"Aflossing van de wacht"

en

Donderdag 10 oktober 1963 -No. 747

"Aflossing van de wacht"

<Zie pag. 3•

WIJSIIEID, KRACHT EN TACT

M

Dit alles is van het grootste be- lang. En toch: voor éénmaal zijn wij het eens met "Het Vrije Volk". Het socialistisch blad onderstreept in zijn hoofdartikel van de 2de oktober een koeienwaarheid, die velen geneigd zljn te vergeten: er zijn in de wereld nog belangrijker zaken dan de Ne- derlandse loonpolitiek. De verhou- ding tussen Oost en West. De moge- lijkheden van een verdere ontspan- ning. De nood in de ontwikkelings- landen. De moeilijkheden in de E.E.G.

Ziehier inderdaad problemen, die in wezen ook Nederland ten nauwste raken. Het complex der lonen-en- prijzen mag ons niet blind maken voor hetgeen geschiedt in de rest van de wereld. Anders gezegd: lonen-en- prijzen als oogkleppen gebruikt, ver- nauwen onze blik. Niettemin ook dit- maal weer een beschouwing in vo- gelvlucht van d i t - tijdelijk- alles overheersende gebied.

* * *

A

\

\

ondernemer, dit heeft de précaire toestand op het loonfront in een ·des te scherper licht gesteld. Begrijpelij- kerwijze wekt het onbehagen bij de arbeiders, wanneer zij zien, dat het- geen in het eigen bedrijf onmogelijk is, door zwarte lonen (en koppelba- zen) in een ander bednjf wordt toe- gestaan.

De regering verklaarde aanvanke- lijk het rapport van de Sociaal Eco- nomische Raad· te zullen afwachten.

Maar, genoopt door de omstandighe- dt>n f•n vooral ook door de aandrang van de oppositie in de Tweede Ka- mer, heeft zij bij monde van premier J'.lfarijnen een aantal van de door haar overwogen maatregelen bekend ge- maakt. Niets daarbij is definitief. Mr.

Geertsema, de V.V.D.-fractieleider in de Tweede Kamer, sprak dan ook te- recht van een "conditioneel maatre- gelenpakket".

* *

I

Zoals bekend zijn er tijdens het beraad in de Stichting van de Ar- beid door de vertegenwoordigers van de werknemers forse looneisen ge- steld. Dat in 1960- reeds in verband met de produktiviteitsstijging ---:- de lonen moesten worden verhoogd, zal niemand bestrijden. Maar een niet

verantwoorde loonsverhoging kan een keten oproepen van oorzaken èn gevolgen, die men scherp in het oog moet houden. De "forse" stijging der lonen zal leiden tot verhoogde prij- zen. Dit zal weer van invloed zijn op de positie van onze export, die moet blijven concurreren met het buiten- land. Verhoging van de prijzen werkt fnuikend voor de vergeten groepen, die moeten leven van een "vast" in- komen of pensioen. De vastheid wordt er op ergerlijke wijze door aangetast. Bovendien maakt de stij- ging der prijzen, althans gedeeltelijk, ook de loonsverhoging weer illusoir.

Het komt immers niet op de nomi- nale, maar op de werkelijke loonsver- hoging aan.

Tenslotte - en dit is voor ons het allerbelangrijkste - is er het gevaar van het in werking treden van de beruchte lonen -en-prij zen -spiraal.

Wanneer er een noodlottige wedloop tussen lonen en prijzen zou ontstaan, trekken allen, werkgevers, werkne- mers en ook de vergeten groepen, aan het kortste, zeer korte eind ..

* * *

O

regeringsdelegatie is gehouden, heeft de heer J. A. Middelhuis, de voorzit- ter van de Katholieke Arbeiders Be- weging voor de K.R.O.-televisie com- mentaar geleverd. Hij verweet de re- gering, dat zij, zodra de vakbeweging haar eisen op tafel. legt, "ontijdig"

met haar maatregelen komt en daar-·

door het overleg doorkruist. Die on- tijdigheid schijnt ons, zacht gezegd, een verzinsel. Want ten eerste heeft

- zie boven ~ de oppositie bij mon- de van prof. V on deling de regering naar haar nadere plannen gevraagd.

En ten tweede was het niet ontijdig, maar precies op tijd, n.l. gedurende het grote politieke debat, dat de mi- nister-president een aantal conditio- nele, dus nog geenszins vaststaande, mogelijkheden heeft opgesomd.

Bovendien schijnt het ons - zoals de heer Middelhuis deed - al te simplistisch, het voor te stellen, alsof de regering, zonder met de ogen te knipperen, de partij der werkgevers gekozen heeft. Zij heeft slechts te waken voor het algemeen belang - inclusief vermijding van de intlatie- spiraal - zoals dat door haar wordt gezien.

* * *

"1.'1 Tie objectief oordeelt, mag

l'f niet uit het oog verliezen, dat in de Stichting van de Arbeid de vertegenwoordigers van de werkne- mers en van de werkgevers scherp tegenover elkaar. zijn komen te staan.

Daardoor is het sociale klimaat er niet beter op geworden. Dat de krap-:- pe arbeidsmarkt tal van misstanden in het leven geroepen heeft, die men te lijf moet, is een vaststaand feit.

