AFM Consumentenmonitor najaar 2010 Consumptieve kredieten
24 januari 2011
2
Leeswijzer
Voor u ziet u de rapportage van de Consumentenmonitor, uitgevoerd in het najaar van 2010. Het betreft hier het deelonderwerp kredieten.
In het rapport wordt aandacht besteed aan sluiters van persoonlijke leningen en doorlopende kredieten.
Indien mogelijk zijn resultaten vergeleken met voorgaande kwartalen.
Alle beschreven verschillen tussen AFM segmentatie (kijk voor meer informatie in de bijlage),
leeftijdsgroepen, opleidings- en inkomensniveau, zijn significant.
1 Management Summary
33 Bijlagen
Inhoudsopgave
2 Onderzoeksresultaten in detail
2a Kredietsluiters 2b Oriëntatie
3a Achtergrond
3b Onderzoeksverantwoording
2d Beloning assurantietussenpersoon 2e Betalingsbeschermingsverzekering 2c Afsluiten
3c Contact
2f Kredietwaarschuwingszin
Management Summary
1
5
Management Summary -1-
Kredietsluiters
Het aantal afgesloten doorlopende kredieten is na het begin van de crisis flink gedaald. Het aantal persoonlijke leningen blijft over de jaren heen stabiel.
Het aantal kredietsluiters dat een lening heeft overgesloten is in het najaar van 2010 gestegen van 24%
naar 37%.
Bijna tweederde van de kredietsluiters (62%) gaat zelf op zoek naar een kredietverstrekker.
Het afsluiten van een krediet ten behoeve van een grote aanschaf is ook in het najaar van 2010 de belangrijkste reden om een krediet af te sluiten (38%).
Het aflossen van een openstaande schuld is licht gestegen van 21% naar 26% in het najaar van 2010.
Ten opzichte van een half jaar geleden ervaart men een lening minder als een last. Waar in het voorjaar nog 32% het hier helemaal mee eens was, is dit nu nog maar 23%.
Oriëntatie
Internet is het meest gebruikte oriëntatiemedium; de helft van alle kredietsluiters heeft dit medium gebruikt in het oriëntatieproces.
De websites van banken (65%) worden het meest bezocht tijdens het oriënteren via internet.
Eén op de vijf kredietsluiters geeft aan moeite te hebben gehad om
goede en relevante financiële informatie te vinden voor het afsluiten
van een lening.
6
Management Summary -2-
Afsluiten
Persoonlijk contact blijft het belangrijkste medium waarbij kredieten worden afgesloten (46%).
Het gat tussen persoonlijk contact en internet (31%) is kleiner geworden (in het voorjaar was het verschil 22% nu nog 15%).
De meeste leningen worden rechtstreeks bij de kredietverstrekker afgesloten (69%).
De tijd die zit tussen het moment dat men als eerste de offerte onder ogen kreeg en het moment van afsluiten is, vergeleken met een half jaar geleden, flink korter geworden. Liefst 31% van de
kredietsluiters geeft aan meteen het krediet afgesloten te hebben.
Ten opzichte van een half jaar geleden is de hoogte van de rente significant belangrijker geworden.
Waar in het voorjaar dit nog door 43% als doorslaggevende reden aangegeven is, ligt dit percentage met 53% nu beduidend hoger.
Beloning assurantietussenpersoon
Meer dan de helft (57%) van de kredietsluiters, die het krediet via een assurantietussenpersoon heeft
afgesloten, geeft aan op de hoogte te zijn van de manier
waarop hij of zij beloond wordt.
7
Management Summary -3-
Betalingsbeschermingsverzekering
Het aantal betalingsbeschermingsverzekeringen is licht gestegen van 24% naar 29%.
Het aantal betalingsbeschermingsverzekeringen dat is afgesloten tegen arbeidsongeschiktheid is gestegen. 58% van de kredietsluiters met een betalingsbeschermingsverzekering heeft deze om het gevaar van arbeidsongeschiktheid af te dekken.
Een betalingsbeschermingsverzekering is het afgelopen half jaar beduidend vaker op eigen initiatief gesloten dan in het voorjaar van 2010 (51% tegen 35%).
De meeste kredietsluiters (74%) sluiten een betalingsbeschermer bij dezelfde maatschappij als waar het krediet loopt.
Voor 28% van de kredietsluiters was het verplicht om de betalingsbeschermingsverzekering bij de kredietverstrekker af te sluiten.
Op dit moment betaald 65% periodiek een premiebedrag voor de afgesloten betalingsbeschermingsverzekering.
De premie wordt steeds minder vaak binnen de lening meegefinancierd. Periodiek een premie betalen wordt daarentegen steeds gangbaarder.
Kredietwaarschuwingszin
De spontane bekendheid met de
kredietwaarschuwingszin is het afgelopen half jaar stabiel gebleven. 77% van de kredietsluiters kent de waarschuwingszin.
