AFLOSSING VAN DE WACHT

VliJBEID EN DEMOCIATIE

Zaterdag 7 Januerl 19SC • Mo. l8t

Lectuur van over de grenzen

<Zie pag. 41

WEEKBLAD VAN DE VOLKSPARTIJ VOOR VffiJHEID EN DEMOCRATIB

AFLOSSING VAN DE WACHT

, ** Geen afscheid, maar een interne "afloss~ng

* van de wacht''. Zo kan men, naar het w voorkomt, het best de verandering typeren, welke zich, met ingang van dit nieuwe jaar, in de redactie van ons weekblad heeft voltrokken.

De heer De Ridder, die twee jaar geleden het hoofdredacteurschap van ons blad overnam van ons Kamerlid drs Korthals, heeft dat op zijn beurt thans evergedragen aan de ondergetekende, maar - en iat is een belangrijk en verheugend feit - hij blijft lleel uitmaken van onze redactie en zijn wekelijkse 11edewerking verlenen.

In het leven van ieder, die lang genoeg. gespaard hlijft, komt het ogenblik, dat hij zijn dagelijkse arbeid heeft neer te leggen of sterk te verminderen.

Het is de lev~nsavond, waar de onverstandige mis- schien m~ een zekere afkeer tegen opziet, maar die voor de wijze mens, die zich ook op deze nieuwe levensfaze weet in te stellen, opnieuw ten zegen kan zijn.

* * *

O

!Ie pensieengerechtigde leeftijd op ontroerende wijze afscheid als voorganger van de Nederlandse Protes- tantenbond te Beilen en uit het artikel van zijn op- volger in deze functie, dr P. D. van Royen, in ons blad van 17 December, heeft men kunnen lezen, hoe • de heer ea mevrouw De Ridder-Struve op 8 Decem·

ber d.a.v. door de verenigingen en maatschappelijke organisaties in· Beilen, vertegenwoordigend vrijwel

!Ie gehele Beilense bevolking, zijn gehuldigd ter ge- legenheid van hun 25-jarige ingezetenschap van deze Drentse gemeente.

De heer De Ridder, die op een druk en zeer wel- besteed leven kan terugzien, gaat het thans - om het eens huiselijk te zeggen - kalmer aan doen. Hij heeft daar recht op en zijn talrijke vrienden en be- wonderaars"'wensen hem en zijn echtgenote uit de grond van hun hart nog vele goede jaren to.e.

Hij gaat het ook kalmer aan doen wat ons week- blad betreft. Ontslagen van de zorgen .en verplich- tingen, welke, vooral voor wie ver van het politieke centrunt ~a.à het land, dat Den Haag nu eenmaal is, afwoont, de leiding zelfs van een zo bescheiden blad als het onze met zich brengt, zal hij - wij herhalen bet - niettemin zijn wekelijkse aandeel blijver).

leveren.

Ook op onze maandelijkse redadievergaderingen hopen wij hem te blijven ontmoeten en van zijn grote ervaring en gedegen adviezen te mogen blijven profiteren en zelfs hopen wij nu en dan, bij gelegen·

heden, die om , een woord van bezinning vragen zoals alleen hij dat weet te geven, de hoofdartikel·

plaats aan hem te mogen afstaan.

Geen afscheid dus, maar een aflossen van de wacht.

Wie de wacht betrekt, weet, dat hij een zekere verantwoordelijkheid op zich neemt. Van die ver·

antwoordelijkbeid zijn wij ons ten volle bewust en wij hopen ons daarnaar. te gedragen, waarbij wij gelukkig verzekerd zijn van de steun van onze mede- redacteuren, wier vriendschappelijke samenwerking en collegialiteit wij gedur~nde de afgelopen jaren, waarin wij reeds deel van de redactiecommissie uit·

maakten, al zo ruimschoots hebben mogen ervaren.

Het is politiek een hoogst belangrijk jaar, dat wij thans zijn ingegaan .. Over vijf maanden reeds zullen de Kamerverkiezingen worden gehouden.

Intense arbeid en grote inspanning van alle krachten zal van ons ieder worden gevraagd. Wij zullen die arbeid en die inspanning ook gaarne le- veren, omdat het liberalisme het waard is en omdat 'het dankbaar werken is voor een beweging, welke

zich (opnieuw) in de opgang bevindt.

Men versta ons wel: onze arbeidsprestatie of ons geloof in de juistheid van het liberale beginsel laten wij beslist n i e t bepalen door de grootte van het electorale succes.

In de jaren 1925 tot 1940 hebben wij zelf in de mate van onze bescheiden krachten vooraan gestaan in de strijd voor het liberalisme en wij hebben nooit , anders meegemaakt dan (althans landelijk) gesta-

dige achteruitgang.

Ons geloof in dat beginsel en onze moed om tel- kens opnieuw te beginnen en vol te houden, heeft dat echter nooit ook maar een ogenblik geschokt.

* * *

Het is echter een zeer menselijke karaktertrek, dat het succes nu eenmaal aantrekt. Dat geldt in het bijzonder voor de kiezersmassa.

De gesta'dige vooruitgang in zeteltal van 4 op 6, van 6 op 8 en van 8 op 9, de voor ieder duidelijke, in verhouding tot haar altijd toch nog bescheiden omvang, hoogst belangrijke rol, welke onze Tweede- en Eerste-Kamerfracties onder leiding resp. van prof.

Oud' en prof. Molenaar op het parlementaire vlak vervullen en demonstratieve krachtsontwikkelingen als de Scheveningse V.V.D.-dag hebben in ons volk - terecht - de overtuiging doen postvatten, dat de V.V.D. in opkomst is.

De meewarige glimlach, waarmee velen vóór de oorlog over het ."verdwijnend liberalisme" spraken,

~ verdwenen.

De liberale V.V.D. is opnieuw een erkende part- ner of ~ naar gelang van de omstandigheden - tegenspeler geworden. Het liberalisme in Nederland wordt weer serieus genomen, óók door zijn tegen- standers.

