militaire uitgaven, verhoog-de belasting en inflatoire prijsverhogingen verscherpten natuur-lijk het proces van absolute verarming van de Amerikaanse massa's. Het is waar dat de totale verkoop van niet-duurzame goederen (gemeten in prijzen van 1951) in de periode 1950-'52

iets toenam, daar ze resp. in deze drie jaren 111.700, 113.500 en

118.000 millioen dollar bedroeg. Maar in deze cijfers is het aan-zienlijk toegenomen verbruik van de strijdkrachten verwerkt, die in deze periode van 1.500.000 man tot 3.700.000 waren uit-gebreid. Houdt men deze factor in gedachte, evenals de bevol-kingsgroei, dan is het duidelijk dat de verbruiksuitgaven van de Amerikaanse massa's nog meer zijn gedaald.

Per hoofd van de bevolking daalde het gebruik van levens-middelen met 6% tussen 1946 en 1952; de gemiddelde Ameri-kaan consumeerde in 1946 dagelijks 3.390 calorieën en 104 gram eiwit, en in 1951 3.240 calorieën en 95 gram eiwit. Wij onder-strepen dat dit de gemiddelde cijfers zijn, "verdund" door de spilzieke consumptie van de welgestelde klassen.

Daar de koopkracht van de grote massa Amerikanen afnam en de levensomstandigheden van de werkers slechter werden, waren het voornamelijk de bovengenoemde "voorbijgaande" factoren, die het na-oorlogse peil van zaken-activiteit hand-haafden. Het is veelbetekend dat de omvang en de richting van de kapitaal-investeringen in de na-oorlogse periode ook vol-komen werden bepaald door de vraag, die ontstond door de uit-schakeling van gevolgen van de oorlog of door de voorbereiding van een nieuwe wereldoorlog. Dit blijkt duidelijk uit de cijfers van de industriële investeringen in de Verenigde Staten sinds de oorlog.

"Afzetmarkten na de defensie-expansie" erkent zelf bijvoor-beeld, dat de industriële uitgaven in 1949

"voor de gebouwen en uitrusting, toen vele onmiddellijke na-oorlogse pro-gramma's voor expansie voltooid waren, eveneens tijdelijk terugliepen." Het is waar dat particuliere kapitaal-investeringen in de

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

gevulde geschiedenis der cacao wist te schilderen. Het boek dat wij hier bespreken is de biografie van de leider van het Bra- ziliaanse werkende volk, Luis

Volgens dit principe gaan Banning, drs. van Ameringen, drs. van Praag te werk in hun boek Hedendaagse waardering van Karl Marx. Zij hangen een dermate verward beeld

hongerend, hongerend.. vond in de "Prawda" een uitgebreide discussie over de taalwetenschap plaats, waaraan een groot aantal Sowjet-taalgeleerden hebben

Enige keren per week worden in de bedrijven meteen na werktijd ver- gaderingen gehouden, waar de leiding en de arbeiders van de fabrieken gezamenlijk de methoden

W éér geeft de regering (overigens zonder verplichte algemene geldigheid) netto vier procent verhoging onder de grote druk van de jongste stakingen, wéér zijn de kosten

(b)", die deel uitmaakt van het rooster van partij-scholing in alle Communistische- en Arbeiders Partijen, is de sleutel tot het begrip van de gèschiedenis

Naarmate de revolutionnaire drang der bourgeoisie zich versterkte kwam het Kantiaanse denken op de achtergrond en werd vervangen door meer revolutionnaire

hebben ingtenome:n. Dit boek is dus als het ware e•en lev;ensg.eschieider~s van de roman, van zijn opkomst, vervalten wedergeboorte. Aan de hand van talrijke