.Prof. Oud sloot een goed V.V.D.-jaar af

Zaterdag 2 jan. 1960 - No. 567

I

enD MDCBATIE

. .

~

De redactie wenst alle leden een voorspoedig 1960

.Prof. Oud sloot een goed V.V.D.-jaar af

De aanpassing der ambtenarenpensioenen

hun1anistisehe geestelijke ver~orging - ^De

De korte rede, welke onze Partijvoorzitter, tevens voorzitter van de Tweede-Kamerfractie, prof. mr. P. J. 0 u d,

j.l.

dinsdag 29 december voor de radio uitsprak, kan men in de eerste plaats zien als een soort "slotwoord" ten afscheid van het voor de V. V.D. zo gedenkwaardige jaar 1959.

Het was immers het jaar, waarin de verkiezingen onze Kamerfractie een in ons Nederlandse kiesstelsel welhaast ongekende versterking van ongeveer 50 pct. brachten: een stijging van het aantal zetels van dertien tot negentien.

Het was óók het jaar, waarin een Kabinet werdgevormd zonder socialisten en met drie liberale geflstverwanten, onder wie de vice-minister-president.

Behalve als het slotwoord voor het jaar 1959 kan men prof Ouds rede tevens zien als een in- leiding voor het jaar 1960.

Bij de intrede van een nieuw jaar pleegt men zijn goede wensen uit te spreken. In een politieke rede zijn dat dan p o

I i

t

i

e k e wensen. Prof. Oud had er twee: dat het hernieuwd Kabinets- beraad ertoe zou mogen leiden, de gehele aa.npassingsgedachte van de ambtenarensalaiissen (aan het algemeen ouderdomspensioen) prijs te geven, zoals de V.V.D. altijd heeft verlangd en dat op het gebied van de geestelijke verzorging bij Land- en Zeemacht voor de humanistische stroming een meer gelijkwaardige positie (in verhouding tot de godsdienstige stromingen) .

^.

zal worden geschapen.

De rede, waarin prof. Oud dit alles uitspralt:, laten wij hieronder nu gaarne in het eerste num- mer van ons blad

in

het zojuist ingetreden nieuwe jaar, volgen.

H et is vanavond, zo begon prof Oud op 29 december, de laatste maal, dat de V.V.D. zich via de radio tot U __ an richten.

Een korte terugblik op hetgeen het ons op het terrein der binnenlandse politiek bracht, zij mij daarom vergund.

Nadat op 11 december van het vorig jaar het kabinet-Drees was gevallen, trad een tij- delijk kabinet onder leiding van de heer Beel op, dat een nieuwe verkiezing voor de Tweede Kamer bevorderde .. Op 12 maart werd ge- stemd. Het meest opvallende resultaat van de stemming was de sprong van de V.V.D., die van 13 op 19 zetels kwam.

In mei trad het nieuwe kabinet-De Quay op.

Daarmede werd de V.V.D. regeringspartij, terwijl de P.v.d.A. in de oppositie kwam. Het kon niet anders of de richting van het regeer- beleid moest daardoor worden beïnvloed. De lijn van het beleid werd dan ook omgebogen.

Wij koersen thans in een richting van meer- dere vrijheid. Daarbij is het richtsnoer, dat sociale rechtvaardigheid en individuele ver- antwoordelijkheid zich beter tezamen zullen huwen dan in de tijd, toen de socialisten mede aan de regering deel hadden, het geval was.

* *

L igt dit alles in de lijn van de verlangens .. door de V.V.D. sedert jaar en dag uit- gesproken, dit wil natuurlijk niet zeggen, dat aan haar wensen voor de volle honderd pro- cent zal worden voldaan. In ons land, waar kabinetten alleen kunnen worden gevormd door samenwerking van verschillende politie-

Het Algemeen Secretariaat van de V.V.D. te 's-Gravenhage. zal op zater- dag 2 ianuari, GESLOTEN ziin.

ke partijen, kan geen partij de verwachting koesteren, dat zij het alleen voor het zeggen zal hebben. Wel moet elk der samenwerkende groepen er staat op kunnen maken, dat met haar inzichten in redelijke mate rekening zal worden gehouden.

Natuurlijk betekent een dergelijke samen- werking niet, dat de principiële verschillen tussen de partijen er door worden verkleind.

Wij moeten het elkander dan ook nooit euvel duiden, dat de beginselverschillen scherp ge- steld blijven.

Ons samengaan in de regering met de par- tijen der rechterzijde zal er niet toe mogen lei- den; dat het liberale geluid er zwakker door zal gaan klinken. Er zijn nu eenmaal belang- rijke zaken, waarin de liberale zienswijze van die van de partijen der rechterzijde verschilt.

Op één punt wil ik U vanavond in het bijzonder wijzen.

Op de eisen, die de geestelijke vrijheid stelt hebben liberalen en rechterzijde niet dezelfde kijk. Zo kan men er rechts maar moeilijk toe komen het gelijk recht van godsdienstige en humanistische stromingen te erkennen. Voor de liberaal heeft die gelijkheid van recht vast te staan. Bij de grote verscheidenheid van or- ganisatie der instellingen voor geestelijke ver- zorging is een gelijkgerechtigde behandeling in de praktijk niet altijd gemakkelijk te be- reiken, doch aan het beginsel mag niet wor- den getornd.

Op dit stuk nu laten de verhoudingen nog veel te wensen. Zo zijn wij, om één voorbeeld te noemen, waar het de geestelijke verzorging van onze militairen betreft, zeker nog niet waar wij zijn moeten. Dat het bij het onbepaal- de van· het begrip humanisme geen eenvoudige zaak is tot een afdoende regeling te komen, daarvan ben ik met de liberale minister van defensie, die bij zijn begroting met het pro- bleem werd geconfronteerd, ten volle over- tuigd.

Niettemin hoop ik, dat de minister, nadat hem wat meer tijd tot de bestudering van het vraagstuk ter beschikking zal hebben gestaan, erin zal slagen de weg te vinden naar een op- lossing, die meer bevrediging zal schenken dan de tegenwoordige toestand.

* *

N og voor een andere zaak mag ik in deze korte toespraak Uw aandacht vragen.

Zij ligt niet in het vlak der principiële tegen- stellingen, doch gaat mij toch zeer ter harte.