Het liberalisme )o zijn moderne, na-oorlogse vorm, vooruitstrevend, open voor de eisen van de moderne tijd, sociaal bewogen, doelbewust strevend naar samenwerking van werkgevers en werknemers en daarbij, krachtens zijn schoonste en heiligste tra·

dities bij alles wat het nastreeft, op alle terreinen des levens, zich altijd richtend op het scheppen van gelijke kansen ~oor - en de versterking van de - zelfstandige kracht van - ieder individu en op het hooghouden van de fakkel der geestelijke vrijheid.

Dàt liberalisme heeft, naar onze stellige overtui.

ging, in het na-oorlogse Nederland ·zijn kansen.

* * *

D

1 e n doen, wanneer wij daartoe in de gelegenheid komen.

In deze geest hopen wij ook onze hoofdartikelen te schrijven. Critisch, scherp-critisch desnoods, als het moet, maar positief-opbouwend waat het enigs·

zins kan.

Menigmaal, zo stellen wij ons voor, zullen wij daarbij ook op deze plaats aandacht wijden aan het werk van onze Kamerfracties. Zij immers zijn het, die, met onze vertegenwoordigers in Staten en Gemeenteraden, de liberale desiderata tot levende werkelijkheid trachten te brengen.

Zij zijn, om het met een sportterm te zeggen, de spelers en wij zijn de supporters.

Als een der supporters van deze spelers hopen wij in onze taak niet tekort te schieten.

A. W. ABSPOEL

HOOFDREDACTIE

1 Het bestuur van de Stichting Vrijheid en Democratie heeft met ingang van 1 Januari 1956 tot voorzitter van de redactiecommissie van ons weekblad benoemd de heer A. W. AbspoeL De heer G. A. de Ridder blijft als lid van de redactie zijn wekelijkse m~dewerki~g aan ons blad verlenen.

--- --:__ ~ .. - '-_-"'--=--=---~-=--:._. --- --- -~ ~---~~- ---- --=---=-=~ ' ---: -... ---:~=-~-==-

~

Breng

liberalen TH

in de V. V.D.,

de krachten der vrijheid _-

-- --=:__.:_ --= - :; ~· ~ ~ -~- ~_,----:::~~~.--==~---:--~_ -~p --=~=:~- ~ ~ ~ =---=-... --:-.-~=-: ^{= -:} '-==--=~ -=---=---~--==-~~=-=.,---- --:.-- ---

Flitsen van Het Binnenhof

Einde van een begrotingswedloop • Een kleine smokkelarii • De Eerste Kamer naar de Ridderzaal • De laatste weken van het begrotingsdebat in de Tweede Kamer .• Twee moties aangenomen en één (van de heer Den Hartog) ia petto.

D e jaarlijkse begratingswedloop in de Tweede Kamer is weer ten ein- de en amechtig zijn alle deelnemers aan deze wedloop en zij, die daarin ambts- halve meedraven, zoals de griffiers, het Kamerpersoneel, de stenografe:n en de parlementaire journalisten, de Kerst- en Nieuwjaarsweek ingegaan.

De Kamer heeft, ' met een heel klein beetje smokkelarij, de eindstreep ge- haald. Die smokkelarij bestond uit het voorlopig buitenspel plaatsen van minis- ter, Cals' begroting van Onderwijs, Kun- sten en Wetenschappen. Zo ergens, be- tekent hier uitstel echter zeker geen af- stel. Op of omstreeks 7 Februari komt 'ook minister Cals aan de beurt.

De Kamerleden kunnen, in de .maand Januari, hun achterstallige andere werk, samenhangend veelal ook met hun Ka- merlidmaatschap, inhalen en de journa- listen verplaatsen hun verblijf - neen, riu eens niet naar . de bekende "andere zijde van het Binnenhof'' - maar naar het h a r t daarvan: de Ridderzaal.

In deze historische, eeuwenoude zaal is het, dat, wanneer dit nummer van ons blad verschijnt, onze senatoren wegens de verbouwing van hun Yergaderzaal reeds hun intrek zullen hebben genomen.

· Een bijzondere gewaarwording zal het stellig zijn, het uitzonderlijke stemgeluid van de communistische heer Branden- burg in deze gewijde en statige zaal te horen klinken!

De sanatoriale heren (en dames) zijn ditmaal bovendien wel héél erg actief geweest. Nog vóór Kerstmis hielden zij hun algemene politieke beschouwingen.

Q--,k hier geldt: wat in het vat zit, ver- zuurt niet. Met andere . woorden: wij hopen op een enkel aspect daarvan - wellicht in een hoofdartikel - in een der komende nummers van ons blad nog nader terug te komen.

• • •

F. DEN HARTOG ... motie in petto ...

De audere motie, van de beer Ruy- gers (Arb.), o.a. mede-ondertekend door het V.V.D.-Jid de heer Korthals, werd ingediend bij Buitenlandse Zaken.

Zij drukte als het oordeel van de Ka- mer uit, dat het wenselijk is, dat ook door Nederland uitbreiding wordt gege- ven aan de hulp voor de sociale en eco- nomische ontwikkeling der minder ont- wikkelde gebieden in de wereld en dat een jaarlijkse post op de begroting, wel- ke mede tot fondsvorming kan leiden, hiertoe zou kunnen bijdragen.

Ook de heer Den Harlog had, bij Land- boUW, een motie gereed gemaakt.

Copie voor deze rubriek te senden naar1 Mejuffr. Joh. · H. Springer, A!exander- ttraat 16, Haarlem.

l)e functionele grondslagen vaa de woning

H ^et Bouwcentrum in Rotterdam houdt een .,Maand van de bouw- nijverheid" en op een van de &l,gien wwdt in overleg met de Ned. Hui&- boudraad een 011derwe:rp bebandeld.

dat speciaal dle belangstelling van ·de vrouwen zal hebben, n.L de functio- nele grondslagen van de woning, toe-

gelicht door een 1entoonstelling.

Dit is op Maandag 16 Januari en wordt op 18 Januari gevolgd door het- zelfde onderwerp inzake de bejaar- denhuisvesting.

lets VOCII" U?

Aanmeldingsformulieren . zijn - bij ondergetekende te krij.gen, maar haast U. Door het niet-vendlijnen van het weekblad is dit bel'ieht verVaagd.

{> :J. H. &.