Slechts 5% geeft aan, na het voorleggen van de zin,
deze niet te kennen.
2a Kredietsluiters 2b Oriëntatie
Onderzoeksresultaten in detail
2
2d Beloning assurantietussenpersoon 2e Betalingsbeschermingsverzekering
2c Afsluiten
2e Kredietwaarschuwingszin
Kredietsluiters
2a
10
Daling in afgesloten doorlopende kredieten sinds financiële crisis
Het aantal doorlopende kredieten is na het begin van de crisis flink gedaald. Daarna is het aantal uitgezonderd een piek in het derde kwartaal van 2009 (in september 2009 is de wet op het consumentenkrediet verscherpt wat de piek kan verklaren) op ongeveer hetzelfde niveau gebleven.
Het aandeel persoonlijke leningen vertoont minder schommelingen, wel ligt het aantal nieuw afgesloten persoonlijke leningen in het derde kwartaal van 2010 voor het eerst sinds de crisis weer boven de 40.000.
Aantal nieuw afgesloten kredieten (x 1.000)
Bron: TOF Tracker 47
34 33
42 45 62
47 51 64
70 76
69 71 74
65
29 28
41 43
37
43 43
35
27
35 36
32 29
34
41
0 10 20 30 40 50 60 70 80
1e kwartaal
2007
2e kwartaal
2007
3e kwartaal
2007
4e kwartaal
2007
1e kwartaal
2008
2e kwartaal
2008
3e kwartaal
2008
4e kwartaal
2008
1e kwartaal
2009
2e kwartaal
2009
3e kwartaal
2009
4e kwartaal
2009
1e kwartaal
2010
2e kwartaal
2010
3e kwartaal
2010
Doorlopend krediet Persoonlijke lening
Start crisis
11
21
37
8
3
31
39
24
8
6
23
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45
Ik sluit voor het eerst een lening af
Ik heb een bestaande lening afgelost met deze nieuwe lening
Ik heb de lening afgesloten naast een andere lening
Ik heb de lening afgesloten naast andere bestaande leningen
Ik heb ooit leningen gehad, maar op het moment niet
Najaar 2010 Voorjaar 2010
In het najaar van 2010 zijn meer kredieten overgesloten
Het aantal kredietsluiters, die voor de eerste keer een lening afsluiten, is in vergelijking met voorjaar 2010 gedaald van 39% naar 21%.
Daarentegen is het aantal kredietsluiters die een lening hebben overgesloten gestegen van 24% naar 37% in het najaar van 2010.
Welke van onderstaande situaties is op u van toepassing?
%
BASIS: Alle kredietsluiters
N = 199 N = 207
12
65
51
65
62
7 2
7 8 6
11 6
8
5 3
2 0
2
8 7
11
0 10 20 30 40 50 60 70
Voorjaar 2009 Najaar 2009 Voorjaar 2010 Najaar 2010
Zelf kredietverstrekker gezocht Door kredietverstrekker benaderd Getipt door financieel adviseur Advertentie televisie/krant
Ik zag een advertentie of banner op internet
Een autoverkoper/autodealer wees me er op
Ruim 6 op de 10 kredietsluiters gaat zelf op zoek naar kredietverstrekker
Een meerderheid van 62% is zelf op zoek gegaan naar een kredietverstrekker.
Geen significante verschillen ten opzichte van eerdere metingen.
NB: de categorie “autoverkoper/autodealer wees me erop” is vanaf het voorjaar van 2010 meegenomen en
“advertentie/banner op internet” vanaf het najaar van 2010.
Hoe bent u ertoe gekomen om deze lening af te sluiten?
N = 233
BASIS: Alle kredietsluiters
%
N = 229 N = 207 N = 199
13
64
9
6
1
1
7
6
5
68
9
4
2
1
5
6
6
63
9
6
1
1
8
5
6
53
13
14
1
0
5
12
3
67
6
4
1
0
14
3
4
0 10 20 30 40 50 60 70 80
Zelf kredietverstrekker gezocht
Door kredietverstrekker benaderd
Getipt door financieel adviseur
Advertentie televisie/krant
Ik zag een advertentie of banner op internet
Een autoverkoper/autodealer wees me er op
Op een andere manier
Weet ik niet meer
2010: Totaal 2010: Beheersten 2010: Ambitieuzen 2010: Adviesgevoeligen 2010: Gemaksgeorienteerden
Adviesgevoeligen komen vaak via adviseur op idee om krediet te sluiten
Adviesgevoeligen worden significant vaker getipt door een financieel adviseur (14%).
Gemaksgeoriënteerden zijn daarentegen vaker door de autodealer op de mogelijkheid om een krediet af te sluiten gewezen (14%).
Cijfers gebaseerd op totaal 2010.
