Gemeenteraadsleden V. V .. D. in vergadering

VRIJHEID EN

DEMOCRATIE ^..

%aterdag 18 October 1952 - Ha.229

Gemeenteraadsleden V. V .. D. in vergadering

bijeen

(Zie pag. 5)

W E EK B L A D V A N D E V 0 L K S P A R TIJ V 0 0 R V R IJ HE I D EN D E M 0 C R A TIE

OP WEG NAAR DE EUROPES·E EENHEID

W

De O.E.E.S. had ten deze haar taak niet met zoveel succes kunnen vervullen indien in 1950 niet de Europese Betalings Unie (E.B.U.) zou zijn tot stand gekömen. Om niet in technische beschouwingen te vervallen stellen wij slechts vast, dat dank zij de E.B. U. onderlinge inwisselbaarbeid van de geldeenheden der aangesloten landen be- reikt werd. Dit was van grote betekenis. Men zal zich immers herinneren, dat in de eerste jaren na de oorlog · zulke inwisselbaarbeid niet mogelijk was, wat met zich bracht dat een land ten aanzien van elk ander land waarmede het handel dreef moest zorgen, dat in- en uitvoer gelijk waren. Sedert de zomer van 1950 is het nu door de E.B.U. mpgelijk, dat een land in het Europese handelsverkeer met bepaalde landen een zodanig handels- verkeer heeft, dat het meer in- dan uitVoert, terwijl dit dan weer kan worden ,.goedge.- maakt" wanneer het naar andere landen Juist meer uitvoert dan het daaruit· invoert. Wij willen thans niet wijzen op de mogelijkheden van verstarring die in .de toekomst van dit stelsel zijn te vrezen, maar constateren al.- leen dat dank zij dit vrijere betalingsverkeer ook het goederenverkeer meer kon worden

vrijgemaakt. .

Overigens moet met nadruk worden op.- gemerkt, dat de vrijmaking van het handels- verkeer de Europese handel wel voor het grootste deel heeft afgeholpen van het stel- sel waarin de regeringen de hoeveelheden vaststellen, die ten hoogste van bepaalde · goederen mogen worden ingevoerd, maar ten aanzien van de verlaging van invoerrechten is niets van belang tot stand gekomen.

In de O.E.E.S. is verder wel bereikt, dat daar geleerd is de grote vraagstukken niet alleen van het nationale niveau af te bezien, maar die ook van Europees gezichtspunt uit te beschouwen. Dit heeft ook dit voordeel, dat het land dat slechts het eigen belang in het oog houdt precies ziet welke schade het aan het Europese belang toebrengt.

0 • •

D

. E.S. blijft evenwel. dat voor de besluit⁴ . vorming unanimiteit vereist is, zodat de rege- ring van slechts één land een voor de gehele Europese gemeenschap belangrijke zaak kan torpederen. Ongetwijfeld zou meer bereikt kunnen worden wanneer er een Europees or~

gaan zou zijn, dat bij zijn besluitvorming al-- leen zou letten op het belang van het geheel, en het belang van een enkel land daaraan ondergeschikt zou doen zijn. Zulk een positie heeft evenwel noch de O.E.E.S., noch de E.B. U. JYiaar interessant is om waar te ne· · men hoe, de praktijk tot merkwaardige ont~

wikkelingen leidt. Wij denken aan hetgeen zich ten aanzien van Duitsland heeft afge~

speeld. Reeds spoedig na de totstandkoming van de E.B. U. in 1950 kwam Duitsland in zodanige moeilijkheden, dat er voor dit land niet veel andere mogelijkheden overbleven dan de E.B.U. te verlaten, wat uiteraard een ernstige slag zou betekenen voor het juist

bevrijde · EüropëSe betalingsverkeer en han- delsverkeer. Mede door een verschèidenheid van maatregelen, die voor de andere landen der Europese gemeenschap het brengen van een offer betekenden, is Duitsland over de crisis heen geholpen. Ook heeft Duitsland van de E.B.U. een ci:ediet gekregen, maar het kreeg dit crediet op voorwaarde, dat het ter sanering van zijn positie een financieel en economisch program zou uitvoeren, dat door de West-Duitse Regering aan de E.B.U.

was voorgelegdJ Men kan dus zeggen, dat terwille van het algemene Europese belang een Europees orgaan .. in dit geval de E.B.U.

.. in de economische politiek van een afzon- derlijke staat heeft ingegrepen. Maar dit geval is een uitzondering, want afgezien van de sectoren van kolen en staal hebben de staten op het economische terrein nog hun volledige souvereiniteit.