Ee• ·•ieuwe .. kop""

en een niéuwe activiteit

H ^{et is U zeker ook} opgevallen, dat ooze rubriek tegenWOI!It'dig door een ander "kopje" versi~ iis.

Bet was voor ons net zo'n verraEil«

a1s ^{voor U.}

Wij kunnen er tevreden mee ~

blijkbaar beschouwt men de vrou.we- )iijke leden als de kroon op de V:V.D.

Zelf hadden wij dat nooit zo dm"wn zetten; wij beschouwen ons zelf een- VoU<lig :maar als gewone leden ·b ii 1111:-

n e n de partij.

Noblesse obligè. Wij zullen nu -wel extra ons best moeten doen.

Zullen wij daarmee in de'Le tijd wan

goede voornemens, maar direct 'tioe-- ginnen?

Er is nog zoveel werk dat gedaan moet worden; er kan voor onze orga- nisatie en voor onze partij nag zoveel meer bereikt worden, als iedereeD maar meewerkt. Veel handen maken het werk licht.

Als iedereen wat tijd geeft, beboe- 'VIen niet' enkelen overbelast te wor- den.

AlS iedel'een komt als baar 1umult gevraagd wordt, kan wat gedlaan moet worden, beter gedaaJt worden.

Laten wij desnoods een intereaante lezing overslaan. maar zeker naar de huishoudelijke vergaderingen gaan, die vaak zo saai lijken, maar clie dik- wijla ventrekkende gevolgen bebben..

Laten wij meedoen op het juJste moment en niet alleen docJr eritiek acbter.d.

Er is een stijl§ellde lijn bij de V.V.

D.; laten wij meehelpen, die nog wat steiler te maken.

Zou bet niet leuk zijn, als er dooc' ons toedoen een derde, wat zeg ik.

een vierde vrouw in de Kamer kwam?

De kroon op ous werk!

~JB.$.

D e ministers Mansholt, Witte, Algera en het dubbeltal Beyen-Luns heb- ben in de laatste twee weken voor het Kerstrecès elkaar bij toerbeurt afgelost en hun beleid tegenover de zeer nuttige en onmisbare critiek van de "Volkska- mer" verdedigd.

Zij betrof de wenselijkheid van de aan- leg van een eigen vissershaven voor Kat- wijk, ten aanzien waarvan een studie- commissie onder leiding van onze geest- verwant mr Van der Mandele, de voor- zitter van de Rotterdamse' Kamer van Koophandel, had uitgesproken, dat zulk een aanleg ook uit nationaal-economisch oogpunt bezien volkomen verantwoord

zou zijn. 'NIEUWS UIT AFDELINGEN EN CENTRALES

Het nog op geen stukken na opgeloste na-oorlogse probleem van de woningnood en het met de dag nijpender wordende vraagstuk van de verkeersonveiligheid vormden wel de meest zorgelijke punten, waaraan vrijwel alle sprekers - ook die van onze V.V.D.-fractie - hun aandacht hebben gewijd.

Moties werden ingediend bij Landbouw en bij Buitenlandse Zaken, maar het waren meer beginseluitspraken, waar- mee iedereen zich kon verenigen (zij werden dan ook beidé z.h.s. en met al- gemene stemmen aanvaard), dan dat zij gericht waren tegen een bepaald deel van het beleid der betreffende ministers.

De motie van ir Vondeling (Arb.), om- trent de prijsvorming van landbouwpro- ducten, was mede-ondertekend door onze geestverwant de heer Den Hartog.

Zij sprak - daar kwam zij althans op neer - uit, dat eventuele toekomstige loonsverhogingen in de landbouw ook in - de z.g.· garantieprijzen tot uiting zullen moeten komen, die immers op de kost- prijzen zijn gebaseerd. En een der kost- prijsfactoren vormen vanzelf ook de lonen.

DRS. KORTHÁLS - ... mede-ondertekenaar ...••••

De heer Den Hartog heeft deze motie tenslotte echter voorlopig maar in petto gehouden na de verzekering van minister Mansholt, dat. deze kwestie bij de Re- gering in onderzoek is en dat de Kamer t.z.t. een nota zal worden toegezonden, waarover dan van gedachten kan wor- den gewisseld.

Op een aantal andere actuele onder- werpen, bij deze begrotingen besproken, zullen wij in de naaste toekomst vanzelf nog wel teruggrijpen.

A.

Voorbeelden ter navolging

l5é Onder-Centrale Zaanstreek v~

blijdde het Hoofdbestuur Dlet een bij~

drage in de onkosten van de V.V.D.- dag, die in grote dank werd aanvaard.

De afde1iitg Breda stortte een bedrag in het Verkiez.ingsfonds 1956, hetgeen het HoofdbestuUl vanzelfsprekend eveneens zeer verbeugt. Mogen de:ae voorbeelden tot navolging strekken!

DEZE BURGER

vindt het maar weer een mooi ding, dat wij In Nederland ons zelf altijd in ieder opzicht en wáár daar maar éven gelegenheid toe ·geboden wordt, annexeren. Is het niet hieraan dan is het dááraan.

En allemaal leilke buitenlandse stunten na-àpen. Als hèt even kan Amerikaanse. Nu weer de man-van-het-jaar. Amerika een man·van-het.jaar.

Wij óók een man-van-het-jaar. Waarom trouwens niet eigenlijk? Het is even onschuldig als het nonsensikaal is. Maar 't deert niemand. En hf!l stáát flink.

En àls wij dan, over nog· maar ruim elf maanden alweer, zulk een man verkiezen; elk blad een eigen jaarman en wij ook; waarom dan niet nu

reeds onze normen opstellen en dèor de dagen aantekenen wie daar het meest aan beantwoordt?

Als ik die normen voor de V. V.D.-man van het jaar 195() zou mogen opsteJlen, zou ik zeggen: .

een stoere borst, vol zacht mededogen niettemin voor zijn broedw de medemens.

een fijne geest, altijd doende met het plukken van de bloesem van schoonheid en cultuur.

een harmonisch lichaam als behuizing voor de geest voornoemd: niet helemaal Tarzan en niet helemaal Bep van Klaveren, maar iets daartussen-in.