Hoe bent u ertoe gekomen om deze lening af te sluiten?
N = 406
BASIS: Alle kredietsluiters
%
N = 181 N = 78 N = 78 N = 69
14
35
43
38
26 23 21
12 14 15
3 5 4
1 1
6
1 22 322
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50
Najaar 2009 Voorjaar 2010 Najaar 2010
Grote aanschaf (bv auto, boot, etc) Aflossing openstaande schuld Financiering verbouwing
Aankoop huis Vakantie Studie kind
Beleggen Feestelijke gebeurtenis
Grote aanschaf belangrijkste reden om krediet af te sluiten
Het afsluiten van een krediet ten behoeve van een grote aanschaf, is ook in het najaar van 2010 nog de belangrijkste reden om een krediet af te sluiten (38%).
Aangezien kredietsluiters vaker een krediet hebben afgesloten om een bestaande lening af te lossen (zie slide 11) mag het niet verwonderlijk genoemd worden dat aflossing van een openstaande schuld vaker genoemd is als reden om het krediet af te sluiten (26% tegen 21% half jaar geleden).
Tussen verschillende AFM segmenten is geen significant verschil waarneembaar.
“Andere reden” (34%) en “geen specifiek doel” (5%) zijn ten behoeve van de leesbaarheid niet in de grafiek opgenomen.
Met welk doel heeft u deze lening afgesloten?
BASIS: Alle kredietsluiters
%
N = 229 N = 207 N = 199
15
Lening wordt minder als last ervaren vergeleken met voorjaar 2010
Een ruime meerderheid van 85% geeft aan goed gekeken te hebben of de aflossing betaald kan worden alvorens men de lening heeft afgesloten. 8% geeft aan dit min of meer gedaan te hebben. Met name het segment
“beheersten” geeft vaker aan het helemaal eens te zijn met de stelling (93%).
Vrijwel alle kredietsluiters vinden van zichzelf dat ze verantwoord lenen (92%), toch geeft een groot deel aan liever minder te lenen (61%) en de lening als een last te ervaren (59%). Met name adviesgevoeligen zouden liever wat minder geld hebben geleend (58% is het helemaal eens met deze stelling).
Ten opzichte van een half jaar geleden ervaart men een lening minder als een last. Waar in het voorjaar nog 32%
het hier helemaal mee eens was, is dit nu nog maar 23%. Met name kredietsluiters die voor de eerste keer een krediet sluiten ervaren hun lening minder vaak als last, 48% tegen 66% in het voorjaar van 2010.
Kunt u per stelling aangeven in hoeverre u het er mee eens bent?
BASIS: Alle kredietsluiters
85
82 73 65
67 63 36
36 23
32
8 10 19 24 19 25 23
25 31
28
5 4
5 5 8
6 17
19 26
24
3 3
2 4 5 4 19
16 18
14 1 1 1 2 2 1 6
4 3
1
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Najaar 2010: Ik heb eerst gekeken of ik de aflossing kan betalen Voorjaar 2010: Ik heb eerst gekeken of ik de aflossing kan betalen Najaar 2010: Mijn leengedrag is geheel verantwoord Voorjaar 2010: Mijn leengedrag is geheel verantwoord Najaar 2010: Ik weet hoeveel rente ik betaal voor mijn lening(en) Voorjaar 2010: Ik weet hoeveel rente ik betaal voor mijn lening(en) Najaar 2010: Ik had liever minder geleend Voorjaar 2010: Ik had liever minder geleend Najaar 2010: Mijn leningen ervaar ik als een last Voorjaar 2010: Mijn leningen ervaar ik als een last
Helemaal mee eens Meer eens dan oneens Meer oneens dan eens Helemaal mee oneens Weet ik niet
Oriëntatie
2b
17
50
45
22
13
2
2
6
0
58
42
22
11
2
2
5
1
56
43
27
20
2
2
3
0
51
39
23
11
2
3
5
0
34
55
15
12
0
2
10
1
0 10 20 30 40 50 60 70
Internet
Persoonlijk gesprek
Telefonisch
Schriftelijk
TV of radio
Op andere wijze
Niet geïnformeerd
Weet ik niet
2010: Totaal 2010: tot 35 jaar 2010: 35-44 jaar 2010: 45-54 jaar 2010: 55+ jaar
Internet meest gebruikte oriëntatiemedium
Internet is het meest gebruikte oriëntatiemedium, de helft van alle kredietsluiters heeft dit medium gebruikt in het oriëntatieproces. Jongeren tot 35 jaar en beheersten gebruiken dit medium significant vaker (58%).
55-plussers oriënteren zich significant minder vaak via internet (34%), daarentegen maken zij beiden meer gebruik van persoonlijk contact (55%).
Ten opzichte van het voorjaar van 2010 zijn geen significante verschillen waarneembaar.