0 • •

T

Dit verdrag heeft de Westerse Unie in het leven geroepen. Men zal zich herinneren hoe de gebeurtenissen in Praag in de maand Fe- bruari van het genoemde jaar een schok had- den doen gaan door de Westerse wereld. Een der reacties op die gebeurtenissen was het verdrag van Brussel, dat werd aangegaan tussen Engeland, Frankrijk, België, LuxemJ burg en Nederland. In artikel4 is vastgelegd, dat in geval één der verdragsluitende partijen het voorwerp zou zijn van een gewapende aanval in Europa, de andere partijen ,.aan de aldus aangevallen partij alle militaire en andere hulp en bijstand verlenen, welke in haar vermogen ligt". Het verdrag is evenwel niet tot het terrein der defensie beperkt. An- dere punten werden zelfs eerder genoemd;

de bepalingen over samenwerking op econo~

misch, sociaal en cultureel gebied gaan na- melijk aan die inzake de collectieve verdedi- ging vooraf.

De ontwikkeling op het internationale vlak heeft sedert Maart 1948 echter niet stil ge- staan en als gevolg daarvan is het verdrag van Brussel wat op de achtergrond gekomen.

De bepalingen inzake de defensie immers hebben een andere waarde gekregen sedert het Noord-AtlantiBch Verdrag op 4 April 1949 te Washington werd gesloten; het acë cent is sedertdien gekomen op de verdedi- gingsorganisatie in het Atlantische verband.

Voorts is de bepaling uit het verdrag van Brussel inzake de economische samenwerking tussen de vijf landen achterhaald door het- geen zich in de Organisatie voor Europese Economische Samenwerking is gaan afspe- len.

"'

. .

D

door de loontrekkers in de vijf landen thans de bescherming van een uitgebreid systeem van sociale zekerheid genieten. Er is onlangs_

ook een regeling tot stand.gekomen ter ver- eenvoudiging van uitwisseling van arbeids~

krachten. Voorts zijn nog andere belangrijke problemen voorwerp van studie. Ook de in het verdrag neergelegde bepaling inzake cul~

turele samenwerking is geen dode Ietter ge~

bleven. Er is een culturele commissie ge~

vormd. Uitwisseling van jeugdige arbeiders vindt plaats, voorts houdt de commissie zich bezig met werkvergunningen voor studenten.

Jaarlijks worden cursussen voor leraren en ambtenaren van de vijf landen georganiseerd.

Bestudeerd wordt de gelijkstelling van aca- demische diploma's. "Het culturele identi~

teitsbewijs, hetwelk aan daarvoor in aanmer~

king komende personen speciale faciliteiten verleent betreffende toegang tot musea, bi- bliotheken en andere wetenschappelijke en culturele instellingen, wordt reeds geruime tijd

uitgegeven".

Sedert vorig jaar bestaat ook een samen~

werking op het gebied der burgerlijke verde~

di ging: voor ons land is ongetwijfeld heel wat te leren van de in de andere staten opge~

dane ervaringen op dit gebied.

.L;eker is, dat bij een verdere ontwikkeling van de sa.menwerking op het Europese vlak veel van wat wij zo juist als resultaten van de samenwerking van de vijf landen van het Verdrag van Brussel vermeldden, overgeno~

men kan worden door andere organen. Wij denken in dit verband aan de Raad van Europa, die wij nog nader zullen bespreken.

Dan zal ook de bestaansreden van de Wes~

terse Unie gaan verdwijnen, wat dan niet te betreuren zou zijn want voorkomen moet wor~

den dat op het boven~nationale vlak meerdere organisaties ontstaan, die hetzelfde werk doen. Maar thans kan de Westerse Unie nog goed werk doen, omdat het van veel betekeJ nis is wanneer de genoemde vijf landen op bepaalde gebieden met elkaar tot het treffen van regelingen kunnen komen. Dat zal na- melijk de samenwerking in het grotere Euro- pese verband ook weer vergemakkelijken.

Van veel belang vinden wij het ook. dat ons land in de kleine kring van de landen van het verdrag van Brussel contacten met Engeland heeft en bovendien is er dus langs deze weg toch ook nog weer een verbinding tussen Engeland en het continent, wat in he.t huidige tijdsgewricht van grote waarde is, gezien het feit, dat door het nauwere samengaan ván de continentale landen met elkaar Engelands positie wat meer geïsoleerd is geworden.

0

E.B. U. en het verdrag van Brussel. Wij ko- men nu tot de Raad van Europa, de eerste organisatie met een Europees parlement.