Ik bedoel het probleem waarvoor de regering staat met betrekking tot de aanpassing van de ambtelijke pensioenen aan de algemene ou- derdoms- en weduwen- en wezenverzekering.

Mijnerzijds heb

ik

bij de behandeling van de algemene ouderdomswet in 1956 niet onder stoelen of banken gestoken, dat ik de gedach- te om andere pesioenen te gaan verminderen op grond van de toekenning van het algemeen pensioen in beginsel verwerpelijk acht. De z.g.

bodempensioenen zijn bestemd te komen boven de andere inkomsten, die de oude van dagen of de weduwe mocht bezitten. Zij worden ook ge- geven aan hem of haar, die over meer dan vol- doende inkomen uit andere hoofde beschikt.

Daarbij past het niet, dat de overheid haar eigen dienaren in een uitzonderingspositie brengt.

Het argument, dat minister Suurhoff daar- voor destijds aanvoerde, dat iemand dan wel eèns aan pensioenen meer zou kunnen ontvan- gen dan hij aan loon of salaris heeft genoten, maakt op mij niet de minste indruk. Ik kan niet inzien, dat dit zo'n verschrikkelijke mis- stand zou zijn. Bovendien kan zich hetzelfde geval ook voordoen, als iemand een particu- lier pensioen geniet, waarop geen korting wordt toegepast. Ook zijn het juist mensen met de laagste inkomens voor wie het geval zich voordoet. Zij leven zeker nog niet in weel- de, al zou hun inkomen na hun pensionering iets boven het vroeger genoten loon uitgaan.

(Vervolg op pag. 3Y

ATTENTIE! ATTENTIE!

LET OP DE ZENDERWISSELING!

Luister op vriidag 8 ianuari a.s., over de zender Hilversum 11 ( 298 m l, van 19.30-19.40 uur, naar

,.DE STEM VAN DE V.V.D."

Spreker: Mr. Dr. C. BERKHOUWER, Lid van de Tweede Kamer der

Staten-Generaal.

Onderwerp: ,.DE VOETBALTOTO".

VRIJHEID EN DEl\IOCRATIE

Flitsen van Het Binnenhof (I)

Begroting van Sociale Zaken in Tweede Kamer - flilotie over aanvuilende werken- Wachtweken hebben in de noordelijke

pro~

vinc~es

niet veel zin - Wensen en bezwaren van de heer J. C. Cor- ver • Hoog geklasseerde arbeid beter belonen - Stimulans voor allen - Zwak punt van de PvdA - Emigratie thans niet extra aan- moedigen.

M

inister Van Rooy heeft het voorne- men gehad alle werkloos worden- de arbeiders eerst een aantal weken te Jaten wachten alvorens hen te plaatsen

I>P "aanvullende werken", waar werkge-

legenheid wordt verschaft tegen normaal loon. Die wachtweken zouden in een tijd van opgaande conjunctuur een prikkel moeten zijn werk te zoeken in het vrije bedrijf.

Bij de behandeling van de begroting ..-an Sociale Zaken in de Tweede Kamer Js tegen dit voornemen algemeen gepro- testeerd.

In de noordelijke provincies, zei onze woordvoerder, de heer J. C. Corver, waar de aanvullende werken voor -een deel van de arbeiders haast een hoofdbron van bestaan zijn, heeft het in vergelijking met het westen veel minder zin de werk- loze arbeiders een wachtperiode te laten doormaken als er toch geen aanwijsbare werkgelegenheid beschikbaar is.

Ik geloof, aldus onze geestverwant, dat de beperking in de tewerkstelling van ar- beiders, indien mogelijk, zou moeten wor- den gedifferentieerd naar het gebied

·waar zij wonen.

Jeugdiger arbeiders zullen in het wes- telijk industriegebied bijna steeds werk kunnen vinden, tehvijl dit voor ouderen vaak veel moeilijker zal zijn.

Het zou te betreuren zijn wanneer voor degenen die regelmatig werk hebben,•

eigen initiatief en werklust tonen en al- les in het werk stellen om zichzelf te hel- pen, toch in de magere maanden nog een wachtperiode zou worden ingesteld. Hun moet zo weinig mogelijk in de weg wor- den gelegd wanneer zij hun . normale werk met werk op een AW-object trach- ten aan te vullen.

•• *

M

inister Van Rooy maakte er op at- tent, dat in de wachtgeld- en werkloosheidswet is uitgegaan van de ge- dachte, dat de kÓsten van instandhou- ding van de aan een bedrijfstak gebon- den arbeidsreserve gedurende de eerste acht weken van werkloosheid door de be- drijfsgenoten moeten worden gedragen.

Om die reden zullen werkloze arbei- ders, die aanspraak maken op wachtgeld, niet direct worden toegelaten tot aan- vullende werken. In het late najaar en in de winter zal de wachttijd ten hoogste Tier weken bedragen. Er is ook geen ,;prake van, dat driemaal wachtweken doorgemaakt zouden moeten worden, want in een uitkeringsjaar wordt in to- taal slechts acht weken wachtgeld ge- noten.

De wachtperiode wilde 'de minister achteraf dus beperken tot wachtgelders.

Bovendien verklaarde hij, dat als in ~960

de werkloosheid groter zou zijn dan wordt verwacht, hij alsnog bij suppletoire begroting meer gelden zal aanvragen voor aanvullende werken,

Met de toezeggingen van minister Van Rooy was de PvdA niet tevreden. De heer Van Lier diende een motie in, waar- in de regering werd uitgenodigd het be- leid van oud-minister Suurhoff ongewij- zigd voort te zetten.

De stemming over de motie werd aan- gehouden, omdat er nog een ondoorzich- tige complicatie was door een afspraak met het Landbouwschap in 1953 over de aanvullende werken. Daarover zal de nli- nister de Kamer eerst nader inlichten.

;!: * *

D

e behandeling van de begroting van Sociale Zaken heeft een boeiend karakter gekregen door het spitse ver- weer van staatssecretaris Rooivink te- genover een stortvloed van opgewonden interrupties van de banken van de PvdA.

Met slagvaardige humor, rustig en ge- degen, diende hij van antwoord. De oppo- sitie kreeg bij hem niet de minste kans enige indruk te maken. Hij deelde mee, dat in de tot nu toe goedgekeurde ar- beidscontracten de Jaagst-betaalden naar verhouding de grootste loonsverhoging hebben gekregen.