Leeftijdcategorieën 16 – 24 jaar en 25 – 34 jaar samengevoegd, wegens beperkte celvulling 16 – 24 jaar.
Cijfers gebaseerd op totaal 2010.
NB: Meerdere antwoorden mogelijk: derhalve telt het totaal op tot meer dan 100%
Op welke manier heeft u zich laten informeren voordat u deze lening heeft afgesloten?
%
BASIS: Alle kredietsluiters
N = 406 N = 125 N = 91 N = 97 N = 93
18
65
38
32
6
12
7
7
60
46
39
14
8
0
7
0 10 20 30 40 50 60 70
Via sites van banken
Via sites van andere aanbieders van kredieten
Via vergelijkingssites
Via de site van een tussenpersoon
Via sites van consumentenorganisaties of belangenverenigingen
Via een andere website
Weet ik niet meer
Najaar 2010 Voorjaar 2010
Websites van banken worden meest geraadpleegd bij oriëntatie via internet
De websites van banken (65%) worden het meest bezocht tijdens het oriënteren via internet.
Ten opzichte van een half jaar geleden worden websites van assurantietussenpersonen significant minder vaak bezocht.
Via welke internetsite(s) heeft u zich laten informeren voordat u uw lening heeft afgesloten?
%
BASIS: Alle kredietsluiters die zich via internet hebben georiënteerd
N = 105 N = 100
19
75
43
18
14
4
7
0 10 20 30 40 50 60 70 80
Via folder/brochure
Via de kredietprospectus
Via tijdschrift
Via de krant
Via ander schriftelijk medium
Weet ik niet meer
Driekwart maakt gebruik van folders/brochures bij schriftelijke oriëntatie
Folders en brochures worden het meest gebruikt bij het schriftelijk oriënteren op een lening.
43% van de kredietsluiters, die zich schriftelijk hebben georiënteerd, heeft gebruik gemaakt van de kredietprospectus. Dit komt neer op 6% van het totaal aan kredietsluiters.
Cijfers indicatief wegens beperkte celvulling.
Op welke wijze heeft u zich schriftelijk laten informeren voordat u uw lening heeft afgesloten?
%
BASIS: Alle kredietsluiters die zich schriftelijk hebben georiënteerd
N = 28
20
40
35
30
25
13
13
26
28
23
21
16
23
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45
Ik vond teveel informatie
Ik wist niet welke informatie betrouwbaar en/of onafhankelijk was
Ik wist niet waar ik moest zoeken
De gevonden informatie was moeilijk te begrijpen
Ik kon de informatie die ik zocht niet vinden
Ik vond tegenstrijdige informatie
Najaar 2010 Voorjaar 2010
Eén op de vijf kredietsluiters heeft problemen met het vinden van de juist info
20% van de kredietsluiters geeft aan moeite te hebben gehad om goede en relevante financiële informatie te vinden voor het afsluiten van een lening.
De meeste kredietsluiters, die problemen hebben met het oriënteren, geven aan teveel informatie te vinden (40%, wat neerkomt op 8% van het totaal aantal kredietsluiters). Het beoordelen of de informatie
onafhankelijk en betrouwbaar is, levert bij 7% van de kredietsluiters problemen op.
72% geeft aan geen moeite te hebben om goede en relevante informatie te vinden.
Ten opzichte van vorig jaar zijn geen significante verschillen waarneembaar.
Adviesgevoeligen hebben over het algemeen meer moeite met het vinden van de juiste informatie (33%).
Had u moeite om goede en relevante financiële informatie te vinden voor het afsluiten van een lening?
(meer antwoorden mogelijk)
%
BASIS: Alle kredietsluiters
N = 40 N = 43
Voorjaar 2010 Najaar 2010 Wel moeite met het vinden van informatie 21% 20%
Geen moeite met het vinden van informatie 72% 72%
Anders / weet niet 7% 8%
N = 199
21
20
32
31
26
20
0 5 10 15 20 25 30 35
Totaal
Schriftelijk
Telefonisch
Internet
Persoonlijk gesprek
Bij persoonlijke oriëntatie het minst vaak moeite om de juiste info te vinden
Indien men zich persoonlijk heeft georiënteerd, geeft men het minst vaak aan moeite gehad (20%) te hebben met het vinden van goede en relevante financiële informatie voor het afsluiten van de lening.
Er zijn echter geen significante verschillen tussen de verschillende oriëntatiemedia.
Er wordt gerapporteerd naar het aantal consumenten dat zich via een medium heeft georiënteerd. Het is mogelijk dat men zich via meerdere media georiënteerd heeft, derhalve telt het totaal op tot meer dan 100%.
Had u moeite om goede en relevante financiële informatie te vinden voor het afsluiten van een lening?