Het nijpend probleem, op welke wijze dit moet geschieden zonder de belan- gen van a 11 e n te schaden, kan men niet in een handomdraai oplossen.

Daarvoor zal geven en nemen nood- zakelijk zijn. Met goede wil moet het mogelijk zijn, hier tot een aanvaard- baar evenwicht te geraken. Maar

· vooral is bij alle betrokkenen - en niet in het minst bij de regering - wijsheid, kracht en tact vereist.

L. M.

GROTE OPENBARE BI.IEENKOMST IN DE RIV I' RA-H LTE OTTERDAM

OP ZATERDAG 9 NOVEMBER A.S. DES MIDDAGS OM 3 UUR.

In deze bijeenkomst treedt prof. mr. P.J. Oud af als voorzitter van de V.V.D.

Alle leden der Partij zijn hartelijk welkom •. Gratis toegangsbewijzen voor deze bijeenkomst-kunnen worden aangevraagd bij het ALG E MEEN SECRETARIAAT K 0 N I N G I N NEG RA C H T 6 I DE N HAAG

,.RIJHEID EN DEMOCRATIE

KABINET TOONDE MOED ^{Situatie als z,n}

1956-57 dient te worden voorkomen

EN SLAGVAARDI HElD

Dr. Vondeling, de voorzitter van de socialistische Tweede-Kamerfracite, beschikt wel over zoveel koelbloedigheid, dat hij niet spoedig schaakmat is te zetten.

De mcüe- Vondeling was V'our de Kamermet:cde.rlwid (en voor de Re- gering) uiteraard onaa,nvaardbaa['.

Al was het aUeen reeds omda,t hi1er een kwa,ntitati:eve uitspraak over de lonen werd geda:an, terwijl het ov'er- leg daarover in het georganiseerde bedf'ijfsleven nog gaande is.

Het Kabinet-Marijnen is dat echter bij de algemene politieke beschou- wingen toch gelukt. Nauwelijks had de socialistische fractievoorzi-tter op hoge tonn de eis gesteld dat de regering zich nu eens niet met een Jantje van Lerden van de zaak zou afmaken, maar eens precies zou vertellen wat ûj in deze gespannen situa,tï.e zou gaan doen, of hij werd op zijn wen-

ken bediend. Dr. De Kort (KVP), mr. Geertse-

ma (VVD), mr. Beemink (CHU) en de heer Smallenbroek (ARP) waren dan ook volstrekt eenSitemmig op dat punt. En al werden in de rea<:ties dier fractievoorzitt<ers op de aang·e- kondigde of in overweging zijnde re- geringsmaa,tregelen de accenten wel wat verschillend gelegd, van enige neiging om met de socialisten deze maatregelen a:ls niet passend op de bestaande situa;tie aan te merken, was toch bij geen van hen spralce.

De heer Vondeling stond er echt even perplex van. Hij had dat kennelijk niet verwacht. Hij had blijkbaar stellig gerekend op een tirade als: "De Regering volgt de ontwikkeHng der situatie nauwlettend en houdt de vin- ger aan de pols". En hrerover zou hij dan, als "leider van de oppositie", de fiolen van zij~n toorn hebben uitgestort.

He1t pakte echter heel aJ:l<ders uit.

De mind!stJer-pre,s1iden1t kwa,m na,mens het n1teuwe Klahi•net met een volle- dig "pakke<t" (zo noemen we dat te- genwoordig) van maatregelen of in overwegi,ng zijnde maatregelen.

De heer Vonde1ing en de zijnen waren zo overrompeld door deze ac- tiv1teit en slagvaardigheid, dat hij, nada,t het laa•tste woord van de re-

ger~ngstafel nauwelijks verklonken was, verdaging van de vergadering vroeg om zJich in de fraobi:e te kun- l1i€ln hemden. Zo gLng de Kamer, die aJ op eem late avondverg,ader~ng had gerekend, halverweg'e de middag- vergadering alnaar huis om pas dO!ll- cterdJagmiddag aan de PepHeken te beginn,en.

Hoe moeSit de heer Vondeling nu rea,geren? Hij kwam er niet onder ui:t, :zJijn repHek de volgende dag aan tJe vangen me1t zijn wa:a,rderi:ng uit te spreken voor de m·ededeelza,am- he,id van de reg-etl'in.g en in he't la,ter deel v~an zijn repliek gewa-agde hij nog van "de moed en de siagva:ar- digheltd", die de regering had be- toond.

Het ^W'a<s in ieder geval al een wiJnstpunt, d,aft van de zijd:e der op- posilbile zulk e€111 erkennàng moest worden uLtgesproken. Maar na,tuur- 1ijk moest da1<llr wel een dompe.t· op volgen. De RegePing had dan wel actrviteLt gert;oond, maar na~ar soci,a- hslbisch oordeel was de i n h o u d dier activiteit volkomen verkeerd.

Voorda:t de verlangde "forse"

loonsverho'g'in,g er W<lls, had de Re- gering de la.sten reeds op tafel ge- legd, w ri1ep hij verbolgen utt. De Re,gerin'g had er :zJich van ontthouden uit te spreken, oot een forse ]Dons- verho·g'Ït.n.g onon,tkoomba,ar zou zijn.