Vóór wij tot de bespreking daarvan over~

gaan moet herinnerd worden aan het Congres van Den Haag, dat van 7 tot 10 Mei 1948 werd gehouden, op initiatief van particuliere organisaties die de Europese eenheid propa- geerden. Acht honderd personen uit vele landen waren daar bijeen. Daden werden nodig geacht. Dit congres van enthousiaste strijders voor de Europese gedachte is een machtige stimulans geweest voor het nemen van verdere stappen door de leidende staats- lieden. De volgende maal zullen wij bezien

hoe de verdere ontwikkeling is geweest. K.

VBJJBEW EN DEMOCRATIE l l OOTOBER 191S2 - PAG. !

RICHTING EN BELEIDVAN DE V.V.D.

Geen aanleunen tegen de P.v.d.A.., die ook harde waarheden

maar een eigen politiek, durft spreken

V

1

en de heer Welter zetelwinn, schreef

net

,,Doorbmak van het socialisme en doorbraak naar de reactie" (met die "reactie" bedoelde het plotseling zo "progressieve" Trouw dus de heer Welter en de V.V.D.). _

En nog een dag later Wo.! het blad reeds tot de slotsom gekomen, dat de confessionele j>artijen uit deze verkiezingsuitslag de les moeten trek- ken, dat zij "er meer dan ooit en meer dan tevoren op uit moeten zijn, het sociale karakter van hun politiek sterk te beklemtonen en te ont•

wfklcelen".

Zouden zij d4t niet doen, ®n zouden zij de doorbrMkgeàachte, die thans succes oogstte, in twee richtingen in de hand werken en dan zou - volgens "Trouw" - op ite duur haar bestaan zelf worden bedreigd.

W

socialiteit en om doe "linkse" stem~

men staat op het uitbreken.

· sluitend bij het uitgangspunt der Regering, dat .,het :Regeringsbeleid gericht dient te zijn op het handha- . ven ~ verstevigen van een gezonde

economische basis voor de volkshuis·

houding", wees de heer Louwes er- op, dat wij onze kost nu eenmaal moeten verdienen in een wereld, waarin wij de b!!staande expûrtmo- gelijkheden moeten benutten en waarin van bestaanszekerheid geen.

sprake is. ·

en aanbod is op de wereldmarkt door geen enkele macht in betekenende mate te beteugelen. Wat daar al dan niet morelijk is, bepaalt voor een be·

langrijk deel de levensstandaard van ons vol.k.

Wanneer wij ons aan de musle overgeven, dat wij een grote mate van bestaanszekerheid en knusheid in ons volksleven zouden kunnen · ver- werven, dan zou ons sodale beleid worden een diftributie van arrno~~.

Deze realiteit zullen wij dus voor og.m moeten houden.

Daaruit vloeit voort, zo betoogde onze woordvoerder verder, dat de leefregeb van ons volk op sociaal-eco- nomiiiCb gebied d~ moeten eijn: dat wij in de eerste plaats doelmatig en veel moeten voortbrengen; in de tweede plaats, dat wij hard moeten werken; in de derde plaat., dat wij doelmatig en beheerst moeten verte·

l'en; in de vierde plaats zoveel moge.

lijk de export en de dienstverrichting aan het buitenland moeten bevorde·

ren en tenslotte OO'k moeten zorgen voor een goede l!oclale zorg en eert rechtvaardige verdeling van het maatschappelijk Inkomen.

Zouden wij deze sociale zorg echter te vee 1 in het centrum plaatsen, dan is er, naar de heer Louwes her- haalde, veel kans, dat zij wordt tot een distributie van armoede. CFlit- sen 1951/52, pag. 58).

* * *

den en dat der sociale rechtvaardig- held als richtsnoer hebben genomen, maar tegelijk niemand naar de mond wensen te praten, nu en dan eens moet worden gesproken.

ZOiets behoedt ons voor een over- spanning van eisen en verwachtingen en noopt ons tot retrospectief onder•

zoek of datgene, wat wij aan ^{het bou-}

wen zijn, ook Inderdaad een hecht, op een stevig fundament rebaseerd ge- timmerte is en niet een kaartenhuis, dat tot schade van alle daarbij be·

trokkenen, bij de minste storm illfiU•

ukt.

Elke sociale wet zal haar begren- zing in ieder geval daar :moeten vin- den, waar een verder gaan het omge- keerde zou bewerkstelligen van wat

zij beoógt of waar het algemeen ( eco- nomisch> belang in onevenredige mate zou worden geschaad.