Een hart vol goede, milde, rechtvaardige, lieve, begrijpende en vrijheids- lievende gedachten; zó vol' van deze, dat er geen schimmetje van een schijntje van een plekje openblijft voor nijd, afgunst, begeerte, wraakzucht, reaclionariteit of eerzucht; een hart kloppend op de dansende maat van de ware en enig-echte democratie en haar partner de liberaliteit, ten huppe- lende voeten uit.

Kortom: een man die u beurteling aan Albert Schweitzer, ]. H. Cornelissen, Mahatmah Gandhi, Winsion Churchill, les frères Jacques de Kadt en Marilin, Nils Bohr, Manna de Wijs-Moulon, Anker Larsen Clemenceau doet denken, een grootste en allergemeenste deler van deze allen: "superman, opperman, man van het jaar".

Wie het wordt zal een televisie-toestel plus voorzittershamer met zilver- beslag cum inscriptie ontvangen uil de persoonlijke handen van de heer Van· Vlaardingen; zijn foto zql worden geplaatst op onze voorpagina tussen die van de heren P. /. Oud en D. W. Dettmeijer.

Ik heb zo'n gevoel dat u nii reeds aan iemand denkt; dal u nu al een vermoeden hebt wie het wordt; net als

DEZE BURGER

Nieuwe voorzitter in Bergen (N.H. J

Op de ledenvergadering der afd. BeF- gen N.-H. van 7 Juli j.l. was mededeli!Jg gedaan, dat de heer C. Steinz als vc.w- zitter bedankt had.

Dit bericht was met leedwezen elld- vangen, daar gedurende het voorzi~­

schap van de heer Steinz de afd. BerfiiBJl N.-H. niet alleen is herrezen maar .._

vendien tot een der bloeiendste afdeliin-.

gen van de kieskring Den Helder .as geworden.

Thans is op de ledenvergadering v.an 19 December j.l. iD de vacature v001"2iell door de verkiezing met algemene stem- men van de heer W. Franck. Onder 2iijn leiding gaat de afdeling Bergen N.-ill. · met vertrouwen' de verkiezingsstrijd tie- gemoet

Het bestuur is thans als volgt samen- gesteld: W. Franck. voorzitter; J. Kees- man, secretaris-penningmeeSter, mewr.

mr E.P. Broekman-Vriesman, C.L. IUas;- ter en mr Th. Rijnberg, leden.

Regionaal propagaadist YOGI'

Groaingen en Drente

Met ingang van 1 Januari 1956 is a.t lid van de Partij. de heer 0. de Vrie$, Starkenborghstraat 15, te Groningen 2iijn weri;zaamheden als regionaal propapm- dist voor de provincies Groningen teJl

Drente begonnen. De heer De VrieB.

werkt onder auspiciën van het .Algemeen Secretariaat der Partij.

Vergaclerilag Dagelijks les'-

Vrödag 23 December 1955 kwam bit Dagelijks Bestuur der Partij in verga.lle- ring bijeen.

'J ~ANU.&BI l N 8 - PAG. a

ONZE NIEUWE HOOFDREDACTEUR

En een stukje bewogen liberale historie

0 nze mede-redacteur, de heer A. W.

Absp"oel, die thans, op uitnodiginJ~

van het bestuur der Stichting "Vrijheid en Democratie", als voorzitter van de redactiecommissie het hoofdredacteur- schap van ons weekblad op zich heeft genomen, kan, hoewel nog maar juist . -:de "middelbare" leeftijd bereikt hebbend,

reeds op een dertigjarige staat van dienst ia de liberale beweging terugzieD..

Jlledio 1924 sloot hij zich, als 2Z-jarige jongeman, aan bij de kort tevoren opge- richte ,.Club van .Jongerea ill de Vrij- heidsbond" te Amsterdam en reeds in .Januari 1925 werd hij haar actieve secre- taris en vervolgens, in 1928, haar voor- zitter.

lil Februari 1929 nam hij, wegens zijn huwelijksplannen, afscheid · van de jon- geren. maar ·lang liet de liberale bewe- . cïng te Amsterdam hem niet los.

Het volgende jaar (November 1930)

· hadden er n.l. grote veranderingen in de

· Amsterdamse afdeling van de Vrijheids- bond plaats. Voorntter en secretaris tra- den celijktijdig af De voorzitter, nu wij- . Jen mr .J. Rutgers, wegens zijn benoe- ming tot algemeen secretaris van de Vrij- heidsbond; de secretaris, de heer G. A.

de Ridder, wegens zijn benoeming tot voorganger van de Nederlandse Protes- tantenbond in Beilen.

Mr Butgers, oud-.,lndisebgast" (zoals men dat toen noemde), werd in het voor- zittei'IICbap te Amsterdam door een an- · dere oud-Indischgast opgevolgd; het was de heer B. Coops, oud-burgemeester van Bandoeng. Opvolger van ·de heer De Rid- der als secretaris werd de jonge Abspoel.

Zestien jaar lang heeft de heer Ab- spoel, met de heer Citroen als chef van het bureau. in Amsterdafn voor het libe- ralisme (eerst Vrijheidsbond, daarna Li-

•. berale Staatspartij en tenslotte Partij . vàn de Vrijheid) de strijd gevoerd.·

Die strijd was, in het rode Amsterdam, niet gemakkelijk en ill de verkiezings- weken werd nog des nachts uitgetrokken ctm te "plakken" en te ,,achilderen".

Amsterdam had daarbij meermalen de leiding. Toen de partij bij de Kamerver- kiezingen van April 1933 landelijk door stemmenachteruitgang een zetel verloor, wist Amsterdam door een buitengewoon krachtige actie voor zijn populaire lijst- aanvoerder dr I. H. J. Vos niet minder dan 10.000 stemmen te winnen en zijn stemmencijfer van 28.844 in 1929 te bren- gen op 38.752 in 1933.

De verspreiding van· het kort tevoren opgerichte eigen periodiek ,.Het Liberale Weekblad" gedurende vier weken in 100.000 exemplaren per week, waaraoor praktisch de gehele daarvoor in aanmer- king komende Amsterdamse bevolking werd bereikt, zal daartoe zeker het hare hebben bijgedragen,

De toenmalige liberale partijvoorzitter mr D. Fock, kwam op 4 Mei 1933 per- soonlijk naar Amsterdam om namens het hoofdbestuur het Amsterdamse bestuur voor zija succes hulde te brengen. De heer Abspoel bewaart nog altijd, naar hij ons eens vertelde, als schone herinne- ring aan deze dagen van politieke s_trijd, de zilveren "Parker", hem toea door mr l'ock aangeboden.