Zij had vo~ls1trekt ni'et duidelijk ge- maakt, dlat het complex v:an maat~re­

gelen pass:end 1s op de svtuai:Jite V'all1 heden. En er was een oneven·wkh- tJi,gheád tusoon de maatregeil.·en ge- l'icht op de overhe1idssector en de in- vloed da•arvan op de particuli<ere sec.tor.

Socialistische motie

Dat kritische oordeel legde dr.

V ondelÎlng ten&otte ook vast in een mo•bie, wa:arin hij Kamer en Rege- r1n,g reeds op dalt ogenblik op een

"furse loonsve:rhoging" wilde vru;.t- leggen; wa:arin hij het aangekon- digde samenstel van maaltregelen

"nodtig noch geschikt" noe.mde om het "gestelde doel" te bereiken en waarbij hij de Regeriil'1g tenslotte Îln fTV'erweging g-af, "ha,ar houdiÎ!ng na- der te bez.ioo".

De heer Vondeling probeePd:e ook nog de term "bestedin,gsbeperki:ng"

voor de aangekondigde regertngs- ma;atregelen te i:ntroduc:eren, mam·

dat had, terecht, noch bij de Rege- I'ÏJng, noch bij dJe andere groepePin- gen iJn de Kamer enig succes.

Het was ieder wel heel duidelijk, dJa,t hetgeen de Regering thans na- streeft juist dÏ!en·t ter v oor k o- min g van een siitu:abiJe als m 1956- 1957, welke leidde tot de "bestedings beperking" en de daa,raan verbonden consequenties, welke het ba:tste Ka- bin:et-Drees zo impopulair hebben gem:aak:t.

Toen was er trouwens een loon- s top gelegd, terwijl thans de lon,en juist omhoog zullen gaan. Toen ver- to-onde de bebalingsba.Lans, in tegen- stelli<ng met de situati'e van nu, ook een groót tekort.

Mr. Gee,ptsema, onze fractievoor- z-itter, had in eerste a:anleg er reeds op gewezen, dat de grondoorZJa,ak van aHe mooi:1ijkheden was gelegen in de gro,te spanning op de arbeids- markt. Er moest dus wel veel aan gel:egen z.ijn, ooz,e spann!ing te ver- minderen. Hij erkende, dat loons- verhogingen niett konden ui,tblijven, maar hij stond, gesterkt ook door de gegevens en beschouwingen van he.t Centraal Plwnbureau, vooralsnog scepbi·sch tegenovBr de ged:achte, dat een forse s·tijging van deze lonen daartoe een bijdrage zou lever'€'11.

':Deze Burger.

moet voortdurend constateren dat zelfs medeburgers, van wie verwacht mocht worden dat zij beter weten, het angelsaksische "welfare-state" vertalen met welvaart-staat en dat uit dit taalkundig misverstand een zo groot aantal misverstanden voortkomen, dat van "verwarring" gevoeglijk gewaagd mag worden.

De Welfare-State is de staat die een groot aantal maatregelen neemt ter verzorging van zijn burgers van de kinderbijslag tot en met de A.O.W., een verzorging die deze burgers ongetwijfeld vrijwaart tegen honger en gebrek, maar die hun niettemin geenszins in een economische situatie brengt van zulk een milddadige aard, dat het gangbare begrip "welvaart" daarop van toe- passing zou zijn.

Door deze verwarring-van-woorden is het mogelijk dat in alle gemoedsrust van de welvaart-staat Nederland gesproken wordt, terwijl hier woontoestan- den heersen, die ten hemel schreien en er nog miljoenen Nederlandse staats- burgers zijn die op het uiterste randje van de nooddruft leven. Of is er iemand die met de hand op het, zelfs meest versteende, hart zou durven vol- houden, dat dit niet het geval is met de talrijke bejaarden, die als enig in- komen hun A.O.W.-uitkering "genieten"?

Wie van de welvaart-staat Nederland, in de we r k e I ij k e betelrenis van dat woord spreken verkijken zich deerlijk. Aan de toeneming van het aantal auto's, aan de waanzinnige prijzen die voor onroerend goed worden betaald, aan het vele-geld-uitgeven door een ongetwijfeld steeds in aantal toenemende groep die zich dit veroorloven kan, aan inkomens, salarissen en honoraria die totvoor enkele jaren ondenkbaar waren, maar zij hebben zeer klaarblijkelijk geen begrip van de omvang van de groep, die niet ten onrechte, als "vergeten"

wordt aangemerkt.

En er zijn honderdduizenden, die "vergeten" worden, honderdduizenden die geen deel hebben aan de verhoogde welstandsnormen.

Ik vertel geen nieuws.

Het is u ten volle bekend, dat zeer velen op, gerust mag gezegd worden:

mensonterende wijze "wonen". Gij weet, evengoed als ik, dat grote aantallen oude mensen een leven leiden onder omstandigbeden waarop het begrip

"welstand", zelfs in minimale vorm, geenszins toepasselijk is.

Ik ben van oordeel dat, gegeven de situatie, het gebruik van het woord -welstand-staat, een ironische aanfluiting is.