BASIS: Alle kredietsluiters N = 199
Oriëntatie medium
N = 87 N = 28 N = 42 N = 105
Afsluiten
2c
23
45
31
12
11
2
1
51
29
10
6
3
0
0 10 20 30 40 50 60
Persoonlijk
Via internet
Telefonisch
Via de post
Op andere wijze
Weet ik niet
Najaar 2010 Voorjaar 2010
Leningen lijken minder vaak persoonlijk afgesloten te worden
Ten opzichte van een half jaar geleden zijn er geen significante verschillen opgetreden. Persoonlijk contact blijft het belangrijkste medium (46%), maar lijkt toch licht terrein te verliezen. Het verschil met het via internet afsluiten van een verzekeringen (31%) is significant kleiner geworden. In het voorjaar was het verschil tussen beiden nog 22%, nu nog maar 15%.
Op het gebied van leeftijd, segment, opleiding en inkomen zijn geen significante verschillen waarneembaar.
Op welke wijze (medium) heeft u uw lening afgesloten?
%
N = 199 N = 207
BASIS: Alle kredietsluiters
24
69
18
8
1
2
3
70
16
7
2
2
1
0 10 20 30 40 50 60 70 80
Rechtstreeks bij kredietverstrekker
Assurantietussenpersoon
Autodealer, garage
Winkel, warenhuis, postorderbedrijf
Ander kanaal
Weet ik niet
Najaar 2010 Voorjaar 2010
Ruim tweederde van de kredieten worden direct bij de verstrekker afgesloten
Ten opzichte van een half jaar geleden zijn er geen significante verschillen opgetreden. Meeste leningen worden rechtstreeks bij de kredietverstrekker afgesloten (69%).
Kijkend naar het doel van de lening is er één significant verschil te zien tussen de kanalen: indien een krediet bij de autodealer is afgesloten gaat het significant vaker om een grote aanschaf, logischerwijs natuurlijk een auto.
Ook op het gebied van leeftijd, segment, opleiding en inkomen zijn geen significante verschillen waarneembaar.
Bij wie of welk kanaal heeft u deze lening afgesloten of aangevraagd?
%
N = 199 N = 207
BASIS: Alle kredietsluiters
25
31
16
22
18
21
17
21
22
26
32
31
28
16
24
17
18
6
12
8
13
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Najaar 2010
Voorjaar 2010
Najaar 2010
Voorjaar 2009
Ik heb de lening direct afgesloten 1 tot 2 dagen 3 tot 7 dagen Meer dan een week Weet ik niet meer
Flinke stijging kredietsluiters die direct de lening afsluiten
De tijd die zit tussen het moment dat men als eerste de offerte onder ogen kreeg en het moment van afsluiten, is vergeleken met een half jaar geleden flink korter geworden. Liefst 31% van de kredietsluiters geeft aan meteen het krediet afgesloten te hebben. In het voorjaar van 2010 was dit nog maar 16%.
Tussen het mediumtype en het moment van afsluiten is geen verband te zien. Kredietsluiters, die hun lening via internet hebben afgesloten, sluiten niet significant sneller hun lening af dan kredietsluiters die de lening via een persoonlijk gesprek sluiten.
Hoeveel tijd zat er tussen het moment dat u de offerte voor het eerst onder ogen kreeg en het moment dat u de lening daadwerkelijk afsloot?
BASIS: Alle kredietsluiters N = 199
N = 207
N = 229
N = 233
26
53 19
11
26 3
17 16 2
12 8 4
42 22
14
26 3
16 17 1
3
9 1
0 10 20 30 40 50 60
Hoogte rente tarief/betalingen per termijn Hoogte van bedrag dat ik kon lenen Aanbevolen door adviseur Had al eerder zaken gedaan met dit bedrijf Aanbevolen door familielid/vriend/collega Reputatie/betrouwbaarheid van en/of ervaring met het bedrijf Het gemak waarmee ik kon lenen Het feit dat ik anoniem kon lenen Een andere reden Ik heb geen andere leningen overwogen Weet ik niet
Najaar 2010 Voorjaar 2010
Hoogte van de rente duidelijk belangrijker ten opzichte van voorjaar 2010
Ten opzichte van een half jaar geleden is de hoogte van de rente significant belangrijker geworden bij de keuze voor een aanbieder. Waar in het voorjaar nog 43% aangaf dat dit de doorslag geeft bij de keuze, ligt het percentage met 53% nu beduidend hoger.
Beheersten geven significant vaker aan dat rente belangrijk is bij de keuze voor een specifieke lening (65%).
Hoger opgeleiden geven daarentegen vaker aan de reputatie en betrouwbaarheid van het bedrijf belangrijk te vinden (28%).
Wat heeft voor u de doorslag gegeven om voor deze specifieke lening te kiezen?