Die mogelijkheid, interrumpeerde oud- minister Suurhoff, bestond ook in het stelsel van de vroegere loonpolitiek.

Inderdaad, antwoordde de staatssecre- taris, maar er is nooit gebruik van ge- maakt.

Een interessant punt was, dat staats- secretaris Rooivink betoogde, dat de PvdA de zeer grote inkomensverschillen aanvaardt van zelfstandigen, maar dat direct de klasse-solidariteit boven alles

gaat, wanneer er sprake is van inko- mensverschillen van arbeiders.

Die klasse-solidariteit is het zwakke punt van de PvdA in een tijd van toe- nemende welvaart. Met de klasse-solid[J.- riteit moet de socialistische aanhang bij- een worden. gehouden. Maar de PvdA is niet meer de oude SDAP. De maatschap- pelijke toestanden zijn ook veranderd, maar de PvdA heeft verzuimd zich aan te passen bij de nieuwe tijd.

Steeds meer arbeiders gaan inzien, dat hun eigenbelang en het algemeen belang meer zijn gediend door zich achter de VVD te scharen.

* * •

O

nze woordvoerder, de heer Corver, betoogde, dat hij in het kader van de vrijere loonvorming ook grote waarde zou willen toekennen aan een grotere differentiatie van de lonen binnen de be- drijfstak of collectieve arbeidsovereen- komst, aan verdere denivellering, met mate, maar toch zo, dat er een grotere mogelijkheid zou komen om hoger ge-·

klasseerde arbeid ook beter te belonen dan nu vaak mogelijk is.

Hij merkte op, dat iedereen het er wel over eens zal zijn, dat de minst draag- krachtigen met de meeste zorg moeten worden omringd. Ook hij acht een mini- mum-loongrens absoluut noodzakelijk.

Maar ik vind het ook van groot be- lang, zei hij, mede met het oog op een zo sterk mogelijke positie van ons be- drijfsleven en van de grootst mogelijke produktiviteit, dat de aandacht ook ter- dege gevestigd wordt op degenen, die het bedrijfsleven sterk maken, zij, die harder willen werken en meer· kunnen dan an- deren en daardoor stimulerende presta- ties leveren, stimulerend vooral ook voor allen die met hen samenwerken.

Hoe het ook zij, het is in elk geval te hopen, dat allen uit het maatschappelijk leven, die hierbij in belangrijke mate be- trokken zijn, ook aan het noodzakelijke overleg daarover zullen kunnen deel hebben en dat niemand daarvan ten on- rechte wordt uitgesloten.

Deze Burger

J. C. CORVER ... deskundig betoog ...

I

n verband met het te verwachten grote gebrek aan arbeidskrachten in het westen in 1960, drong onze geest- verwant er bij de minister op aan leiding- gevend op te treden, opdat niet iedere grote werkgever voor zich in zijn perso- neelsbehoefte gaat voorzien op een wijze, die tenslotte veel grotere nadelen voor het westen zou opleveren dan een be- perkte migratieregeling voor Nederland- se arbeidskrachten, die elders niet of nog niet aan de slag kunnen komen.

Hij vroeg ook, of de minister bereid was nauwlettend in het oog te houden wat er gebeurt met de jeugdige arbeids- krachten, die straks - na opleiding op de lagere technische scholen - mogelijk geen werk zullen kunnen vinden in hun eigen vak en door de leerlingstelsels der- halve niet op geschikte wijze kunnen worden opgevangen in de gebieden waar zij wonen.

Voorts maakte hij er op attent, dat de geregistreerde arbeidsreserve meer schijn is dan werkelijkheid. Want deze bestaat voor een groot deel uit arbeidskrachten, die zonder bijzondere maatregelen, en vaak zelfs ondanks bijzondere maatrege- len, voor het bedrijfsleven niet meer ge- schikt te maken zijn.

Door splitsing van de geregistreerde ar- beidsreserve in de verschillende catego- rieën zou blijken, dat de spanning op de arbeidsmarkt in verscheidene gebieden

wil U aiien een gelukkig 1960 wensen. Dat het u, uw kindeTen en kinds- kinderen, uw moeien en magen tot in de zijdlinies wèl ga. Goede gezond- heid - een koel slokje (in plaats van dat eeuwige appeltje) voor de dorst- een mooie carrière - niet te veeL jaloezie van de buren - een betamelijke levenswandel en op z'n tijd een verzetje; b1·ood in de trom- mel, vlees in de .ijskast en 's zondags een niet te slap puddinkje toe; proper en net in de kleertjes. Wat zou ik u méé1· kunnen wensen?

En dat onze Partij moge blijven wat zij is: vrij, onverveerd en bovenal:

I i b e r a a I in alle grootheid van dit begrip, dat niet in een pTogmm noch in een beginselverklaring precies en geheel te omvatten is, omdat het begin en het einde van het liberalisme de menselijke waardigheid is, een niet nauwkeurig t_e definiëTen complex van g1·ootheden dat ons doen en laten - persoonlijk en politiek - dient te beheersen onde1· alle om- standigheden, in alle vezelen van ons wezen

Moge het onze exponenten in het hoge Iandsbestie1· wel gaan: dat zij ge- dTieën mogen tonen wat liberaliteit is. Dit is een koTt, groot wooTd, maar het staat voor àiies wat wij beogen.

En mogen onze volksvertegenwoordigeTs, comm populo, uitdragen wat in onze geest en in ons hart leeft. ,

Ik vind dit, al zeg ik het zelf, een mooie wens; haar in woorden samen te vatten en gestalte te geven is weliswaa1· niet ten volle mogelijk, maar . wij weten precies wat wij ermee bedoelen en onze tegenstanders doen dat ook. Zij hebben wel gelee1·d, dat de liberaliteit een nimmer te ve?·onacht- zamen, een nooit weg te denken facto?· in het leven der mensen is, zelfs al zou haar politieke exponent- zoal.s wel het geval is geweest - niet ove1·eenkomstig haa1· werkelijke betekenis en grootte zijn. .

Het nieuwe jaar moge een Tadicaal en onomwonden Liberalisme tonen oveml waar het ge1·oepen woTdt zich te manifesteren.