Telkens, wanneer hij dit woord geschreven ziet of gezegd hoort, komt er iets opstandigs in de smalle borst van

-

1!11

10 OKTOBER 1963- PAGINA 2

Mr. W. J. GEERTSEMA

• .. spanning verminderen ...

Prioriteit-vaststelling

Sprekend over de prioriteiten- vastSiteHing bij he1t Akkoord V'an W assena,a,r, her<innei'de mr. Geertse- · ma er aan, dat minister Witteveen in zijn mH}oen;enno•ta de volgorde der pr~o!.'i<tei1ten nog eens duidelijk had aangegeven. Hers:tel van de priori,t;ei,t der eliminerri:ng van de in- vloed der progressie op de belastin- gen als nummer twee in de lijst eist een uiterst scherp toezicht op de be- staande uitgaven en op verdere stij- gingen. La,at ons niet vergeten, da.t reeds extra stijgingen te verwachten zijn voor de won.1n.gbouw, die abso- lute prioriteit hebben.

Dit betekent - de minister zegt het zelf in zijn slotbeschouwing - dat in andere setoren offers zullen moeten worden gebracht. Het bete- kent ook, dJat de }eden van de Ktamer een reer grote zelfbeheersing aan de cta.g zullen moeten leggen, n.l. door ni,et aan te dringen bij de. behande- li-ng van de verschillende hoofdstuk- ]{'en op vermeerdering van u1tgaven.

"Voor de leden van mijn fractie", al- dus mr. Geertsema, "wil ik dat de Regering graag toezegg.en als een ex- tra steun voor de minister van Finan- ciën".

Bij de rep1ieken 1ngaai11de op he;t d-oor de Regerilng aangekondi,gde complex van maatregelen, waarmee hij zich in het algemeen wel kon ver- enigen, meende mr. Geerts·ema deze in twee ca,tegorieën te kunnen inde- len: 1. die, welk;e tha1111S reeds onver- mijdelijk zijn omdat de overspan- ning van de arbeidsmarkt er reeds (lang) is; 2. die, welke na de door- voering van een forse loonsverho- ging noodzakelijk zullen zijn.

Tot de eerste categome rekende hij die omtrent de ternporism·i:ng van de overheidsinvesteringen, de kre- dietbeperkende maatregelen, de verruiming van de mogelijkheden tot overwerk, het in de hand werken van groter arbeidsaanbod van ge- huwde vrouwen en de (vrijwil1ige)

inscha,k:elin~g V'an hen, die de pen- sioengerechti<gde 1ee:f1Jijd hebbei11 be- reikt.

Tot de tweede ca;begorie zouden dan behoren de eventueel vervroeg- de invO'er,ing van een huurverhoging (die 1n de reger.ingsverk1aring noch in de troonrede ^VQOl" dit parlemen- taiPe jaar was aaJngekondigd), de prijsstijging voor een aantal land- bouwprodukten en enige specifieke belast:mgmaatregeilen.

Een .,voorschot"

Wat dat 1a.atste pnnt betreft ( dJa,t pas onderaan op de lijst van even- tueel te nemen maaltregelen sta,art) heeft de Regel"ing het oog op enige verhogin·gen vam. indireote .belastin- gen, die een deflartJoire invloed zul- len uirtoerenen, doch sl.ech ts een be- perkt effect zullen hebben op de lastJen van het liev€11100nderhoud.

Hie1·bij maak:te 001Ille woordvoer- der de aantelretruing, da.t zijn fractlliJe

(%ie vervolg pog. 4)

VRIJHEID EN DEMOCRATIE 10 OKTOBER 1963- PAGINA 3

MINISTERIELE

LIJFSPREUK: MEE ^ONINGEN

De grote vraag ^{lS: •}

Minister P. C. M. W. Bogaers heeft een van de eervolste, maar moeilijkste taken in dit kabinet: zoal niet het oplossen, dan toch het in aanzienlijke mate verminderen van de woningnood. Een van de belangrijkste middelen daar- toe is het bouwen van meer woningen dan tot dusver gebruikelijk is. De grote vraag is echter hoe dat moet gebeuren, een vraag, die ook in politiek opzicht belangrijk is.

In de regeringsverklaring is al gezegd, dat zonodig verzwaring van lasten moeten worden aanvaard. Zullen zij op het gehele volk in evenredige mate drukken, of wordt die "eer" overgelaten aan bepaalde bevolkingsgroepen?

In het kader v:an de acüe tot meer woningen, ZJaJ een onderzoek wor- den imgeSiteld naar de wonitnghe- hoeften der onderscheiden bevol- kingsgroepen, ten e:inde een zo goed mogelijke diifferenMa:tie van die wo- ningbouw te waarborgen. Nartuur- Üjk is dat een prelimi:l1'aire kwest<ie, men moet weten hoeveel woningen er nodig z:ijn b.v. voor arbeiders en voor de verschillende categorie:en van de middenstand. Maar we kun- nen ons niet aan de indruk onlttrek- ke,n, da:t men over deze kwesti·e op het depar>tement van minister Bo- gaers ul lang het een en ander af- weet, zoda,t verrassende resul•taten welke de V'erlichting van de woning- nood bespoedigen nauwelijks te ver- wachten zijn.