(meer antwoorden mogelijk)
%
N = 199 N = 207
BASIS: Alle kredietsluiters
Beloning
assurantietussenpersoon
2d
28
57
48
43
52
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Najaar 2010
Voorjaar 2010
Ja Nee
Meer dan de helft van de kredietsluiters is op de hoogte van beloning financieel dienstverlener
Meer dan de helft (57%) van de kredietsluiters die het krediet via een assurantietussenpersoon hebben afgesloten geeft aan op de hoogte te zijn van de manier waarop hij of zij beloond wordt. Het percentage is gestegen ten opzichte van het voorjaar van 2010.
Cijfers zijn indicatief wegens beperkte celvulling. Onderstaande is derhalve gebaseerd op absoluten:
De helft (10 van de 20) van de kredietsluiters die weten hoe de adviseur beloond wordt, geeft aan dat dit op basis van provisie gebeurt, 9 kredietsluiters geven aan een vast bedrag te betalen en 1 geeft aan dat het op basis van provisie gaat maar dat de adviseur een deel terug betaalt.
Weet u hoe de adviseur, bij wie u de lening heeft afgesloten, beloond wordt?
% N = 35
N = 33
BASIS: Alle kredietsluiters
Betalings-
beschermingsverzekering
2e
30
29
65
7
24
71
5
34
64
2
0 10 20 30 40 50 60 70 80
Ja
Nee
Weet ik niet
Najaar 2010 Voorjaar 2010 Najaar 2009
Aantal afgesloten betalingbeschermingsverzekeringen licht gestegen
Het aantal betalingsbeschermingsverzekeringen die samen met het krediet zijn afgesloten is in 2010 licht gestegen van 24% naar 29%.
Indien men een lening bij een assurantietussenpersoon of rechtstreeks heeft afgesloten ligt het percentage dat een betalingsbeschermingsverzekering heeft afgesloten significant hoger (respectievelijk 34% en 29%) dan wanneer men een lening via een autodealer heeft afgesloten (13%). Het verschil tussen rechtstreeks en via een assurantietussenpersoon gesloten kredieten is echter niet significant.
Tussen verschillende AFM segmenten, leeftijd, opleidings- en inkomensniveau zijn geen significante verschillen waarneembaar.
Heeft u bij het afsluiten van de lening aanvullende verzekeringen afgesloten om uzelf te bescher- men tegen arbeidsongeschiktheid, werkloosheid of overlijden? Deze verzekering wordt ook wel
betalingsbeschermingsverzekering genoemd
%
N = 199 N = 207
BASIS: Alle kredietsluiters N = 229
31
58
37
77 42
40
72 42
32
53
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90
Arbeidsongeschiktheid
Werkloosheid
Overlijden
Najaar 2010 Voorjaar 2010 Najaar 2009
Verzekering afgesloten tegen arbeidsongeschiktheid en overlijden gestegen
Het aantal betalingsbeschermingsverzekeringen dat is afgesloten tegen arbeidsongeschiktheid is gestegen.
58% van de kredietsluiters, die een betalingsbeschermingsverzekering afgesloten hebben, heeft een verzekering afgesloten om het gevaar van arbeidsongeschiktheid af te dekken.
Ook het aantal afgesloten verzekeringen om de financiële gevolgen van overlijden af te dekken is in 2010 verder gestegen. Over de verschillende metingen heen zien we hierbij een stijgende trend.
Welke soort(en) betalings- beschermingsverzekering(en) heeft u tegelijktertijd met uw lening afgesloten?
%
N = 57 N = 46
BASIS: Alle kredietsluiters die een betalingsbeschermings- verzekering af hebben gesloten N = 54
32
51
30
14
4
2
0
35
28
28
2
4
2
22
31
31
4
9
2
0 10 20 30 40 50 60
Op eigen initiatief afgesloten
Op advies van mijn adviseur afgesloten
De verzekering is verplicht
Op advies van familie/vrienden/kennissen afgesloten
Andere reden
Weet ik niet
Najaar 2010 Voorjaar 2010 Najaar 2009
Betalingsbeschermingsverzekering vaker op eigen initiatief gesloten
Een betalingsbeschermingsverzekering is het afgelopen half jaar duidelijk vaker op eigen initiatief gesloten dan in het voorjaar van 2010 (51% tegen 35%).
Minder kredietsluiters, die een betalingsbeschermingsverzekering hebben afgesloten, geven aan dat de verzekering verplicht is (14%). Dit is opvallend aangezien een overlijdensrisicoverzekering een verplichte verzekering is.
Tussen de verschillende distributiekanalen bestaat er geen significant verschil.
Wat heeft u ertoe doen besluiten om tegelijkertijd met uw lening een betalingsbeschermings- verzekering af te sluiten?