Meer dan ooit is de menselijke vrijheid onze strijdvaaTdigheid waaTd.

Minder dan ooit is zij met comp1·omissen gediend.

Kamkterste1·kte en beginselvàstheid zijn hiervoor noodzakelijk.

Dat onze veTtegenwoordigers in 1·egeTing en volksve?·tegenwooTdi- ging daaTvan duTend zullen doen blijken is de oprechte wens van

-

2 JANUARI 1960 - PAG. 2

met veel werkgelegenheid groter moet zijn dan uit de thans verstrekte cijfers blijkt. Dat zal terdege in het oog moeten worden gehouden.

* * •

E

en aantal rijkswerkplaatsen voor herscholing van arbeiders zal wor- den opgeheven, omdat er minder behoef- te aan zou zijn. Maar de heer Corver was van mening, dat het onder de huidige voorwaarden een onbegonnen zaak is zich aan een· langdurige heropleiding te onderwerpen.

Is het onder de huidige omstandighe- den, .vroeg hij, niet volkomen onmogelijk om van de thans verstrekte loondervings- vergoeding een gezin gedurende soms vele maanden behoorlijk in het leven te houden? Daarvoor is de bestaande rege- ling volkomen verouderd en onaanvaard- baar.

Het gehalte van degenen, die op de regionale werkplaatsen in opleiding .zijn, is vaak niet te best, maar wanneer de Joondervingsvergoeding werkelijk belang- rijk zou kunnen worden verbeterd en bij- voorbeeld ook gelijkgesteld zou kunnen worden met eenvoudige arbeid in het vrije bedrijf verricht, dan zouden wel- licht veel meer ongeschoolden, en ook, van beter gehalte, bereid zijn zich aan een periode van scholing te onderwerpen.

Het zou in het geheel niet ondenkbaar zijn, dat dan de opheffing van werk- plaatsen niet meer gewenst zou zijn en zelfs niet meer verantwoord en dat de resultaten van zulk een aanpak ook voor het Nederlandse bedrijfsleven, dat voort- durend worstelt met een zeer belangrijk tekort aan zowel geschoolde als geoefen- de arbeiders, betere resultaten zou kun- nen afwerpen.

* * •

I

n tegenstelling tot de heer Biewenga (AR), was de heer Corver eigenlijk wel gelukkig met de afnemende belang- stelling voor emigratie. De situatie op de Nederlandse arbeidsmarkt geeft op het ogenblik geen enkele aanleiding verlan- gend te zijn dat meer emigranten het land verlaten.

Er bestaat op velerlei terrein een nij- pend tekort aan goede arbeidskrachten en ieder van deze categorie, die ons land verlaat, is verlies voor onze economie.

Het geheel stopzetten van de emigratie zou voor de toekomst wellicht een na- deel kunnen zijn, maar dat er thans een bijzondere aanleiding zou bestaan met kracht, door verbreding van de voorlich- ting, emigratie zoveel mogelijk te gaan bevorderen, lijkt een niet gelukkig ge- kozen maatregel.

Er wordt altijd gezegd: men moet emi- gratie niet alleen bezien op korte termijn, maar op lange termijn.

Maar wat ziet men op lange termijn?

Tegenover een jaarlijks geboorteover- schot van 140.000 personen, emigreren er gemiddeld 25.000 mensen per jaar. Over vijftien jaar gezien betekent de omvang van de emigratie met nakomelingschap het vertrek van ongeveer 450.000 mensen, ongeveer driemaal het jaarlijks geboorte- overschot.

Zonder emigratie zitten wij dus over vijftien jaar drie jaar eerder met dezelf- de ruimtelijke problemen, maar gezien het feit dat er toch ook nu nog altijd heel wat mensen emigreren (tot 1 december waren er 27.000 ingeschreven), kan het verschil misschien net een jaar zijn.

Deze cijfers moeten de minister toch ook bekend zijn en zijn die nu zo on- rustbarend, dat wij met kracht moeten gaan pogen op dit moment de emigratie te vergroten?

* • *

I

n zijn zeer deskundige rede heeft de heer Corvér ook nog uitvoerig ge- sproken over beroepskeuzevoorlichting, over de gelijke beloning van mannen en vrouwen voor gelijkwaardige arbeid, over een nieuwe invaliditeitswet, die hij bo- venaan zijn lijstje van verlangens heeft staan, over een hogere trainingstoeslag, die aan bedrijven moet worden toege- kend, over de premiegrens van de sociale verzeket·ingen, over de ziektekostenver- zekering voor bejaarden, over de sociale positie van het huispersoneel, enz.

Het was niet zijn maidenspeech, maar wel zijn eerste grote rede, die hij op grond van gedegen kennis goed had voor- bereid.

V. v.D.

STALEN

KANTOORMEUBELEN

GISOLAMPEN

.... \IJ'

VRIJHEID EN DE:t}IOCRATIE

De ,,apartheidspolitiek'' in

Zuid-Afrika

"Deze Burger" richtte zich in ons blad van 12 december in zijn vaste rubriekje op de 2de pagina _teg·en de rassenpolitiek in Zuid-Afl'ika en had ook kritiek op de houiEng van onze delegatie bij de Verenigde Naties, welke zich wel tegen deze poli:tie!<. uitsprak, maar tenslotte een blanco stem uitbracht.

Ir.· J. C. Lom a n, te Baarn, is het daar in het geheel niet mee eens.

Allereerst, zo schrijft hij, moet het mij van het hart, dat ik de houding der Zuid Afrikaanse Regering zeer wel kan begrijpen, omdat er in dat land een toestand van groot gevaar zich gaat ontwikkelen voor het voortbestaan der blanke bevolking. En dat die blanke bevolking daar rechten heeft is buiten twijfel. Immers deze blanke bevolking, grotendeels van onze Nederlandse stam, heeft de oudste rechten in Zuid-West Afrika (ik reken hierbij niet de Herera's · in Zuid-West Afrika, die zijn in dat deel, waar zij wonen, de oudste inwoners).

De bantoe's zijn na de tijd van Van Rie- beek, aangelokt door de welvaart, die de Hollanders er gebracht hebben, uit het noorden het land binnengevallen, hebben de Hottentotten (de oorspronkelijke be- woners) uitgeroeid en vormen nu een nu- merieke meerderheid in Zuid-Afrika, die de blanken met hun oudere rechten in hoge mate bedreigt.