We hebben verder gelezen, dat roLnister Boga:ers besprekLngen V'oert met voora:anstaande Eedten

u~t de bouwwereld om plannen t·e beramen tot verhoging der produk- tie. Dxe besprekingen lijken 0t111S heel be1angrijk, ma.ar of men er veel van moet verwachten? Natuurlijk heb- ben ook vor1ige rege,ringen een Slteen- 'tje tot v·erzachtin.g van de won,ing- nood willen bijdra,gen. Ook zij heb- ben de problemen ui<tvoerig la,ten besturen, o.:a. door de Soo1aal-Eco- nomische Raad, diJe enkele jaren geleden een reeks van a,anbeYel:itn- gen heeft g.edaan om structurele hervormingen aan te brengen, zo- wel onder deg~enen, die de wonfingen bouwen als onder degenen, d:ie tot de geregelde a:finemers behoren.

Gering resultaat

Hoe logi:;ch het alles ook leek, er is wein.ig van terecht gekomen. Men

l~an nu eenmaal bestoonde orga.n:is- men niet zo gemaltkeliijk wijzigen.

Nu gaa1t minister Bogaers het pro- beren en het i1s logisch, déllt we da:a,r- over enigszin!S sceptisch gestemd zijn, want zijn voorgangers waren toch ook geen kletne kiJnderen in het V'ak en zij kanden op dit pun~t maar weini,g be.reiken.

Naar verlu1dt zou minister Bo- . gaers streven naar een revolutionai- re maatregel. Hij zou willen heb- ben, dat het traditionele loonbeleid voor de bouwvakken zou worden losgelaiten. Door foDse loonsverho- gingen zou het werken in de bouw zo aantrekkelijk gemaakt worden, dat een stroom van nieuwe arbeids- krachten zich bij de aamnemersme- ten komt melden. Op dile maruier iou inderdéllad de produktie niet on- aanzienlijk opgevoerd kunnen wor- den.

Helaas is het echter zo, dat het noodlot dergeLijke plannen wltijd

schijn:t te achterhalen. Immers, er is thans een algemene bewegin,g aan de gang om de lonen drast.isch te verhogen. De kans, da:t het zal ge- beuren lijkt niet germg. Het is ech- ter dui,del:ijk, dat het onder die om- stand.Jigheden uitgesloten is, da't men in de bouwwereld op de ongetwij- feld ni:et geri.nge loonsverhogin.g nog eens een flinke etage zal kunn,en zetten om een massale a·anmelditng van nieuwe mensen te krijgen. Men moet namelijk niet alleen de nieu- we mensen dubbel-op belonen ma:ar ook hen, die reeds in de bouw werk- za•am zijn. We zien van diJt plan dan ook niet veel komen.

Huurverhoging

In de regeningsverklaring is ook gezegd, dat huurv,erhogingen onver- mijdel!ijk zijn voor de oplossi,n.g v·an de won;i,ngnood. Da:t is volkomen juist ma1ar er volgt onmiddellijk op:

da<arbij zal er na,ar gestreefd moe.- ten worden, da:t de huren binnen de grenzen van de koopkracht der ver- diende lonen blijven. Zonodig zal het dan ook in de subsidies gezocht moeten worden, vwndaJar het onder- zoek naar de woni:ngbehoei1ten.

Ook dit middel is bekend. Alle regeringen sinds de bevrijding heb- ben gezocht in een subsidiëren van de woningbouw. De 1ast daarvan werd ieder jaar omvwngrijker voor de rijk:sbegrot1ng en het gevolg is dan ook geweest, dat onder het voorLaatste ka~binet, dat geLeid werd door de socialist Drees - toch geen man afkerig van subsidiëren u~ de stwatska,s - de weg naar verlag'ing van de won:Lngbouwsubsidtes werd 1nges1agen, een weg, di:e ook onder De Quay i:s gevolgd.

Zou nu deze regeri,ng willen overgaan tot verhog~ng der subsi- dies, niet alleen om de bestéllam:de ac- tiviteiten op pei:l te houCLen, maéllr ook om ze aanzienHjk uit te brei- den? Het is een wel heel gev·warlijkoe oplossing, te meer, omdat in het verleden is gebleken, dia:t het sub- sidiëren uilt de sbruatska:s we:iniig of niet heeflt bijgedragen tot verminde- ring van de woningnood, ook aJ omdiat de subsidie heel vwak terecht kwam in de zak van hen, d:ie er ei- genlijk geen behoefte aan hebben.

Al te traditioneel

Hoe het ook zij, we hebben tot dusverre nog mwar weinig a:ndere dan de trwdi;bioneJ.e gelu:i.den ge- hoord. En da;t stemt nJilet opbimis- tisch,· omda1t zoals geze.gd, d•e wo- nmgnood in de loop der jaren eer- der is toegenomen dan ve.rminderd.

HOE?

Wwt we tot dusverre hebben ge- mist, is het··a,angeven van de natuur- lijke oplossing. Wa·arom wordit hun, die van het bouwen een ber·oep ma- ken niet de vrije hand gegeven, ge- lijk dat ook 1n al1e andere bedrijfs- takken gebeurt met het bepaLen van de omvang der produktie-aanwen- dingen?