WJj wijzen in dit verband op het jongste jaarverslag van het toch waarlijk niet onsoeiale "Centraal So- ciaal Werkgeversverbond". Wij vin- den daarin bevestigd hetgeen een vooruitstrevend r.'k. werkgever ons onlangs in een perBOonlijk gesprek ook reeds had tè kennen gegeven: dat er thans reeds gevallen zijn, waarin ondernemingen als gevolg van de hoogte der uitkeringsnormen krach- tens de nieuwe Wachtgeld- en Werk- loosheidswet, moeilijkheden ondervin- den bij het aanwerven van arbeiders, De confessionele partijen zullen,

met het "sociale" als inzet, om haar bestaan moeten vechten (volgens

"Trouw"); de v.v.n. ^{zal, met} .deo- zelfde inzet, nieuwe a~ang. moeten verwerven (volgens onze inzenders) en de sodalisten _:_ die zullen, met hun monopolie der progressiviteit, dit alles toch nog moeten overtref- fen... om van de communisten dan nog maar te zwijgen.

Hier opent zich een fata-morga- nisch aards paTactijs voor de arbei- ders en alle andere loontrekkenden!.

Dit gelc;lt temeer voor ons volk, dat zulk een sterke bevolking;'!aanwas heeft en dat de neiging heeft om, zoals de heer Louwes het zo aardig uitdrukte, "de vreugde van het heb- ben van een groot gezin· te willen combineren met de levensstandaard . van een klein gezin".

H

• • *

M

.Juist omdat de vrijzinnige politièk, zoals zij sinds 1946 gevoerd is, niet dool' bijkomstige opportunistische overwegingen is ingegeven geweest, heeft :>:ij naar onze overtuiging een voortdunmd toenemende aanhang verworver

Wie d'~ overzichten .nog eens door- leest, Gie wij van het werk onzer KamerfractiPs in het afgelopen par- lementaire jaar hebben gegeven, zàl tot de >lob;om m o e ten komen, dat zij de sociale gerechtigheid op· dé enig juiste. wijze hebben opgevat en nagestreefd, namelijk niet eenzijdig . gericht op één bepaalde groep, maar op a 11 e groepen van onze ze veel- zijdige samenleving.

Alleen aldus is men in staat, niet alleen oog te hebben voor de belan- gen uitsluitend van wat men dan de .. arbeider&" pleegt te noemen, maa'l' óók bijvoorbeeld voor die van de han- deldrijvende middenstand en óók voor de sociaal beslist niet recht~

vaardige pm>itie, waarin een belang~

t•ljk deel van de intellectuele midden• , groepen en van de middelbare en ho- gere arnbten:tren is komen te verke- ren, wier n·ële inkomens buiten ver- hou<linz zijn gedaald VC't'gelekeu bij vóór 1940 en die door de voortdurend opgevoer<lP progressie der belastin- gen nog eens extra worden getroffen.

.Alleen aldus ook kan men r'!e zede- lijke moed vinden (want die is daar.

tegenwoordig voor nodig), om ook de tegenkant, de schaduwzijden en de noodzakelijke bègrenzing van dat sociale bouwwerk, dat wij mede heb- hen helpen optrekken, aan te wijzen en reëel onder de ogen te zien.

Wie een belangTijk werl{ schept of helpt scheppen, doet goed, · zijn arbeid ai en toe een ogenblik te staken en critisch achterom te zien.

Dat is, menen wij, de bedoeJingo ge•

weest van de rede, door de heer Lou~

wes in d·e Eerste Kamer gehouden bij de behandeling van de begroting van Sociale Zaken voor 1952. Zich aan-

terecht verklaren, wordt in onze Wil men die normen toch hand- kring volkomen aanvaard. Velen van h.~;ve!l, )ian.~! lrtël;' dus, tengevolge Onze woordvoerder was-•hui. :me~

ning, dat ons volk over het algemeen teveel in de illusie leeft, dat bestaans- zekC't'heid een toverwoord is, dat ook buiten onze grenzen de omstan- digheden zo zal doen schikken, dat wij inderdaad met behulp van de overheid die bestaanszel<erheid voor allen kunnen verkrijgen.

ons .zien. dáadn, ook '·een uiting·;van.' ' vah Qè orlsl5cfale instelling van som- christelijke solidariteit. De vraag is

echter, of wU het geheel van sociale migen, waarschijnlijk weer een kost- zekerheden niet teveel hebben opge- baar controle-apparaat moeten wor-

~chroefd, zodat de mens er niet meer den. opgebouwd.

· · Dat is, zo merkte spreker op, een grote illusie, want de wet van vraag

aan kan voldoen en daardoor ge- neigd zal worden, tot schade van zich- zelf en van ons allen, de kantjes eraf te lopen.

Dat was een nuchter en gedurfd woord, zoals het door hen, die het be- ginsel der sociale wetgeving aanvaar-

DEZE BURGER

zit, als wereldburger zijnde, met grote spanning te wachten op die Novemberdag, dat hij eindelijk weten zal wie het geworden is: Ike of Adlai.