Zaken in de Tweede Kamer niet voor het Kerstreces in behandeling kunnen komen.

In het Voorlopig V erslag is echter de vraag gesteld (vraag no. 49): "Acht de Regering het niet van belang om, gezien haar streven om de ontwikkeling in Afrika bij te houden, ,:n de V er. Naties een duidelijker standpunt in te nemen én kenbaar te maken ten aanzien van de Zuid-Afrikaanse rassenpolitiek?"

Minister Luns heeft hierop geantwoord:

"Het standpunt van de Regering ten aan- zien van de Zuid-Afrikaanse rassenpolitiek is dztidelijk. Bij herhaling en in ondubbelzin·

nige termen heeft de Nederlandse delegatie naar de Algemene Vergadering der V er. Na- ties tot uitdrukking gebracht, dat in het Koninkrij Ie iedere vorm van rassendiscrimina- tie wordt veroordeeld.

"Aangezien intltssen de bevoegdheid van de Ver. Naties om aanbevelingen te doen, strek-

kende tot wijziging van de binnenlandse poli- tiek van de Unie, aan twijfel onderhevig is, onthoudt de Nederlandse delegatie zich van stemming over resoluties van die aard".

De deskundigen van Buitenlandse Zaken en hun volkenrechtelijke adviseurs zijn dus ran mening, dat het, gezien de tekst van het Handvest, aan twijfel onderhevig is of de Ver.

Naties bevoegd zijn op dit punt aanbevelin- gen te doen, strekkende tot wijziging van de binnenlandse politiek van Zuid-Afrika.

Dat is een internationaa[.rechtelijke vraag, waarorer wij à bout portant moeilijk een oor- deel kunnen uitspreken. In het Kamerdebat na het Kerstreces zal wel blijken, of er ken·

ners van het internationaal recht in de Ka- mer zijn, die, anders dan de Regering, hier wél een mogelijkheid zien.

Duidelijk is echter wel het standpunt van de Regering ten aanzien van het feit zelf van de rassendiscriminatie. Zij keurt deze af, zo- als ook "Deze Burger" dat in ons blad heeft gedaan.

Wat ir. Loman schrijft, werpt een helder licht op de moeilijke positie, zcaarin de blanke

GIRAF

2 JANUARI 1960 - PAG. 3

ALGEMEEN SECRETARIAAT

V.V.D.

Koninginnegrac:ht 61 's-Gravenhage

Tel. 0 70- 111768- 114375 Giro 67880

bevolking in Zuid-Afrika zich ziet geplaatst.

Aan die bevolking hebben wij ons altijd nauw verwant gevoeld en wij hebben in moeilijke tijden immer met volle sympathie achter haar gestaan.

Rassendiscriminatie is voor ons echter zo verwerpelijk, dat wij die niet goed kunnea keuren. Wij geloven ook niet dat maatregelen, op een dergelijke discriminatie gebaseerd, ooit waar dan ook, tot vreedzame verhoudingen kunnen leiden.

De geachte inzender vergist zich bepaald, wanneer hij meent, dat de gekleurde bevol- king van onze West-Indische gebiedsdelen pas in beweging is geleomen door de recente rede·

voering van. onze rertegen woordiger in de Ver. Naties.

Al veel eerder is van de zijde van onze Koninkrijks-partners te kennen gegeven, dat het de goede verhouding tussen de delen van het Koninkrijk zeer zou schaden, wanneer onze vertegenwoordiging in de Ver. Naties hier geen dzddelijke afkeuring liet horen.

Schiedamse

Genever I

Wij - Nederlanders - moeten van die zijde het rassenprobleem in Zuid Afrilm beschouwen en bewondering voor de moed en doortastendheid van de Z. Afr.

regering had me'er voor de hand gelegen bij de debatten in de Ver. Naties dan af- keuring.

Maar nu komt ik tot de kern van de zaak. Wie geeft enige regering het mo- rele recht om in de Ver. Naties op afkeu- rende wijze zich te mengen in de interne zaken van andere landen? Indien het om- onstotelijk vast staat, dat achter zo'n re- gering haar bevolking unaniem zich schaart, dat zou men misschien kunnen spreken, dat dit morele recht aanwezig zou kunnen zijn. Maar in het onderhavige geval is nimmer een unanieme uitspraak door ons volk gedaan, en ik geloof, d:?,t zelfs zeer velen onder ons, wanneer zij zich in Zuid Afrika zouden gaan vestigeil, het optreden der Z. Afr. regering zouden goedkeuren.

·~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~1v~~~~~~~~~~~~~-~~~~~~~~~~~1v1v~~~~

~~

de l1'ber·ale vrot1wen z1'ch steeds meer py 's zondags uitgezocht en klaarge-

~

be\vust zijn van haar beginselen. Hie1·- maakt en 's maandags getypt en ver- aan moeten wij werken, verkiezingen zonden. Alleen bij grote uitzondering of geen verkieziri'gen. kan hiervan afgeweken worden.

Het is plezierig, dat wij telkens van Wilt U hier rekening mee houden?

Het zou interessant zijn een enquête te houd.en onder de Ned. emigranten in Zuid Afrika over deze zaak. Helaas heeft de scherpe redevoering van de Neder- landse woordvoerder in de Ver. Naties weerklank gevonden bij de gekleurde be- volking van onze Westindische gebieds- delen en daardoor is de zaak in een ver- keerde emotionele bedding terecht geko- men. Dit had onze regering moeten voor- zien en voorkomen.

Het komt mij voor, dat wijs beleid een dergelijk ongelukkig debat had behoren te voorkomen, waarmede feitelijk het be- staansrecht der Ver. Naties wordt aange- tast.

Laat men zich in den vervolge voorne- men zich te onthouden van bemoeizucht in andermans zaken, aldus ir. Loman.

• * *

( A.W.A.). Door het ongeval, minister Luns overkomen, is de begroting van Buitenlandse

(Vervolg van pag. 1)

Copie voor deze rubriek te :z:enden naar:

Mejuffr. Joh. H. Springer, Alexander- straat 16, Haarlem.

Waarop wij in het nieuwe jaar hopen

A

ls dit nummer verschijnt, is er alweer een nieuw jaar begonnen.