CO PIJN

Ontdoet de Regering de bouwvak- ken van hun hu1di,ge keurslijf, dan zullen vanzelf meer werkgevers en werknemers zich hi:erop grurun rich- ten. Er is immers een enorme vraag waaraa,n het profijtelijk is te ga,an voldoe,n.

DiJteraard zou dit vooral in de eerste jaren betekenen, dat in een aa.ntal gevallen de huren niet on- a:Janzienlijk zullen stijgen een incon- veniënt van ger1nge betekenis tegen- over het alternatief van de woning- nood.

Laten zij, die hierover moord en brand roepen, bedenken dat de hui- dige methode van leiden en su,bsidi- ererî, ook ontzaglijk veel kost,. zon- der dat er veel kans is op leniging V'an de woningnood.

.H.V.

,, AFLOSSING VAN

GROENEI(AN

*

REEDS MEER DAN TWEE EEUWEN EEN

BEGRIP VOOR

boomkwekerij·

prodakten

EN

tuinarchitectuur

*

TELEFOON. 08401-207

DE WACHT''

Zoals geleidelijk wel aan alle leden van onze partij bekend is, zal op za- terdag 9 november de "Aflossing van de wacht" plaats vinden. Met uitzon- dering van de heer S. J. van den Bergh stellen n.l. alle leden va.n het Dage- lijks Bestuur zich niet herkiesba·ar en ook vele leden van het Hoofdbestuur stellen zich niet herkiesbaar.

Dat brengt met zich mee een gr&te "aflossing van de wacht", waardOO'r vele nieuwe gezichten zullen komen in het Dagelijks Beshmr en in het Hoofdbestuur.

Maar de grootste verandering zal stellig zijn, dat de voorzitter prof. mr.

P.J. Oud, zijn functie als zod·anig neerlegt.

Veel woorden hoeven daarover niet geschreven te worden, maar zijn af- scheid van de partij, waar bij gedurende zo vele jaren zijn persoonlijke stempel op drukte, zal in de geschiedenis van l)nze partij een markante ge- beur-tenis zij,n.

Daarom dient de Rivièra-Hal op zaterdag 9 november om 3 uur, als ook vertegenwoo-rdigers van andere po-litieke partijen aanwezig zullen zijn, vo-l te zijn.

En daartoe roep ik u bij deze op.

D. W. DETTMEIJER

ATTENTIE! ATTENTIE!

Radio-uitzending op WOENSDAG 16 OKTOBER a.s. over de zender Hilversum I ( 402 m) van 18.20-18.30 uur.

In verband met het jaarlijkse J.O.V.D.-congres op 26 en 27 oktober a.s. te Groningen, heeft de V.V.D. haar zendtijd aan de J.O.V.D. afgestaan.

Mei. J. M. KRIJNEN,

voorzitster van de afdeling RijswijkjV oorburg/Delft, vraagt Uw aandacht voor de J.O.V.D.

[:

.I'' ^'I

:i

I'

STAATSSECRETARISSEN, TOTO, RADIO EN TV

De omstandigheden bracht·en mede, dat bij de algemene poHtieke be- schouwingen van dit jaar de kwestie van de lonen en al hetgeen d.a,armee samenhangt verreweg de hoofdsohotel vormtie van het Kamerdebat.

Toch wa·ren er nog wel andere z>aken van belang, die door de sprekers werden aangesneden. Dat deed ook onze fractievoorzitter m,r. Geertsema en enige van de belangrijkste willen wij hier nog even de revue laten pas- seren.

Daar was in de eerste plaats de kwestie van de benoeming van st•a:ats- secretarissen. Men noemt dit Kabinert een "p·arlementair" Kabim~'t. Een ze- kere getalsverhouding is overe.engekomen tussen de verschillende politie- ke stromingen, die in het Kabinert vertegenwoordigd zijn en mr. Geertsema meende nu, dat een overeen;komstige ge:talsverhoud~ng p·as,t ten aanzien van de staatssecre,tarissen. Was, zo vroe·g bij in dit verband, deze getalsver- houding nu niet wat scheef·g·etrokken door de benoeming van drie staatsse- cretarissen, behorend,e tot de AR-partij?

Voorts me:endie hij, da~t het nood- z;akelijk was, en1ige ophéldterdn'g re

klrij,gerrl over de vvaag, oJ die stataJts- S'eoretJaris voor de Landmachit (de heer Haex) nu beschouwd mo,es;t wordien als een bewindsman v~an

chr·iste¹1ijk-his>torli:schien huiz;e of als nüe;t behorende tot enigedei pol;i- tLetk:e rlichting. Hij was t01t voor kmt niamel!ijk uiltgega:an van d'e veron- ders'beu1ing, dart; er één CH-staartsse- cr,etarlis was, doch een artikel in het ChDÎis,teEj k-HdsrtiO!l'isch W eekbltad, ge- titeid: ,.,W'alar b1ijft de stalaJtssecreta- ris van Chr:isrt.-histor,ischen huize", had hem aan hielt wankelen gebflac:ht.

Geen animo ..