%
N = 57 N = 46
BASIS: Alle kredietsluiters die een betalingsbeschermings- verzekering af hebben gesloten N = 54
33
74
23
4
74
20
7
78
17
6
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90
Bij dezelfde maatschappij
Bij andere maatschappij
Weet ik niet
Najaar 2010 Voorjaar 2010 Najaar 2009
Driekwart sluit verzekering bij dezelfde maatschappij waar lening is afgesloten
De meeste sluiters van kredieten (74%), die een betalingsbeschermer hebben afgesloten, sluiten deze verzekering bij dezelfde maatschappij.
Geen significante verschillen ten opzichte van vorige meting zijn zichtbaar.
Heeft u deze betalingsbescher- mingsverzekering bij dezelfde maatschappij afgesloten als de lening?
%
N = 57 N = 46
BASIS: Alle kredietsluiters die een betalingsbeschermings- verzekering af hebben gesloten N = 54
34
28
23
19
12
18
41
15
17
13
13
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45
De kredietverstrekker/adviseur gaf aan dat ik verplicht was de verzekering bij deze verzekeraar af te sluiten
De kredietverstrekker/adviseur liet mij kiezen
Ik ben zelf op zoek gegaan naar een verzekeraar
Ik ben op een andere manier tot een keuze gekomen
Weet ik niet meer
Najaar 2010 Voorjaar 2010
Men is minder vaak verplicht om verzekering af te sluiten bij kredietverstrekker
Voor 28% van de kredietsluiters, die een betalingsbeschermingsverzekering hebben afgesloten, was het verplicht om de verzekering ook bij de kredietverstrekker af te sluiten. Hier is dus mogelijk sprake van verboden koppelverkoop. Dit is wel een daling ten opzichte van het voorjaar van 2010. Wegens beperkte celvulling is deze daling indicatief.
Indicatief is ook het verschil tussen rechtstreeks afsluiten en via een adviseur. Indien men via een adviseur een krediet afsluit heeft men vaker de keuze uit een aanbieder (42%) dan wanneer men het krediet rechtstreeks afsluit (20%).
Hoe bent u tot de keuze van de verzekeraar gekomen voor deze betalingsbeschermingsverzekering?
%
N = 57 N = 46
BASIS: Alle kredietsluiters die een betalingsbeschermings- verzekering af hebben gesloten
35
34 37
43
65
15
20 22
9 49
43
35
25
0 10 20 30 40 50 60 70
Voorjaar 2009 Najaar 2009 Voorjaar 2010 Najaar 2010
Ik betaal periodiek een premiebedrag Ik heb eenmalig het totale premiebedrag betaald De premie is meegefinancierd binnen de lening
Premie betalingsbeschermingsverzekering wordt steeds vaker periodiek betaalt
Periodiek een premie betalen is een opwaartse trend die sinds de meting in het voorjaar van 2009 duidelijk te zien is. Op dit moment betaald 65% periodiek een premiebedrag voor de afgesloten
betalingsbeschermingsverzekering.
De premie meefinancieren binnen de lening laat een duidelijk dalende lijn zijn.
Hoe betaalt u de premie van de betalingsbeschermingsverzekering?
%
N = 57 N = 46
BASIS: Alle kredietsluiters die een betalingsbeschermings- verzekering af hebben gesloten N = 54
N = 53
Kredietwaarschuwingszin
2f
37
77
16
7 76
18
6 64
27
9
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90
Ja Ik heb de zin wel eens gehoord, maar ik ben de zin vergeten
Nee, dat weet ik helemaal niet
Najaar 2010 Voorjaar 2010 Najaar 2009
Spontane bekendheid van kredietwaarschuwingszin stabiliseert
De spontane bekendheid met de kredietwaarschuwingszin is het afgelopen half jaar stabiel gebleven. 77% is bekend met de waarschuwingszin en kan deze ook noemen.
Minder dan één op de tien consumenten (7%) geeft aan niet bekend te zijn met de waarschuwingszin.
Weet u welke waarschuwingszin hier wordt bedoeld?
%
N = 229 N = 207
BASIS: Alle kredietsluiters N = 199
38
94
97
91
5
1
5 1
1
4
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Najaar 2010
Voorjaar 2010
Najaar 2009
Ja Nee Weet ik niet
Vrijwel alle kredietsluiters geven aan de waarschuwingszin gezien te hebben
Vrijwel alle kredietsluiters geven aan de zin wel eens gezien te hebben. 5% geeft aan de kredietwaarschuwingszin niet te kennen.
Ten opzichte van het voorjaar van 2010 zijn er geen significante verschillen waarneembaar.
De waarschuwingszin waarop in de vorige vraag gedoeld werd, is als volgt: "Let op! Geld lenen kost geld.“ Heeft u deze zin wel eens in een reclame-uiting gezien of gehoord?
N = 229 N = 207
BASIS: Alle kredietsluiters N = 199
Bijlagen
Achtergrond
Onderzoeksverantwoording en steekproefoverzicht Contact
3
Achtergrond
3a
41
De AFM, een onafhankelijke gedragstoezichthouder op de financiële markten, streeft ernaar het
vertrouwen van consumenten en bedrijven in de financiële markten te versterken, ook internationaal.