.

F eller nog werd, in bet bijzonder in Amsterdam, de strijd bij de op- komst van het nationaal-socialisme,

·waartegen vooral de Amsterdamse libe- . ral en een verbeten gevecht hebben ge-

voerd.

Nationaal-socialistische en fascistische elementen trachtten de grote demonstra-

·tieve vergaderingen, waarin mr Wende- laar het anti-semietische blad ,,Der Stür- mer" verbrandde (dit bericht kwam in de gehele wereldpers) en dr I. H. J. Vos mr G. A. Boon en prof. mr C. W. de Vries voor Amsterdam de populairste

Op zeer guastige voorwaaftlea le Hypotheek vanaf 3%%

ea voor de boerdèrijea

ft.tl&f 3%. %

Offerte zonder verplichtingen

Alg. Assurantiekantoor van Asbeck

Dlepenheimseweg SI GOOR tel. K 5470-816 b.g.g. 896

sprekers waren, meermalen te verstoren, maar een eigen ,.ordedienst" van de in- middels opgerichte ,.Liberale Garde"

zorgde voor een prompte "bediening" van de herrieschoppers.

Grote verontwaardiging werd tijdens de Statenverkiezingen van 1935 bij de Amsterdamse liberalen gewekt, toen de Duitse Regering, via haar consul-gene- raal in Amsterdam, zich mengde in de Nederlandse verkiezingsstrijd.

Op haar verlangen namelijk stelde de Amsterdamse politie zich met het bestuur van de afdeling Amsterdam van de Vrij- heidsbond in verbinding en verzocht eerst wijziging en vervolgens zelfs ver- wijdering van de verkiezingsreclame op de schutting om de ruine van het voor- malige Paleis voor Volksvlijt aan het Frederiksplein, voorstellend een concen- tratiekamp en de opschriften dragend:

"Wij willen ons zelf zijn en blijven", ,.Nederland geen concentratiekamp".

Mr G. A. Boon stelde over dit ingrijpen op verzoek van de heer Abspoel, namens het Amsterdamse bestuur gedaan, schrif- telijke vragen aan de minister van Bin- nenlandse Zaken, mr De Wilde, die, toen de verkiezingen reeds voorbij waren, het optreden van de Amsterdamse politie dekte en als zijn mening te kennen gaf, dat .,de indruk kón worden gewekt, dat de (levensgrote) bewakers van het afge- beelde concentratiekamp in Duitse uni- formen waren gestoken".

Reacties ook van Neder 1 a n d se na- tionaal-socialistische en fascistische zij- den bleven niet uit. Dreigbrieven wer- den ontvangen en de heer Abspoel werd meermalen midden in de nacht opgebeld en door onbekende ,.helden" bedreigd. En toen, reeds bij het begin van de verkie- zingsactie van 1935, fascistische elemen- ten een steen door de ruiten van het af- delingsbureau - tevens woonhuis van de heer en mevrouw Citroen - aan de Frans van Mierisstraat wierpen, moest het Amsterdamse bestuur zelfs veilig- heidshalve besluiten, zowel het bureau als het woonhuis van de heer Abspoel gedurende de verkiezingsweken des nachts te doen bewaken.

Ondertussen had de heer Abspoel in 1933 tevens de eerste stap gezet op het journalistieke terrein. Op 1 Januari 1933 werd n.l. als orgaan van de Amsterdamse afdeling (later door de partij als par- tij-orgaan overgenomen) opgericht ,.Het Liberale Weekblad", waarvan de heer Abspoel onder hoofdredacteurschap van de toenmalige bekende journalist D. Kou.·

wenaar, redacteur werd. Dat was zijn eerste stap op het journalistieke pad, dat hij sindsdien niet meer heeft verlaten en nu dus al 23 jaar bewandelt.

In de jaren 1938--1940 trad de heer Abspoel tevens op als redacteur van .,01).- ze Wachter", het blad van de toenmalige

"Vereniging van Vrijzinnig-godsdienstige Liberalen".

In zijn functie van secretaris van het comité ,.Oranje Getrouw" heeft hij krachtig medegewerkt aan de totstand- koming van het onder voorzitterschap van de toenmalige Amsterdamse wethou- der de heer Jan ter Haar Jr. staande ,.Centraal Comité van Nationale- en Oranje-verenigingen" te Amsterdam, dat in de bewogen jaren van 1936-1840, waar- in ook zo verblijdende gebeurtenissen vielen als de verloving en het huwelijk van Prinses Juliana, de feestelijkheden ill. Amsterdam centraal organiseerde.

• • _•

De moeilijkste, maar tevens meest waardevolle taak heeft "Het Libe- rale Weekblad" in de jaren 1940/41 ver·

vuld.

De hoofdredacteur, dr P. H. Ritter Jr ..

die later de heer D. Kouwenaar was op- gevolgd, werd reeds in Juni 1940 als gij- zelaar door de Duitsers gevangen geno- men en Abspoel nam in deze moeilijke bezettingstijd zijn plaats als hoofdredac:.

teur in.

In de periode van Juni 1940 tot Febr.

1941 is ,.Het Liberale Weekblad" de trots van ~e liberale partij geweest. Het schreef (met· medewerking ook van wij- len prof. mr B. M. Teldersen mr J. Rut- gers), onder het oog van de Duitsers, 110

onbewimpeld en de hoofdartikelen van de heer Abspoel waren zozeer afgestemd op het levendig houden van de nationa- le- en de vrijheidsgedachte bij de lezers, dat het aantal abonnees in die maanden met sprongen omhoog ging. Ook vele niet-liberalen abonneerden zich, om zich in de gedeprimeerde toestand dier dagen aan deze kost te laven.