Op dJi,t punrt behoefde minisber- preslLd'e[Jjt Mard:jnerr1 niet te antwom- den, want diat dood mr. Beerntink, de CH-:tlnoo1Jitevoor:iJiltter al voor hem.

De po]Üitiooe MefU,r van de heer Ha1ex bleek, ZIO Veri1Jeilde de heer Beernink,

(Vedvolg van pag. 2)

ha·ar medewerkin,g aan zulk een var- hoging alleen zou verlenen als

"voorsohiot" op eerr1 1atere ver1agi!l1:g van die d i r e c t e bellaSttilinrg.en (de 1oon- en inik!Oinwbenhel,asting met n:a- me) , welke minliStter Wiitbeveen na- stree:ft.

Dr. Vondeling bestreed de juist- heid van de int1Jerpl'etatieve indeling zoals mr. Geer¹tSienra die had geg€1Ven en minister Marijnen liet zich daar niet ovm uirt. Tooh lijkt ons dJeze in- deling wel reeel en in de pmkitlij k zal h·et zo ook \Veil garan.

Het resulitJ8.la!t van het K·amerde- baJt kent men; de motie- V ond:ehng werd verworpen met 46 tegen 79 stemmen. De :11raot:i!es van d'e PSP de CPN. en van 's heren Koe'lm:e:k~

"Boerenpartij" gaven met de P.v.d.A.

z.elf hia:a.r stem a1an de motre. De KVP de VVD, de ARP, de CRU, de SGP en de GPV afgevararddgde stemdien t€gen.

DaJt aHen, die destijds hun stem a.an de Iij st van de heer Ko:ekorek hebben g·egeven (en wij denken hiier bijvoorbeeld aan middenstanders

. '

kl€iln,e spa1a,rders en z:ak:enlieden on-

indierda,a!d chri:steuijk-his1Jortitsch te zijn, ook aJ. was dat nooit tolt uilt- drukking gekomen in een lidm'a'at- schap van de CH- Unie.

AfgeZii:en van de heer Haex, dtie nu immidde>ls als Li'd b1eek te zijn toegetr•etden, meende hij, dat de CH- Uni:e bij die beJlJoemin,g van sta,atsse-

cr:etart~ssen (nog) niet a~an ha,ar trek w'as gekomen. E:en zeker onbehagen was hierdoor on1JstaJail1, ook bij hem- z;élf. De heer Beemmk voegde daar echter wel nog ierts aan tü'e. "Ik wee!t", zo zei hij, "datt de Reg;erintg ser:i!euze . pogdn,gen heteft geda,an eten aanJtail stala:tsseör>e,barrissen aan te trekkien, dte lid waren v,an die CHU Mia1ar dew pogilrllgen zijn nd.et ge- slaagd, omdat d>egenffil., die berrl,a- der>d zijn, niet P'OISiittJief hebben ge- r,ea.geerd. Namen kan en mag ik hi'€1' n:Lert noemen. Zouden de beltrok- kenJen een benoemi:it1g in wel wiHen- de overw•eg1in:g hebben genom€!11, dan wu de CHU, wanneer de heer Haex

meegerekend wordt, even,als de AR- partij dr!i,e sta;a,tssecretar1ssen heib- ben gerhad. B~ijft het bij de heer Heax; dan Zial het gevoet!. van cmbe- hagerrl bliijven bets'1Ja,aJn, oolk aJ. iJs het logilsch, daJt de Regering, na bedank- jes uilt CH-kiring, in een andere. !1ic:h- ting is garan zoe,ken".

Overtiglens meendie mr. Beernink, dat de VTaiag of de benoeming van een staJaJtss,ecr:eJtanits een cmdiell'dieell behoort te vormen van de Kiabinets-

:11orma~tiie, ontkeniDiend moert wovden beantwoord. Zodra he,t Kiabi.nelt ·ge- vormd is, behoort het 1Jort de ilaaik van de ministers en van die milnJiJster:r~tad

om te zten, op welke departemetn¹1:iffil een of meer sta'a'tssrecretJavi,ssren zul- len komen.

Minister-pr·esli:dent Mal'ijnen was het mett hem eens, d>aJt die benoe- ming van s,tJaraitss:ecret,artlli·sen geen kwes·tie vran Kia~bintets.formatie 1s en was tevens v~an oordeeu, dJaJt hdJe.r,hij het preeties rekenting houdien mlelt de on de rlJi1nge , ,g;erta:lsv erhioutdiingen'' toch geen W€1t Vtain Meden en Perz'en beho•efde te zijn. Ondertuss'en bl'eek

re v:erWiacht1Jen te zijn, dat in tobaiaJ.

12 of 13 sta;a,1Jssecre•tarri:ssen z;ouden worden benüemd.

Toto op de helling

Een a1t1dN punt, wraar mr. G.eert- sema d;e arandachrt van de R'eg,e•riln,g op vestitgde iJs, dat eind 1964 de hui- dige wettelijke regel.!ilng Vian dte tiOrto adll,oopt, een regel:ilng, die h1j ove!l'i- gens nrimmm bevredigend had ge- vo•ndlen. De vi¹ij tietleurstellende re-

I _I

I I

~ dtetr hen), met d>e stem van hrm"

p.~r'tij V'QJOr dJi,e SIOcia1isti:sche '~rt<ie

\Veil zo iit1g€1DJomen rulien ZJijn, wa-

~ Wiij te batwfuj:flel<en.