Ik volg, als aarde-bewoner, en bewonderende blanke broeder van het grote volk aan gindse kusten, met stijgende spanning de grote strijd.

Ik reis méé met alle heren.

En sta op het achterbalkonnetje van alle treinen bij elke whistle-stop: naast Ike en Adlai en Harry.

Ik hóór, waneer ik de Amerikaanse krant lees, de kracht, de

scherpte, de diepte hunner woorden. ·

Soms sidder ik van verontwaardiging om de diepe diepte van leugenachtigheid, onbekwaamheid, onwaarachtigheid, perfidi- teit, waartoe de tegenstander is kunnen zinken.

Soms tril ik van bewondering om de hoge hoogte van braaf- heid, kundigheid, zuiverheid, edelmoedigheid waartoe de geachte spreker zèlf is gestegen.

En soms vraag ik: i,n welk een geestesgesteldheid gaat de brave kiezer huiswaarts die éé1·st Ike en dan Ad en vervolgens Harry-zèlf heeft aangehoord? Is hij niet duizelig van die hoge hoogten en die diepe diepten?

In welke gemoedsstemming lepelt hij de soep, die moe voo1·

hem ter tafel zet? Slikt hij àlles?

De dag in November nadert.

En óók de dag ná die dag.

En alle plaatjès in alle kranten dàn.

·Van Hary en Ad en Bob en Ike, die elkander, met een goede glimlach, àl-mtW'I' handen drukken en zeggen dat zij allemaal, eigenlijk, ergens, fijne kerels zijn: Har'1'11 en Ad en Bob en lke.

Ik. geloof, mèt die Zonnekoning die iedereen kip-met-peren op ta/el gunde, dat het belangrijkste van alles is, dat, van Las Vegas tot Spokane; en van Detroit tot Baton Rouge, de soep op tafel komt. Krachtige, voedzame, lèkkere soep, die altijd iets minder heet gelepeld wordt dan zij wordt ()pgediend.

Dat weten Ike en Ad en Bob en Harry precies even goed a'!.s DEZE BURGER.

* * *

Tot slot een enkele opmerking van meer algemeen politle'ke aard. Wij gaven de inzenders wier beschouwingen tot deze nuttige disèus- sie aanleiding gaven, reeds eerder toe, dat er onder degenen, die op de lijs- ten van de P.v.d.A. hebben gestemd, nog velen zijn, die in werkelijkheid bij o n s thuishoren.

Maar deze veronderstelling mag, zo- als wij de vorige week eveneens al opmerkten, er niet toe leiden, dat wij ons program en onze politiek naar h e n richten, maar wij zullen h e n tot ons pro g r a m en tot onze poli- tiek moeten brengen.

Geen aanleunen dus tegen de Partij van de Arbeid, óók niet op grond van opportunistische overwegingen van concurrentiestrijd. In het bijzonder geldt dat voor het algenteen politieke en financieel-economische terrein.

De sterke en vooralsnog blijvende greep van de socialisten op het Rege- ringsbeleid voert ons steeds meer in de· richting van de socialistische maat- schappij-omvorming.

Velen, zelfs in onze eigen gelede- ren, zijn daarvan, door de geleidelijk- heid van deze omvorming en door de handigheid, waarmee zij somtijds wordt gecamoufleerd, helaas niet vol- doende doordrongen,

Wij zien deze ontwikkeling met gro- te zorg, omdat zij voert tot een aan- tasting van de grondslagen van de particuliere ondernemingsvorm en tot een étatisme, dat de totalitaire staat - o~danks alle goede voornemens van het tegendeel, die wij ook bij onze politieke tegenstanders gaarne erken- nen - onvermijdelijk tot eindpunt heeft. De totalitaire staat, waarin de individuele vrijheid is opgegaan in een geleid. mechanisme, dat alles in een dwangbuis gevangen houdt.

Tegen deze ontwikkeling zich te- weer te stellen is geen conservatisme, maar een eis van ..•• progressiviteit!

A.

ftUBEID BN DEMOCBATIB

1M1A WEEK to.t ^WEEK

Overheid dwarsboomt de export

Exporteren of sterven. Het is een. bek;ende kreet, die ook in ons land wordt gehoord.

Wij brengen hierbij de bekende export-nota in hE1rinnering, die destijds door de voormalige mi- nister van Economische Zaken, prof. Van den Brink, aan ons parlement werd aangeboden .. Een export-nota, die - wij mogen dit met nadruk herhalen - in vele opzichten teruggreep naar de liberale economische beginselen, waaraan nu ee:nmaal niet te ontkomen is als men de. natio-

~le economie werkelijk weer op gang wit bren-

gen.. .