Waarschijnlijk (wie kan met zeker- heid iets van de toekomst zeggen?) zal dit voor ons een jaar zonder verkie- zingen zijn. Die bètrekkelijke rust kan ons de gelegenheid geven tot zelfcri- tiek en tot verbetering en versterking.

Hiermede hebben wij weliswaar spe- ciaal onze eigen organisatie op het oog, maar die is er niet terwille van zichzelf, maar terwille van de V.V.D., van de liberale beginselen en uiteinde- lijk van onze hele volk.

Daarom moet onze organisatie zo goed mogelijk zijn en daarom moeten

nieuwe vrouwengroepen horen. Die En wilt U er ook rekening mee hou- schieten wel niet als paddestoelen uit den, dat ieder eens aan de beurt moet de grond, maar er komen er gestaag komen en dat stukjes van algemene bij en zij hebben over het algemeen aard voor moeten gaan?

niet het kortstondige bestaan van pad- Overigens: hoe meer copy, hoe lie- destoelen. Misschien zouden er nog ver. Het is erg prettig 's zondags uit wel meer zijn, wanneer men niet te een welvoorziene map te kunnen put- hoge eisen stelde aan zo'n vrouwen- ten.

groep. Die kan immers geheel aan de Daarop hopen wij in het nieuwe plaatselijke omstandigheden worden jaar. J. H. S.

aangepast. Een clubje van enkele vrou- welijke V.V.D.-leden, dat een paar keer per jaar samenkomt, kan al een waardevol steunpunt zijn. Het hoeft heus niet zo gewichtig, met reglement en wat niet al. Het onderling çontact is het voornaamste en dat kan tot al- lerlei leiden.

Wij horen wel graag wat er gebeurt.

Aandacht wordt er altijd aan gegeven, al is volledige plaatsing van elk ver- slag in het weekblad niet mogelijk. Wij hebben maar een klein rubriekje, waar van ·allerlei in moet, met de nodige afwisseling, en zoveel mogelijk op het juiste tijdstip.

Naar aanleiding van dit laatste wil- len wij het volgende opmerken.

Soms krijgen wij iets toegezonden met het verzoek om plaatsing in het eerstvolgende nummer. Maar dat kan dan niet altijd. Als regel wordt de co-

De Wereld

D

e Vrouwengroep Heerenveen in de VVD hield 20 november haar eerste bijeenkomst in dit seizoen.

Na de opening van de voorzitster ~ met een geestig speechje, werd het woord gegeven aàn de spreker voor deze avond, de heer B. Algra te Leeu- warden, met het onderwerp "De We- reld' ..

Spreker begon te zeggen dat dit on- derwerp eindeloos is. Hierna werd via de Benelux en Moskou gevoerd naar de olie in het midden-oosten en werd ons duidelijk, hoe belangrijk deze olie wel voor het westen is. Ook werd nog een blik in de toekomst geworpen aangaande de Europese integratie.

Na de koffie was er nog een leven- dig debat over diverse onderwerpen.

worden verlicht en dit is nimmer het doel van de volksverzekering geweest.

Uet is waar, dat men, als de aanpassing

..i.J..

achterwege blijft de bezuiniging zal missen, die anders op de uitgaven voor de ambtelijke pensioenen zou kunnen worden be- reikt. Hoezeer ik echter voor bezuiniging op de overheidsuitgaven geporteerd ben, deze be- zuiniging acht ik onredelijk.

Ik geef mij er daarbij ten volle rekenschap van, dat het achterwege laten der aanpassing er ook toe zal kunnen leiden, dat een op zich- zelf hoogst gewenste belastingverlaging er door tot geringere omvang zal moeten wor- den beperkt.

Het is echter als het om financiële vragen gaat, dikwijls een kwestie van voorrang. Wel- nu, ik aarzel niet uit te spreken, dat een on- verkorte handhaving der pensioenrechten voor ouden van dagen en weduwen en wezen voor mij voorrang heeft boven belastingver- laging. Waarbij men tenslotte ook niet moet vergeten, dat een deel van de hogere pensioen-

uitkering in de vorm van een hogere opbrengst der inkomsten-. en loonbelasting weer in de schatkist terugkomt.

* *

Tot miJn voldoening heeft de regering on- langs aan de Tweede Kamer medegedeeld, dat zij het vraagstuk der aanpassing opnieuw in overweging zal nemen. Van harte hoop ik, dat hernieuwd beraad er haar uiteindelijk toe zal mogen leiden geheel deze aanpassingsgedach- te prijs te geven.

Men moet voorts niet uit het oog verliezen, dat van deze besparing geen sprake zou zijn, indien de wetten op het algemeen

ouderdoms~

en het algemeen weduwen- en wezenpensioen achterwege gebleven zouden zijn. In feite be- tekent de aanpassing, dat door de volksverze- keringen de pensioenlasten voor de overheid

Met de wens, dat het jaar 1960 ons naast

veel andere goede zaken deze boodschap zal

brengen, mag ik deze laatste uitzending

in

het ten einde spoedende jaar besluiten.

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

Flitsen van Het Binnenhof (II)

iets desintegreert, iets uit elkaar haalt.

De minister gelooft dat de samenwer- king het best zal slagen wanneer men de grote betekenis die in dit werk de geloofs- overtuiging en de religie voor de mens heeft, erkent. Zij acht het niet juist met dwingend overheidsingrijpen iets te for- ceren. Dit is een zaak die in ons volk moet groeien.

Discussie over de zuilen in het maatschappeliik werk • Protest tegen ,.verzuiling" • Mei. mr. J. J. Th. ten Broec:ke Hoekstra be- pleit zo groot mogeliike samenwerking • Kostbare gevolgen van de verzuiling • Groter aantal gezinnen kan worden geholpen • Proef met opheffing woonruimtewet in enkele gebieden.

Uiteraard doelde zij hiermee niet spe- ciaal op mr. A. B. Roosjen van de NCRV.

* * *

E

r is in de Tweede Kamer bij de be- handeling van de begroting van Maatschappelijk Werk in de week voor :Kerstmis weer eens een hevige discussie l"evoerd over de zuilen in de organisatie van de Nederlandse samenleving.

De socialist mr. F. H. J. M. Daams (PvdA) protesteerde tegen de "verzui- ling" op het terrein van het maatschap- pelijk werk. Hij wil een samenwerking in de vorm van algemene instellingen, werkend met beroepskrachten van aller- lei levensovertuiging, ook op het uit- voerende vlak.