Een protest-artikel tegen de eerste Jo- denmaatregelen van de hand van mr Rut.

gers, deed de deur dicht. In Februari IJ41 kwam een afgezant van de Sicher- heitspolizei ten huize van de heer Ab- spoel mededelen, dat het blad op last van de Rijkscommissaris was verboden.

Een reden voor dit verbod werd niet genoemd en op verzoek van het dage- lijks bestuur van de Liberale Staatspartij aarzelde de heer Abspoel geen ogenblik om zich als ,.verantwoordelijk hoofdre- dacteur", naar het Amsterdamse hoofd- kwartier van de Sicherheitspolizei te be- geven om daar te informeren, op welke grond het blad was verboden.

De heer Rutgers, die hem ten dele ver- gezelde, wachtte volgens afspraak in een

café aan de Singel (de Amsterdammer zegt eigenlijk: het Singel), met de be- doeling om, als hij niet mocht terugko- men, op zijn beurt bij de Duitsers te in- formeren, waar Abspoel bleef.

Maar de heer Abspoel kwam terug en wel met de hem toegesnauwde bood- schap, dat het blad verboden was omdat het zich bij voortduring "Deutschfeind- lich" en ,.Judenfreundlich" had getoond.

In Juni 1941 werden vervolgens de po- litieke partijen verboden en werd ook het van het inmiddels opgeheven bureau naar zijn particuliere woning overge- brachte deel van het afdelingsarchief in beslag genomen. Zijn persoonlijke jaar- gangen van ,.Het Liberale Weekblad" van 1933 af en enkele waardevolle zaken had hij echter reeds tijdig in veiligheid ge- bracht.

Prof. Telders was inmiddels gevangen genomen en later ook mr Rutgers, maar met de waarnemende Partijvoorzitter, mr M. H. de Boer uit Utrecht, die in de laatste oorlogsjaren als door de Duitsers gezochte was ondergedoken, met zijn me- de-redacteur, het Kamerlid mr W. C.

Wendelaar, die in het laatste oorlogsjaar van Den Haag naar Amstelveen had moe- ten evacueren en met de eveneens on- dergedoken Amsterdamse bureauchef, de heer Citroen, onderhield Abspoel voort- durend contact en werden de maatrege- len voor na de bevrijding besproken

En zo kon, kort na het einde van de oorlog .,Het Liberale Weekblad" als een der eerste van de oude politieke week- bladen, opnieuw verschijnen Eerst we- derom onder redactie van de heren dr P. H. Ritter Jr., A. W. Abspoel en mr W.

C. Wendelaar, later, toen dr Ritter zich wegens andere werkzaamheden moest te-

De algemene secretaris der Partij, de Heer D. W. Dettmeijer, heeft in zijn functie als Wethouder van de gemeente 's-Gravenhage het huwelijk voltrokleen tussen Mejullrouw K.. E:igeman, mede- weelester van het Algemeen Secretariaat en de Heer /. H. Ph. de Wilde, .seccetaru van de Kamer-Centrale Dordrecht der Partij. Naar aanleiding van een gezegde van de bei.:endè liberale denker Döder- lein, heeft de Heer Dettmeijer het bruid.- pcrar in een geestige speech namens de gehele Partij zijn gelul'wellMII aange- boden.

rugtrekken, onder redactie uitsluitend van de beide laatstgenoemden.

• _• •

Medio 1946 verscheen door de ophef- fing van de oude partij en de over- gang naar de nieuwe Partij v.d. Vrijheid, het laatste nummer van ,.Het Liberale Weekblad", maar de heer Abspoel kon zijn journalistieke werkzaambeden in versterkte mate voortzetten, want reeda in het voorjaar van 1946 had de toen- malige hoofdredacteur van het .,Algemeen Handelsblad", de heer D. .1. von Ballu.

seck, zich met hem in verbinding gesteld en per 1 Juli 1946 werd hij benoemd tot parlementair redacteur van het ,.Alge- meen Handelsblad", als opvolger van mr L. Meijer.

Daarmede was tevens een einde geko- men aan een 16-jarig liberaal secreta- riaat in de hoofdstad. In een speciaal daartoe belegde ledensamenkomst werd afscheid van de zo populair geworden secretaris genomen en een album, hem tegelijk met een stoffelijk blijk van er- kentelijkheid aangeboden, bewaart de handtekeningen van vele oude vrienden en vooraanstaimden uit de Amsterdamse scheepvaart en handel.

Zijn nieuwe werkzaamheid sloot ver- huizing naar Den Haag in zodra de be- perkte mogelijkheden van die dagen zulks toelieten el} zo verliet de goede Amster- dammer, die Abspoel altijd geweest ia, in Juni 1947 de hoofdstad om zich in Den Haag .te vestigen.

Ook hier echter deed de partij al spoe- dig weer een beroep op hem en hij werd, nadat hij voordien al had medegewerkt aan ... De Vrije Amsterdammer", voor het geven van wekelijkse parlementaire over- zichten opgenomen in de redactie van het inmiddels opgerichte weekblad van. de V.V.D. ,.Vrijheid en Democratié".

Als parlementair redacteur van bet ,.Algemeen Handelsblad" geniet onze nieuwe hoofdredacteur o.a. bekendheid.

door zijn ,.Schetsen van het Haagse Bin- nenhof", die eind Februari, om. en bij- gewerkt en voorzien van een inleidend woord door de Kamervoorzitter dr L G.

Kortenhorst, prof. mr P. J. Oud en prof.

dr J. J. de Jong, gebundeld zulen ver- schijnen bij A. J. G. Strengholt's Uitge- vers Mij. te Amsterdam. S.

STALEN

KANTOORMEUBELEN

GISOLAMPBN

Lectuur van over de grenzen

PRIMADONNA EN Mr DOORSNEE

Twee ex-staatshoojden beginnen met de publicatie van hun memoires

Na de vloedgolf van memoires door staatslieden, generaals, politici e.d. In de eerste Jaren na de tweede oorlog 18' er tot voor kort weinig op dit gebied dat een historische documentatle bezat. Thans zijn er kort na elkaar twee bijzonder belangwekkende memoires verschenen van cle Ga.uille 1) en Tnunan a).