Del!:e exportnota. bevatte zeer veel waarmee

W\1 ons konden verenigen, juist omdat de vorige regering in deze nota noodgedwongen wel tot dl! conclusie moest komen, dat een meer econo- mische vrijheid een noodzakelijke voorwaarde was om onze positie op de ouitenlandse mark- ten te· verstevigen.

Maar wat zien wij in de praktijk ?

Het dagblad De Telegraaf signaleerde kort gele·

den een geval van een bedrijf, dat voor onze export werkte, een geval, waaruit wel duidelijk blijkt, dat bij onze regering tussen zeggen en doen wel een zeer groot vetschil schijnt te be- staan. Het gold hier een onderneming, die voor een niet onbelangrijk deel in de vergroting van onze export bijdroeg, doch door dezelfde over- heid, die om export schreeuwt, in zijn export- activiteit werd gedwarsboomd door het niet toestaan van over\'.rerk.

Nu willen wij vooropstellen, dat wij het stel- sel van overwerk in het algemeen geenszins toe- juichen, doch als het om spoedorders gaat, door mlddel waa.l'V'an Wij onze positie op de buit~n-

18Jldse markt in een aanzienlijke mate kunnen verstevigen, zal ieder weldenkend mens het met ons eens zijn, dat de arbeidsinspectie de no- dige soepelheld aan de dag dient te leggen.

Wij willen hierbij tevens de nadruk leggen op het feit, dat de werknemers in vele gevallen zich niet tegen dit overwerk verzetten, doch dit integendeel accepteren niet alleen uit een waar gevoel voor de nationale zaak, maar ook omdat zij in deze dure tijd een extra inkomen gaarne aanvaarden. Bureaucratius legt in deze echter oliverbiddel\fk zijn wil op en gaat zuiver ache.

matisch te werk, de bela.ngrijkheid van de export•

positie en de wens der werknemers volkomen negerend.

Hierdoor neemt de overheid een inconsequente houding aan. Alle schone Staatsstukken, die met klem opkomen voor de bevordering van onze ex- port, zijn een slag in de lucht als andere lagere overheidsorganen maatregelen nemen, die de wens die in deze Staatsstukken tot uitdrukking worden geb!'acht, volkomen te niet doen.

liet is daarom dringend gewenst, dat de over~

heid in de werkzaamheden van zijn diverse in- stanties wat meer coördinatie brengt, opdat di- verse instanties niet langs elkaar heenwerken en ZOdoende de grote lijnen van het nationale eco- nomische belang volkomen uit het oog verliezen.

Het geldt hier een zeer ernstige zaak, die met name voor onze betalingsbalans van de grootste betekenis is, Moge de overheid haar arbeidain·

speetles duidelijk maken, dat deze de verachil- lende door haar te beoordelen gevallen zien tegen de achtergrond van de werke!ike feiten.

Indien dit niet gebeurt, dan moeten wij tot de bedroevende conclusie komen, dat de jongste exportnota slechts van academische waarde blijkt te zijn, hetgeen een ramp zou betekenen voor ons land, dat in de uitbreiding van onze export juist een levensbelang dient te zien.

Naar Hitler's voorbeeld H

onder Hitler's bewind, doet allerwege in de Wereld weer van zich horen. In verschillende lan~

den, waar het dictatoriale systeem hoogtij viert, biedt hij zijn diensten aan, waarbij hij duidelijk en demonstratief te kennen geeft in feite nog dezelf- de felle nazi te zijn, die hij vroeger was.

Zo schroomt hij niet de vrije wereld tè prikke·

len door te verklaren in Spanje een van zijn "oude vrienden" te hebben ontmoet, n.l. de man die op Hitler's bevel :Mussollni uit zijn gevangenschap bevrijdde.

Men vraagt zich af, of de democratie er verstan- dii aan heeft gedaan, deze man de gelegenheid te geven zich weer op een voetstuk te plaatsen, om aldus Zijn capaciteiten, waarover hij ongetwijfeld beS<!hikt, in dienst te stellen van de tegenstanders der vrijheid. a

Hier is ongetwi.J'leld van een zekere luchthartig- heid sprake, die niet zal nalaten voor de toekomst nog ernstige gevolgen te tonen.

lnzake vrijheid

D

"N.R.C." te melden.

. In een herdelijk schrijven, aldus de "N.R.C.", zegt de kardinaal onder meer: "Het streven van alle volken ter wereld kan in het huidige tijdsgEl- wricht door één woord - een toverwoord - wor- den weergegeven, n.l.: vrijheid.

De mensen willen vrij zijn. Niets mag hen hin•

deren of tegenhouden. Men is de mening toege-

daa~.. dat volk~men vrijpeid van "spreken en schrlJven het grootste goed is, de wereld Olrit ge•

schonken. . ' .: .