Daarmee had hij al te veel gezegd, want de heer J. Smallenbroek voegde hem toe:

Maatschappelijk Werk is voor ons, anti- revolutionairen, een zaak van levensbe- schouwing, van religieus uitgangspunt.

Mede daarom moet het kerkelijk en par- ticulier initiatief voorrang hebben. Dat sluit federatieve samenwerking niet uit (Die Fledermaus! -Red.). Het grieft ons wanneer dit religieuze uitgangspunt "ver- zuiling" wordt genoemd.

De heer Joh. Zwanikken (KVP) viel aan: ik ben onmiddellijk bereid in onze fractie eens de gedachte aan de orde te stellen dat wij over de verzuiling moeten praten, bijvoorbeeld op het moment dat de V ARA als verzuilde organisatie, als verzuilde omroepvereniging, heeft opge- houden te bestaan.

Er ontspon zich bij de replieken nog 'n levendig "gesprek" (want de interrupties waren niet van de lucht) tussen de heren Scheps (PvdA) en Smallenbroek (AR), resp. voorstander en tegenstander van integratie, zonder dat men elkaar iets ge- naderd is.

* * *

B

uiten die felle discussie om had onze woordvoerster, mej. mr. J. J.

Th. ten Broecke Hoekstra, rustig opge- merkt: een zo groot mogelijke samenwer- king zal niet alleen de zeer kostbare ge- volgen van de verzuiling, die wij in Ne- derland nu eenmaal hebben te aanvaar- den, doen verminderen, maar ook de on- derlinge waardering bevorderen.

Ondanks de st!bsidiëring van rijk, pro-

•incie en gemeente, gaan alle insteilin- l'en voor gezinsverzorging en gezinshulp

•ebukt onder steeds groeiende tekorten, clie veelal niet uit eigen middelen ge- elekt kunnen worden.

De salariëring van de medewerksters is van die aard, dat deze nog altijd niet in overeenstemming is met het inspannende

~tn moeilijke werk dat dagelijks van hen verlangd wordt.

Daarom denk ik, aldus onze geestver- want, in de eerste plaats aan een hogere rijkssubsidie, maar verder ook aan een doelmatiger organisatie door middel van nog grotere samenwerking dan reeds het geval is tussen de plaatselijke instel- lingen, heffing van hogere retributies van degenen, die in staat zijn de volle prijs te betalen enz.

In de grote steden is het tekort aan medewerksters zo groot, dat vele gezin- nen in nood niet geholpen kunnen wor- den, ondanks het feit, dat de verschillen- de instellingen op levensbeschouwelijke basis over en weer gebruik maken van elkaars medewerksters.

..

* • •

Z

ou het geen oplossing zijn, vroeg onze woordvoerster, door middel van een centraal administratie- en be- middelingspunt voor alle instellingen ter plaatse tot een doelmatiger werkwijze te komen, die het mogelijk maakt dat al- thans de gezinnen die het dringendst om hulp verlegen zijn, worden geholpen?

Immers, door een intensiever contact van de verschillende maatschappelijke werksters kunnen dan alle aanvragen dagelijks gemeenschappelijk worden be- keken, zodat de beschikbare krachten zo billijk mogelijk kunnen worden verdeeld.

Bovendien lijkt het mogelijk door het aanstellen van meer ongediplomeerde krachten- gezinshulpen dus- te trach- ten een groter aantal gezinnen te helpen.

Juist door een centrale bemiddeling zou ook een meer doeltreffend gebruik kunnen worden gemaakt van de gezins- verzorgsters, waarbij natuurlijk zoveel mogelijk rekening zal worden gehouden met de levensbeschouwing.

* * *

M

inister Klompé wees de term "ver- zuiling" voor de werkzaamheid van het maatschappelijk werk af, even-

als zij enige jaren geleden als :kamerlid had gedaan.

Ik deel de mening, zei de bewinds- vrouwe, van de heer Zwanikken, dat overal waar dat mogelijk is moet worden samengewerkt, maar ik heb destijds ook gezegd, dat ik de grote betekenis erken van het feit, dat een maatschappelijk werker die hulp verleent aan iemand, de- zelfde geloofsovertuiging heeft als de- gene, die de weg in de samenleving moet terugvinden, gezien de betekenis die deze allerbelangrijkste levenswaarden voor zo iemand kunnen hebben.

Als men dit accepteert, aldus de mi- nister, zal men inzien dat het van groot belang is dat de maatschappelijk werker de taal verstaat en het klimaat kent waarin wordt gewerkt. Dit hangt af van de soort van het werk. Waar het eniger- mate kan, doe het samen, maar praat dan niet over verzuilling, want dit heeft tot achtergrond dat men iets kapot maakt,

Mej. mr. J. J. Th. ten Broecke Hoekstra

~ ^C.VAN

N

adrukkelijk had onze woordvoerster gepleit voor een geleidelijke ophef- fing "'Van de woonruimtewet, op grond waarvan woonruimte kan worden gevor- derd.

Het is overbekend welke noodlottige gevolgen het overheidsingrijpen voor hon- derden Nederlanders heeft gehad. De ge- dwongen inwoning is eenvoudig tot een verschrikking geworden, met als resul- taat dat velen oorbare en niet oorbare middelen te baat hebben genomen om aan verplichte inwoning te ontkomen.

Zodra de woonruimtewet is opgeheven zal veel woonruimte beschikbaar komen.

Velen zien er tegen op vrijwillig een ge- deelte van hun woning te verhuren omdat men dan bij een huisvestingsbureau is gesignaleerd en niet meer vrij is aan de inwoning een einde te maken.

Is het niet reeds mogelijk, vroeg onze geestverwante, in de gebieden waar de woningnood niet meer of vrijwel niet meer bestaat, de woonruimtewet buiten werking te stellen? Het is onverantwoor- delijk een dag langer dan strikt noodza- kelijk is, te wachten met inkrimping en straks intrekking van een langzamerhand overbodig wordende woonruimtewet.