Premier Marijnen namens het nieuwe kabinet met een volledig

"pakket" van maatregelen. Rechts minister Bogaers. Op de voor-

grond, l.mks de ministers Scholten, Biesheuvel en Witteveen.

I

'ni OKTOBER 19~-l>AGINA 4

su1rtaltien Vi3JIJ. de v<Jieltbal!torto dit sei- zoen n'<JIOdzJaken er z.i. tole, d:eze Zlatak opn~euw gl"'!l1idi1g onrdler ogen te z.ien.

Het aal!1taJ. dJeclJnemers lo10pt terug en de gemiddelde inl1eg per persoon daaJit. Heit wordit stereds duii:de1ijke.r dart; de toto op deze wiJj:ze de s1trijd tegen de concurrentie, o.a. van de Duilltse Lotto n~et kan volhouden.

N8.la!r schaitHng wordt wekellijks f 200.000 ov:er de gr:ens gebmctht. Bij de IJJioowe we.Ute(!Jij'kie regelin,g Zlal men de toto z.i. aantrekkelijker moe- ten maken, o.a. door de hoofdprijs groter te ma'ken. De Regering :k!an eentVoudJilg n;]ert meer ilo<OOtJaan, d~

de toto, diie in. lroDtte tijd enorm veel zegenrtijk Wierk heeft gedaan, voo!f sport en char~tariiileve dooietinden die de kurk is waarop vele verenigingen en mffi:eillin,gen dDijven, te gronde zou garan.

Mimister Maflijnen kon meded1e1en dart; de Regermg het voornemen he!e:llt, mede a:an de band van hert m- milddels Oil1tV!=gen aiindr!apport Vlan de oommissie-Wli.a11dia, b:ilrmenkort een wetsontwerp op de klansspelerr1 in te dienen. Over de inhoud daar- van liet hij zich niet verder uit.

Reclame in de radio

TensLotte dan no,g hert r.adiro- en re-

1eV1i!silebeleid. Hert verheugde hem, dat e€!11 begin was gemarakt melt de voorber!ed:d'ingen voor de 1nstell[n,g van de paoiricarti!eco):l1mlissie, ma1ar hij bettr1eurde, diaJt de hee.r V Olllde- ling zich dalaf ZlO negatief tegenover had gesteld en bij voorbarat reeds hiatd verkl!aa:rd, dat ZJijn geestve,rwan- ten toch bij hun eens in,g·enomen stanJdpumrt; zouden blijven.

OnZle woordvoerdier hoopte, da·t de candildaaJt-oonoess:Lonamssen er op kor1te teTmijn in zouden s1agen, hUit1 vwteg;enwoordigmg illl deze com- miss1e tot hun aHer tevredenhe&d te reg.elen.

Tegerwver een aankondiging, dart een verhoging V!an helt lu:tstergeild voor de radio Oit1V~ijde1ijk wu z·ijn, Sit1eld:e mr. Geerttsema nog eens een reeds eerder bepleite andere me- thode om die lmstenstJ1jrg.imJg op te van- gen, TIJamie1ijk door het t0te1arten vru1 reclaJIDe in de 11adio. Wij hiebberr1 er a,l herhaaldel!ijk op alaJ!1g;ediro!l1Jg•ein, dlat tenmiJnst~ een onderz;oek naar de mogeiHjkheden zou worden in- geslteld. Dat het bed11ij fsleven daJar wel de behoefte a<JJn voelt, b1ijkt wel uit het feilrt dat het bona.fide Neder-

~andse bedrijfsleven ja~a,l'1ijks mi~l­

joerren brteiilJgt naar een e:x:territtoill- aal werkende zender (Radio Vero- nica) err1 naar Raooo Luxemb.11rg.

De verhoging van de radiolasten zou voor de laagste inkomens (men spreekt zelfs van 50 pct. verhoging) een zware last beteken:ffil.

In diÏlt verband wees hij er nog op, da•t de PTT gelukkig aanzitemlijk min dier vretest<~Jchtig is voor vedame, g'e-

ûen de proef, welke in het Haagse Bezuidenhoutkwartier met draad- TV ro:l worden genomen. Hierbij zal o.'a. hreit eerste Duitse te:Levi.si:epro- grlam. worden doorgegeven, waarin nu ee!l1Jlll!atal reclameboodschappen :zlijn opgenomen. Recliame dus in de televisi:e, zij het voor Duittse produk- ten, Zlonder prog1'1ammartaa:d en zon- der we!tsvolorschnift! "Min&Sriier Van AaribSiei!l", w merkbe hij sn:edli,g op,

"koonlt aJJ:e lof toe voor dti.t moedige

inlittl~artJ~ef, lilié1téllr he1oo.:s, één zwailuw maa,k,t nog geen zomer".

ALGEMEEN SECRETARIAAT

V.V.D.

Koningia~negracht 61 's-Gravenhage Telefoon (070) 60 48 03

(3 liinen) Giro 67880