Het zijn twee figuren zo verachillend van persoonlijke structuur, karakter en we- rel«Jbeaehouwing, dat het weinig zin zou hebben bij de bespreking van deze uitzonder- lijke werken, paralellen te trekken. Beide politici hebben trouwens weinig of geen persoonlijk contact gehad. Maar wel zijn zij karakteristiek te noemen v11or de landen -in welke historie zij een zo belangrijke rol hebben gespeeld en beide boeken g~ven

een nieuw inzicht in de periodes, die zij beschrijvel\ en zij_ werpen ook een nieuw licht op de twee merkwaardige persoonlijkheden.

De wat generaUserende woorden, die wij voor de kop van dit artikel gekozen heb- ben, komen overeen met het popuiaire'beeld, dat men. in het algemeen van die twee mannen: hee:ft.

Men zou echter thans· in beide gevallen in details correcties moeten aanbrengen, en wel van dien aard, dat belden als grotere en meer belangrijke figuren te vool'- schijn komen.

Van beide boeken zijn tot op. heden pas de eerste delen verschenen. Er zul- len er meer yolgen. De memoires van De Gaulle, thans ook in het· Engels ver- schenen, behandelen de eerste noodlot- tige twee oorlogsjaren met een sum- mire beschrijving van het jaar 1939.

· Men ziet een zo juist în deze· tragi- sche zomer van 1939, benoemde gene- raal, een van de jongsten in het Franse leger, die een betrekelijk bl'l.llante car- rière achter zich heeft.

Wat hij vertelt ruimt een misvatting uit de weg, die, naar wij menen, reeds toen over de betelrenis van De Gaulle bestond. Hij was geen min of meer on- bekende officier, maar een uitblinker, die enkele militaire wetenschappelijke boeken mede van grote literaire bete- kenis op zijn naam had str..an en in de laatste maanden voor de oorlog, als onder-minister van Defensie en nauwe medewel'ker van minister-president Reynaud hoog was Çlpgèklommen.

DE GAULLE

... te arm om te bukken ...

Het was een strijd naar alle kanten met Franse kleingeestigheid en weife- lende leiders in de koloniën, maar ook met vele instanties in Engeland zelf, die met de ijskoude "arrogante", beze- ten man niet goed konden opschieten.

Het is Churchill's grote verdienste geweest, De Gaulle's potentiële waarde van het begin af aan te zien en te ge- bruiken en hem over alle weerstanden heen te helpen.

Het boek is van het eerste tot het laatste woord - behalve een uitvoeri·ge documentatie met brieven e.d., die bijna de helft van het eerste deel beslaat - de boeiendste lectuur, die men zich kan indenken. Daarom al; omdat De GauHe geen litteraire hulp nodig had, maar een stylist van de allereerste rang is.

Het is overigens opmerkelijk, dat zijn arrogantie in het boek nergens storend naar voren komt en ook, dat hij . zonder te grote bitterheid en sC'herpte schrijft en zelfs voor Pétain bijna begrijpende woorden heeft.

Misschien moest hij zo hard, ong~

naakbaar of ontoegankelij•k zijn om zijn doel te bereiken.

Wie zijn optreden, vooral in de na- oorlogse jaren in de Franse politiek weinig kan bewonderen, zal toch wel zien, dat onder de minder verkwikkelij- ke aspecten van zijn persoon, onder ·de primadonna-allures, een groot man schuilt.

Slechts een bijzonder treffend citaat willen wij aanhalen.

Toen Ohurchill hem - toen bleek, dat De Gaulle grieven tegen Roosevelt had, die de generaal instinctief niet mocht - aanraadde, toch . soepel· te zijn zoals hij, Ohurchill, zelf, antwoordde De Gaulle: "U kunt zich dat veroorloven als hoofd van een groot land. Maar waar zijn m ij n hulpbronnen ? Ik ben slechts verantwoordelijk voor Frank- rij·k, en dat is een te zware last en ik ben te arm om te bukken!"

Hij was daardoor midden in de grote politiek gekomen en was voor Reynaud in de meest kritieke momenten van de Franse ineenstorting steeds als con- tact-man naar Ohurchill gevlogen. Geen onbekende dus in Downingstreet 10.

De onderwijsresolutie van de 1. 0. V. D.

Truman, .. de gewone ...,.

Hoe anders van aard als het patbtlrti- sche tragische werk van De GauUe 2ijjn de herinneringen van Trnroan. Ook dlit is nog maar het eerste· deel en het !be- handelt slechts de periode van Romse- velt's dood, dus Tnunan's onverwadbte ambtsovername, tot September 1946..

Het dramatische element ontbreèkt weliswaar ook hier niet. Men denke aaa de scène op 12 Apriol 1945 toen een tbl- lefonisC'he oproep de rustig op zijn k:lm- toor met een-senator pratende vice-p!ll!ll- sident naar het Witte Huis ontbood.

Toen mevrouw Roosevelt hem een-

vou~ig zei "De president is dood", was

Truman's eerste reactie na minuten Y<8lll

sprakeloosheid: "Wat kan ik· voor liJ doen", waarop mevrouw Roosevelt ant-

woordde: "Oh nee, wat kunnen 11111jj

voor U doen".

(Vervolg op pa.-. ft;)

TRUMAN .sprakeloos ...

Wat De Gaulle's vooroorlogse boeken betreft, blijken zij in vakkringen, maar

~ helaas - niet zoals zij het hadden verdiend fu de openbare politieke dis- cussie, een rol te hebben gespeeld. Ze bepleitten nl. met de groótste nadruk de noodzakelijltheid voor Frankrijk een agressief tankwapen te creëren en niet slechts alles op de kaart van de ver- dediging - Maginotlipie!'- te zetten.

Nog een enkel woord aan Van Overklift

In Frankrijk b,ereikte dè prophetische auteur maar weinig. Hij overtuigde Rey- naud en een paar andere politici en journalisten, maar niet de heersend·e kliek in de Franse legerleiding.

Met de grootste aandacht echter, dit is een historisch feit, las men De Gaulle in Berlijn en de Duitse aanvalswapenen zijn in grote omvang op De Gaulle's leest geschoeid geweest. Het Duitse bliksem- offensief zou wellicht anders zijn ver- Jopen .indien Frankr~k gelijksoortige wa- penen had gehad.