• * •

M

inister Klom pé gaf toe: wij moeten de woonruimtewet niet langer la- ten werken dan strikt noodzakelijk is. Dit betekent dat wij in de gebieden, waar de·

verwachting gegrond lijkt dat een burger,.

zij het niet zonder moeite, binnen een redelijke tijd in staat is zonder hulp van de overheid zelf een woning te vinden,.

moeten trachten het stringente van de woningverdeling weg te nemen.

Dat wil zeggen dat de minister van Maatschappelijk Werk zich krachtens ar- tikel 31 van de wet om advies tot de ge- meenteraad moet richten in gebieden waar een redelijke kans van slagen is.

Voorkomen moet echter worden dat de minst draagkrachtige de dupe is. Men moet wat extra woningen achter de hand hebben om de minst draagkrachtigen te helpen. Er moet voorts nauwkeurig op worden toegezien dat er geen al te grote knelpunten komen, die met een kleine

DER GIESSEN & ZONEN's SCHEEPSWERVEN N. V.

KRIMPEN AAN DEN IJSSEL

• ~

... lt"V.tiiiiANCt·"t·

wa.a "'-"' ac .,....,..,._

CAPTAIN A. DE JONGE

Gecontroleerde Particuliere Dag- en Nacht Bewakingsdienst.

Bewaking van Schepen, Kaden, Loodsen, Wagons en opgeslagen goederen.

Vakkundig en Technisch personeel voor verhalen van schepen, openen en schoonmaken van ruimen, binnen- en buitenboord.

verven, ketel. en tank reinigen, aflos donkeyman, matrozen, koks, enz.

Bh VAN VOLLENHOVENSTRAAT, ROTTERDAM Telefoon dag en nacht 123578-127441-116539

'

2 JANUARI 1960- :PAG. 4

injectie van wat extra woningen niet weg te nemen zijn.

De regering is van plan, deelde de mi- nister mee, op zeer korte termijn met eni- ge colleges van Gedeputeerde Staten over- leg te plegen omdat zij meent dat er be- paalde gebieden zijn in ons land - nog niet veel en niet al te groot - waar men de proef zou kunnen wagen.

* * *

M

ej. T-en Broecke Hoekstra had de minister toegewenst dat zij er in zou mogen slagen de verschillende be- langrijkste wetten, die reeds enige jaren worden voorbereid, in het Staatsblad te brengen.

Daarbij dacht zij aan het wetsontwerp tot beperking van het verhaalsrecht, het wetsontwerp inzake toezicht op bejaar- dentehuizen en het wetsontwerp tot ver- vanging van de armenwet en dan de wet- telijke regeling ten aanzien van de sub- sidiëring van het maatschappelijk werk.

Zij heeft voorts uitvoerig gesproken over de algemene oorlogsongevallenrege- Iing (AOR), de subsidiëring van de Ne- derlandse Bond in Duitsland, de kinder- bescherming, de dagscho!.en voor maat- schappelijk werk, de subsidiëring voor de gezinshulp aan bejaarden enz.

Een pleidooi de gemeenten op te dra- gen ook alleenstaanden in te schrijven voor een zelfstandige woning, met een leeftijdsgrens bov-en de 35 of 40 jaar, had geen succes bij minister Klompé, die ook niets gevoelt voor de bouw van !Oenper- soonsflats. Zij wenst geen "hunkerbun- kers".

* * •

O

ver de Ambonezenzorg zei onze woordvoerster dat de Zuid-Moluk- kers de overtuiging moeten hebben dat de oplossing van de vraagstukken die ver- band houcl-en met hun verblijf hier te lande, niet gebaseerd is op een definitieve

vestiging in Nederland. ·

Het is begrijpelijk dat het in het begin niet zo gemakkelijk is gegaan om de ge- zinnen, die jarenlang in de woonoorden als groep h2 'den geleefd, er toe te krijgen naar speciale woonwijken voor hen te ver- huizen. Er zuHen daarom gezinnen blij- ven, die zich niet in deze woonwijken zul- Jen willen vestigen en daarvoor eigenlijk ook niet geschikt zijn.

Nu geleidelijk echter steeds meer Am- bonezen in woonwijken worden onderge- bracht, houdt dit tevens in dat zij moeten worden ingeschreven in het bevolkings- register ter plaatse. Tot hun grote erger- nis en verdriet moet als hun nationaliteit Indonesiër worden ingevuld.

Minister Klompé antwoordde deze zaak met haar ambtgenoot van Binnenlandse Zaken te willen bespreken, maar zij vrees- de dat de wet zich ertegen verzet aan de bestaande w.ensen tegemoet te komen.

De Tweede Kamer heeft voor Kerstmis ook nog een debat gewijd aan de bezits- vorming, bij welke gelegenheid onze geestverwant mr. J. W. Geertsema het woord heeft gevoerd. De Eerste Kamer

·heeft de algemene financiële beschouwin- gen gehouden, waarbij prof. dr. H. J. \Vit- tev'een en mr. J. de Wilde als woordvoer- ders van onze fractie optraden. Aan hun redevoeringen zullen wij nog aandacht schenken in de volgende nummers van

ons weekblad. V. v. D.

De afdeling Veendam van de Vrouwen in de VVD vergaderde

De afdeling Veendam van de Vrouwen in de V.V.D. vergaderde in Veenlust. · De dames Bakker-Tjaelker en dè Weerct- Spekman brachten verslag uit van ~e landelijke bijeenkomst van de Vrouw m de VVD, gehouden op "de Piete.rsberg"

in Oosterbeek.

In de vacature, ontstaan door het af- treden van mevr. Bulder-Hiskes werd voorzien door verkiezing van mevrouw Duintjes-Rowold.

Hierna werd door de heer A. C. Zui- deweg, voorzitter van de afdeling Veen- dam een causerie gehouden over actuele poliÜek, waarbij allerlei onderwerpen de revue passeerden.

De spreker had een dankbaar gehoor en gaf een heldere uiteenzetting over de laatste politieke gebeurtenissen. Nadat nog enige vragen waren beantwoord, werd de vergadering met dank voor de opkomst gesloten.

Gemeentesecretaris Dordrecht

Onze geestverwant, de heer mr. J. P. A.

van der Hoeven, referendaris ter gemeen- tesecretarie van Dordrecht, is benoemd tot secretaris van deze gemeente.

De heer Van der Hoeven was voor de tweede wereldoorlog een ijverig bestuurs- lid van de afdeling Dordrecht van de Bond van Jonge Liberalen.