Dit begrip heeft het aanzien gegeven aan vele

\ian 's werelds grootste euvelen. Het grootste hier- van is: de vrijheid van aanbidding. De R.K.. Kerk heeft nimmer opgehouden, de vrijheid van aan- bidding in de scherpste bewoordingen te ver- oordelen."

De kardinaal vervolgde: ,.Vrijheid van aanbid-

d~ng leidt tot puinhopen van het moreel, daar hterdoor alle wetten worden geschonden, die de deugd zouden kunnen bewaren en de sluizen wor- den geopend naar het kwade." En hij besloot met de woorden: "Vele luchthartige mensen die zich katholiek noemen, hebben zich door v:raandenk- beelden, die men tegenwoordig "de veroveringen of verrichtingen van de beschaving" noemt laten

verleiden." '

Ziehier een waardering van de .vrijheid door de aartBbisschop van Sevilla. Wij zullen er geen com- mentaar op leveren, doch onze lezers gaarne in stáat stellen over deze merkwaardige uitspraak na

te denken. '

Staatssecretaris Middenstand

voor de R

werd bekend, dat de K. V.P. had bedongen, dat er uit haar kring een Staatssecretaris voor de Middenstand zou komen en dat dit verlangen door de kabinetsformateur was ingewilligd.

H~t heeft toch blijkbaar heel wat moeite gekost om· voor deze functie een. geachikte katholiek te vinden, want ee~ vorige week is de benoeming van dr G. M. J. Veldkamp uit Breda afgekomen.

Naar verluidt, hebben tenminste twee bekende spe- cialisten op middenstandsgebied uit het katholieke kamp voor de eer bedankt.

Dat is jammer, omdat nu iemand tot deze ge- wichtige post is geroepen, die zelf in een dagblad·

interview (vóór zijn officiële benoeming nog well) heeft verklaard, dat hij op dit gebied een vreemde is.

De heer Veldkamp is een specialist op het ter·

rein van de sociale verzekering en was werkzaam als toegevoegd adviseur bij de afdeling Sociale Verzekering van het Ministerie van Sociale Zaken en Volksgezondheicl. Of hij de veelzijdige kennis en het aanpassingsvermogen bezit om meester te worden over de kaleidascoop van het midden- standsleven, zal nog moeten blijken.

Die taak is daarom niet benijdenswaard, omdat de middenstandsbelangen voor een belangrijk deel ook binnen de sfeer van verscheidene andere de- partementen vallen en van die zijde niet altijd de nodige medewerking wordt verleend. Weliswaar bestaat er een interdepartementale commissie voor overleg, maar bij de begrotingsbehandeling is al meer dan eens geklaagd over de geringe tastbare resUltaten.

Het is te hopen, dat de jonge Staatssecretaris tegen deze Herculestaak opgewassen zal blijken.

Wij zien dan ook met belangstelling de door hem te volgen politiek tegemoet.

Liberale opmars

N

halen en na de vooruitgang, die onze geestverwan•

ten in Zweden enige weken geleden in de verkie·

zingsstrijd voor hun Tweede Kamer bevochten, kan opnieuw met vreugde worden geconstateerd, dat het er internationaal gezien met de verbreid.in,i der liberale beginselen zeker niet slecht voorstaàt.

De gemeenteraadsverkiezingen, die j.l. Zondag in België zijn gehouden, hebben nl. ook daar een behoorlijke winst VOOII onze geestverwanten opge-

leverd. .

OfschoC>n in wezen elke vergelijking mank gaat, doen de verkiezingsuitslagen voor de gemeenteraad in België in zekere zin denken aan die, welke bij ons de afgelopen zomer bekend werden na de ver- kieZing van de Tweede Kamer.

De grote lijn: Winst voor socialisten en liberalen en verlies vC>or katholieken en communisten, vindt men in beide gevallen terug.

Bij de jongste gemeentel'aadsverkiezingen in Bel- gil hebben in de tien grootste steden de socialisten 48 zetels gewonnen en de liberalen 20 zetels. De

18 OCToBER 1952 PAG. S

C.V.P. (katholiek) verloor er 33 en de communis- ten 24.

Het verlies van de communisten betekent dat zij vrijwel volledig uit een groot aantal B~lgische gemeenteraden zijn verdwenen.

Gelijk bij ons, zijn de vroegere communistische

stem~en na_ar het S,?cialistische kamp overgegaan, terw)Jl ook m Belgie de rivaliteit tussen socialisten en katholieken toeneemt.