Even tragisch als dit aspect, zijn De Gaulle's wanhopige pogingen gewee.st, aan het defaitisme in· Parijs het hoofd

te bieden. -

Hij behoorde zoals men begrijpt, tot de ijverigste voorstanders der polit-iek van de voortzetting van de Jtrijd vanuit Noord-Afrika en Overzee. Het mocht niet baten. Pétain en Weygand - welk paradoxaal voorbeeld: twee defaitisti- sche generaals - kre.gen hun zin. De Gaulle week, om zo te .zeggen semi- officieel, nog met opqraehten van de afgetreden Reynaud, naar Loriden uit.

En thans begon het schier miracu- leuse en bovenmenselijke werk van deze ene man, die zich qp mystieke wijze ex- ponent van het werkelijke Frankrijk voelde en uit het niets, vanuit een paar kamers met slechts een paar tafels en stoelen zij n Frankrijk schiep en lang- zaam tot een werkelijke màcht wist op te bouwen.

1) Mémoires de Guerre; l'Appel 1940-- · 1942. Paris. 680 blz. Am. editie "The call to honour" Viking, $ 5.-;

. 2) The year of decisions, New York 1955, J)oubleday, $ 5, 596 blz.

De betekenis van het part-time ^o~derwijs verduidelijkt

(Ingezonden)

- In ons weekblad van 24 December 1955 stond een tweede ingezonden artikel van de heer Va,p. Overklift in verband met de door de J.O.V.D. aangenomen onderwijs- resolutie. Enkele punten zijn hierdoor uit het oorspronkelijke artikel van mijn oppo- nent wat duidelijker en vriendelijker geworden.

T.a.v. de schoolgeldheffing en de studiebeurs-politiek ben ik het met de heer Van 0. eens, dat de eigen Verantwoordelijkheid van de ouders van groot belang moet worden geacht.

Ik vrees echter, dat de heer Van 0. de za:ak te optimistisch ziet llils hij meent, dat feitelijk de wel!ltand van de ouders niet meer van doorslaggevende aard is bij d.e kansen op het volgen van voortgezet onderWijs.

De grote ervaring die ik op dit terrein heb (ik geef wekelijks les aàn ruim 500 leerlingen) bewijst mij, naast ander werk op jeugdterrein wel het tegendeel.

Geheel tegenover elkaar staan onze

me~ngen betreffende leerplicht-uit- breiding,

Ik ben blij~baar nog niet duidelijk genoeg geweest in de verklaring van dit begrip. Vanzelfsprekend wens ik geen uitbreiding van de gewone leerplicht van 14 tot 18 jaar zonder meer.

Het gaat juist om degenen, die nu de school verlaten op 14-jarige leeftijd.

Dit zal zo moeten blijven (voor zover de intelligentie niet langer schoolgaan rechtvaardigt). De heer Van 0. ziet echter principieel het part-time onder- wijs verkeerd. Dit zal nl. juist n i m- m e r . op een avond gegeven moeten worden, maar uitsluitend o v e r d. a g.

Angst, dat dan spoedig meer dan één dag zou worden geëist voor dit onder- wijs, is ongegrond. De grondsla:g is juist gelegen in het slechts één dag per week betrokken blijven in het schoolmilieu, met haar gunstig werkende factoren.

Inderdaad volgen vele werkenden nu reeds met vrucht een avondsC'hool.

Men vrage echter niet ten koste van

hoeveel levensgeluk en noodzakelijke ontspanning dit gaat.

· Er is een verschil tussen de studie

·van volwassenen, die door het . missen van vroegere gelegenheden pas op la-

t~re leeftijd noodgedwongen 's avonds

·studeren moeten· en jonge mensen, die de kans op studie nooit eerder hebben

"gehad.

Juist zij, die reeds op jonge leeftijd, al dan niet met vreugde, gaan werken, hebben recht op dezelfde vrije tijd en ontspanningsmogelijkiheden, die de stu- derende jeugd (die .al zo bevoordeeld is) als vanzelfsprekend geniet.

Willen wij een redelijke kans hebben op het pakken van dezl! zogenaamde

"ongrijpbare" jeugd, dan zal zij gele- genheid moeten hebben aan jeugdwerk en politiek verenigil}gsleven onbezorgd deel te kunnen nemen.

M.i. is de geringe belangstelling van de "werkende" jeugd voor de problemen van de dag voor een belangrijk deel terug te voeren op een gebrek aan vrije tijd.

Hier dus geen dwang van de ov.er- heid, maar leiding geven in het belaJJ:g

van de jonge mens. .

Het beheer van de openbare sctMWl heeft uiteraard ,niets te maken 'met !bet hoofd van de school of de oudercoan- · missies:

Deze hebben slechts te maken met de dagelijkse gang van zaken op eR-

derwijsgebied.

De technische leiding echter ligt ll1l1

slechts in handen van het gemeealte- bestuur (B. en W. en gemeenteraad)).

Dit lichaam heeft echter zo'n uit·&Je- breide overige taak, dat ee~ conCII!Jl- treren van alle aandacht op het onclel'- wijs beter kan gebeuren door een gf-

zonderlijke instelling, die niet door aA.- dere taken wordt afgeleid.

Zo'n arbeidsterrein zou zijn wegp- legd voor een orgaan als bedoeld dtuor Volksonderwijs.

Hierbij blijft dus het eigenlijke beiMier in handen van de gemeenteraad, lilet- geen m.i. principieel juist is.

Men zij er van· overtuigd, dat tde J.O.V.D. niet gemakkelijker overheiös- geld opeist dan noodzakelijk te achtaiis.

Indien het echter gaat om geld iin het belang van onze jeugd, dan is tlie noodzaak en de verantwoording Jli:ièt hoog genoeg te stellen. ·

Bestrijding van de onverschilligiMiid van onze oudere jeugd kost nu ee11Jill:a8l geld, maar kan dan ook grote baltien

opleveren. ·

Moge ïk hiermede deze discUssie ~t de heer Van Overklift besluiten, ec~~rter niet zonder een woord van dank aan

laatstgenoemde voor zijn belangstellii~

in de onderwijsproblemen van deze tiijd.

P.C. BOEV~ . (Discussie gesloten :.._ Redaotie).