Daarbij faciliteert de AFM kennisvorming bij de Nederlandse consument op het gebied van financiële producten.
Door middel van de ConsumentenMonitor moeten ontwikkelingen in het gedrag van consumenten worden gemeten in de tijd.
De ConsumentenMonitor is in 2004 gestart en wordt sindsdien elk half jaar uitgevoerd.
De primaire doelstellingen van de ConsumentenMonitor kunnen als volgt worden weergegeven:
Beschrijven van het gedrag en de attitudes van financiële consumenten.
Beschrijven van markt- en productaspecten in de financiële markt.
Achtergrond AFM Consumentenmonitor
Onderzoeksverantwoording en steekproefoverzicht
3b
43
Onderzoeksverantwoording -1-
Doel: in kaart brengen van ontwikkelingen in het financiële keuzegedrag van de Nederlandse financiële consument.
Veldwerkperiode: 4 november t/m 30 november 2010.
Doelgroep: consumenten die in de periode mei 2010 tot en met oktober 2010 een persoonlijke lening of doorlopend krediet hebben afgesloten.
Weging: De respondenten die geen product hebben afgesloten worden herwogen naar een afspiegeling van de Nederlandse bevolking. Deze groep is gewogen naar geslacht, leeftijd, opleiding en district.
Methode: online onderzoek, vooraf is het volledige panel gescreend om de juiste groepen consumenten voor dit onderzoek te kunnen benaderen.
Steekproefomvang: De netto steekproef bevat 199 recente sluiters van een krediet.
Rapportage: Indien er significante verschillen bestaan tussen verschillende achtergrondkenmerken en voorgaande metingen wordt dit aangegeven.
Belangrijke achtergrondgegevens in het onderzoek zijn de vier soorten financieel beslissers, uitgelegd op de
volgende slide.
44
Onderzoeksverantwoording -2-
In de rapportage, komen termen voor verschillende typen financieel beslissers voor. De AFM onderzocht in een eerder stadium hoe Nederlanders financiële beslissingen nemen en concludeerde dat mensen van
elkaar verschillen in de manier waarop deze beslissingen genomen worden. Er zijn 4 typen, welke hieronder worden beschreven.
Beheersten (N= 526, 34%) verzamelen veel informatie over het financieel product dat zij willen
aanschaffen. Zij overwegen veel alternatieven, gaan door tot zij het juiste product hebben gevonden en nemen uiteindelijk zelf de beslissing, zonder financieel adviseur.
Ambitieuzen (N= 369, 24%) proberen graag nieuwe producten uit en mijden risico’s hierbij niet. Zij hebben luxe en rendement als drijfveer voor hun besluiten en steken een gemiddelde hoeveelheid tijd in hun keuzeproces.
Adviesgevoeligen (N= 463, 30%) laten hun beslissingen over aan anderen. Zij vertrouwen adviseurs blindelings. Zij zijn niet geïnteresseerd in financiële producten en zijn niet perse op zoek naar het ideale product.
Gemaksgeoriënteerden (N= 193, 12%) stoppen weinig tijd in het bestuderen van financiële producten en vermijden hierbij risico’s. Zij hebben weinig vertrouwen in financieel adviseurs en kiezen vaak voor standaard producten.
Voor meer informatie of om zelf te testen wat voor type financieel beslisser u bent, kunt u terecht op
www.afm.nl/besliswijzer
45
Steekproefoverzicht -1-
De groep sluiters van een consumptief krediet valt vaak in het segment “beheersten”, maar zijn tegelijkertijd ook relatief vaak “gemaksgeoriënteerd”. De “beheersten” zullen vaak zelf alle alternatieven overwogen voordat men daadwerkelijk zelf een lening afsluit. “Gemaksgeoriënteerden” zullen vaker in een impuls handelen afhankelijk van een eventueel advies of aanbod van anderen.
Type financieel beslisser (gedefinieerd aan de hand van 10 stellingen)
33%
41%
27%
22%
29%
18%
12%
19%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
NL 18+
Sluiters consumptief krediet
Beheersten Ambitieuzen Adviesgevoeligen Gemaksgeorienteerden
N = 410
N = 199
46
6
23 24
24 24
26
45 29
14
54 23
10
0 10 20 30 40 50 60
16-24 jaar 25-34 jaar 35-44 jaar 45-54 jaar 55 jaar en ouder
Opleidingsniveau: laag Opleidingsniveau: midden Opleidingsniveau: hoog
Inkomensniveau: laag Inkomensniveau: midden Inkomensniveau: hoog Inkomensniveau: onbekend
Steekproefoverzicht -2-
Steekproefverdeling kredietsluiters
N = 199
%