Temidden van !ieze strijd wint de liberale ge- dachte veld, zich in toenemende mate verzettend tegen de dirigistische stromingen van welke kant deze ook mogen komen.

Nederland, Zweden en België, zij hebben bewe- zen, dat het liberalisme gestadig groeit en in toe- nemende_ mate vat krijgt C>P brede lagen van .de

bevolking. Dit is een verheugend verschijnsel· en het moge ons sterken in' onze strijd om in ons land het liberale beginsel verder vaste voet te doen krijgen.

Het moet voor de socialistische heren 'MOzer en

Scheps niet een bepaald aangename taak zijn geweest hun Duitse partijgenoten op de vingers te tikken, gelijk zij dit hebben gedaan in hun jongste rapport, dat zij hebben uitgebracht met betrekking tot de behandeling van in ons land gevangen ge- houden Duitsers.

De So:~;ialistische Partei Deutsland had nl. klach- ten geuit over de behandeling van de in ons land

"achtergehouden krijgsgevangenen". Blijkens het rapport gaat het hier niet om krijgsgevangenen, doch om Duitse oorlogsmisdadigers, hetgeen toch wel iets anders is. , . ,, .·

Buitendien is komen vast te staan, dat van ~~n slechte behandeling in geen enkel opzicht sprake is, of is geweest.

Wij willen op dit geval niet verder ingaan, doch het is wel spijtig te moeten constateren, dat blijk·

baar ook de Duitse socialisten nog niets hebben geleerd, hetgeen nog des te spijtiger is als men bedenkt dat door zulke gruwelsprookjes het ver·

trouwen van het Duitse volk in de Westerse demo- cratieën wordt ondermijnd. De Duitse Socialisti·

sche Partij zou aan de democratie en aan de Wes•

terse samenleving een grote dienst bewijzen wan~

neer zij op zou houden met het naar voren bren·

gen van zulke verdichtsels, maar het Duitse volk juist zou wijzen op de grote waarde der democratie en op de schanddaden, die de Hitler·benden Jegens de democratie en de democratische staten hebben·

bedreven. Daarvan zou een opvoedende we!'king kunnen uitgaan.

Waarom uit de G.P.N.?

H et bericht, dat het oud-Tweede Kamerlid mr dr Stokvis Uit de C.P.N. is getreden zal voor vele politiek ingewijden zeker niet geheel en al onverwacht zijn gekomen. Bij een overigens ver·

geefse poging van de Communistische Partij Ne- derland om nog meer naar "de massa af te dalen", moesten de intellectuele kopstukken het in de C.P.N. ontgelden in de misplaatste verwachting, dat "de massa" meer vertrouwen zou stellen in de

"ras-echte arbeidersvertegenwoordigers".

Al zeer snel sneuvelde enlge jaren geleden het communistische Kamerlid mevrouw Van den Muij- zenberg-Willemse. Bij de samenstelling van de communistische candidatenlijst voor de jongstleden gehouden Tweede Kamerverkiezingen waren de Kamerleden Hoogearspel en mr dr Stokvis ge·

doemd een dergelijke plaats in te nemen, dat van

~e voren wel vast stond, dat zij niet zouden worden herkozen.

Het lijkt niet vreemd, dat deze ontwikkeling dé heer Stokvis aanleiding heeft gegeven thans als lid van de C.P.N. te bedanken. Dit echter blijft tenslotte een gissing en wij menen het in ernstige mate te moeten betreuren, dat de heer Stokvis geen nader commentaar heeft willen leveren op het feit, dat hij de C.P.N. heeft verlaten.

Wij kunnen ons in dit verband \l'olkomen aan- alUiten bij hetgeen De Telegraaf dezer dagen over het uittreden van de heer Stokvis schreef.

Genoemd blad zeide hierover nl. het navolgende:

"De heer mr dr B. J. Stokvis heeft de Com- munistische Partij verlaten, nadat hij gedurende zes jaren getracht heeft de kiezers te bewegen op die partij te stemmen of zich er bij aan te slUlten ..

Gevraagd naar de reden van zijn stap, zeide hij geen commentaar te willen geven.

Dit nu achten wij verkeerd. De heer Stokvis is een publiek persoon, die altijd heeft volgehou~

den te handelen uit belangstelling voor de publieke zaak.

Wij willen aan het laatste niet twijfelen. Doch dan dient hij de moed op te brengen om de rede- nen, die hem noopten zijn partij te verlaten, open·

lijk ter kennis van de kiezers te brengen, die hij zo even nog bewoog een ultra-rode koers 1n te slaan.

Het ,,afgaan door een zijdeur" hoort op het to·

neel en niet in de politiek thuis."

Een standpunt, dat wij geheel en al kunnen on•

derschrijven.